Η Γαλλία είναι χώρα της Δυτικής Ευρώπης, η οποία συνορεύει βόρεια με το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, Βορειοανατολικά με τη Γερμανία, ανατολικά με την Ελβετία και την Ιταλία, Νότια με την Ισπανία και με την Ανδόρρα. Βορειοδυτικά βρέχεται από τη Βόρεια θάλασσα, δυτικά από τη Μάγχη και τον Ατλαντικό και Νότια από τη Μεσόγειο θάλασσα. Έχει έκταση 547.026 τετρ. χιλιόμετρα και πληθυσμό 62.370.800 κατοίκων. Πρωτεύουσα είναι το Παρίσι ενώ οι μεγαλύτερες πόλεις της είναι η Μασσαλία, η Λυών, η Τουλούζ, η Νίκαια, το Μπορντό, το Στρασβούργο, η Λιλ, η Ναντ και η Ρουέν.

Επίσημη ονομασία της χώρας είναι Γαλλική Δημοκρατία. Επίσημη γλώσσα είναι τα Γαλλικά και η θρησκεία που επικρατεί είναι το Χριστιανικό ρωμαιοκαθολικό δόγμα, ανεπίσημα όμως, διότι στη Γαλλία δεν υπάρχει επίσημη θρησκεία. Άλλες θρησκείες που εκπροσωπούνται είναι η προτεσταντική, η ιουδαϊκή και η μουσουλμανική. Νομισματική μονάδα ειναι το Ευρώ.

Γεωγραφία

Τα σπουδαιότερα βουνά είναι οι Γαλλικές Άλπεις που βρίσκονται στη Νοτιοανατολική περιοχή της χώρας, με ψηλότερη κορυφή το «Λευκό Όρος» (4 810μ.) ακολουθούν τα Πυρηναία, ο Ιουράς και τα Βόσγια.

Οι κυριότερες πεδινές περιοχές της Γαλλίας είναι: το πράσινο λεκανοπέδιο, οι πεδινές εκτάσεις της Καμπανίας, της Πικαρδίας, της Νορμανδίας, του Λίγηρα, της Κεντρικής Γαλλίας, το λεκανοπέδιου του Ροδανού και πολλές άλλες.

Χαρακτηριστικό των ποταμών είναι ότι αυτοί που ρέουν προς τα Βόρεια έχουν συνήθως ήρεμη ροή, ενώ όσοι ρέουν προς τα Νότια είναι ορμητικοί και πολλές φορές χειμαρρώδεις. Σπουδαιότεροι ποταμοί είναι οι εξής: ο Σηκουάνας, που χαρακτηρίζεται σαν «υδάτινη λεωφόρος». Αποτελεί το επιμηκέστερο πλωτό ποταμό της χώρας, ξεκινάει από το Ανατολικό τμήμα της και ρέει προς τα Βορειδυτικά. Περνά από το Παρίσι και χύνεται στη θάλασσα της Μάγχης, στη Χάβρη. Ο Λιγήρας, ο μακρύτερος ποταμός της Γαλλίας, ξεκινά από Νοτιότερα και η αρχική του ροή έχει κατεύθυνση προς τα Βορειοδυτικά μέχρι την Ορλεάνη. Από εκεί και πέρα στρέφεται προς τα Δυτικά και χύνεται στον Ατλαντικό, στο Σαιν Ναζαίρ. Ο Γαρουνάς είναι ορμητικότερος από τους προηγούμενους, πηγάζει από τα Πυρηναία και χύνεται στον Ατλαντικό. Ο Ροδανός είναι δυσκολότερα πλωτός από τους προηγούμενους και οι εκβολές του σχηματίζουν μεγάλο Δέλτα. Ο Ρήνος αρδεύει 180 περίπου χιλιόμετρα της Ανατολικής παραμεθορίας περιοχής. Οι μεγαλύτεροι ποταμοί της Γαλλίας συνδέονται μεταξύ τους, καθώς και με τους μεγάλους ποταμούς της Ευρώπης, με διώρυγες συνολικού μήκους 4 800 χιλιομέτρων.

Ποικίλη μορφολογία παρουσιάζουν οι ακτές και οι παραλίες της χώρας. Αυτές που βρίσκονται στη Βόρεια θάλασσα είναι χαμηλές, πεδινές και αμμώδεις, ενώ οι ακτές της Μάγχης είναι βραχώδεις. Όσες βρίσκονται στη Μεσόγειο είναι χαμηλές και πλαισιωμένες με λίμνες, ενώ οι ακτές της Προβηγκίας είναι ψηλότερες και έχουν πολλές κολπώσεις.

Το μεγαλύτερο ποσοστό πληθυσμού ζει στις αστικές περιοχές. Εκτός από το Παρίσι οι μεγαλύτερες πόλεις της Γαλλίας είναι η Λιόν(445.400 κατ.), η Μασσαλία(798.300 κατ.), η Τουλούζη(390.000 κατ.), το Μπορντό(215.363 κατ.), η Νάντη(270.000 κατ.) και το Στρασβούργο(264.115).

Κλίμα

Η Γαλλία έχει ποικιλία κλιμάτων, εξαιτίας της μεγάλης της επαφής με τις θάλασσες που την περιβρέχουν και τις πλαισιώσεις της από ηπειρωτικές περιοχές. Η χώρα βρίσκεται σε ίση περίπου απόσταση από το Βόρειο πόλο και τον Ισημερινό, για αυτό δε γνωρίζει ούτε τα μεγάλα ψύχη της Βόρειας ή Ανατολικής Ευρώπης, ούτε τους μεγάλους καύσωνες των μεσογειακών χερσονήσων. Στις ακτές της Μεσογείου π.χ. καθώς στο μεγαλύτερο τμήμα της Νότιας Γαλλίας τα καλοκαίρια είναι ζεστά και ξηρά. Στα Νότια οι χειμώνες είναι εξαιρετικά ήπιοι, ωστόσο μερικές φορές φυσούν από τα Πυρηναία και τις Άλπεις ψυχροί ανέμοι Ένας τέτοιος άνεμος είναι και ο μαΐστρος από το Δέλτα του Ροδάνου που φυσά 3-4 μέρες συνέχεια και με μεγάλη ορμή. Η πτώση των βροχών είναι σχεδόν παντού καλά κατανεμημένη. Οι άφθονες βροχές κάνουν το έδαφος ευφορότατο.

Γεωργια Η γαλλική γεωργία βασίστηκε αρχικά στη πολυκαλλιέργεια ειδών διατροφής. Πολύ γρήγορα, τα κρασιά της, τα οπωρικά και οι βιομηχανίες της καλλιέργιες απέκτησαν μεγάλη φήμη. Το σιτάρι καλλιεργείται κυρίως στο Βόρειο και Βορειοδυτικό τμήμα της χώρας και αποτελεί ένα από τα πιο βασικά γεωργικά προϊόντα της Γαλλίας. Μεγάλες ποσότητες του εξάγονται στο εξωτερικό. Παράγει επίσης, βρόμη, σίκαλη, κριθάρι, ζαχαρότευτλα, ρύζι, καλαμπόκι, πατάτες και όλα τα είδη των λαχανικών. Στους γαλλικούς οπωρώνες παράγονται άφθονα και ποικίλα φρούτα, όπως αχλάδια, μήλα, πορτοκάλια, κεράσια, δαμάσκηνα, βερίκοκα κτλ.

Τα αμπελοειδή αποτελούν μια από τις χαρακτηριστικές καλλιέργιες της μεσημβρινής Γαλλίας. Παράλληλα με την παραγωγή κοινών κρασιών, στη Γαλλία παράγεται η πλουσιότερη και περισσότερο φημισμένη ποικιλία κρασιών ποιότητας. Το κρασί αποτελεί το γνωστότερο προϊόν της Γαλλίας και εξάγεται σε μεγάλες ποσότητες. Αμπελώνες υπάρχουν σχεδόν σε όλες τις γαλλικές περιοχές. Τα γαλλικά κρασιά θεωρούνται από τα καλύτερα όλου του κόσμου. Υπάρχουν σε μεγάλη ποικιλία χρωμάτων, όπως τα ροζέ τις Προβηγκίας, τα κόκκινα του Ροδάνου, τα λευκά του Λιγήρα και της Αλσατίας κ.α.

Ο κτηνοτροφικός πλούτος της χώρας μεγαλώνει σταθερά. Στον τομέα της κτηνοτροφίας αφθονούν τα ζώα για την παραγωγή κρέατος και γάλακτος. Τα βοοειδή αντιπροσωπεύουν το μισό περίπου των εκτρεφόμενων ζώων. Τα προβατοειδή εκτρεφονται άλλα για το κρέας τους και άλλα για το γάλα τους. Ένα μεγάλο μέρος από την παραγωγεί γάλακτος χρησιμοποιείται για την παρασκευή των πολυάριθμων ποικιλιών των γαλλικών τυριών.

Βιομηχανία

Η γαλλική βιομηχανία, με τη σημερινή της μορφή, αποτελεί πρόσφατο σχετικά δημιούργημα. Στις αρχές της βιομηχανικής επανάστασης δεν υπήρχαν στη Γαλλία επαρκείς ποσότητες άνθρακα και σιδήρου, τα οποία αποτελούν δύο βασικά προϊόντα για την εδραίωση της βιομηχανίας. Οι βιομηχανικές της ανάγκες δεν μπορούσαν να ικανοποιηθούν από τα σκόρπια αποθέματα άνθρακα. Στη Λωραίνη και κοντά στο Σάαρ υπήρχαν μεγάλα αποθέματα σιδήρου, που περιείχαν μεγάλες ποσότητες φωσφόρου, για αυτό θεωρούνταν, για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, ως μη εκμεταλλεύσιμα. Την εποχή που οι Άγγλοι ανακάλυψαν μια μέθοδο για την αξιοποίηση των σιδηρομεταλλευμάτων αυτής της κατηγορίας, η Γαλλία αναγκάστηκε να εκχωρήσει τις περιοχές αυτές στη Γερμανία. Η Λωραίνη επιστράφηκε στη Γαλλία μετά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο.

Σήμερα παρουσιάζει μεγάλη ανάπτυξη η χαλυβουργική βιομηχανία της Γαλλίας. Ο χάλυβας χρησιμοποιείται για τη κατασκευή γεωργικών μηχανών, τροχαίου υλικού, αεροπλάνων και μηχανών αεροπλάνων, σιδηροδρομικών μηχανών και πλοίων. Επίσης χρησιμοποιείται πολύ στη γαλλική αυτοκινητοβιομηχανία, τα προϊόντα της οποίας έχουν μεγάλη απήχηση στη διεθνή αγορά, ενώ ένα μεγάλο μέρος του χάλυβα εξάγεται στο εξωτερικό. Κατά την περίοδο μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, η Γαλλία κατέβαλε επίμονες και συντονισμένες προσπάθειες, με σκοπό να εκσυγχρονίσει τη μεταλλευτική βιομηχανία της Λωραίνης. Σήμερα κατέχει την πρώτη θέση στον κόσμο σε παραγωγή σιδηρομεταλλεύματος.

Άφθονη είναι και η υδροηλεκτρική ενέργεια της Γαλλίας, που προέρχεται από τους πολυάριθμους ποταμούς της. Αξιόλογη ήταν και η συμβολή των γαλλικών ποταμών στην ανάπτυξη της υφαντουργίας. Σε ολόκληρη τη κοιλάδα του Ροδάνου, καθώς και στη Ρουέν, επί του Σηκουάνα, υπάρχουν εργοστάσια, όπου παράγονται συνθετικά υφάσματα. Τα Βόρεια και τα Βορειοανατολικά τμήματα της Γαλλίας αποτελούν σπουδαία κέντρα βιομηχανίας βαμβακερών και μάλλινων υφασμάτων. Κοιτάσματα πετρελαίου έχουν βρεθεί στην περιοχή Παρεντίς, κοντά στο Μπορντό, καθώς και στο λεκανοπέδιο του Παρισιού. Μετά την ανεξαρτοποίηση της Αλγερίας, έγιναν ειδικές συμβάσεις, με τις οποίες εξασφάλισε η Γαλλία τα δύο τρίτα περίπου από τα πετρέλαια της πρώην αποικίας της. Στα Πυρηναία και κοντά στην πόλη Λακ, βρέθηκαν το 1951 τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου. Η περιοχή της Λακ αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα κέντρα βιομηχανίας χημικών και πλαστικών προϊόντων.

Ένα άλλο επίτευγμα της Γαλλίας είναι ότι κατόρθωσε να τιθασεύσει και την ενέργεια των παλιρροιών και να κατασκευάσει τον πρώτο παλιρροϊκό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στον ποταμό Ρανς, κοντά στη Ντίναν της Βρετάνης. Στο Οντελλό των Πυρηναίων έχει εγκατασταθεί ένας μεγάλος πειραματικός σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, με την εκμετάλλευση της ηλιακής θερμότητας.

Αξιόλογη είναι και η υφαντουργική βιομηχανία που κατατάσσεται ανάμεσα στις πρώτες του κόσμου, καθώς και η χημική βιομηχανία, βιομηχανίες κεραμικής, χαρτιού και ελαστικού, οι γεωργικές βιομηχανίες.

Συγκοινωνίες

Η Γαλλία κατατάσσεται ανάμεσα στις χώρες που διαθέτουν τα καλύτερα οργανωμένα συγκοινωνιακά δίκτυα του κάσμου. Το οδικό δίκτυο της Γαλλίας κατασκευάστηκε κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους και τελειοποιήθηκε από τα τέλη του Μεσαίωνα. Οι οδικές συγκοινωνίες χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά των διάφορων εμπορευμάτων ενώ για τις μεγαλύτερες αποστάσεις χρησιμοποιούνται σιδηροδρομικές συγκοινωνίες. Η Γαλλία διαθέτει τους ταχύτερους συρμούς στον κόσμο.

Λιγότερο σημαντικές είναι οι μεταφορές που διεξάγονται με ποταμόπλοια στο εσωτερικό της χώρας. Σπουδαιότερες είναι οι πλωτές λεωφόροι του Βορρά, του Πα-ντε-Καλαί και του Σομ. Για τις θαλάσσιες μεταφορές υπάρχουν πολλά επιβατικά και πετρελαιοφόρα σκάφη, που αποτελούν ένα από τους ωραιότερους στόλους του κόσμου. Τα σπουδαιότερα γαλλικά λιμάνια είναι η Μασσαλία και η Χάβρη. Η Γαλλία συνδέεται θαλάσσια με όλες τις χώρες του κόσμου.

Το γαλλικό συγκοινωνιακό δίκτυο συμπληρώνεται με τις αεροπορικές συγκοινωνίες, με τις οποίες μεταφέρονται εμπορεύματα, επιβάτες και το ταχυδρομείο.

Ιστορία

Κύριο άρθρο: Γαλλική Ιστορία

Το μεγαλύτερο μέρος της Γαλατίας, που περιλάμβανε ολόκληρη τη σημερινή Γαλλία, το Βέλγιο και την Ολλανδία, είχε καταληφθεί το 51 π.Χ. από τον Ιούλιο Καίσαρα, ο οποίος με τη νίκη του αυτή εξασφάλισε τον έλεγχο της χώρας από τους Ρωμαίους. Κατά τη διάρκεια της Ρωμαιοκρατίας, ιδρύθηκαν διάφορες πόλεις και κατασκευάστηκαν δρόμοι, γέφυρες και υδραγωγεία. Σήμερα χρησιμοποιούνται ακόμα μερικές ρωμαϊκές γέφυρες, ενώ πολλοί σύγχρονοι αυτοκινητόδρόμοι έχουν κατασκευαστεί πάνω σε παλιούς ρωμαϊκούς. Μετά την κατάκτηση, διαδόθηκε στη Γαλατία ο ρωμαϊκός πολιτισμός και με το πέρασμα του χρόνου μεταβλήθηκε σε λατινική χώρα από πολιτιστική και γλωσσική άποψη.

Τον 3ο αιώνα μ.Χ. η Γαλατία δέχτηκε, για πρώτη φορά, τις εισβολές διάφορων γερμανικών φυλών, οι οποίες πολλαπλασιάστηκαν κατά τους δυο επόμενους αιώνες. Οι εισβολείς ήταν κυρίως Φράγκοι, Βουργουνδιοί και Βησιγότθοι και πέτυχαν, πολλές φορές, να επιβάλουν την κυριαρχία τους σε ορισμένες περιοχές της Γαλατίας, εξαιτίας της εξασθενημένης αντίσταση των Ρωμαίων. Έτσι, κατά τα τέλη του 5ου αιώνα μ.Χ., οι Φράγκοι έθεσαν κάτω από τον έλεγχό τους το μεγαλύτερο μέρος της Γαλατίας, ενώ το 500 εκχριστιανίστηκε ένα φραγκικό βασίλειο με επικεφαλής τον Κλόβι. Οι διάδοχοι του Κλόβι δέχτηκαν επιθέσεις από νέους εισβολείς και για να αντιμετωπίσουν έκαναν πολλές πολεμικές επιχειρήσεις. Το 732 ένας μουσουλμανικός στρατός ξεκίνησε από την Ισπανία και διαμέσου των Πυρηναίων άρχισε να προσβάλει τη Γαλατία χωρίς επιτυχία όμως, γιατί καταδιώχθηκε από τους Φράγκους. Το 800, τα σύνορα της χώρας είχαν επεκταθεί πολύ και περιλάμβαναν τμήματα τη σημερινή Αυστρία, Γερμανία, Ιταλία και Γιουγκοσλαβία. Τότε στέφθηκε αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ο Καρλομάγνος, που πέτυχε να επεκτείνει τη χώρα ακόμα περισσότερο. Το θάνατο του Καρλομάγνου επακολούθησε η εξασθένηση της κεντρική εξουσίας, ενώ το βασίλειο διαμοιράστηκε ανάμεσα στους εγγονούς του. Το δυτικό της τμήμα της χώρας αποτέλεσε τη Φραγκία, η οποία υπήρξε ο πυρήνας της σημερινής Γαλλίας.

Κατά τα τέλη του 9ου αιώνα μ.Χ. εκλέχτηκε βασιλιάς της Φραγκίας ο Ούγο Καπέτο, που ίδρυσε τη δυναστεία των Καπετίδων. Η δυναστεία αυτή υποστηρίχτηκε από την εμπορική και την αστική τάξη των πόλεων με αποτέλεσμα την ισχυροποίηση της μοναρχίας. Από το 13ο αιώνα μ.Χ. ο βασιλιάς της Γαλλίας εξελίχτηκε στον ισχυρότερο μονάρχη της Ευρώπης. Η γεωργία της χώρας σημείωσε μεγάλη ανάπτυξη, άκμασε το εξωτερικό εμπόριο και στις συντεχνίες των πόλεων, παράγονταν εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα. Μεγάλη άνθιση παρουσίασαν τα γαλλικά πανεπιστήμια που αποτέλεσαν τα σπουδαιότερα πνευματικά κέντρα της Ευρώπης.

Κατά τα τέλη των μεσαιωνικών χρόνων άρχισε μία σοβαρή φιλονικία ανάμεσα στο βασιλιά της Γαλλίας Δ΄ και την Εκκλησία. Όταν το 1305, εκλέχτηκε πάπας ένας Γάλλος, γνωστός ως Κλήμης Ε΄, μεταφέρθηκε η έδρα του παπισμού στην πόλη Αβινιόν της Νότιας Γαλλίας. Κατά τα 70 επόμενα χρόνια οι πάπες αποτέλεσαν τυφλά όργανα των Γάλλων βασιλιάδων. Η έδρα του παπισμού μεταφέρθηκε και πάλι στη Ρώμη το 1378.

Από το 1066, που εκλέχτηκε βασιλιάς της Αγγλίας ο δούκας της Νορμανδίας, Γουλιέλμος, ένα μεγάλο μέρος της Γαλλίας άρχισε να κυριαρχείται και να ελέγχεται από Άγγλους βασιλιάδες. Η Νορμανδία αποτελούσε τότε μια μεγάλη περιοχή της Βόρειας Γαλλίας. Μετά την πάροδο 300 περίπου χρόνων από την κατάληψη του αγγλικού θρόνου από το Γουλιέλμο, ο βασιλιάς Ριχάρδος ο Γ΄ πρόβαλε απαιτήσεις πάνω από το γαλλικό θρόνο. Το 1337 έκανε εισβολή στη Γαλλία και άρχισαν εχθροπραξίες που κράτησαν περισσότερο από ένα αιώνα. Ο πόλεμος αυτός έμεινε γνωστός στην ιστορία ως «Εκατονταετής πόλεμος» και κατά τη διάρκεια του οι Άγγλοι κέρδισαν πολλές μάχες. Δεν πέτυχαν όμως τον αντικειμενικό τους σκοπό, την κατάληψη του Γαλλικού θρόνου.

Κατά την περίοδο 1420-30 μία νεαρή χωριατοπούλα, η Ζαν ντ’ Αρκ, εμφανίστηκε στη γαλλική αυλή, λέγοντας πως πήρε από το Θεό τη διαταγή να μπει επικεφαλής του γαλλικού στρατού και να στεφτεί ο Κάρολος, ο νόμιμος κληρονόμος του θρόνου στη Ρενς. Η Ζαν ντ’ Αρκ ανέλαβε πράγματι την ηγεσία του στρατού, με αποτέλεσμα να εμψυχωθούν οι Γάλλοι και να διώξουν τους Άγγλους εισβολείς. Η ίδια όμως προδόθηκε και βρήκε τραγικό θάνατο. Ο Κάρολος στέφτηκε βασιλιάς ως Κάρολος Ζ΄. Οι Γάλλοι ως το 1450 πέτυχαν την ανακατάληψη του μεγαλύτερους μέρους της χώρας και το τέλος του πολέμου βρήκε ισχυροποιημένο το γαλλικό θρόνο και τη χώρα ενωμένη.

Το 16ο αιώνα διαδόθηκε πολύ στη Γαλλία η θρησκευτική μεταρρύθμιση και έγιναν οπαδοί της πολλοί ευγενείς και μέλη της βασιλικής οικογένειας. Εναντίον των Ουγενοτών στράφηκε ο βασιλιάς και η Εκκλησία ακολούθησαν πολλές και αιματηρές συμπλοκές. Ολόκληρη η χώρα χωρίστηκε σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα και ο σκληρός εμφύλιος πόλεμος συντάραξε τη Γαλλία. Το 1572 δόθηκε βασιλική διαταγή, σύμφωνα με την οποία θανατώθηκαν χιλιάδες Ουγενότοι στο Παρίσι και σε διάφορες άλλες γαλλικές πόλεις. Το 1598 εκδόθηκε από το βασιλιά Έρρικο Δ΄ το Έδικτο της Νάντης, σύμφωνα με το οποίο απέκτησαν οι Ουγενότοι κάποιες ελευθερίες και έτσι αποκαταστάθηκε η ειρήνη και η τάξη. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ερρίκου, η Γαλλία γνώρισε σημαντική ανάπτυξη και ευημερία. Η γεωργία σημειώσε σπουδαία εξέλιξη, ζωηρή η κίνηση άρχισε να παρατηρείται στο εμπόριο και γενικότερα η οικονομία βελτιωνόταν ολοένα και περισσότερο. Τα γαλλικά πλοία αναζήτησαν νέες πηγές πλούτου στα πέρατα του κόσμου και η Γαλλία άρχισε να αποκτά νέες αποικίες στο Νέο Κόσμο. Δώδεκα χρόνια μετά από την έκδοση του Εδικτού της Νάντης, δολοφονήθηκε ο Ερρίκος Δ' και τον διαδέχτηκε ο ανήλικος γιος του, Λουδοβίκος ΙΓ', τον οποίο επιτρόπευε η μητέρα του Μαρία των Μεδικών. Κατά τη διάρκεια της αντιβασιλείας της εξασθένησε η βασιλική εξουσία, εξαιτίας της νέας διαμάχης, που ξέσπασε ανάμεσα στους Ουγενότους και τους Καθολικούς.

Το 1614 και ενώ είχε την αντιβασιλεία η Μαρία των Μεδικών, άρχισε να ανεβαίνει στην εξουσία ο καρδινάλιος Ρισελιέ. Στη συνέχεια έγινε πρωθυπουργός του Λουδοβίκου ΙΓ΄ και πήρε στα χέρια του τον απόλυτο έλεγχο της κρατικής μηχανής. Κατέλαβε συνεχής προσπάθειες για 20 ολόκληρα χρόνια, με σκοπό την αποκατάσταση της εξασθενημένης βασιλικής εξουσίας. Μια άλλη επιδίωξη του ήταν να μεταβάλει τη Γαλλία στο ισχυρότερο ευρωπαϊκό κράτος. Ο Ρισελιέ εξουδετέρωσε όλες τις αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας και εκμηδένισε κυρίως την αντίδραση των ευγενών και των Ουγενοτών. Επέβαλε βαριά φορολογία στους αγρότες και στους έμπορους των πόλεων, έδωσε νέα ώθηση στο εξωτερικό εμπόριο και συντέλεσε στην επέκταση των ορίων της Γαλλικής Αυτοκρατορίας στη Βόρεια Αμερική, την Καραϊβική, καθώς και σε άλλα μέρη του κόσμου. Επιτυχίες σημείωσε και στην εξωτερική πολιτική. Έτσι αντιτάχτηκε με επιτυχία στις πανίσχυρες αμβουργικές μοναρχίες της Αυστρίας και της Ισπανίας και γενικότερα προετοίμασε με το έργο του το δρόμο της απόλυτης μοναρχίας του Λουδοβίκου ΙΔ΄.

Το 1643 ανέβηκε στο θρόνο ο Λουδοβίκος ΙΔ΄, σε πολύ νεαρή ηλικία. Κατά τα πρώτα 18 χρόνια της βασιλείας του είχε πρωθυπουργό τον καρδινάλιο Μαζαρίν, ο οποίος ακολούθησε την πολιτική του Ρισελιέ. Κατά την περίοδο που ο βασιλιάς ήταν ανήλικος, ξέσπασε μια έντονη εσωτερική αντίδραση, η οποία όμως εκμηδενίστηκε και έτσι αποκαταστάθηκε το διεθνές γόητρο της Γαλλίας. Ο Λουδοβίκος, μετά την ενηλικίωσή του, άρχισε να κυβερνά μόνος του και εξελίχτηκε στον ισχυρότερο μονάρχη της Ευρώπης. Ανακάλεσε το Έδικτο της Νάντης και άρχισε άγριος διωγμός των Ουγενοτών. Πολλοί από αυτούς αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα και όσοι αρνούνταν να προσχωρήσουν στον Καθολικισμό θανατώνονταν. Πολέμησε εναντίον της Ισπανίας, της Ολλανδίας και της Αγγλίας, χωρίς να πετύχει κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα.Διακρινόταν για τις απολυταρχικές του αντιλήψεις και πίστευε ότι ήταν αντιπρόσωπος του Θεού στη γη. Κατά συνέπεια δεν ήταν υποχρεωμένος να λογοδωτήση σε κανένα. Δική του ήταν η περίφημη φράση: «Το κράτος είμαι εγώ». Συγκέντρωσε στα χέρια του ολόκληρη την εξουσία, διακρίθηκε για την ισχύ και την μεγαλοπρέπεια του, για αυτό τον αποκάλεσαν «Βασιλιά Ήλιο».

Με τις αρχές του 18 αιώνα συμπίπτει και η άνοδος στο θρόνο του Λουδοβίκο ΙΕ΄, δισέγγονου του Λουδοβίκου ΙΔ΄. Φαινομενικά, η βασιλική εξουσία ήταν ισχυρή και ακμαία, αλλά κάτω από τη ψεύτικη αυτή εικόνα κρυβόταν και ενεργούσαν οι καταλυτικές δυνάμεις. Αποτέλεσμα του Επταετή πολέμου ήταν να νικηθεί η Γαλλία από την Αγγλία και να χάσει πολλά από τα εδάφη της στη Βόρεια Αμερική. Το 1774 ανέβηκε στο θρόνο ο Λουδοβίκος ΙΣΤ΄, ο οποίος βρήκε το λαό δυσαρεστημένο εξαιτίας των δυσμενών κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών συνθηκών. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την εμφάνιση μιας μαζικής και μορφωμένης αστικής τάξης, προκάλεσε διάφορες διαμαρτυρίες, και εξεγέρσεις που κατέληξαν σε επανάσταση.

Η οικονομία της Γαλλίας είχε εξασθενίσει σημαντικά, εξαιτίας της βοήθειας που πρόσφερε στις επαναστατημένες αμερικάνικες αποικίες εναντίον της Αγγλίας. Ο βασιλιάς βρέθηκε σε πολύ άσχημη θέση και για να εξοικονομήσει χρήματα, συγκάλεσε τους αντιπρόσωπους των τριών τάξεων, δηλ. των κληρικών, των ευγενών και των αστών. Έγινε μια απαγορευμένη συγκέντρωση στην αίθουσα του σφαιριστηρίου, κατά την οποία ορισμένοι αντιπρόσωποι της αστικής τάξεις αυτοαναγορεύτηκαν εθνοσυνέλευση και αποφάσισαν να καταρτίσουν το σύνταγμα της χώρας. Στις 14 Ιουλίου 1789 καταλήφθηκε από το λαό του Παρισιού η Βαστίλη, μια παλιά φυλακή, που συμβόλιζε τις καταπιέσεις του παλιού καθεστώτος. Τον Αύγουστο εκδόθηκε από την εθνοσυνέλευση η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του ανθρώπου. Με τα γεγονότα αυτά άρχισε επανάσταση, η οποία έπαιρνε όλο και σφοδρότερη μορφή. Το Σεπτέμβριο του 1792 Η Γαλλία ανακηρύχτηκε δημοκρατία, ενώ λίγους μήνες μετά αποκεφαλίστηκε ο Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ και η γυναίκα του Μαρία Αντουανέτα. Την εξουσία πήραν στα χέρια τους ριζοσπάστες ηγέτες, όπως ο Μαξιμιλιανός Ροβεσπιέρος, οι οποίοι άρχισαν να εξοντώνουν όλους τους πολέμιους της επανάστασης.

Στο μεταξύ η Γαλλία άρχισε εξωτερικούς πολέμους με πέντε δυνάμεις, ανάμεσα στις οποίες και η Αγγλία. Το καθεστώς της τρομοκρατίας έπαυσε το 1795 και κατά την επόμενη τετραετία η Γαλλία διακυβερνήθηκε από το Διευθυντήριο. Το 1799 ανέλαβε τη διακυβέρνηση της Γαλλίας ο Ναπολέοντας Βοναπάρτης, ο οποίος σχημάτισε την Υπατεία. Ήταν τριμελής επιτροπή, στην οποία πρώτος υπατός ήταν ο ίδιος και επομένως σ’ αυτόν άνηκε η πρωτοβουλία όλων των αποφάσεων. Ύστερα από διαταγή του συντάχτηκε ο γνωστός Ναπολεόντειος Κώδικας, που αποτελεί, ακόμα και σήμερα, το θεμέλιο του γαλλικού αστικού δικαίου. Οι σχέσεις της Γαλλίας με τον πάπα αποκαταστάθηκαν με την υπογραφή του Κονκάρδου του 1801. Το 1804 ο Ναπολέοντας αυτοανακηρύχτηκε αυτοκράτορας, νίκησε τους περισσότερους εχθρούς της χώρας του και κατόρθωσε να επεκτείνει το βασίλειο του.

Το 1812, επικεφαλής Μεγάλης Στρατιάς, μπήκε στη Ρωσία και κατέλαβε τη Μόσχα. Οι Ρώσοι υποχωρούσα ν συνέχεια καταστρέφοντας καθετί που μπορούσε να εξυπηρετήσει τον εισβολέα. Ο Ναπολέοντας αναγκάστηκε να διατάξει την υποχώρηση προς τη Γαλλία, αλλά ο γαλλικός στρατός καταστράφηκε από τα χιόνια, το δυνατό κρύο και τις συνεχείς επιθέσεις των Ρώσων. Οι εχθροί του Ναπολέοντα, παίρνοντας θάρρος από την ήττα του στη Ρωσία, συνασπίστηκαν εναντίον του. Το 1814 παραιτήθηκε και εξορίστηκε στο νησί Έλβα της Μεσογείου. Στο μεταξύ, αυτοκράτορας της Γαλλίας έγινε ο Λουδοβίκος ΙΗ΄ και χώρα αποτέλεσε συνταγματική μοναρχία. Το Μάρτη του 1815 όμως ο Ναπολέοντας ξαναγύρισε στη Γαλλία και διακυβέρνησε τη χώρα μόνο για ένα διάστημα 100 ημερών. Ο Ναπολέοντας νικήθηκε οριστικά τον Ιούνη του 1815 στο Βατερλό του Βέλγιο από ένα πολυεθνικό στρατό, με επικεφαλής τον Άγγλο δούκα του Ουέλλινγκτον και τον Πρώσο στρατηγό φον Μπλύχερ. Λίγο αργότερα εξορίστηκε στο νησάκι του Νότιου Ατλαντικού, Αγία Ελένη.

Η περίοδος της βασιλείας του Λουδοβίκου ΙΗ΄ και του Κάρολου Ι΄ σφραγίστηκε από το μεγαλύτερο περιορισμό των φιλελεύθερων δημοκρατικών θεσμών, που επέβαλε η γαλλική επανάσταση. Η αυξημένη δυσαρέσκεια των λαϊκών μαζών των πόλεων, όπου ήταν συγκεντρωμένη η μεταλλευτική και η υφαντουργική βιομηχανία, οδήγησε στο ξέσπασμα δύο διαδοχικών επαναστάσεων του 1830 και 1848.

Πρόεδρος της Δεύτερης Δημοκρατίας εκλέχτηκε ο Λουδοβίκος Ναπολέοντας, που διέλυσε την εθνοσυνέλευση και στέφθηκε αυτοκράτορας το 1852. Τα επεκτατικά του σχέδια τόσο στο στρατιωτικό τομέα όσο και στο διπλωματικό επίπεδο έφεραν τη Γαλλία μπροστά σε νέα οικονομική αδυναμία. Τη στιγμή αυτή διάλεξε το ισχυρό πρωσικό βασίλειο υπό την ηγεσία του Όττο φον Βίσμαρκ για να κηρύξει τον πόλεμο τον Ιούλη του 1870. Οι ειρηνευτικοί όροι υπήρξαν βαρύτατοι για τη Γαλλία, της οποίας ο στρατός κατατροπώθηκε σε τρεις μήνες.

Η δεύτερη αυτοκρατορία καταλύθηκε με το τέλος του γερμανογαλλικού πολέμου και με την προσάρτηση του μεγαλύτερου τμήματος της Αλσατίας και της Λωραίνης στο πρωσικό βασίλειο. Μετά τη συνθήκη του 1871, οι Γάλλοι επαναστάτησαν και ανακήρυξαν ξανά τη Γαλλία δημοκρατία. Οι εργάτες και φιλελεύθεροι του Παρισιού,εγκαθίδρυσαν δική τους εξουσία, τη γνωστή Κομούνα. Ο στρατός των Βερσαλλίων κατέλυσε την Κομούνα και με την Τρίτη Δημοκρατία η Γαλλία μπήκε σε νέα ερίοδο ανάπτυξης. Η Γαλλία πήρε μέρος (ιδρυτικό) στην Αντάντ και πολέμησε στο πλευρό των Άγγλων, κατά της Αυστροουγγαρίας. Με την είσοδο των ΗΠΑ στον πόλεμο και με τη βοήθεια των Άγγλων και των Αμερικανών, κατόρθωσαν να απωθήσουν τους Γερμανούς από το γαλλικό έδαφος.

Το 1919, με τη συνθήκη των Βερσαλλιών, η Γαλλία ανέκτησε την Αλσατία και τη Λωραίνη, ενώ η Γερμανία υποχρεώθηκε να καταβάλει πολεμική αποζημίωση τεράστιας δαπάνης. Στη δεκαετία 1930-40 η γαλλική οικονομία, ξαναβρήκε το ρυθμό της. Το Σεπτέμβρη του 1939, όταν οι στρατιές του Χίτλερ εισέβαλαν στην Πολωνία, η Γαλλία και η Αγγλία έσπευσαν βοήθεια. Όμως η Γερμανία χτύπησε τη Γαλλία από τα σύνορα των Κάτω Χωρών, αχρηστεύοντας τη μεγάλη αμυντική γραμμή του Μαζινό. Τον Ιούνη του 1940 ο στρατηγός Πεταίν υπέγραψε ανακωχή με τους Γερμανούς, με αποτέλεσμα την κατοχή ενός τμήματος της χώρας. H μεγάλη μάζα πήρε ενεργά μέρος στο αντιστασιακό μέτωπο, οργανώνοντας από απεργίες, μέχρι απλά σαμποτάζ και ανταρτοπόλεμο. Ο στρατηγός Ντε Γκολ μπήκε επικεφαλής του κινήματος των «Ελεύθερων Γάλλων» και έστειλε μήνυμα στο γαλλικό λαό. Μετά την απελευθερώσει έγινε προσωρινός πρωθυπουργός και πρόεδρος της Τέταρτης Δημοκρατίας. Εξαιτίας της πολιτικής αστάθειας, ο ρυθμός της ανασυγκρότησης της Γαλλίας από τον πόλεμο ήταν βραδύς. Από το 1949 και μετά, το σύνολο της βιομηχανικής παραγωγής έφτασε στα προπολεμικά επίπεδα. Το ίδιο έγινε και με τη γεωργική παραγωγή και το εμπόριο.

Πήρε ενεργό μέρος στην Ένωση της Ευρώπης για τη συμμετοχή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της ΝΑΤΟ. Τα γεγονότα της Αλγερίας το 1958, διαδέχτηκε η Πέμπτη Δημοκρατία του Ντε Γκολ. Ψηφίστηκε νέο σύνταγμα. Ο Ντε Γκολ παράμεινε πρόεδρος για 11 χρόνια, με το όνειρο να μετατρέψει τη Γαλλία σε μια «ηγετική δύναμη» στην Ευρώπη. Απέσυρε τη χώρα από το ΝΑΤΟ και αρνήθηκε επίμονα την είσοδο της Αγγλίας στην ΕΟΚ. To 1969 απορρίφτηκε η πρόταση του για νέες συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, και μετά από αυτό παραιτήθηκε. Οι Γάλλοι εξέλεξαν δεύτερο πρόεδρο της Πέμπτης Δημοκρατίας, τον ντεγκολικό Ζορζ Πομπίντου.

Τέχνη

Αν και τα πρώτα δείγματα της τέχνης στην Γαλλία ξεκινούν την εποχή του Καρλομάγνου, όμως μόνο από τον 10ο αιώνα αναπτύσσεται η καλλιτεχνική δραστηριότητα για να φτάσει σε μεγάλη ανάπτυξη τον επόμενο αιώνα.Στην Βουργουνδία και την Προβηγκία έχουμε μοναστηριακά κτίσματα της ρομανικής αρχιτεκτονικής.Στο τέλος του μεσαίωνα εξελίσσεται ο γοτθικός ρυθμός με τα λεπτά αρχιτεκτονικά μέλη και τους λεπτόμορφους σχηματισμούς.Αυτή η τάση διατηρείται ακόμη και μετά τα μέσα του 16ου αιώνα.Την επίδραση της αναγέννησης την δέχτηκε η Γαλλία προς τα τέλη του 15ου αιώνα, κάτω απο την λάμψη της Φλωρεντίας και την επίδραση των ιταλικών καλλιτεχνικών κέντρων της περιόδου.Οι Βερσαλλίες, το πιο πολυτελές ανάκτορ στην Ευρώπη, φανερώνουν την τάση για μεγάλα και πολυτελή αρχιτεκτονικά χτίσματα τον 17ο αιώνα. Ως αντίδραση στον κλασσικισμό έρχεται ο 18ος αιώνας, ο οποίος,όπως και στην λογοτεχνία, είναι διαποτισμένος από τα νέα κοινωνικά ρεύματα.Η σχέση καλλιτέχνη και κοινού γίνεται αμεσότερη.Η προσωπογραφία είναι κυριο γνώρισμα αυτής της εποχής.Αναφαίνεται όμως πάλι και νέο κύμα κλασσικισμού, το οποίο φαίνεται στο Πάνθεον στο Παρίσι.Ο 19ος αιώνας βλέπει το ξαναγύρισμα σε παλαιότερες μορφές, ενώ ταυτόχρονα ο νατουραλισμός και ο λογοτεχνικός ρομαντισμός επηρεάζουν τις τάσεις στις τέχνες.Στις τελευταίες δεκαετίες του αιώνα επιβλήθηκε ο ιμπρεσιονισμός, που διατηρήθηκε και στις αρχές του επόμενου.Μερικοί από τους εκπρόσωπους ήταν ο Μονέ, Ρενουάρ, Γκογκέν και Σεζάν.Ο 20ος αιώνας έχει ανάμεικτες επιδράσεις και κατευθύνσεις.Ο κυβισμός, σουρεαλισμός, η αφηρημένη τέχνη, που αποτελούν το κοινό γνώρισμα της διεθνούς καλλιτεχνικής πορείας σημαδεύουν και την αρχιτεκτονική και την γλυπτική.

Γράμματα

Μεγάλη είναι η ανάπτυξη του γαλλικού πολιτισμού σε όλους τους τομείς καθώς και η επίδραση του σε όλο τον δυτικό πολιτισμό.Η ανάπτυξη του γαλλικού πολιτισμού ξεκίονησε τον Μεσαίωνα και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Η βαθμιαία αλλοίωση της λατινικής γλώσσας στην Γαλατία κατέληξε στον σχημτισμό μιας νέας γλώσσας, της γαλλικής.Παραδοσιακά θεωρείται ότι οι "Όρκοι του Στρασβούργου"(842) είναι το πρώτο κείμενο που γράφτηκε στην γαλλική γλώσσα. Γενικά όμως θεωρείται ότι η γαλλική γλώσσα άρχισε να χρησιμοποιείται στα γραπτά κείμενα μετά τον 12ο αιώνα, όταν άρχισαν να παρουσιάζουν και έναν πραγματικά λογοτεχνικό χαρακτήρα.

12ος και 13ος αιώνας

Τα επικά ποιήματα υμνού, εξαίρουν το πατριωτικό και θρησκευτικό ιδεώδες στην εποχή των σταυροφοριών. Το "Τραγούδι του Ρολάνδου"(12ος αιώνας) είναι το ωραιότερο από αυτά. Ακολουθούν τα ιπποτικά μυθιστορήματα με θέματα από πολεμικές και ερωτικές περιπέτειες. Φανερώνουν μια κοινωνία που εμπνέεται από το ιπποτικό πνεύμα, όπως τα έργα "Τριστάνος και Ιζόλδη", οι "Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης" κ.α. Τότε δημιουργείται και η λυρική ποίηση, καθώς και το ξεκίνημα μιας αστικής λογοτεχνίας με σατιρικές και ηθικολογικές διαθέσεις. Παράλληλα εμφανίζεται το θεατρικό είδος.

14ος και 15ος αιώνας

Αν και σε αυτήν την περίοδο καλλιεργήθηκαν τα είδη λόγου που άνθισαν στους προηγούμενους αιιώνες, χαρακτηριστικό της είναι η ανάπτυξη της δραματικής τέχνης.Το θέατρο εμπνέεται πάντα από θέματα θρησκευτικά, δημιουργεί όμως διάφορα μυστήρια με θέματα παρμένα από την Αγία Γραφή.Η κωμωδία επηρεάζεται από την Ιταλία.

16ος αιώνας

Το έργο του Ραμπελέ εκφράζει τον ουμανισμό της αναγέννησης που ζητά να βρει στην ελληνορωμαική αρχαιότητα ένα νέο ιδεώδες.Έπειτα από το 1550 και η λυρική ποίηση ξαναγεννιέται, χάρη στο Ροντάρ και την κίνηση της Πλεϊάδας, ομάδας λογοτεχνών με στόχο την δημιουργία γαλλικής λογοτεχνίας που μπορεί να συναγωνιστεί την ιταλική.Ο Μοντέν αναζητώντας νέους δρόμους θα επηρεάσει σοβαρά τον επόμενο αιώνα με τα Δοκίμια του.

17ος αιώνας

Στο πρώτο μισό του αιώνα οι συγγραφείς προσπάθησαν να βάλουν σε τάξη τα λογοτεχνικά είδη και τις διάφορες μορφές της σκέψης.Ο Καρτέσιος καθιερώνει μία παγκόσμια μέθοδο κριτικής.Ο Κορνέιγ χαρίζει στην τραγωδία την κανονική της δομή. Ο Πασκάλ εκφράζεται σε μια φωτεινή πρόζα που επηρεάζει όλη τη ηθική του αιώνα. Όλοι αυτοί οι συγγραφείς προετοιμάζουν τον δρόμο στους λογοτέχνες που έπειτα από το 1660 θα ενσαρκώσουν το κλασσικό ιδεώδες.Τα έργα τους τείνουν προς την τελειότητα, χάρη στην κοινωνικότητα της μορφής, την αρμονία της σύνθεσης και την ακρίβεια της έκφρασης.Τα μεγάλα κλασσικά έργα είναι:οι μύθοι του Λα Φοντέν, οι κωμωδίες του Μολιέρου, οι τραγωδίες του Ρακίνα, η ποίηση του Μπουαλό. Στην περίοδο από το 1680 ως την Γαλλική Επανάσταση αναπτύχθηκε το κίνημα του Διαφωτισμού, που στηρίχθηκε στον ορθολογισμό και ευνόησε την ανάπτυξη της φιλοσοφίας και των φυσικών επιστημών.Οι ριζοσπαστικές ιδέες του γαλλικού διαφωτισμού διαδόθηκαν στην προεπαναστατική Ελλάδα, όπου βρήκαν ένθερμους υποστηρικτές.

18ος αιώνας

Το κριτικό πνεύμα που γεννήθηκε από τον καρτεσιανό ορθολογισμό αναπτύσσεται.έτσι κυριαρχούν τα έργα σε πεζό λόγο, που αποσκοπούν στο να πείθουν με την ανάλυση και την συζήτηση σχετικά με θέματα που αναφέρονται στην φυσικη, την κοινωνία και την πολιτική.Οι μεγάλοι φιλόσοφοι αυτού του αιώνα είναι ο Βολταίρος, που το γόητρο του καλύπτει όλους τους άλλους, ο Μοντεσκιέ, ο Ντιντερό και ο Ρουσώ.

19ος αιώνας

Ο ερχομός του ρομαντισμού προαναγγέλεται με τα έργα του μεγάλου φιλέλληνα Σατομπριαντκαι της κυρίας Ντε Σαέλ.Ο ρομαντισμός αυτός αποτελεί μία αντίδραση στην κλασσική τάξη, γιατί θέλει να αφήσει κάθε ελευθερία στον συγγραφέα.Η καθαυτή ρομαντική επανάσταση ξέσπασε πρώτα στο θέατρο και στο μυθιστόρημα και αργότερα στην ποίηση.Η κριτική εκπροσωπείται από τον Σεν Μπεβ, η ιστορία από τους Τιερί και Μισελιέ, η φιλοσοφία από τον εκλεκτισμό του Βικτορ Κουζεν και τον θετικισμό του Ογκιστ Κοντ.Από το 1850 αναφαίνονται νέες τάσεις, που αν και εξωτερικά είναι αντίθετες στον ρομαντισμό, πηγάζουν συχνά από το ρεύμα του.Στην ποίηση διακρίνονται οι παρνασσικοί Θεόφιλος Γκοτιε και Λεκοντ ντε Λιλ.Οι Μποντλερ, Ρεμπο και Βερλεν δημιουργούν την κίνηση του Συμβολισμού.Στο μυθιστόρημα κυριαρχεί ο ρεαλισμός, με τα έργα του Φλομπέρ, και την νατουραλιστική σχολή του Ζολά.Στο θέατρο θριαμβεύουν τα δράματα του Αλέξανδρου Δουμά.

Δημογραφία

Ο πληθυσμός της χώρας είναι 62.370.800 [3] (20η στον κόσμο). Ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού είναι 0,37% (εκτίμηση 2005). Ρυθμός γεννήσεων 12,15 γεννήσεις/1000 πληθυσμού και θανάτου 9,08 θάνατοι/1000 πληθυσμού (εκτίμηση 2005).

Οικονομία

Το ΑΕΠ της χώρας είναι $ 1.737.000.000.000 (9η στον κόσμο)(εκτίμηση 2004). Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ είναι 2,10% (εκτίμηση 2004). Το κατα κεφαλήν ΑΕΠ είναι $28.700 (εκτίμηση 2004).

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

<@=@=@>