Η Μάλτα, επίσημα η Δημοκρατία της Μάλτας, είναι ένα μικρό και πυκνοκατοικημένο νησιώτικο κράτος που αποτελείται από ένα αρχιπέλαγος εφτά νησιών στο μέσο της Μεσογείου. Η Μάλτα βρίσκεται ακριβώς νότια της Σικελίας, ανατολικά της Τυνησίας και βόρεια της Λιβύης. Η επίσημη γλώσσα της χώρας είναι τα μαλτέζικα και τα αγγλικά. Ο ρωμαιοκαθολικισμός είναι η πιο διαδεδομένη θρησκεία. Τα νησιά που αποτελούν τη Μάλτα είχαν διάφορους κατακτητές στο πέρασμα των αιώνων. Η Μάλτα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 2004 και είναι η μικρότερη χώρα της Ένωσης τόσο σε πληθυσμό όσο και σε έκταση.
Ιστορία
Η Μάλτα κατοικείται από το 5200 π.Χ. περίπου. Ένας σημαντικός προϊστορικός νεολιθικός πολιτισμός, χαρακτηριζόμενος από μεγαλιθικά, κτίσματα υπήρξε στα νησιά. Τα πρώτα κτίσματα χρονολογούνται από το 3500 π.Χ. και προηγούνται των πυραμίδων της Γκίζα κατά χίλια χρόνια. Ο ναός του Άγκαρ Κιμ, ο οποίος χρονολογείται μεταξύ 3500 και 2500 π.Χ., βρίσκεται σε ένα λόφο στο νότιο άκρο του νησιού της Μάλτας. Κοντά στο Άγκαρ Κιμ βρίσκεται ακόμη ένας σημαντικός ναός, το Μνάιντρα. Ο λαός ή κοινότητα που έκτισε αυτά τα οικοδομήματα εξαφανίστηκε. Οι Φοίνικες αποίκισαν τα νησιά γύρω στο 1000 π.Χ. και τα χρησιμοποίησαν ως ορμητήριο από το οποίο έκαναν εξερευνήσεις στη θάλασσα και διεξήγαγαν εμπόριο στη Μεσόγειο.
Τα νησιά αργότερα κατακτήθηκαν από την Καρχηδόνα (400 π.Χ.) κι έπειτα από τους ρωμαίους (218 π.Χ.). Τα νησιά ευημέρησαν υπό τη ρωμαϊκή κυριαρχία, κατά τη διάρκεια της οποίας θεωρούνταν Municipium και Foederata Civitas. Πολλές ρωμαϊκές αρχαιότητες εξακολουθούν να υπάρχουν, δείχνοντας τους στενούς δεσμούς που είχαν οι κάτοικοι της Μάλτας με τη Ρώμη. Το 60 μ.Χ. επισκέφθηκε τα νησιά ο Απόστολος Παύλος, ο οποίος λέγεται ότι ναυάγησε στις ακτές του Κόλπου του Αποστόλου Παύλου. Μελέτες των ρευμάτων και των ανέμων που επικρατούν, όμως, δείχνουν είναι πιο πιθανό το ναυάγιο να έγινε κοντά στον Κόλπο του Αγίου Θωμά στη Μαρσασκάλα.
Μετά από μια περίοδο βυζαντινής κυριαρχίας (4ος-9ος αιώνας) και πιθανή λεηλασία από του Βανδάλους, τα νησιά κατακτήθηκαν από τους Άραβες το 870 μ.Χ. Οι Άραβες, που σε γενικές γραμμές ανέχονταν τους χριστιανούς, εισήγαγαν την καλλιέργεια εσπεριδοειδών και βαμβακιού, καθώς και συστήματα άρδευσης. Η αραβική επίδραση είναι πιο εμφανής στα σύγχρονα μαλτέζικα, τα οποία έχουν επίσης πολλές επιδράσεις από τις ρομανικές γλώσσες και γράφονται σε μια διασκευή του λατινικού αλφαβήτου.
Η αραβική κυριαρχία κράτησε μέχρι το 1091, όταν τα νησιά τα κατέλαβαν οι Νορμανδοί της Σικελίας. Έπειτα η Μάλτα κατακτήθηκε από το Ανζού (Γαλλία), το Χοχενστάουφεν (Γερμανία) και το Βασίλειο της Αραγονίας (1283). Αυτή την περίοδο καθιερώθηκαν και οι Μαλτέζοι ευγενείς, με κάποιους να χρονολογούνται από το 1400. Περίπου 32 τίτλοι ευγένειας χρησιμοποιούνται και σήμερα.
Το 1530 ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Κάρολος Ε' της Ισπανίας έδωσε τα νησιά στο Τάγμα των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ. (Το Βασίλειο της Αραγονίας κατείχε τα νησιά ως μέρος της Μεσογειακής του αυτοκρατορίας για κάποιο διάστημα.) Αυτοί οι ιππότες, ένα στρατιωτικό θρησκευτικό τάγμα που είναι σήμερα γνωστό ως οι "Ιππότες της Μάλτας", διώχθηκαν από τη Ρόδο από τους Οθωμανούς το 1552. Άντεξαν μεγάλη πολιορκία από τους Οθωμανούς το 1565. Οι Τούρκοι την εποχή εκείνη είχαν πολύ μεγάλη δύναμη. Μετά από αυτό αποφάσισαν να ενισχύσουν τις οχυρώσεις τους, ιδιαίτερα στην περιοχή του εσωτερικού λιμανιού όπου κτίστηκε η νέα πόλη Βαλέτα.
Η κυριαρχία των Ιπποτών τέλειωσε όταν ο Ναπολέων Βοναπάρτης κατέλαβε τη Μάλτα καθ' οδόν για την Αίγυπτο το 1798. Ξεγελώντας τους, ο Ναπολέων ζήτησε από τους Ιππότες να αράξει στο λιμάνι για προμήθειες και μετά, αφού μπήκε μέσα στη Βαλέτα, έστρεψε τα όπλα του εναντίον των οικοδεσποτών του. Ο διοικητής των Ιπποτών συνθηκολόγησε και ο Ναπολέων έμεινε στη Μάλτα για λίγες μέρες, κατά τη διάρκεια των οποίων ρήμαξε συστηματικά την κινητή περιουσία του Τάγματος, και εγκαθίδρυσε δική του διοίκηση. Έπειτα έφυγε για την Αίγυπτο, αφήνοντας στη Μάλτα σημαντική στρατιωτική δύναμη.
Οι Γάλλοι κατακτητές δεν ήταν καθόλου δημοφιλείς, κυρίως λόγω της αρνητικής τους στάσης έναντι στη θρησκεία. Οι οικονομικές και θρησκευτικές μεταρρυθμίσεις δεν άρεσαν στους πολίτες, οι οποίοι εξεγέρθηκαν με αποτέλεσμα οι Γάλλοι να περιοριστούν στις οχυρώσεις. Η Μεγάλη Βρετανία, μαζί με το Βασίλειο των Δύο Σικελιών, έστειλε πολεμοφόδια και βοήθεια στους εξεγερθέντες. Η Βρετανία έστειλε επίσης ναυτικό για να αποκλείσει τα νησιά. Οι απομονωμένες γαλλικές δυνάμεις παραδόθηκαν το 1800 και το νησί έγινε βρετανικό προτεκτοράτο.
Το 1814, βάσει της Συνθήκη των Παρισίων, η Μάλτα έγινε επίσημα μέρος της Βρετανικής αυτοκρατορίας και χρησιμοποιήθηκε ως διαμετακομιστικός σταθμός και αρχηγείο του στόλου. Η θέση της Μάλτας, στα μέσα μεταξύ του Γιβραλτάρ και της Διώρυγας του Σουέζ, αποδείχτηκε στρατηγικής σημασίας και θεωρείτο σημαντικός σταθμός προς την Ινδία.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 ο βρετανικός στόλος στη Μεσόγειο, ο οποίος την εποχή εκείνη συνεισέφερε στο εμπόριο του νησιού όσο κανείς άλλος παράγοντας, μεταφέρθηκε στην Αλεξάνδρεια για οικονομικούς λόγους. Η Μάλτα έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, λόγω της γειτνίασής της με τις ναυτιλιακές γραμμές των Δυνάμεων του Άξονα. Η γενναιότητα των Μαλτέζων στον μακρύ αγώνα κατά των εχθρικών επιθέσεων ώθησε τον βασιλιά Γεώργιο Στ' να απονείμει στις 15 Απριλίου 1942 τον Σταυρό του Γεώργιου συλλογικά στη Μάλτα, ως "μαρτυρία για τον ηρωισμό και την αφοσίωση που θα μείνει στην ιστορία". Το έμβλημα του Σταυρού του Γεώργιου εμφανίζεται στη σημαία της Μάλτας, με κόκκινο περίγραμμα.
Μετά τον πόλεμο και μια σύντομη περίοδο πολιτικής αστάθειας λόγω των ανεπιτυχών προσπαθειών του Εργατικού Κόμματος της Μάλτας για ενσωμάτωση με το Ηνωμένο Βασίλειο, δόθηκε στη Μάλτα στις 21 Σεπτεμβρίου 1964 ανεξαρτησία. Βάσει του συντάγματος του 1964, η Ελισάβετ Β' ήταν αρχικά και Βασίλισσα της Μάλτας, ενώ η εκτελεστική εξουσία ασκείτο από έναν κυβερνήτη ο οποίος την εκπροσωπούσε. Στις 13 Δεκεμβρίου 1974, όμως, η Μάλτα έγινε δημοκρατία εντός της Κοινοπολιτείας, με τον πρόεδρο ηγέτη της χώρας. Συμφωνία άμυνας η οποία υπογράφηκε αμέσως μετά την ανεξαρτησία (και έτυχε επαναδιαπραγμάτευσης το 1972) έληξε στις 31 Μαρτίου 1979, όταν αποσύρθηκαν οι βρετανικές στρατιωτικές δυνάμεις. Η Μάλτα υιοθέτησε επίσημα πολιτική ουδετερότητας το 1980 και για σύντομο χρονικό διάστημα διατέλεσε μέλος του Κινήματος των Αδεσμεύτων. Στη Μάλτα έγινε το 1989 η ιδιαίτερης σημασίας συνάντηση μεταξύ του Αμερικανού προέδρου Τζορτζ Μπους (πατέρα) και του Σοβιετικού ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, η οποία ήταν η πρώτη τους κατ' ιδίαν συνάντηση και σηματοδότησε το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Η Μάλτα προσχώρησε στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1 Μαΐου 2004 και αναμένεται να ενταχθεί στην Ευρωζώνη το 2008.
Πολιτική
Η Μάλτα είναι μια δημοκρατία, της οποίας το κοινοβουλευτικό σύστημα και η δημόσια διοίκηση βασίζονται στο σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου. Η βουλή των αντιπροσώπων (στα μαλτέζικα Il-Kamra tar-Rappreżentanti) εκλέγεται απευθείας από τον λαό κάθε πέντε χρόνια, εκτός κι αν η βουλή διαλυθεί νωρίτερα από τον πρόεδρο της χώρας κατόπιν συμβουλής από τον πρωθυπουργό. Στη βουλή των αντιπροσώπων υπάρχουν 65 έδρες. Αν όμως κάποιο κόμμα κερδίσει σε βουλευτικές εκλογές απόλυτη πλειοψηφία, αλλά δεν κερδίσει πλειοψηφία στις έδρες, τότε δίδονται στο κόμμα αυτό πρόσθετες έδρες για να διασφαλιστεί η κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Το σύνταγμα της Μάλτας προνοεί ότι ο πρόεδρος διορίζει ως πρωθυπουργό το μέλος της βουλής εκείνο που είναι στην καταλληλότερη θέση να διοικήσει την πλειοψηφία της βουλής.
Ο πρόεδρος της δημοκρατίας εκλέγεται κάθε πέντε χρόνια από το κοινοβούλιο. Ο ρόλος του ως αρχηγός κράτους είναι μάλλον τελετουργικός.
Τα κύρια πολιτικά κόμματα είναι το Εθνικιστικό Κόμμα, το οποίο είναι χριστιανοδημοκρατικό, και το Εργατικό Κόμμα, το οποίο είναι σοσιαλδημοκρατικό.
Το Εθνικιστικό Κόμμα είναι σήμερα κυβέρνηση, με πρωθυπουργό τον Λόρενς Γκόνζι. Το Εργατικό Κόμμα, υπό την ηγεσία του Άλφρεντ Σαντ, βρίσκεται στην αντιπολίτευση.
Υπάρχουν άλλα τρία κόμματα χωρίς κοινοβουλευτική εκπροσώπηση:
* Το Alternattiva Demokratika, το οποίο είναι πράσινο κόμμα.
* To Imperium Europa (Αυτοκρατορία της Ευρώπης), το οποίο είναι εθνικιστικό σε φυλετική βάση και δίνει έμφαση στις ατομικές ελευθερίες και την ατομική ιδιοκτησία.
* Το Άλφα Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα, το οποίο είναι φιλελεύθερο και μεταρρυθμιστικό.
Το σύστημα ψηφοφορίας που υπάρχει από το 1964 έχει οδηγήσει στον δικομματισμό και συχνά κόμματα τα οποία λαμβάνουν σχετικά σημαντικό ποσοστό των ψήφων καταλήγουν να μην εκπροσωπούνται στη βουλή. Αυτό αφήνει μια σημαντική μειονότητα ψηφοφόρων χωρίς δυνατή φωνή στην πολιτική σκηνή. Η εκλογική μεταρρύθμιση είναι φλέγον θέμα συζήτησης στη Μάλτα. Το 2006, έπειτα από μυστικές διαπραγματεύσεις, το Εθνικιστικό και το Εργατικό Κόμμα κατέληξαν σε συμφωνία σχετικά με τη μεταρρύθμιση του εκλογικού συστήματος η οποία ικανοποιούσε τα αιτήματα των δύο κομμάτων, αλλά διατηρούσε τον δικομματικό ολοκληρωτισμό. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις προκάλεσαν περί τα τέλη του 2006 συζήτηση στα ανεξάρτητα τοπικά μέσα ενημέρωσης αναφορικά με τη διάβρωση της πραγματικής δημοκρατίας.
Η Μάλτα είναι ένα αρχιπέλαγος στην κεντρική Μεσόγειο, 93 χλμ νότια της Σικελίας. Μόνο τα τρία μεγαλύτερα νησιά Μάλτα, Γκόζο και Κομίνο κατοικούνται. Τα μικρότερα νησιά, όπως η Φίλφλα, το Κομινότο και τα Νησιά του Αγίου Παύλου δεν κατοικούνται. Διάφοροι κόλποι κατά μήκος της ακτογραμμής αποτελούν καλά σημεία για λιμάνια. Το τοπίο χαρακτηρίζεται από χαμηλούς λόφους με σκαλωτά χωράφια. Το ψηλότερο σημείο είναι στο Τα' Ντμέιρεκ στο νησί της Μάλτας στα 253 μέτρα, κοντά στην πόλη Ντίνγκλι. Παρόλο που υπάρχουν κάποια μικρά ποταμάκια κατά τις περιόδους ψηλών βροχοπτώσεων, δεν υπάρχουν μόνιμα ποτάμια ή λίμνες στη Μάλτα. Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν κάποια σκόρπια ρυάκια που έχουν φρέσκο νερό ολόχρονα. Τρεχούμενο νερό στο Γκόζο υπάρχει στην κοιλάδα Λουνιάτα.
Το Κανάλι της Μάλτας στα βόρεια χωρίζει τη Μάλτα από το νησί της Σικελίας, το μεγαλύτερο ιταλικό και μεσογειακό νησί.
Αντίθετα από ό,τι πιστεύεται, το νοτιότερο σημείο της Ευρώπης δεν βρίσκεται στη Μάλτα, αλλά στο ελληνικό νησί της Γαύδου
Κλίμα
Το τοπικό κλίμα είναι μεσογειακό εύκρατο κλίμα, με ήπιους, βροχερούς χειμώνες και ξηρά καλοκαίρια. Δεν υπάρχει πραγματική περίοδος νάρκης για τα φυτά, παρόλο που η ανάπτυξή τους μπορεί να διακοπεί για λίγο από απότομο κρύο (κομμάτια πάγου στο έδαφος παρατηρούνται καμιά φορά στην ενδοχώρα), και η καλοκαιρινή ζέστη και ξηρασία μπορεί να προξενήσει μαρασμό στη βλάστηση. Ουσιαστικά υπάρχουν μόνο δύο εποχές, κάτι που καθιστά το νησί ελκυστικό σε τουρίστες, ιδίως κατά τους ξηρούς μήνες. Η προμήθεια νερού είναι πρόβλημα για τη Μάλτα, καθώς το καλοκαίρι είναι χωρίς βροχή και με ψηλή χρήση νερού, ενώ τον χειμώνα πέφτει βαριά βροχή, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας καταλήγει στη θάλασσα και δεν απορροφάται από το έδαφος.
Από το 1993 η Μάλτα είναι (διοικητικά) διαιρεμένη σε 68 τοπικά συμβούλια ή επαρχίες. Αυτά αποτελούν τη βασικότερη μορφή τοπικής αυτοδιοίκησης, χωρίς άλλο ενδιάμεσο επίπεδο μεταξύ της τοπικής και εθνικής κυβέρνησης.
Οικονομία
Μέχρι το 1800 η Μάλτα είχε λίγες βιομηχανίες εκτός από το βαμβάκι, τον καπνό και τη ναυπηγία. Το ναυπηγείο χρησιμοποιήθηκε αργότερα από τους Βρετανούς για στρατιωτικούς σκοπούς. Σε καιρό πολέμου, η οικονομία της Μάλτας ευημερούσε λόγω της στρατηγικής της θέσης. Αυτό φάνηκε κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Κριμαίας το 1854 και επηρέαζε όχι μόνο όσους είχαν κάποιο στρατιωτικό ρόλο, αλλά και τους τεχνίτες.
Το 1869 το άνοιγμα της Διώρυγας του Σουέζ ωφέλησε πολύ τη μαλτέζικη οικονομία, καθώς αυξήθηκαν κατά πολύ τα πλοία που χρησιμοποιούσαν το λιμάνι. Η χρήση του λιμανιού της Μάλτας ως διακομιστικός σταθμός για ανεφοδιασμό έφερε πολλά οφέλη στον πληθυσμό του νησιού.
Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα η οικονομία άρχισε να χειροτερεύει και μέχρι τη δεκαετία του 1940 έφτασε σε κρίσιμο σημείο. Αυτό οφειλόταν εν μέρει στην δυνατότητα των εμπορικών πλοίων να κάνουν μεγαλύτερα ταξίδια χωρίς να χρειάζονται πολλούς σταθμούς για ανεφοδιασμό.
Σήμερα, οι κύριες πηγές της οικονομίας της Μάλτας είναι ο ασβεστόλιθος, η καλή γεωγραφική της θέση και το παραγωγικό ανθρώπινό της δυναμικό. Η Μάλτα παράγει μόνο το 20% των αναγκών της για τρόφιμα, έχει λιγοστές προμήθειες πόσιμου νερού και δεν έχει δικές της πηγές ενέργειας. Η οικονομία εξαρτάται από το διεθνές εμπόριο (ως σταθμός πλοίων), τη βιομηχανία (ιδίως ηλεκτρονικών και υφασμάτων) και τον τουρισμό. Η τουριστική υποδομή βελτιώθηκε δραματικά τα τελευταία χρόνια και υπάρχουν πολλά καλά ξενοδοχεία στο νησί.
Η Μάλτα πρόσφατα ιδιωτικοποίησε κάποιες εταιρείες που ελέγχονταν από το κράτος και ελευθεροποίησε την αγορά, μέσα στα πλαίσια της προετοιμασίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έγινε την 1 Μαΐου 2004. Η Μάλτα και η Τυνησία συζητούν σήμερα την εμπορική εκμετάλλευση του θαλάσσιου υπεδάφους που βρίσκεται μεταξύ των δύο χωρών, κυρίως σε αναζήτηση πετρελαίου.
Η κυβέρνηση της Μάλτας μπήκε στον Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών τον Μάιο του 2005 και υιοθέτησε ως νόμισμά της την 1 Ιανουαρίου 2008 το ευρώ, το οποίο αντικατέστησε τη μέχρι τότε ισχύουσα Λίρα Μάλτας.
Παρόλο που η Μάλτα είναι σήμερα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εντούτοις δεν είναι ακόμη μέλος της Συνθήκης του Σένγκεν. Υιοθετεί κανόνες του Σένγκεν με στόχο να εναρμονιστεί μέχρι το 2007.
Δημογραφικά στοιχεία
Πληθυσμός
Απογραφή πληθυσμού και νοικοκυριών γίνεται κάθε δέκα χρόνια. Η τελευταία απογραφή έγινε τον Νοέμβριο του 2005 και κάλυψε περίπου το 95% του πληθυσμού. Εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2006 προκαταρκτική έκθεση και τα αποτελέσματα ζυγίστηκαν για να καλύψουν, βάσει υπολογισμών, το 100% του πληθυσμού.
Οι κάτοικοι της Μάλτας, περιλαμβανομένων των ξένων υπηκόων που διαμένουν για τουλάχιστον ένα έτος, υπολογίστηκε ότι στις 27 Νοεμβρίου 2005 ήταν 404.039, από τους οποίους 200.715 (49,7%) ήταν άντρες και 203.324 (50,3%) γυναίκες. Από αυτούς, 17,1% είχαν ηλικία κάτω των 14, 68,2% ήταν 15-64 ετών, ενώ το υπόλοιπο 13,7% ήταν 65 ετών και άνω. Η πυκνότητα του πληθυσμού είναι 1.282 κάτοικοι / τετρ. χλμ. και είναι η ψηλότερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μια από τις ψηλότερες στον κόσμο. Το μόνο έτος κατά το οποίο παρατηρήθηκε μείωση του πληθυσμού ήταν το 1967 (συνολική μείωση 1,7%), η οποία οφειλόταν στη μετανάστευση πολλών Μαλτέζων.[1] Το 2004 οι κάτοικοι της χώρας που ήταν μαλτέζικης εθνικότητας υπολογίστηκε ότι αποτελούσαν το 97.0% του συνολικού πληθυσμού.[2]
Σε όλες τις απογραφές που έγιναν από το 1842 ο γυναικείος πληθυσμός ήταν πάντοτε ελαφρώς μεγαλύτερος από τον ανδρικό. Στο πιο χαμηλό σημείο ο δείκτης της αναλογίας έφτασε το 1901 και το 1911 (1008:1000 και 1003:1000 αντίστοιχα). Το πιο ψηλό σημείο που έφτασε ο δείκτης ήταν το 1957 (1088:1000) και έκτοτε κατεβαίνει συνεχώς. Το 2005 ήταν 1013:1000.
Η αύξηση του πληθυσμού επιβραδύνεται, από +9,5% μεταξύ των απογραφών του 1985 και του 1995 σε +6,9% μεταξύ των απογραφών του 1995 και του 2005, με ετήσιο μέσο όρο +0,7%.
Η κατανομή του πληθυσμού με βάση την ηλικία είναι παρόμοια με εκείνη που παρουσιάζεται και στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από το 1967 παρατηρείται μια τάση γήρανσης του πληθυσμού, η οποία αναμένεται να συνεχίσει και στο προβλεπτό μέλλον.
Η νομοθεσία της Μάλτας αναγνωρίζει τόσο τον πολιτικό όσο και τον θρησκευτικό γάμο. Η ακύρωση γάμου από τα θρησκευτικά και τα πολιτικά δικαστήρια δεν σχετίζονται και τη μία ακύρωση δεν εξυπακούεται ότι θα ακολουθήσει και η άλλη. Δεν υπάρχει νομοθεσία για το διαζύγιο και η έκτρωση εντός της επικράτειας της Μάλτας είναι παράνομη. Ο γάμος επιτρέπεται σε άτομα που έχουν κλείσει τα 16 τους χρόνια.
Γλώσσες
Η εθνική γλώσσα της Μάλτας είναι τα μαλτέζικα. Το μαλτέζικο αλφάβητο βασίζεται στο λατινικό, αλλά χρησιμοποιεί διακριτικά σε κάποια γράμματα: το ż (το οποίο υπάρχει και στο πολωνικό αλφάβητο) και τα ċ, ġ, għ, ħ και ie, τα οποία υπάρχουν μόνο στα μαλτέζικα. Επίσημες γλώσσες είναι τα μαλτέζικα και τα αγγλικά. Τα ιταλικά, τα γαλλικά και τα γερμανικά είναι επίσης διαδεδομένα και διδάσκονται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (κυρίως τα ιταλικά).
Θρησκεία
Το σύνταγμα της Μάλτας προνοεί για θρησκευτική ελευθερία, αλλά καθιερώνει τον ρωμαιοκαθολικισμό ως επίσημη θρησκεία του κράτους. Ο οργανισμός Freedom House και το World Factbook της CIA αναφέρουν ότι το 98% του πληθυσμού είναι καθολικοί, κάτι που καθιστά τη Μάλτα μια από τις πλέον καθολικές χώρες στον κόσμο. Παρ' όλα αυτά, σύμφωνα με σχετική έρευνα που διεξήχθηκε εκ μέρους της Εκκλησίας της Μάλτας, μόνο το 52,6% του πληθυσμού πηγαίνει τακτικά εκκλησία.
Οι νόμοι της Μάλτας για τη μετανάστευση κατά κανόνα ακολουθούν την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Έτσι, οι πολίτες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν χρειάζονται ούτε βίζα ούτε διαβατήριο για να εισέλθουν στη χώρα (μια ταυτότητα ή ένα ληγμένο διαβατήριο αρκεί). Οι πολίτες πολλών άλλων χωρών επίσης δεν χρειάζονται βίζα και ένα ισχύον διαβατήριο αρκεί για να μείνουν στη χώρα μέχρι τρεις μήνες. Για τις υπόλοιπες υπηκοότητες, η βίζα ισχύει για ένα μήνα. Οι μετανάστες οφείλουν να κάνουν αίτηση για άδεια εργασίας. Αυτή η παρέκκλιση από την κοινοτική νομοθεσία έγινε πριν από την ένταξη της Μάλτας στην ΕΕ για να προστατέψει τη μαλτέζικη αγορά εργασίας, η οποία έχει αρχίσει να φτάνει σε κορεσμό. Στην πράξη, σε όλους τους υπηκόους των χωρών της ΕΕ δίδεται άδεια εργασίας και αυτή η πρόνοια υπάρχει περισσότερο για παρακολούθηση της αγοράς εργασίας, σε περίπτωση που χρειαστεί κάποια επέμβαση.
Η εισροή μεταναστών στη Μάλτα, βάσει στοιχείων του 2002 και του 2004, ήταν 1.913 άτομα τον χρόνο. Τα τελευταία δέκα χρόνια στη Μάλτα επέστρεψαν κάθε χρόνο 425 δικοί της μετανάστες.[2]
Κατά το 2005 μπήκαν στη Μάλτα παράνομα συνολικά 1.800 μετανάστες.[3] Δεδομένου του πόσο πυκνοκατοικημένη είναι η Μάλτα, ο αντίκτυπος αυτού του αριθμού αντιστοιχεί με το να μπουν στη Γερμανία ή κάποια άλλη μεγάλη χώρα της ΕΕ 370.000 παράνομοι μετανάστες. Μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2006 έφτασαν στη Μάλτα 967 παράνομοι μετανάστες, σχεδόν διπλάσιοι των 473 που είχαν φτάσει την αντίστοιχη περίοδο του 2005.[4] Ο κύριος παράγοντας που συμβάλλει στο φαινόμενο αυτό είναι η τεράστια θαλάσσια έκταση που περιβάλλει τη Μάλτα, η οποία είναι πολύ δύσκολο να επιτηρηθεί.
Πρόσφατα το πρόβλημα της παράνομης μετανάστευσης αυξήθηκε, με αντίκτυπο στη λειτουργία των υπηρεσιών υγείας, εργασίας, κοινωνικών υπηρεσιών, της εσωτερικής ασφάλειας και δημόσιας τάξης, και της αγοράς εργασίας. Οι δαπάνες για την κράτηση όσων εισέρχονται στη χώρα παράνομα ήταν, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2006, 320.423 Μαλτέζικες Λίρες (€746,385).[5]
Το 2005 η Μάλτα ζήτησε βοήθεια από την ΕΕ σχετικά με την αποδοχή παράνομων μεταναστών, τον επαναπατρισμό όσων δεν πήραν άσυλο, τη μετεγκατάσταση προσφύγων σε άλλες χώρες της ΕΕ, και την ασφάλεια των ακτών.[6] Τον Δεκέμβριο του 2005 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε τη Συνολική προσέγγιση στο θέμα της μετανάστευσης: μέτρα προτεραιότητας, με έμφαση την Αφρική και τη Μεσόγειο, όμως τα μέτρα λήφθηκαν μόνο στη δυτική Μεσόγειο, πράγμα που κατέστησε την κεντρική Μεσόγειο πιο σημαντική δίοδο έλευσης παράνομων μεταναστών. Πολιτική ένταση προκλήθηκε από την αδράνεια της ΕΕ να ανταποκριθεί στο πρόβλημα της Μάλτας: κράτη-μέλη που είχαν υπογράψει τη Συμφωνία του Κοτονού συνέχισαν να μην εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους και χώρες της ανατολικής Αφρικής, από όπου προέρχεται η περισσότερη παράνομη μετανάστευση προς την κεντρική Μεσόγειο, αποκλείστηκαν από το Ευρω-Αφρικανικό Συνέδριο για τη Μετανάστευση και την Ανάπτυξη που έγινε στην Τρίπολη στις 10-11 Ιουλίου 2006.[4]
Εκπαίδευση
Η εκπαίδευση είναι υποχρεωτική για τις ηλικίες από 5 μέχρι 16. Παρόλο που το κράτος παρέχει δωρεάν εκπαίδευση, υπάρχουν διάφορα σχολεία στη Μάλτα και το Γκόζο που ανήκουν είτε στην εκκλησία είτε στον ιδιωτικό τομέα. Το μεγαλύτερο μέρος των μισθών των δασκάλων στα σχολεία που ανήκουν στην εκκλησία πληρώνεται από το κράτος. Η εκπαίδευση στη Μάλτα βασίζεται στο βρετανικό μοντέλο.
Η εκπαίδευση μέχρι την ηλικία των 5 (νηπιαγωγείο) δεν είναι υποχρεωτική. Η υποχρεωτική εκπαίδευση ξεκινά στην ηλικία των 6 με την κατώτερη εκπαίδευση, η οποία διαρκεί 6 χρόνια. Μετά από εξετάσεις, οι μαθητές ξεκινούν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, η οποία είναι υποχρεωτική για τις πέντε πρώτες τάξεις. Αφού ολοκληρώσουν τον υποχρεωτικό κύκλο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, οι μαθητές μπορούν είτε να εισαχθούν σε κάποιο κολέγιο επαγγελματικής κατάρτισης είτε να κάνουν τις προαιρετικές 6η και 7η τάξη, οι οποίες τους προετοιμάζουν για τις εξετάσεις εισαγωγής σε πανεπιστήμιο. Οι μαθητές μπορούν επίσης να επιλέξουν να παρακολουθήσουν ιδιωτικά ινστιτούτα που οδηγούν στην απόκτηση διπλώματος ή πτυχίου από οργανισμό στο εξωτερικό.
Η τριτοβάθμια εκπαίδευση σε επίπεδο διπλώματος, πτυχίου και μεταπτυχιακού παρέχεται ως επί το πλείστον από το Πανεπιστήμιο της Μάλτας, το οποίο είναι διεθνώς αναγνωρισμένο. Αναγνωρίζονται επίσης μερικά ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα. Η πλήρης φοίτηση (full-time) για τους υπηκόους της Μάλτας είναι δωρεάν, ενώ η μερική φοίτηση (part-time) δεν είναι.
Το ποσοστό αλφαβητισμού είναι 92.8%.
Κουλτούρα
Κουζίνα
Η μαλτέζικη κουζίνα είναι προϊόν μια μακράς σχέσης που είχαν οι ντόπιοι με τους πολλούς ξένους που πέρασαν από το νησί με το πέρασμα των αιώνων, η οποία έχει δώσει στη Μάλτα ένα ενδιαφέρον μίγμα μεσογειακής κουζίνας. Πολλά φαγητά του νησιού έχουν προέλευση ιταλική/σικελική ή μαυριτανική.
Σήμερα η μαλτέζικη κουζίνα εξακολουθεί να είναι δημοφιλής σε σπίτια και εστιατόρια της Μάλτας, αλλά σίγουρα όχι και η πλέον διαδεδομένη. Είναι περισσότερο μια παραδοσιακή κουζίνα που έχει γίνει μέρος των ευρύτερων γαστρονομικών συνηθειών των Μαλτέζων, οι οποίοι έχουν μεσογειακή κουζίνα με έντονες ιταλικές επιδράσεις.
Η μουσική της Μάλτας
Παρόλο που η σημερινή μουσική της Μάλτας είναι κυρίως δυτική, η παραδοσιακή μαλτέζικη μουσική περιλαμβάνει το "għana" (προφ. άανα). Στο άανα δύο ή τρία άτομα, υπό τον ήχο μιας κιθάρας, αυτοσχεδιάζουν στίχους τραγουδιστά και έρχονται σε κάποιου είδους συζήτηση-αντιπαράθεση. Αυτό έχει ως στόχο να δημιουργήσει μια φιλική και αστεία ατμόσφαιρα, και παίρνει χρόνια μέχρι να μάθει κάποιος καλά την τέχνη αυτού του αυτοσχεδιασμού. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η μελωδία του αυτοσχεδιασμού τραγουδιέται σε αραβική κλίμακα, ενώ το όργανο παίζει σε κλίμακα ευρωπαϊκής μουσικής.
Η παραδοσιακή μαλτέζικη μουσική χρησιμοποιεί πολύ την κιθάρα και το ντέφι. Η οργανική μουσική λέγεται ντακάκα. Οι ορχήστρες πνευστών, με έντονες ισπανικές και ιταλικές επιδράσεις, είναι επίσης δημοφιλείς στα ετήσια πανηγύρια που γίνονται σε πόλεις και χωριά.
1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.