Το Πριγκιπάτο της Ανδόρρας (καταλανικά: Principat d'Andorra, γαλλικά: Principauté d'Andorre, ισπανικά: Principado de Andorra) είναι ένα πολύ μικρό κράτος, αποκλεισμένο από τη θάλασσα. Βρίσκεται στη νοτιοδυτική Ευρώπη, στα ανατολικά Πυρηναία, μεταξύ Γαλλίας και Ισπανίας. Έχει έκταση 468km² και πληθυσμό 70.549 (Ιούλιος 2005). Το συνολικό μήκος της χώρας είναι 40 χλμ. Εκτός της Πρωτεύουσας περιλαμβάνει 7 χωριά. Πρωτευουσα ειναι η Ανδόρρα λα Βέγια (στα καταλανικά, λα Βιέχα στα ισπανικά).

Ιστορία

Η Πολιτεία της Ανδόρρας δημιουργήθηκε το 1278 όταν η περιοχή περιήλθε στον Κόμη ντε Φουά (Comte de Foix) και στον επίσκοπο του Urgel. Τα δικαιώματα όμως της Κομητείας αυτής πέρασαν μετά από γάμο του Ερίκου του Δ' στο Γαλλικό Στέμμα. Έτσι συνέχισε να βρίσκεται αυτοτελές μεν αλλά υπό την προστασία του εκάστοτε Βασιλέως, και σήμερα (κατά κληρονομικό δικαίωμα) Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας.

Δημογραφία

Ο πληθυσμός της χώρας είναι 70.549 (205η στον κόσμο). Ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού είναι 0,95% (εκτίμηση 2005). Ρυθμός γεννήσεων: 9 γεννήσεις/1000 κάτοικοι και θανάτου: 6,07 θάνατοι/1000 κάτοικοι πληθυσμού (εκτίμηση 2005).

Οικονομία

Η οικονομία της βασίζεται κυρίως στον τουρισμό και αποτελεί οικονομικό κέντρο χάρη στις φορολογικές απαλλαγές. Το 1982 το Πριγκιπάτο επισκέφθηκαν, διερχόμενοι, περισσότεροι από 6 εκατομ. τουρίστες.

Το ΑΕΠ της χώρας είναι $ 1.900.000.000 (146η στον κόσμο)(εκτίμηση 2003). Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ είναι 2,00% (εκτίμηση 2003). Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι $26.800 (εκτίμηση 2003). Νόμισμα της χώρας είναι το ευρώ.

Κυβέρνηση

Αρχηγός Κράτους είναι από κοινού, ο εκάστοτε Πρόεδρος της Γαλλίας και ο επίσκοπος του Ουρχέλ. Έτσι, Αρχηγοί Κράτους (συνηγεμόνες) είναι σήμερα ο Νικολά Σαρκοζί (από το Μάιο του 2007) και ο επίσκοπος του Ουρχέλ, Ζουάν Ενρίκ Βίβες Σισίλια. Ο Πρόεδρος της Γαλλίας εκπροσωπείται διά του προσωπικού του αντιπροσώπου στη συνηγεμονία. Στο αξίωμα αυτό υπηρετεί από τις 24 Σεπτεμβρίου του 2008 ο Κριστιάν Φρεμόν (γενν. το 1942). Αντιπρόσωπος του επισκόπου είναι ο Νεμέσι Μαρκές ι Όστε, από το 1993. Την εκτελεστική εξουσία ασκεί ο αρχηγός της κυβέρνησης, Πρωθυπουργός Αλμπέρτ Πιντάτ (από το 2005). Το τελευταίο Σύνταγμα της χώρας εγκρίθηκε σε δημοψήφισμα, το 1993. Το Κοινοβούλιο (Γενικό Συμβούλιο) αποτελείται από 28 μέλη, των οποίων η θητεία διαρκεί 4 έτη και ο Πρόεδρός του (σήμερα ο Χοάν Γκαμπριέλ Εστάνι, γενν. το 1963, ανέλαβε καθήκοντα στις 17 Μαΐου του 2005) καλείται syndic. Δικαίωμα ψήφου έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.

Εκλογές

Βουλευτικές εκλογές 2009

Οι τελευταίες εκλογές διεξήχθησαν στις 26 Απριλίου του 2009 με τον απερχόμενο πρωθυπουργό Πιντάτ να μην είναι ξανά υποψήφιος.[10] . Το εκλογικό σώμα περιορίζεται σε 22.000 ψηφοφόρους και τις 28 έδρες του Κοινοβουλίου διεκδικούν 114 υποψήφιοι. [10] Με βάση τον εκλογικό νόμο εξελέγησαν 28 "γενικοί σύμβουλοι"[11]:

* δύο γενικοί σύμβουλοι προερχόμενοι από καθεμιά εκ των ενοριών της Ανδόρας, οι οποίοι εκλέγονται μέσω λίστας με τις περισσότερες ψήφους σε κάθε ενορία[12],
* δεκατέσσερεις γενικοί σύμβουλοι από εθνικές λίστες με τη χρήση της αναλογικής εκπροσώπησης[13].

Οι λίστες των ενοριών και η εθνική λίστα είναι ανεξάρτητες μεταξύ τους: αυτό σημαίνει ότι τα ίδια πρόσωπα δεν μπορούν να βρίσκονται και στις δύο λίστες και οι ψηφοφόροι ψηφίζουν σε δύο διαφορετικές ψηφοφορίες (δεν είναι απαραίτητο να ψηφίσει κανείς το ίδιο κόμμα και για τις δύο λίστες).[14] Η σοσιαλιστική αντιπολίτευση κέρδισε τις εκλογές. [15] Οι εκλογές μονοπωλήθηκαν από συζητήσεις για την κυβερνητική απόφαση να υποκύψει σε πιέσεις και να άρει τους κανονισμούς περί του τραπεζικού απορρήτου, που ευθύνονται για το χαρακτηρισμό της χώρας ως "μη συνεργάσιμου φορολογικού παραδείσου"[16]. Η συμμετοχή στις εκλογές ήταν η χαμηλότερη από το 1993. Οι Σοσιαλδημοκράτες του Τζάουμε Μπαρτουμέου κέρδισαν συνολικά 14 έδρες στο 28μελές Γενικό Συμβούλιο έναντι 11 για το συνασπισμό του απερχόμενου πρωθυπουργού, Αλμπέρτ Πιντάτ.[17]. Ο Μπαρτουμέου δήλωσε στις 27 Απριλίου ότι θα επιδιώξει να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού από κοινού με το Ανδορρανό Κόμμα για την Αλλαγή (ApC), το οποίο κατέλαβε 3 έδρες[18].

Άλλα στοιχεία

Παραγωγή ηλεκτρισμού (1984): 140m.kwh και εισήγαγε ακόμη 200m.kwh.

Γεωργία: παραγωγή πατάτας 472τ. και καπνού 264τ.

Συγκοινωνία: Συνδέεται με εθνικές οδούς Ισπανίας και Γαλλίας. Στερείται αεροδρομίου, πλησιέστερα: του Seo de Urgel, της Βαρκελώνης και του Πέρπιναμ..

Θρησκεία: Ρωμαιοκαθολικοί.

Εκπαίδευση (1986): 3490 μαθητές πρωτοβάθμιας, 3.113 δευτεροβάθμιας, 170 τεχνολογίας και 46 ειδικών σχολών..

Υγεία (1981): 42 γιατροί και 113 νοσοκομειακές κλίνες.

Σύμφωνα με αμερικανική έρευνα του 2007, η Ανδόρα κατέχει το ρεκόρ μακροζωίας διεθνώς.

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

<@=@=@>