Η Ουκρανία (Україна) είναι χώρα στην ανατολική Ευρώπη. Συνορεύει με τη Ρωσία, τη Λευκορωσία, τη Πολωνία, τη Σλοβακία, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και τη Μολδαβία. Η έκταση της χώρας είναι 603.700 χλμ². Πρωτεύουσα της Ουκρανίας είναι το Κίεβο. Η επίσημη γλώσσα είναι τα ουκρανικά. Το νόμισμα της χώρας είναι η γρίβνα.

Εθνικά Σύμβολα της Ουκρανίας

Τα εθνικά σύμβολα της Ουκρανίας είναι η σημαία, το εθνόσημο και ο εθνικός ύμνος

Το Εθνόσημο

Η Κίτρινη Τρίαινα ( ουκρ. тризуб ) σε γαλάζιο φόντο μέσα σε εραλδική ασπίδα αποτελεί το εθνόσημο της Ουκρανίας.

Υπάρχουν πολλές απόψεις αναφορικά με την σημασία του συμβόλου αυτού. Η επικρατέστερη πάντως είναι ότι το μονόγραμμα αυτό δημιουργεί την λέξη «ВОЛЯ – Βόλια» που στα Ουκρανικά σημαίνει «ελευθερία». Όπως και η σημαία έτσι και το παρών εθνόσημο ήταν το επίσημο σύμβολο της χώρας την εποχή της Ουκρανικής Εθνικής Δημοκρατίας.

Ο Εθνικός Ύμνος

Ο εθνικός ύμνος της Ουκρανίας είναι το τραγούδι «Δε πέθανε ακόμη η Ουκρανία, η δόξα και η λευτεριά» (στα ουκρανικά: Ще не вмерла Українa і слава, і воля). Οι στίχοι γράφτηκαν από τον ποιητή Παυλό Βερμπίνσκι ( 1815-1870 ) το 1863. Πρώτη φορά εκδόθηκαν από το περιοδικό Μέτα (Ο Στόχος) του Λβοφ που τότε ήταν υπό την κατοχή της Αυστρό-Ουγγαρίας. Ένα χρόνο αργότερα το 1864 ο συνθέτης Μιχάϊλο Τσουμπινσκι 1839-1884 έγραψε τους στίχους για το ποίημα του Βερμπινσκι. Η πρώτη εκτέλεση του μουσικού αυτό κομματιού έγινε στο Ουκρανικό Θέατρο του Λβοφ.

Η σημαία και ο εθνόσημο χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της Ουκρανικής Εθνικής Δημοκρατίας αλλά η ιστορία τους αρχίζει στον 10 αιώνα μ.Χ.

Στις μέρες της ΕΣΣΔ στη Ουκρανία ήταν απαγορευμένη η χρήση των παραπάνω εθνικών συμβολών . Η Ουκρανική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία στα πλαίσια της ΕΣΣΔ είχε τα δικά της σύμβολα με χαρακτηρίστηκα το σφυροδρέπανο και το αστέρι, ενώ ο ύμνος ( «Ο Ύμνος της Ουκρανικής ΣΣΔ» μουσική: Αντόν Λεμπιντίνετς, στίχοι: Παύλο Σιτσίνα, 1949 ) είχε πολλές αναφορές στο ΚΚΣΕ, στον Λένιν, στο σοσιαλισμό και την φιλία του ουκρανικού λαού με τον ρωσικό. Το Ανώτατο Συμβούλιο (Ανώτατη Ράντα) της Ουκρανίας τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο του 1992, αμέσως μετά την ανεξαρτησία της χώρας θεσμοθέτησε με συνταγματικό νόμο τα εθνικά σύμβολα της χώρας όπως τα γνωρίζουμε σήμερα.

Ιστορία

Οι πρώτες αναφορές για ανθρώπινη δραστηριότητα στην Ουκρανία έχουν ηλικία πάνω από 3000 χρόνων. Στη Περιφέρεια της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Κριμαίας οι αρχαίοι Έλληνες ίδρυσαν μια πλειάδα αποικιών.

Από τον 9ο αιώνα μ.Χ. στην επικράτεια της Ουκρανίας εμφανίζεται το Κράτος των Ρως του Κιέβου. Ο εκχριστιανισμός των πληθυσμών της περιοχής επήλθε το 988 όταν ο πρίγκιπας των Ρως του Κιέβου Βλαδίμηρος ο Μέγας βαπτίστηκε στα νερά του Δνείπερου από ιερείς που έφτασαν από το Βυζάντιο με το οποίο ο Βλαδίμηρος είχε στενές εμπορικές σχέσεις. Ο Βλαδίμηρος έλαβε το Χριστιανικό όνομα Βασίλειος προ τιμήν του Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Βασιλείου του ΙΙ. Συμβολικά μάλιστα ο Βλαδίμηρος γκρέμισε το ξόανο του ειδωλολατρικού θεού Περούν που δέσποζε πάνω από σε λόφο στο Κίεβο. Στο σημείο αυτό να υπογραμμίσουμε ότι το Κράτος των Ρως βρίσκονταν πάνω στην εμπορική οδό που ονομάζεται από τους Βαγιάρους στους Έλληνες .

Από το 1325 μέχρι και 1648 η Ουκρανία βρίσκεται υπό την κυριαρχία της Πολωνό-Λιθουανικής Συμπολιτείας. Το 1648 μετά την κατάργηση των προνομιών των Κοζάκων ξέσπασε εξέγερση με επικεφαλής τον ηγέτη - Αταμάνο των Κοζάκων Μπογδάν Χμελνίτσκι. Ο Χμελνίτσκι ζήτησε βοήθεια αρχικά από τους Τατάρους της Κριμαίας και ακολούθως από τους Ρώσους. Ο Τσάρος της Ρωσίας Αλεξέι Φιοντόροβιτς Ρομάνοβ, συμφώνησε να βοηθήσει τους Κοζάκους υπό τον όρο ότι μετά την επικράτηση του επί των Πολωνών τότε ο Χμελνίτσκι και οι εξεγερθέντες Κοζάκοι θα ενωθούν με την Ρωσία όπως και έγινε με την Συμφωνία του Περεγιεσλάβ το 1656. Η Κυριαρχία της Ρωσίας στην περιοχή εδραιώθηκε μετά την Νίκη των Ρώσων επί των Σουηδών στη Πολτάβα το 1709 (οι τελευταίοι μετά την αποδυνάμωση των Πολωνών κατέλαβαν την Συμπολιτεία και επιτέθηκαν εναντίων της Ρωσίας), και κυρίως μετά τις Διαιρέσεις της Πολωνό-Λιθουανικής Συμπολιτείας το 1795.

Το 1917 μετά την επικράτηση των Μπολσεβίκων στην Ρωσία και την κατάληψη της ουκρανικής επικράτειας από τις Κεντρικές Δυνάμεις οι αυτονομιστικές τάσεις της ουκρανικής κοινωνίας συσπειρώθηκαν γύρω από το Ουκρανικό Κεντρικό Συμβούλιο ανακηρύσσοντας την ίδρυση της Ουκρανικής Εθνικής Δημοκρατίας. Μετά την ήττα στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη ενδυνάμωση των μπολσεβίκικων ιδεών στην Ουκρανία τον Μάρτιο του 1918 εγκαθιδρύεται η Σοβιετική Εξουσία. Η Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ουκρανίας με πρωτεύουσα αρχικά το Χάρκοβο και αργότερα το Κίεβο συνυπέγραψε το Ενωσιακό Σύμφωνο του 1922 και έγινε ιδρυτικό μέλος της Ε.Σ.Σ.Δ..

Στο διάστημα 1921-1923 πέθαναν από την πείνα περίπου 5 εκατομμύρια Ουκρανοί, λόγω των επιτάξεων που ελάμβαναν χώρα την περίοδο εκείνη. Το ίδιο επαναλήφθηκε 10 χρόνια μετά, το 1932-1933, όταν 6 εκατομμύρια Ουκρανοί λιμοκτόνησαν ως αποτέλεσμα μιας εσκεμμένης κρατικής πολιτικής.

Τον Αύγουστο του 1939 στα πλαίσια του Συμφώνου Ρίμπεντροπ-Μόλοτοβ τα σοβιετικά στρατεύματα κατέλαβαν την ανατολική πολωνική επαρχία της Γαλικίας προσαρτώντας την στην Ουκρανική ΣΣΔ.

Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής 1941-1944 υπήρχε το σχέδιο δημιουργίας ενός κρατικού μορφώματος - μαριονέτα παρόμοιου με την Κροατία του Πάβελιτς. Η γερμανική ηγεσία μετά την κατάληψη της χώρας εγκατέλειψε το παραπάνω σχέδιο έθεσε την Ουκρανία απευθείας υπό γερμανική διοίκηση (Τομέας Ανατολή). Στη επικράτεια της κατεχόμενης Ουκρανίας οργανώθηκαν τόσο αντάρτικα σώματα πιστά στη Μόσχα όσο και εθνικιστικά. Η κυριότερη ομάδα εθνικιστών Ουκρανών ήταν ο Ουκρανικός Επαναστατικός Στρατός (Українська Повстанська Армія) του Στέπαν Μπαντέρα που έδρασε κυρίως στην δυτική Ουκρανία και είχε στόχο όχι μόνο τους Γερμανούς αλλά και τους Σοβιετικούς και Πολωνούς πολλές φορές τους τελευταίους τους πολέμησε με ιδιαίτερο ζήλος τόσο ώστε να υπάρχουν αναφορές ακόμη και συνεργασίας με τους κατακτητές για την επίτευξη του στόχου αυτού. Το 1944 η Ουκρανία απελευθερώθηκε από τις σοβιετικές ένοπλες δυνάμεις. Μεταπολεμικά η Ουκρανική ΣΣΔ επικύρωσε την προσάρτηση των δυτικών επαρχιών που είχε καταλάβει με το σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μόλοτοβ το 1939 έχοντας την σύμφωνη πλέον γνώμη της σοσιαλιστικής κυβέρνησης την Πολωνίας.

Το 1956 στα πλαίσια των εορτασμών για τα 300 χρονιά από την Ένωση της Ρωσίας και της Ουκρανίας το Ανώτατο Σοβιέτ της ΕΣΣΔ μεταβίβασε την Κριμαία από Ρωσική διοίκηση σε Ουκρανική. Στις 26 Απριλίου του 1986 στον Πυρηνικό Αντιδραστήρα 4 στο Πυρηνικό Σταθμό Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας «Τσέρνομπυλ», κοντά στο Κίεβο, έλαβε χώρα ένα πείραμα το οποίο είχε ως τραγική συνέπεια την έκρηξη του ενεργειακού μπλοκ. Το 1990 πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες πολυκομματικές εκλογές στην Ουκρανία ενώ ένα χρόνο αργότερα στις 24 Αυγούστου το Ανώτατο Σοβιέτ της Ουκρανικής ΣΣΔ έλαβε την απόφαση για την πλήρη ανεξαρτησία της χωράς γεγονός που το επικύρωσε ο ουκρανικός λαός σε δημοψήφισμα το Δεκέμβριο του ιδίου έτους.

Τα πρώτα χρονιά της ανεξαρτησίας βρήκαν τη Ουκρανία σε τραγική οικονομική κατάσταση, με κρίση εθνικής ταυτότητας, και πολιτική αστάθεια. Το 1994 ψηφίστηκε νέο σύνταγμα. Τον Νοέμβριο του 2004 στην Ουκρανία έγιναν προεδρικές εκλογές τις οποίες στο ΙΙ γύρω κέρδισε ο εκλεκτός του τότε προέδρου Λεονίτ Κούτσμα, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, εκπρόσωπος του φιλορωσικού Κόμματος των Περιφερειών. Η αντιπολίτευση δε συμφώνησε με τα αποτελέσματα των εκλογών, θεωρώντας ότι πραγματοποιήθηκε εκτεταμένη νοθεία κυρίως στην ανατολική Ουκρανία. Επιστρατεύοντας τους οπαδούς του, ο αρχηγός της ενωμένης, στο κόμμα «Η Ουκρανία μας», αντιπολίτευσης Βίκτορ Γιούστσενκο ζήτησε εκ νέου την πραγματοποίηση του ΙΙ γύρου των εκλογές. Οι διαδηλωτές, οι οποίοι έφεραν πορτοκαλί διακριτικά ( μπλούζες, κασκόλ, σημαιες ) κατέκλυσαν την Πλατεία Ανεξαρτησίας στο Κίεβο με σύνθημα «Ράζομ Νας Μπαχάτο – Νας Νι Ποντολάτι» (разом нас богато нас ни подолати) δηλαδή «Μαζί Είμαστε Πολλοί – Δε Θα Μας διασπάσετε». Το ανώτατο Δικαστήριο της χωράς και κατόπιν συνεννοήσεως με το Πρόεδρο Κούτσμα αποφάσισαν την επανάληψη του ΙΙ γύρου στην οποία κέρδισε ο Γιούστσενκο και οι συνεργάτες του όπως Γιούλια Τιμοσένκο. Τα γεγονότα αυτά ονομάστηκαν Πορτοκαλί Επανάσταση.

Παραδόσεις, ήθη και Έθιμα

Οι Ουκρανοί στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι Ορθόδοξοι. Η Ορθοδοξία είναι ο βασικός πυλώνας για τη λαϊκή παράδοση των Ουκρανών. Όλες οι γιορτές είναι συνδεδεμένες με αυτήν.

Παράλληλα όμως οι Ουκρανοί διατηρούν πολλές γιορτές που έχουν τις ρίζες στο ειδωλολατρικό τους παρελθόν (το κοινό ανατολικό - σλαβικό) που όμως έχουνε ενταχθεί και εναρμονιστεί πλήρως με τις επιταγές της χριστιανικής πιστής. Τα [Χριστούγεννα] και το Πάσχα είναι από τις βασικότερες οικογενειακές γιορτές των Ουκρανών. Αν και το κράτος θεωρείται κοσμικό και υπάρχει σαφής διαχωρισμός του κράτους από την Εκκλησία οι παραπάνω μέρες είναι αργίες ενώ η Ουκρανική Τηλεόραση αναμεταδίδει τη Θεία Λειτουργία.

Η πρωτοχρονιά θεωρείται επίσημη αργία και έχει κρατικό χαρακτήρα, κληροδότημα από την σοβιετική περίοδο. Στις 23:45 της παραμονής όλοι οι πολίτες ακούν το Διάγγελμα του Προέδρου με μια μικρή αναφορά στα γεγονότα του έτους που φεύγει και ευχές για το έτος που έρχεται. Στις 00:00 ακριβώς γίνεται η ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου της Ουκρανίας και όλοι γύρω από γιορτινό τραπέζι ανοίγουν σαμπάνιες.

Τα Χριστούγεννα στην Ουκρανία γιορτάζονται στις 7 Ιανουαρίου σύμφωνα με το παλαιό ημερολόγιο. Την παραμονή η οικογένεια συγκεντρώνεται σπίτι και λίγο πριν την έναρξη της λειτουργίας των Χριστουγέννων πραγματοποιείται το τελευταίο νηστίσιμο γεύμα που περιλαμβάνει 12 νηστίσιμα πιάτα (που συμβολίζουν τους 12 Αποστόλους). Ψάρια, χαβιάρι και τα παραδοσιακά Κουτιά, γκαλουπτσοί (λαχανοντολμάδες), Βαρένικοι και πολλά άλλα είναι πάνω στο γιορτινό τραπέζι.

Το Πάσχα για τους Ουκρανούς είναι ιδιαιτέρα πνευματική γιορτή. Το πνεύμα που επικρατεί στις εκκλησιές είναι απόλυτα κατανυχτικό. Όλοι φοράνε τα καλύτερα ρούχα. Μάλιστα τα τελευταία χρόνια παρατηρείται το φαινόμενο ο κόσμος να φοράει όλο και πιο πολύ τις παραδοσιακές Βυσεβάνκι (Вышеванка - παραδοσιακές μπλούζες με κεντήματα). Η ησυχία και η προσήλωση στο κείμενο είναι χαρακτηριστική. Η στιγμή της Ανάστασης που στα Ουκρανικά ονομάζεται Βέλικντεν (Великдень) δηλαδή Μεγάλη Μέρα, δίνει το σήμα για το τέλος της Μεγάλης Νηστείας. Μετά την επιστροφή στο σπίτι τσουγκρίζουν αυγά, κόβουν το παραδοσιακό Κουλίτς και τραγουδάνε πασχαλινά τραγούδια.

Εκτός από τις θρησκευτικές εορτές στην Ουκρανία συναντάμε και γιορτές που είναι υπολείμματα της ειδωλολατρίας. Οι κυριότερες από αυτές είναι η Γιορτή του Πράσινου και η Γιορτή Κουπάλα.

Η Γιορτή του Πρασίνου δε είναι τίποτα άλλο από τη γιορτή της Άνοιξης που έχει ενταχθεί στην γιορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.

Η Γιορτή του Κουπάλα είναι η γιορτή του νερού και της φωτιάς. Σήμερα είναι συνδεδεμένη με τα Ημέρα Γέννησης του Ιωάννη του Βαπτιστή. Νέοι και νέες κολυμπάνε στα νερά των ποταμών και των λιμνών και πηδάν πάνω από φωτιές. Οι κοπέλες φορούν στεφάνια από αρωματικά βότανα και λουλούδια. Βέβαια η Ουκρανία είναι μια χωρά με ένα μωσαϊκό εθνών και εθνοτήτων που η κάθε μία από αυτές διατηρούν της παραδόσεις τους και τα ήθη τους. Γνωστοί για τις παραδόσεις του είναι οι Λεμκόβι, οι Γουτσούλοι, οι Τατάροι της Κριμαίας και οι Έλληνες

Το Πολιτικό Σύστημα της Ουκρανίας

Η Ουκρανία είναι Κοινοβουλευτική Δημοκρατία αλλά με αυξημένες αρμοδιότητες για τον Πρόεδρο. Την Εκτελεστική εξουσία ασκεί το Υπουργικό Συμβούλιο. Την Νομοθετική Εξουσία ασκεί η Ανώτατη Ράντα ή Συμβούλιο που αποτελείται από 450 βουλευτές. Τη παρούσα περίοδο στην Ουκρανία γίνονται μια σειρά από μεταρρυθμίσεις με στόχο την μεταφορά των προεδρικών αρμοδιοτήτων στο Πρωθυπουργό. Τα κοινοβουλευτικά κόμματα τις Ανώτατης Ράντας μετά τις εκλογές του 2006 είναι:

* Κόμμα των Περιφερειών. Πρόεδρος: Βίκτορ Γιανουκόβιτς

* Μπλοκ της Γιούλια Τιμοσένκο: Πρόεδρος Γιούλια Τιμοσένκο

* Εθνική Ένωση «Η Ουκρανία μας». Πρόεδρος: Ρομάν Μπεσμέρτνι de facto είναι το κόμμα του Πρόεδρου της Ουκρανίας Βίκτωρα Γιουστσένκο.

* Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ουκρανίας. Προεδρός Ολεξάντερ Μορόζ

* Κομμουνιστικό Κόμμα Ουκρανίας. Προεδρος της Κ.Ε. Πετρ Σιμονένκο

Το Κόμμα των Περιφερειών, το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ουκρανίας και το Κομμουνιστικό Κόμμα Ουκρανίας μετά από παρατεταμένες διαπραγματεύσεις δημιούργησαν πολιτικό συνασπισμό και σχημάτισαν κυβέρνηση με επικεφαλής τον Βίκτορ Γιανουκόβιτς ενώ τα καθήκοντα του πρόεδρου της βουλής ανέλαβε ο Ολεξάντερ Μορόζ.

Πολιτική διαίρεση

Η Ουκρανία διαιρείται σε 24 Όμπλαστ (Область) δηλαδή περιφέρειες και μια Αυτόνομη Δημοκρατία:

* Αυτόνομη Δημοκρατία της Κριμαίας. Η Αυτόνομη Δημοκρατία της Κριμαίας αν και διατηρεί το καθεστώς της αυτόνομης δημοκρατίας στα πλαίσια της Ουκρανίας, αυτό δε επηρεάζει το καθεστώς του ενιαίου κράτους (unitary state) της Ουκρανίας.

* Οι 25 περιφέρειες της Ουκρανίας

o Περιφέρεια της Βίνιτσα (Вінницька область)
o Περιφέρεια του Βολύν (Волинська область)
o Περιφέρεια του Ντνιπροπετρόφσκ (Дніпропетровська область)
o Περιφέρεια του Ντονέτσκ (Донецька область)
o Περιφέρεια του Ζιτόμιρ (Житомирська область)
o Περιφέρεια των Υπερκαπαθείας (Закарпатська область)
o Περιφέρεια του Ζαπορόζετς (Запорізька область)
o Περιφέρεια του Ιβανο Φρανκοφσκ (Івано-Франківська область)
o Περιφέρεια του Κιέβου (Київська область)
o Περιφέρεια του Κιρόβγκραντ (Кіровоградська область)
o Περιφέρεια του Λουγκανσκ (Луганська область)
o Περιφέρεια του Λβοφ (Львівська область)
o Περιφέρεια του Μικολάιβ (Миколаївська область)
o Περιφέρεια της Οδησσού (Одеська область)
o Περιφέρεια της Πολτάβας (Полтавська область)
o Περιφέρεια της Ρίβνας (Рівненська область)
o Περιφέρεια της Σούμα (Сумська область)
o Περιφέρεια του Τσερκές (Черкаська область)
o Περιφέρεια του Τσερνίβτσιβ (Чернівецька область)
o Περιφέρεια του Τσερνιγιβ (Чернігівська область)
o Περιφέρεια του Τερνόπιλ (Тернопільська область)
o Περιφέρεια του Χάρκιβ (Харківська область)
o Περιφέρεια της Χερσονήσου (Херсонська область)
o Περιφέρεια του Χμελνιτσκ (Хмельницька область)

Πηγές

* О.Д. Бойко, Історія України, Aкадемивидав, Київ 2004р.

* М.С Грушевский, История Украинского Народа, Монолит Москва 2002г.

* Adam Dzlewski, Ukraina, Pascal, Warszawa 2005

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

<@=@=@>