Εσθονία

Τάλλιν ή Ταλίν, Εσθονία

Η Δημοκρατία της Εσθονίας (εσθ. Eesti Vabariik) είναι μια χώρα της βορειοανατολικής Ευρώπης και μία από τις 3 βαλτικές χώρες. Συνορεύει με τη Λετονία και τη Ρωσία. Είναι μία μικρή χώρα, με έκταση 45.226 τ.χλμ. και πληθυσμό 1.332.893 (εκτ. 2005 [1]) (1.370.052 στην απογραφή 2000 [2]).

Πρωτεύουσα της Eσθονίας είναι το Τάλλιν ή Ταλίν (401.821 κάτοικοι). Η Εσθονία διαθέτει περισσότερες από 1400 λίμνες (οι περισσότερες πολύ μικρές). Περίπου το 70% του πληθυσμού είναι Εσθονοί, ενώ υπάρχει σημαντική ρωσική μειονότητα. Επίσημη γλώσσα είναι η εσθονική, η οποία είναι συγγενής με τη φινλανδική. Επίσημο νόμισμα είναι η εσθονική κορώνα.

Η Εσθονία απέκτησε την ανεξαρτησία της από την ΕΣΣΔ τον Αύγουστο του 1991 και την 1η Μαΐου 2004 έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πίνακας περιεχομένων

Ο λαός της Εσθονίας αναφέρεται για πρώτη φορά σε κείμενα του Ρωμαίου ιστορικού Τάκιτου. Το 1219 οι βόρειες περιοχές της χώρας κατακτήθηκαν από τους Δανούς. Έπειτα από πολλές εξεγέρσεις των κατοίκων της πουλήθηκε το 1345 στους Γερμανούς Τεύτονες ιππότες, οι οποίοι κυριάρχησαν στη χώρα μέχρι το 1561. Στη συνέχεια η περιοχή κατακτήθηκε από τους Πολωνούς και τους Σουηδούς μέχρι το 1721 που παραχωρήθηκε στους Ρώσους. Το 1918, μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, ο Λένιν παραχώρησε την Εσθονία στους Γερμανούς, όμως μετά την κατάρρευση της Γερμανίας η Εσθονία αυτοανακηρύχθηκε ανεξάρτητη δημοκρατία (1921). Τον Ιούνιο του 1940 η ακόμη τότε σύμμαχος της Ναζιστικής Γερμανίας Σοβιετική Ένωση παραβιάζοντας την από το 1938 Διακήρυξη περί Εσθονικής Ουδετερότητας και το δεκαετές, από το 1939, Σύμφωνο Μη Επιθέσεως των στην Εσθονία σταθμευμένων σοβιετικών στρατευμάτων προέβει στην ένοπλη κατοχή της χώρας. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους η Εσθονία προσαρτήθηκε τυπικά ως Εσθονική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία. Κατά την μετέπειτα Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα του γερμανικού στρατού ενάντια στη Σοβιετική Ένωση υποχρεώθηκαν να στρατολογηθούν ως σοβιετικοί περίπου 35.000 Εσθονοί. Αυτό οδήγησε σε γερμανική επίθεση κατά της Εσθονίας και κατάληψη της από τον Ιούλιο του 1941 ως μέρος της Γερμανικής Διοίκησης Οστλανδίας. Ο ερυθρός στρατός ανακατέλαβε τη χώρα το φθινόπωρο του 1944 ωθώντας πάνω από 120.000 Εσθονούς να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές του εστίες ως πρόσφυγες κυρίως προς την Σουηδία, την Φινλανδία και τη Γερμανία. Με την λήξη του Πολέμου το 1945 η Εσθονία προσαρτήθηκε και πάλι ως σοβιετική σοσιαλιστική δημοκρατία ενώ το ανατολικό της τμήμα μεταφέρθηκε στην επικυριαρχία της Ρωσικής Σοβιετικής Ομοσπονδιακής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας και εξακολουθεί να αποτελεί μέχρι και σήμερα (2007) μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

Το 1991, μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η Εσθονία ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη δημοκρατία. Το 1992 έγιναν οι πρώτες κοινοβουλευτικές εκλογές και την ίδια χρονιά άλλαξε το νόμισμα της Εσθονίας από ρούβλι σε Κορόνα Εσθονίας. Το 1995 υποβλήθηκε αίτηση για να ενταχθεί στην ΕΕ και τον Απρίλιο του 2003 υπογράφτηκε στην Αθήνα η συμφωνία ένταξής της. Από το Μάιο του 2004 η Εσθονία είναι επίσημα μέλος της ΕΕ.

Η Δημοκρατία της Εσθονίας βρίσκεται στη βορειοανατολική Ευρώπη. Βρέχεται Δ από τον κόλπο της Ρίγα, ΒΔ από τη Βαλτική θάλασσα και Β από τον κόλπο της Φιλανδίας και συνορεύει Ν με τη Λετονία και Α με τη Ρωσία. Το έδαφός της είναι πεδινό, κυρίως λόγω της διάβρωσης των παγετώνων του Τεταρτογενούς. Το μεγαλύτερο υψόμετρο φτάνει μόλις τα 318 μ. Στην Εσθονία ανήκουν περίπου 1.500 νησιά που βρίσκονται στη Βαλτική θάλασσα, μεταξύ των οποίων το Σάαρεμαα και το Χιίουμαα που είναι και τα μεγαλύτερα και βρίσκονται στο άνοιγμα του κόλπου της Ρίγα. Τα ποτάμια της είναι πολύ μικρά. Το μεγαλύτερο είναι ο Νάρβα στα σύνορα με τη Ρωσία που πηγάζει από τη λίμνη Πέιπους και χύνεται στον κόλπο της Φιλανδίας. Η λίμνη Πέιπους (3.520 τ. χλμ.) βρίσκεται και αυτή στα σύνορα με τη Ρωσία. Είναι πλωτή εκτός από τους χειμερινούς μήνες οπότε και παγώνει. Μέσω ενός καναλιού ενώνεται νότια με τη λίμνη Πσκοβ. Άλλη μεγάλη λίμνη είναι η Βίρτσγιαρφ.

Το ένα τέταρτο του εδάφους της καλύπτεται από δάση, κυρίως κωνοφόρων, στα οποία ζουν ελάφια, αγριόχοιροι, κάστορες κ.ά. ζώα. Το κλίμα είναι ηπειρωτικό με ήπια χαρακτηριστικά, λόγω της επίδρασης ρευμάτων της Βαλτικής.

Στον αγροτικό τομέα είναι αναπτυγμένη η μηχανική καλλιέργεια. Σημαντική είναι η παραγωγή δημητριακών και πατάτας. Η κτηνοτροφία είναι επίσης σημαντική πλουτοπαραγωγική πηγή της χώρας με εντατική εκμετάλλευση και παραγωγή κρέατος, γάλακτος κ.ά. προϊόντων. Ο κυριότερος πλούτος του υπεδάφους είναι οι βιτουμενιούχοι σχιστόλιθοι και οι φωσφορίτες, που βρίσκονται στο ΒΑ τμήμα της χώρας. Τα δάση της χώρας προσφέρουν ξυλεία, κυρίως για την κατασκευή χαρτιού και επίπλων. Η εκτεταμένη παράκτια περιοχή παρέχει ικανούς αλιευτικούς πόρους, που τροφοδοτούν μια καλά οργανωμένη σχετική βιομηχανία. Η βιομηχανία άρχισε να αναπτύσσεται από τη σταλινική περίοδο και πλέον αποτελεί τη σημαντικότερη οικονομική πηγή της χώρας. Οι κυριότεροι κλάδοι της οικονομίας της χώρας είναι ο ενεργειακός, οι τηλεπικοινωνίες, οι κλωστοϋφαντουργίες, τα χημικά προϊόντα, οι τράπεζες και τα τρόφιμα, ενώ ο τουρισμός και το διαμετακομιστικό εμπόριο συνεισφέρουν επίσης σημαντικά. Οι εξαγωγές γίνονται κυρίως με τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και της ΕΕ.

Οι Εσθονοί ανήκουν στη Φινοουγγρική ομοεθνία. Η μετανάστευση μεγάλου αριθμού Ρώσων εργατών (από τη σταλινική περίοδο και μετά) στην Εσθονία αλλοίωσε την εθνική σύσταση του πληθυσμού της, περιορίζοντας το ποσοστό των Εσθονών από 95% (1940) στο 65%. Είναι μια αραιοκατοικημένη χώρα με 35 κατοίκους ανά τ. χλμ. Το ένα τρίτο περίπου του πληθυσμού της είναι συγκεντρωμένο στην πόλη Ταλίν (399.850 κάτ.), πρωτεύουσα της χώρας και μεγαλύτερο λιμάνι. Άλλες μεγάλες πόλεις είναι η Τάρτου (101.744 κάτ.) και η Νάρβα (73.300 κάτ.), όπου ζουν αποκλειστικά Ρώσοι.

Η Εσθονία είναι Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Ο πρωθυπουργός ορίζεται από τον πρόεδρο και το κοινοβούλιο καλείται να εγκρίνει ή όχι το διορισμό του. Ο πρόεδρος έχει πενταετή θητεία και περιορισμένες αρμοδιότητες (επικεφαλής του κράτους και των ενόπλων δυνάμεων). Το νέο σύνταγμα της χώρας ψηφίστηκε το 1992.

Η μελωδία του εθνικού ύμνου της Εσθονίας, Mu isamaa, mu õnn ja rõõm, που είναι η ίδια με του εθνικού ύμνου της Φινλανδίας, γράφτηκε από το Γερμανό Φρίντριχ Πάσιους το 1848, όταν μελοποίησε ένα σουηδικό ποίημα, γραμμένο από τον Γιόχαν Λούντβιχ Ρούνεμπεργκ.

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License