Το Βατικανό είναι ανεξάρτητο κρατίδιο, δυτικά της Ρώμης στην Ιταλία και αποτελεί συνέχεια του εκκλησιαστικού (ή και παπικού) κράτους του Μεσαίωνα. Ιδρύθηκε στις 11 Φεβρουαρίου του 1929 με τη συνθήκη του Λατερανού. Χαρακτηρίζεται ως το μικρότερο ανεξάρτητο κρατίδιο, ως προς την έκταση του και τον πληθυσμό του. Στο Βατικανό εδρεύει η Αγία Έδρα που αποτελεί το πνευματικό και διοικητικό κέντρο της Καθολικής Εκκλησίας.

Ιστορικό

Α' Περίοδος μέχρι 590

Το Παπικό ή Ποντιφικό κράτος (Ιταλ. Stato Pontificio) υπήρξε κράτος της κεντρικής Ιταλίας υφιστάμενο από του Η΄ μέχρι του ΙΘ΄ αιώνα, ιδρυθέν ως "κοσμική" κυριαρχία των Πάπων, με κέντρο και πρωτεύουσα την Ρώμη. Κατείχε μεγάλες εκτάσεις κατά διάφορες εποχές με τόση συχνή μεταβολή που ιστορικά δεν έχει συμβεί σε κανένα άλλο κράτος, οφειλόμενο κυρίως στην έλλειψη επαρκών υπερασπιστών. Δεν έχει ακόμη ιστορικά εξακριβωθεί η απαρχή της κοσμικής αυτής εξουσίας.

Υποστηρίχθηκε ότι ο Αυτοκράτορας Μέγας Κωνσταντίνος ήταν εκείνος που πρώτος παραχώρησε την "κοσμική" αυτή εξουσία με εδαφική δωρεά. Τούτο απεδείχθη εφεύρημα όμως του Ισπανού ιερέα Ισίδωρου Μερκάτορ, το οποίο όμως από του ΙΒ΄ αι. αμφισβήτησαν οι Βενεδικτίνοι και περί τα μέσα του ΙΕ΄ αι. απέδειξε ως μέγα ψεύδος ο Λαυρέντιος Βάλλα. Ακόμα δε και οι εδαφικές δωρεές που φέρονται ότι έκαναν προς τον Πάπα ο Πιπίνος ο Βραχύς και ο Κάρολος ο Μέγας, χωρίς αυθεντικό σχετικό έγγραφο να πιστοποιούνται, φαίνεται να ήταν προφορικές παραχωρήσεις πιθανώς για βραχύ χρονικό διάστημα. Εκείνο όμως που ιστορικά είναι εξακριβωμένο είναι ότι οι Φράγκοι Βασιλείς πράγματι παραχώρησαν κάποιες κοσμικές εξουσίες στους Πάπες, όχι όμως και την απόλυτη κυριαρχία και ανεξαρτησία των υπ΄αυτών εδαφών των.

Η κοσμική εξουσία των Πάπων οφείλεται κυρίως στην πρωτεύουσα θέση που κατέλαβαν με τον καιρό στη Δυτική Εκκλησία. Στην αρχή ο τίτλος του Πάπα δεν παρείχε κανένα πρωτείο. Ένεκα όμως του ότι η Ρώμη ήταν πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας, ο εδρεύων εις αυτήν επίσκοπος προσλάμβανε αυτοδίκαια πρωτεύουσα θέση μεταξύ των άλλων επισκόπων. Το πρωτείο αυτό ενισχυόταν και εκ της αμφίβολης παράδοσης ότι οι Πάπες ήταν διάδοχοι του Αποστόλου Πέτρου που ήθελε ο θρύλος να έχει μεταβεί στη Ρώμη και να έχει μαρτυρήσει εκεί.

Το 381 ο Αυτοκράτορας Γρατιανός παραχώρησε στον Πάπα της Ρώμης το δικαίωμα να δικάζει τις μεταξύ των επισκόπων διαφορές. Το 452 ο Πάπας Λέων Α΄ σταλείς από τον Αυτοκράτορα Βαλεντιανό Γ΄ προς τον Αττίλα κατάφερε με την ηθική πειθώ του να αποτρέψει επίθεση του Αττίλα του Ούνου εναντίων της Ρώμης! Μετά την παύση των Αυτοκρατόρων της Δύσεως οι Πάπες ανέλαβαν ως μεσάζοντες μεταξύ λαού και βαρβάρων βασιλέων.

Όταν ο Ιουστινιανός προσάρτησε εκ νέου την Ιταλία στην αυτοκρατορία του το 554 οι Πάπες ευρέθηκαν να έχουν μεγάλες εδαφικές εκτάσεις και πλούτη, που προήρχοντο από δωρεές πιστών, είχαν συγκεντρώσει δύναμη πολύ μεγαλύτερη των Βυζαντινών Εξάρχων. Μετά την Λομβαρδική κατάκτηση (568) η έδρα της Βυζ. Εξαρχίας μετεφέρθει από την Ρώμη στη Ραβιέννα ο Πάπας απομείνας στη Ρώμη επεβλήθη στην συνείδηση των Ιταλών ως κύριος της Ρώμης επισκιάζοντας και αυτήν την εξουσία του Δουκός που κυβερνούσε εν ονόματι της Αυτοκρατορίας στην Ρώμη και την γύρω περιοχή που αργότερα επονομάστηκε «κληρονομία ή κλήρος του Αγ. Πέτρου» (Patrimomium Sancti Petri).

Β' Περίοδος 590-860

Ο Πάπας Γρηγόριος Α΄ επιλεγόμενος Μέγας (590 – 604) υπήρξε ο κύριος διοργανωτής της ρωμαϊκής εκκλησίας και διαπραγματευόταν με τους Λομβαρδούς ως απόλυτος κύριος. Αργότερα το εναντίον των εικόνων "έδικτον2 του Αυτοκρ. Λέοντος του Ισαύρου (726) έφερε ως αφορμή τον Πάπα Γρηγόριο Β΄ να επαναστατεί και να αποσπά τις τελευταίες Βυζ. Κτήσεις, ιταλικές επαρχίες, μεταξύ των οποίων και την Ρώμη, λαμβάνοντας τον τίτλο του πατρός της ρωμαϊκής δημοκρατίας! Εκλεγόμενος απ΄ευθείας υπό του κλήρου και των πολιτών.

Βρίσκοντας την ευκαιρία οι Λομβαρδοί αρχίζουν συνεχείς επιδρομές. Έτσι οι Πάπες ζητούν την βοήθεια των Φράγκων. Ο Πιπίνος ο Βραχύς, στεφθείς Βασιλεύς των Φράγκων υπό του Πάπα Στεφάνου Β΄ και ονομασθείς παρ΄αυτού «πατρίκιος της Ρώμης» διελθών δις τις Άλπεις 754 κ΄756 κατέπνιξε τις απόπειρες των Λομβαρδών κατακτήσας το εξαρχάτο της Ραβέννης παραχώρησε εις τον Πάπα κάποιες πόλεις επί των οποίων όμως διατήρησε την πολιτική Ηγεμονία (756). Αργότερα σε νέα απόπειρα των Λομβαρδών ο Πάπας Ανδριανός ο Α΄ αναγκάσθηκε να επικαλεσθεί τον Κάρολον τον Μέγα όστις και κατέλυσε το κράτος των Λομβαρδών, ένωσε εις τον τίτλο του Βασιλέως των Φράγκων και τον του Βασιλέως των Λομβαρδών και ανανέωσε την από του πατρός του γενομένη προς τον Πάπα εδαφική δωρεά (774).

Το 781 ο Κάρολος ο Μέγας κατακτήσας την κεντρ. Ιταλία μέχρι του ποτ. Γκαριλιάνο ίδρυσε το Βασίλειο της Ιταλίας συμπεριλαμβάνοντας την Ρώμη μετά των παπικών κτήσεων, παραχωρήσας αυτό στον υιό του Πιπίνον. Τότε ο Πάπας Λέων ο Γ΄ σε ένδειξη υποταγής, απέστειλε στον Κάρολο «τας κλείδας του τάφου του Αποστόλου Πέτρου» (795). Αργότερα σε στάση εναντίον του ο Πάπας Λέων Γ΄ ξανακαλεί τον Κάρολο όστις και τον αποκατέστησε στην έδρα του. Ο Πάπας Λέων ευγνωμονών στις 25 Δεκεμβρίου 800 έχρισε τον Κάρολο τον Μέγα, Αυτοκράτορα του Ρωμαϊκού κράτους και ο οποίος στη συνέχεια αύξησε κατά πολύ την εξουσία του Πάπα όχι όμως και την διακυβέρνηση των υπό τον Πάπα χωρών. Αυτή η "κοσμική" εξουσία του Πάπα, μη σαφώς καθορισθείσα – επί τούτου για να αυξάνεται – δεν διατηρήθηκε στην επακολουθείσα αναρχία εκ της διάλυσης της καρολιγγείου αυτοκρατορίας.

Γ' Περίοδος 860-1254

Από της εποχής του Πάπα Αδριανού Β΄ (867) η εκλογή των Παπών εγένετο υπό μόνου του κλήρου, περιοριζόμενος ο λαός μόνο στη επικύρωση. Ο Αρχιεπίσκοπος του Μιλάνου, αντίπαλος του ποντίφικος της Ρώμης, διεκδικούσε υπέρ αυτού το δικαίωμα της στέψης των Βασιλέων. Ο Αρχιεπίσκοπος της Ραβέννας διετείνετο ότι και αυτός είχε τα αυτά δικαιώματα επί της Ρωμανίας με εκείνα του Πάπα επί της Ρώμης και της περιοχής. Έτσι οι διάφοροι Ιταλοί Ηγεμόνες αλλά και φεουδάρχες στις μεταξύ τους έριδες και πολέμους αύξαναν διαρκώς τις κτήσεις τους εις βάρος του Ποντιφικού κράτους με αποτέλεσμα η «Αγία Έδρα» να αποβαίνει συνεχώς λεία των τότε φατριών. Ο Πάπας Στέφανος Στ΄, που έφθασε στο σημείο να ξεθάψει τον Πάπα Φορμόζη για να τον δικάσει(!), εφονεύθει στραγγαλιστείς μέσα στη φυλακή που είχε εγκλεισθεί από τους αντιπάλους του.

Το 962 με την ανασύσταση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας υπό του Όθωνος του Μεγάλου Βασιλέως της Γερμανίας, τον οποίο είχε καλέσει ο Πάπας Ιωάννης ΙΒ΄ κατά του Βερεγγαρίου Β΄ Βασιλέως της Ιταλίας, κατέστησε την Αγία Έδρα και σχεδόν ολόκληρη την Ιταλία γερμανική κτήση. Το 1059 ο Πάπας Νικόλαος Β΄ απεφάσισε η εκλογή των Παπών εις το εξής να γίνεται υπό μόνο των Καρδιναλίων, ο δε Πάπας Γρηγόριος Ζ΄ (1073) καθόρισε στο μέλλον η εκλογή των Παπών να μην επικυρώνεται από τον Αυτοκράτορα. Η απόφαση αυτή δημιούργησε σειρά αγώνων μεταξύ Αυτοκρατόρων και Παπών δημιουργώντας το περίφημο ζήτημα της «αμοιβαίας επικύρωσης» της εκλογής. Δηλ. ενώ οι Αυτοκράτο- ρες ζητούσαν το δικαίωμα να επικυρώνουν την εκλογή των Παπών, οι Πάπες διεκδικούσαν το δικαίωμα να επικυρώνουν και αυτοί, δια της υπ΄αυτών στέψης, την εκλογή των Αυτοκρατόρων. Κατά τους αγώνες αυτούς οι Πάπες απέκτησαν μεγάλη "κοσμική" εξουσία που έφθασε στο σημείο της ταπεινώσεως του Αυτοκράτορα Ερρίκου Δ΄ στη Κανόσσα το 1077.

Δ' Περίοδος 1254-1789

Μετά την κατάλυση της Γερμανικής κυριαρχίας στην Ιταλία (1254) οι Πάπες προσέγγισαν τους Φράγκους Βασιλείς της Γαλλίας. Με την επερχόμενο σχίσμα της Δύσης και της εγκατάστασης των Παπών στην Αβινιόν της Γαλλίας το Ποντιφικό κράτος είχε εξαφανισθεί. Μετά την άρση του σχίσματος (1417), και την ένωση των Παπών επί Πάπα Νικολάου Ε΄ το Ποντιφικό κράτος αναστήθει ως ένα των πολλών κρατιδίων της κατετμημένης Ιταλίας. Από αυτής της περιόδου το Ποντιφικό κράτος απώλεσε τον γενικότερο πρότερο χαρακτήρα του παραμένον ως απλούν κοσμικό κράτος. Αποτελείτο δε από του «κλήρου του Αγ. Πέτρου», τμήματος του Δουκάτου του Σπαλέτο, των Μαρινών, της Ρομανίας και των κτήσεων του Μπενεβέντο και της Αβινιόν. Επί Πάπα Ιουλίου Β΄ προσαρτήθηκε η Περουγία και η Βολωνία. Επί Πάπα Λέοντος Γ΄ το Ποντιφικό κράτος κατέλαβε το Δουκάτο του Ουρμπίνο, το Πέζαρο και την Σινιγκάλια. Με την πώληση όμως των περίφημων «συχωροχαρτιών» ξέσπασε το κίνημα των «μεταρρυθμίσεων» το οποίο και κατέληξε στην απόσπαση μεγάλου μέρους της Ευρώπης από την Καθολική Εκκλησία και την επιρροή του Πάπα. Τότε το Ποντιφικό κράτος αρχίζει σφοδρούς αγώνες κατά των διαμαρτυρομένων κρατών. Με την εκραγείσα Γαλλική Επανάσταση 1789 που ακολούθησε κατάσχεση των εκκλησιαστικών κτημάτων, κατάργηση των προνομίων του κλήρου και κατάληψη παπικών εδαφών (Αβινιόν και Βεβεσόν) ο Πάπας υποχρεώθηκε να στραφεί υπέρ των εχθρών της Επανάστασης.

Ε' Περίοδος 1789-1849

Με την προέλαση όμως των γαλλικών στρατευμάτων στην Ιταλία τα διάφορα τμήματα του Ποντιφικού κράτους επαναστάτησαν και απέβησαν γαλλικές επαρχίες, η δε Ρώμη ανακηρύχθηκε Δημοκρατία (1798). Ο Πάπας Πίος Ζ΄ που είχε συνάψει κονκορδάτο με τον Ναπολέοντα (1801) και τον είχε στέψει και Αυτοκράτορα (1804) δεν άργησε να έλθει σε ρήξη με αυτόν με αποτέλεσμα την απώλεια του Μπενεβέντο και του Πόντε Κόρβο (1806), τις επαρχίες των Μαρινών και το υπόλοιπο των εδαφών του Ποντιφικού κράτους (1808) τα οποία έγιναν γαλ. νομοί. Ο δε Πάπας Πίος Ζ΄ εξορίστηκε στη Σαβόνα όπου μετά την πτώση του Ναπολέοντα (1814) επανήλθε στη Ρώμη και το Συνέδριο της Βιέννης απέδωσε πάντα τα εδάφη που αποτελούσαν το πριν της Γαλλικής Επανάστασης Ποντιφικό κράτος εκτός της Φεράρας (αριστ. του ποτ. Πάδου) που περιήλθε στην Αυστρία. Η κοσμική όμως εξουσία των Παπών που ακολούθησε υπήρξε αντιδραστικότατη, οι κατασχέσεις, φυλακίσεις, εξορίες, φόνοι και παντός είδους καταπιέσεις προκάλεσαν σφοδρές αντιδράσεις, συνωμοσίες ακόμη και απόπειρες επαναστάσεων. Ένεκα αυτών οι Πάπες στηρίζονταν στις αυστριακές λόγχες. Κατά την εκλογή του Πάπα Γρηγορίου ΙΣΤ΄ εξερράγησαν επαναστάσεις στη Βολονία, Ρομανία, Μαρίνες και Ουμβρία οι οποίες και καταπνίγηκαν υπό των αυστριακών στο αίμα Μετά την επανάσταση του 1848 και την πτώση της Ρωμαϊκής δημοκρατίας (1849) η κατάσταση παρέμενε ίδια.

Στ' Περίοδος 1849-1870

Μετά την γαλλο-σαρδηνική συμμαχία και την ήττα της Αυστρίας στη Μελέντα που γενικεύθηκε η κίνηση των διαφόρων περιοχών της Ιταλίας για ένωσή τους με τον Οίκο της Σαβοΐας, επαναστάτησαν εκ νέου η Βολονία, η Ρομανία, οι Μαρίνες και η Ουμβρία που και πάλι πνίγηκαν στο αίμα από τους Ελβετούς μισθοφόρους με φοβερές σφαγές 20 Ιουνίου και 21 Ιουνίου 1857 στη Περούγια . Στις 22 Μαρτίου 1860 η Βολονία και η Ρομανία με δημοψήφισμα κηρύχθηκαν υπέρ της ένωσής των με το υπό τον Βασιλέα Βίκτωρα Εμμανουήλ Ιταλικό Βασίλειο. Το ίδιο έτος 4 Νοεμβρίου 1860 οι Μαρίνες και η Ουμβρία μιμήθηκαν το αυτό. Η Ρώμη εκκενωθείσα των γαλλικών στρατευμάτων (1864) αν και ανακλήθηκαν για την προστασία των Παπών (1867) αποχώρησαν τελικά το 1870 (λόγω έναρξης γαλλο-γερμανικού πολέμου). Τότε τα Ιταλικά στρατεύματα με συμμετοχή των Γαριβαλδινών εισήλθαν στη Ρώμη "που είναι το βατικό??????" και μετά μακρύ κανονιοβολισμό στις 20 Σεπτεμβρίου 1870 κατέλυσαν το Ποντιφικό κράτος.

Ζ' Περίοδος 1870-1929

Στις 2 Οκτωβρίου 1870 οι κάτοικοι ψήφισαν την ένωση με το Ιταλικό Βασίλειο και στις αρχές του 1871 πρωτεύουσα ορίσθηκε η Ρώμη. Έτσι έληξε η "κοσμική" εξουσία των Παπών εναντίον των οποίων από του 896 μέχρι του 1859 έγιναν 171 επαναστάσεις από τις οποίες οι 80 εντός της Ρώμης.

Ο τότε Πάπας Πίος Θ΄ διαμαρτυρόμενος για την κατάλυση αυτή και αρνούμενος να βάζεται σε προστασία των αξιωματικών του Βασιλείου, εξελθόντας από το Βατικανό, ενεκλείσθη αφ΄ εαυτού εκεί, που και απέθανε (1878). Την ίδια πολιτική ακολούθησαν και οι επόμενοι Πάπες.

Η' Περίοδος 1929-Σήμερα

Επί Πάπα όμως Πίου ΙΑ' και της ιταλικής κυβερνήσεως του Μουσολίνι συνήφθει στο Λατερανό στις 11 Φεβρουαρίου 1929 συνθήκη δια της οποίας ιδρύθηκε νέο μικροσκοπικό ανεξάρτητο κράτος με το όνομα «Κράτος της πόλεως του Βατικανού» (Stato della Città del Vaticano) και κατέβαλε 750.000.000 ιταλ. λίρες σε μετρητά και ένα δις. Ιταλ. λίρες σε δάνειο ως αποζημίωση για την κατάληψη των εδαφών του Ποντιφικού κράτους (ποσό λιγότερο από αυτό που ανάθεσε για τον Πάπα ο ιταλικός νόμος του έτους 1871, αλλά που δεν τον δέχτηκε εκείνος). Παράλληλα ο Πάπας ανεγνώρισε το Βασίλειο της Ιταλίας με την Ρώμη πρωτεύουσα αυτού παραιτούμενος του λοιπού επί παντός δικαιώματος και διεκδίκησης των άλλοτε ποντιφικών εδαφών.

Το ανασυσταθέν αυτό νέο κράτος της πόλης του Βατικανού έκτασης 0,44 τ.χλμ. είχε 512 κατ. (1929 έτος ίδρυσης) εξ ων 389 Ιταλοί και 113 Ελβετοί.

Το Βατικανό σήμερα

Η επίσημη αναγνώριση

Οι Πάπες στον κοσμικό ρόλο τους κυβέρνησαν ένα μέρος της ιταλικής χερσονήσου για περισσότερο από χίλια έτη μέχρι και το μέσο του 19ου αιώνα, όταν προσαρτήθηκαν πολλά από τα παπικά κράτη στο νέο ηνωμένο Βασίλειο της Ιταλίας. Το 1870, τα εδάφη του Πάπα μειώθηκαν περαιτέρω όταν προσαρτήθηκε η Ρώμη. Ακολούθησε "Νόμος των Εγγυήσεων", τον Μάιο του 1871, των ενοποιηθέντων κρατών της ιταλικής χερσονήσου που αναγνώριζε την κυριότητα της Καθολικής Εκκλησίας στην εδαφική περιοχή του Βατικανού . Ο νόμος όμως αυτός δεν ικανοποίησε την Εκκλησία και ο Πάπας εθέσε τον εαυτό του υπό διωγμό. Οι διαφωνίες μεταξύ μιας σειράς Παπών και της Ιταλικής κυβέρνησης επιλύθηκαν το 1929 με τις τρεις Λατερανές Συνθήκες, οι οποίες καθιέρωσαν την ανεξάρτησία της πόλης του Βατικάνου και χορήγησαν στο ρωμαιοκαθολικισμό ειδική θέση στην Ιταλία(11 Φεβρουαρίου 1929). Το 1984, ένα κονκορδάτο μεταξύ της Αγιας Έδρας και της Ιταλίας τροποποίησε κάποιες από τις προηγούμενες διατάξεις των Συνθηκών, συμπεριλαμβανομένης της πρωτοκαθεδρίας του ρωμαιοκαθολικισμού ως ιταλικής κρατικής θρησκείας.

Πολιτειακή Αρχή

Πόλη Βατικάνου - επίσημα αναφερόμενη ως κράτος της πόλης του Βατικάνου - (Λατινικά: Status Civitatis Vaticanæ) είναι στη σύγχρονη εποχή η έδρα των Παπών. Αποτελεί το μικρότερο ανεξάρτητο κράτος στον κόσμο από άποψη εδάφους και πληθυσμού. Τα σύνορά του είναι συμπεριεκτικά με την Αγια Έδρα, την εκκλησιαστική αρχή της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Αρχηγός του κράτους είναι ο Πάπας και επικεφαλής της κυβέρνησης ο Γραμματέας του κράτους, υπάρχει επίσης και ο Κυβερνήτης της πόλης του Βατικάνου. Η διακυβέρνηση της Αγίας Έδρας είναι διαφορετική, αποτελούμενη από τη Ρωμαϊκή κουρία και από τα μέλη του Κολλεγίου των καρδιναλίων. Οι επικεφαλής της κυβέρνησης είναι ταυτόχρονα μέλη της ρωμαϊκής κουρίας. Η πόλη πήρε το όνομά της από τον Mons Vaticanus, γνωστό επίσης ως Λόφο του Βατικανού.

Γεωγραφία

Η πόλη του Βατικάνου, ένα από τα ευρωπαϊκά κρατίδια, είναι τοποθετημένη στο Λόφο του Βατικάνου στο βορειοδυτικό μέρος της Ρώμης, δυτικά του ποταμού Τίβερη. Τα σύνορά της (3.2χλμ. συνολικά, όλα με την Ιταλία) ακολουθούν περιμετρικά τα τείχη της πόλης, κατασκευασμένα για να προστατεύουν τον παπά από εξωτερική επίθεση. Η κατάσταση είναι πιό σύνθετη στη διάσημη πλατεία του Αγίου Πέτρου μπροστά από την ομώνυμη Βασιλική, όπου το ακριβές σύνορο είναι η μέση της στρογγυλής περιοχής που περιβάλλεται από τις στήλες του Μπερνίνι. Είναι το μικρότερο κυρίαρχο κράτος στον κόσμο με επιφάνεια 0,44 τ.χλμ. (108,7 στρέμματα). Το κλίμα του είναι φυσικά το ίδιο με της Ρώμης' εύκρατο, μεσογειακό κλίμα με τους ήπιους, βροχερούς χειμώνες από το Σεπτέμβριο μέχρι τα μέσα Μαΐου και τα καυτά, ξηρά καλοκαίρια από το Μάιο μέχρι το Σεπτέμβριο.

Οικονομία

Η μοναδική, μη εμπορική οικονομία της Πόλης του Βατικάνου υποστηρίζεται από τις συνεισφορές των ρωμαιοκαθολικών όλης της υφηλίου (γνωστές ως "Οβολός του Πέτρου"), την πώληση γραμματοσήμων και αναμνηστικών, τα αντίτιμα εισόδων στα μουσεία και την πώληση εκκλησιαστικών δημοσιεύμάτων. Το Βατικανό έχει ανεξάρτητο οικονομικό σύστημα και τις τράπεζές του. Τα εισοδήματα των εργαζομένων είναι αρκετά καλύτερα από τα αντίστοιχα αυτών που εργάζονται στην πόλη της Ρώμης. Το βιοτικό επίπεδο είναι διαφορετικό, τουλάχιστον στα δημόσια στοιχεία του, λόγω του ιδιαίτερα συγκρατημένου τρόπου ζωής που απαιτείται.

* Προϋπολογισμός:

o Εισοδήματα (2003): 252 εκατομμύρια δολάρια

o Δαπάνες (2003): 264 εκατομμύρια δολάρια.

* Βιομηχανίες: εκτύπωση και παραγωγή μωσαϊκών και στολών προσωπικού, παγκόσμιες τραπεζικές εργασίες και οικονομικές επενδύσεις.

Η Πόλη - Αξιοθέατα

Η Πόλη - Χώρα μπορεί να φαίνεται μικρότερη και από το Μονακό, την Ανδόρρα και το Λιχτενστάιν αλλά στη πραγματικότητα ως «Αγία Έδρα» της Καθολικής εκκλησίας ασκεί σήμερα μεγαλύτερη επιρροή ακόμη και από ολόκληρη την Ιταλία.

Χωροταξική διάταξη: Κτισμένη επί της δυτικής όχθης του Τίβερη ποταμού μέσα στη καρδιά της Ρώμης.Σχήματος μάλλον τριγωνικού με τη πρό του Αγίου Πέτρου πλατεία (Πιάτσα Σαν Πιέτρο)να κατέχει τη μία νοτιοανατολική γωνία της πόλης-κράτους. Τα μεσαιωνικά και αναγεννησιακά τείχη που τη περιβάλουν προσδιορίζουν και τα σύνορα αυτής που είναι δυνατόν να περπατήσει κανείς γύρω γύρω σε μία ώρα!

Έκτός από τη "Πίατσα Σαν Πιέτρο" που αποτελεί και είσοδο στη πόλη, από τις υπόλοιπες πέντε πύλες των τειχών μόνο δύο είναι ανοικτές στο κοινό η Arco delle Campane (=Αψίδα των Καμπάνων) στη πρόσοψη της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου και η είσοδος των βορείων τειχών προς τα μουσεία του Βατικανού.

Το επιβλητικότερο κτίσμα είναι η Βασιλική του Αγίου Πέτρου που κτίστηκε το 4ο αι. και ανοικοδομήθηκε το 16ο αι. Αριστερά της Βασιλικής και εκτός των τειχών βρίσκεται το τευτονικό νεκροταφείο, ενώ εντός των τειχών είναι το ιερό σκευοφυλάκιο και το ανάκτορο της Αγίας Μάρθας. Πίσω από αυτά τα κτίσματα βρίσκονται αντίστοιχα το Δικαστικό μέγαρο και το ανάκτορο του Αγ. Καρόλου και πίσω ακριβώς αυτών το Εργαστήριο ψηφιδωτών και ο σιδηροδρομικός σταθμός πίσω δε αυτών ο ραδιοφωνικός σταθμός του Βατικανού όπου και καταλήγουν τα νότια τείχη.

Πίσω ακριβώς της Βασιλικής του Αγ. Πέτρου και βόρεια των παραπάνω κτισμάτων βρίσκεται ο ναός του Αγ. Στεφάνου (των Αβησσυνών) και πίσω αυτού το Κυβερνητικό Μέγαρο όπισθεν του οποίου το Αιθιοπικό Κολέγιο καταλήγοντας στο δυτικό "τείχος του Λέοντος Δ'" και το ελικοδρόμιο. Βόρεια των δύο προηγουμένων κτισμάτων ο μεγάλος τριγωνικός κήπος του Βατικανού (έκτασης 1/6 της χώρας) καταλήγοντας στα βόρεια τείχη.

Δεξιά και σε κάθετη διάταξη προς τον άξονα της πλατείας και της Βασιλικής του Αγ. Πέτρου δεσπόζει το πελώριο Ανάκτορο του Βατικανού που το βόρειο άκρο του καταλήγει στην Έπαυλη Μπελβεντέρε(=ωραία θέα, πανόραμα) και στην είσοδο των βορείων τειχών. Προ του ανακτόρου αυτού και πάντα εντός των τειχών βρίσκονται διάφορα κτίσματα, υπηρεσίες της χώρας όπως το ταχυδρομείο, τηλεφωνείο, τυπογραφείο, φαρμακείο, ο ναός της Αγ. Άννας των Ιπποκόμων (επειδή εκεί εκτός τειχών στάβλιζαν τα άλογα των ευγενών επισκεπτών). Πίσω ακριβώς αυτού του ανακτόρου και από νότια προς βόρεια είναι η πλατεία Nομισματοκοπείου η Ακαδημία Επιστημών η Έπαυλη Πίου Δ' και η Πινακοθήκη του Πίου ΙΑ'. Πίσω δε όλων αυτών ο κήπος του Βατικανού. Τέλος μεταξύ του πελώριου ανακτόρου και της Βασιλικής του Αγ. Πέτρου είναι το κτίριο Καπέλα Σιξτίνα.

Αυτή είναι και όλη χωροταξική διάταξη της χώρας του Βατικανού.

(.....συνεχίζεται με τη διάρθρωση των Υπηρεσιών)

Διαδικτυακοί τόποι

* http://www.vatican.va

* http://www.radiovaticana.org

* http://www.clerus.org/

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

<@=@=@>