Λονδίνο, Λονδίνο, Λονδίνο, Λονδίνο,

Λονδίνο, Λονδίνο, Λονδίνο, Λονδίνο,

Το Λονδίνο (αγγλ.: London) είναι η πρωτεύουσα του Ηνωμένου Βασιλείου όπως και της Αγγλίας, στα νοτιοανατολικά της οποίας βρίσκεται[2] . Εκτείνεται εκατέρωθεν του ποταμού Τάμεση, όπου βρίσκεται και το λιμάνι του, ένα από τα μεγαλύτερα στη χώρα. Επί δύο χιλιετίες ήταν σημαντικός οικισμός. Η ιστορία του ανάγει στην ίδρυσή του από τους Ρωμαίους.[3] Από την ίδρυσή του, το Λονδίνο παραμένει πρωταγωνιστής σε σημαντικά κινήματα και φαινόμενα της παγκόσμιας ιστορίας, όπως η Βιομηχανική Επανάσταση και η Αναγέννηση της Γοτθικής Αρχιτεκτονικής.[4] Ο πυρήνας της πόλης είναι η αρχαία πόλη του Λονδίνου, από την οποία σώζονται ακόμα περιορισμένα μεσαιωνικά κατάλοιπα. Τουλάχιστον από το 19ο αιώνα το όνομα "Λονδίνο" αναφέρεται σε ολόκληρη τη μητρόπολη, γύρω από αυτό.[5] Το μητροπολιτικό Λονδίνο περιλαμβάνει, πέρα από το Σίτι (City, κέντρο της πόλης), 32 διαμερίσματα, τα οποία αρχικά ήταν αυθύπαρκτες πόλεις, τελικά όμως συνενώθηκαν εξαιτίας της πολεοδομικής επέκτασης της βρετανικής πρωτεύουσας και ενσωματώθηκαν σε αυτήν.[6][7][8]H πόλη έχει εκλεγμένο δήμαρχο και Συνέλευση.[9]

Αποτελεί μεγάλο επιχειρηματικό, χρηματοοικονομικό αλλά και πολιτιστικό κέντρο. Εκεί εδρεύουν πλήθος εταιρειών, οργανισμών καθώς και διαφόρων άλλων παγκόσμιων Ιδρυμάτων [10] . Η επίδραση του Λονδίνου στην πολιτική, στην εκπαίδευση, στα ΜΜΕ, στη μόδα και στις τέχνες, συνετέλεσαν στο να θεωρείται ως σημαντική παγκόσμια πόλη.[11] Στο Λονδίνο βρίσκονται τέσσερα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς: Το Ανάκτορο, το Αββαείο και ο ναός της Αγίας Μαργαρίτας στο Ουεστμίνστερ, ο Πύργος του Λονδίνου, ο ιστορικός οικισμός του Γκρίνουιτς και οι Βασιλικοί Βοτανικοί Κήποι του Κιου.[12] Η πόλη είναι από τους πλέον δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς στον κόσμο και εξαιτίας της οικονομικής ανάπτυξης η δημοφιλία της αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια.[13]

Ο πληθυσμός αυξάνεται ακόμα πιο πολύ αν προσμετρηθούν μερικά εκατομμύρια κάτοικοι της ευρύτερης μητροπολιτικής περιοχής. Η πολυμορφικότητα του πληθυσμού είναι εξαιρετικά μεγάλη καθώς περιλαμβάνει ανθρώπους από όλες τις φυλές του κόσμου και, συνεπώς, τον καθιστά μία από τις μεγαλύτερες πολυπολιτισμικές κοινότητες παγκοσμίως. Στο Λονδίνο κατοικούν μερικοί από τους πιο πλούσιους ανθρώπους στον κόσμο. Περισσότερες από 300 γλώσσες ομιλούνται εντός της πόλης.[14] Με βάση στοιχεία του 2006, ο επίσημος πληθυσμός του είναι 7.512.400 κάτοικοι εντός ορίων του Μείζονος Λονδίνου και αποτελεί το μεγαλύτερο σε πληθυσμό Δήμο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.[15] Το 2001 η αστική περιοχή του Μείζονος Λονδίνου είχε πληθυσμό 8.278.251 κατοίκους[1], ενώ η μητροπολιτική περιοχή υπολογίζεται ότι αριθμεί 12 με 14 εκατομμύρια κατοίκους. Το Λονδίνο έχει επιλεγεί για να διοργανώσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012.

Γεωγραφία και κλίμα

Θέση
Η θέση του Λονδίνου στην Ευρώπη

Με έκταση 1.579 τετραγωνικά χιλιόμετρα, αποτελεί την 37η μεγαλύτερη σε έκταση αστική περιοχή στον κόσμο.[16] Κτισμένο στις όχθες του ποταμού Τάμεση, το Λονδίνο βρίσκεται 75 χιλιόμετρα από τη Θάλασσα της Μάγχης. Χωρίζεται από τον Τάμεση σε δύο μέρη, στη Βόρεια και στη Νότια Όχθη. Ο εν λόγω ποταμός διαρρέει την πόλη από τα νοτιοδυτικά ως τα ανατολικά.[17] Ανεπίσημα, η πόλη χωρίζεται στο Βόρειο, Νότιο, Ανατολικό, Δυτικό και στο Κεντρικό Λονδίνο.

Κλίμα

Το Λονδίνο έχει εύκρατο ωκεάνιο κλίμα, όπως και τα περισσότερα από τα Βρετανικά Νησιά. Αυτό σημαίνει ότι η πόλη σπάνια βλέπει πολύ χαμηλές ή πολύ υψηλές θερμοκρασίες, όπως έγινε με τον καύσωνα του 2003 και το κύμα ψύχους του 2006. Τα καλοκαίρια είναι δροσερά, με μέση μέγιστη θερμοκρασία τους 23 βαθμούς Κελσίου (73 βαθμούς Φαρενάιτ) και με μέση χαμηλότερη τους 14 βαθμούς Κελσίου (57 βαθμούς Φαρενάιτ). Πολλές μέρες, η θερμοκρασία μπορεί να ξεπεράσει και τους 25 βαθμούς Κελσίου (77 βαθμούς Φαρενάιτ). Οι χειμώνες είναι ψυχροί (από 0 ως 6 βαθμούς Κελσίου), αλλά σπάνια η θερμοκρασία πέφτει κάτω από μείον 2 βαθμούς.Ο λόγος για τον οποίο οι χειμώνες στην περιοχή του Λονδίνου είναι σχετικά ήπιοι σε σύγκριση με άλλες κοντινές χώρες όπως ας πούμε η Ισλανδία, Σουηδία, Νορβηγία κ.λ.π είναι διότι κατά τους χειμερινούς μήνες έρχεται ένα θερμό ρεύμα, το οποίο κινείται και στη θάλασσα από τη νότια Αμερική και έτσι δεν αφήνει το νερό να παγώσει, με αποτέλεσμα η θερμοκρασία να μένει σε αυτά τα επίπεδα το χειμώνα. Την άνοιξη οι ημέρες χαρακτηρίζονται από σχετικά ψυχρές θερμοκρασίες και τα βράδια από έντονο κρύο.Το καλοκαίρι πάντως οι θερμοκρασίες είναι σχεδόν ίδιες με τις γειτονικές, σκανδιναβικές χώρες. Οι βροχοπτώσεις στην πόλη κατά μέσο όρο φτάνουν τα 583,6 χιλιοστά κάθε χρόνο. Αρκετές είναι οι χιονοπτώσεις, αλλά δεν κρατούν μεγάλα χρονικά διαστήματα. Έτσι, το Λονδίνο είναι θερμότερο τους χειμερινούς μήνες (ως 5 βαθμούς Κελσίου ή 9 Φαρενάιτ να είναι η θερμοκρασία το χειμώνα) σε σύγκριση με τις γύρω περιοχές, και παρόμοια το καλοκαίρι.[18]

Ιστορία

Ετυμολογία

Η προέλευση της λέξης παραμένει άγνωστη. Η αρχαιότερη ετυμολογική εξήγηση μπορεί να αποδοθεί στον Τζέφρεϊ του Μονμάουθ στο έργο Historia Regum Britanniae.[19] Το όνομα, σύμφωνα με την περιγραφή, προέρχεται από το βασιλιά Λαντ (Lud), ο οποίος φέρεται να είχε καταλάβει την πόλη και να την είχε ονομάσει Kaerlud.[20] Η λέξη αυτή έγινε Kaerludein και τελικά London. Λίγες σύγχρονες πηγές υποστηρίζουν αυτήν τη θεωρία.[21] Πολλές άλλες θεωρίες, που εμφανίστηκαν στο πέρασμα των χρόνων, θέλουν το Λονδίνο να προέρχεται από την ουαλική ή τη βρετανική (κελτική), περιστασιακά από την αγγλοσαξονική, ακόμα και από την εβραϊκή.

Οι προτάσεις αυτές επικρίθηκαν από τον καθηγητή γλωσσολογίας Ρίτσαρντ Κόουτς (1998), ο οποίος διατύπωσε τη θεωρία ότι η πόλη έλαβε την ονομασία της από το προκελτικό *plowonida, που σημαίνει περίπου "ποτάμι πολύ ευρύ για διάβαση".[22] Διατύπωσε επίσης την υπόθεση ότι ο ποταμός Τάμεσης είχε αυτό το όνομα και οι κάτοικοι του προσέθεσαν την κατάληξη -on ή -onjon.Το ινδοευρωπαϊκό *p χάθηκε στα πρώιμα κελτικά και μέσω γλωσσολογικής αλλαγής, το όνομα από Plowonidonjon έγινε Lundonjon και στη συνέχεια μετατράπηκε σε Lundein ή Lundyn, για να εκλατινιστεί σε Londinium και τελικά να γίνει αντιδάνειο από τους Αγγλοσάξονες ως Lundene.[23]

Πρώιμο Λονδίνο
Το μνημείο Runestone Dr 337 που ανεγέρθηκε στη μνήμη δύο Βίκινγκς, που πέθαναν στο Λονδίνο.

Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν μαρτυρίες για διασκορπισμένους οικισμούς στην περιοχή, που ιδρύθηκαν από Βρετόνους , ο πρώτος σημαντικός οικισμός ιδρύθηκε από τους Ρωμαίους το 43 μ.Χ. με το όνομα Londinium, έπειτα από την υποταγή της Βρετανίας στους Ρωμαίους.[24] Η διάρκεια ζωής αυτής της πόλης (που έγινε πρωτεύουσα της επαρχίας Βρετανίας) ήταν μόλις 17 χρόνια. Γύρω στο 61, το πρώτο αυτό Λονδίνο κάηκε συθέμελα μετά την επιδρομή της Βασίλισσας Μπουντίκα της φυλής Ικένι.[25] Στη συνέχεια, γύρω στο 100, κατά την αυτοκρατορική περίοδο, το Londinium ανένηψε και άκμασε ως συγκοινωνιακός κόμβος . Ειδικότερα, οι ρωμαϊκοί δρόμοι της Βρετανίας συνδέονταν στο μέρος όπου βρίσκεται σήμερα η Γέφυρα του Λονδίνου. Τον 2ο αιώνα ο ρωμαϊκός πληθυσμός της πόλης ήταν 60.000. Τον 3ο αιώνα, εξαιτίας των αναταραχών εντός της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο πληθυσμός άρχισε να μειώνεται και ως τον 5ο αιώνα το μεγαλύτερο μέρος της πόλης είχε εγκαταλειφθεί. Σε αυτό συνετέλεσαν και οι πιέσεις που ασκούνταν από τις συνεχείς επιδρομές των Πικτών, Σκώτων και των κελτικών φύλων.[26]

Αγγλο-Σαξονικό Λονδίνο

Γύρω στον 7ο αιώνα συντελέστηκε ο εποικισμός της Αγγλίας από τους Αγγλοσάξονες, που ίδρυσαν νέο οικισμό με την ονομασία Lundenwic, σε απόσταση περίπου 1 χιλιόμετρο από την παλιά ρωμαϊκή πόλη, πολύ κοντά στο σημερινό Κόβεντ Γκάρντεν.[27] Πιθανολογείται ότι υπήρχε ένα λιμάνι στο στόμιο του ποταμού Φλιτ που εξυπηρετούσε το εμπόριο και την αλιεία. Η εμπορική δραστηριότητα αυξήθηκε μέχρι την κατάκτηση της πόλης από τους Βίκινγκς και την αναγκαστική μεταφορά της στη θέση της πόλης Londinium με σκοπό τη χρήση των οχυρώσεών της ως προστασία.[28] Οι επιθέσεις των Βίκινγκς συνεχίστηκαν και στην υπόλοιπη νοτιοανατολική Αγγλία, μέχρι την επανακατάληψη του Λονδίνου από τον Αλφρέδο τον Μεγάλο, το 886 και τη σύναψη ειρήνης με τον ηγέτη των Δανών, Γκούτρουμ.[29] Η αρχική αγγλοσαξονική πόλη του Lundenwic έγινε Ealdwic ("παλιά πόλη"), όνομα το οποίο διατηρήθηκε ως τις μέρες μας στο Aldwych, που είναι η σύγχρονη πόλη του Ουεστμίνστερ.

Συνακόλουθα, επί βασιλείας διαφόρων Άγγλων βασιλέων, το Λονδίνο για μια ακόμη φορά προόδευσε ως διεθνές εμπορικό κέντρο. Ωστόσο, οι επιδρομές των Βίκινγκς ξανάρχισαν στα τέλη του 10ου αιώνα και κορυφώθηκαν το 1013 με την πολιορκία της πόλης από το Βασιλέα της Δανίας Κανούτο τον Μέγα. Ο βασιλιάς Έθελρεντ αναγκάστηκε να φύγει.[30] Ο στρατός του Έθελρεντ αντεπιτέθηκε και κατεδάφισε τη Γέφυρα του Λονδίνου με τη δανέζικη φρουρά επάνω, και έτσι ανακτήθηκε ο έλεγχος από τους Άγγλους.

Ο Κανούτος κατέλαβε τον αγγλικό θρόνο το 1017 και είχε τον έλεγχο της πόλης και της χώρας ως το θάνατό του, το 1042, οπότε και ο θρόνος επανήλθε στους Αγγλοσάξονες υπό τον ευσεβή θετό γιο του, Εδουάρδο τον Εξομολογητή . Ο τελευταίος έχτισε ξανά το Αββαείο του Ουεστμίνστερ και το γειτονικό ανάκτορο. Μέχρι εκείνη την περίοδο, το Λονδίνο κατέστη η μεγαλύτερη και πλέον ευημερούσα πόλη της Αγγλίας, παρά το γεγονός ότι η επίσημη έδρα της κυβέρνησης βρισκόταν ακόμα στο Ουίντσεστερ.

Νορμανδικά και μεσαιωνικά χρόνια
Χάρτης του Λονδίνου το 1300

Έπειτα από τη νίκη του στη μάχη του Χάστιγκς, ο Γουλιέλμος ο Κατακτητής , τότε δούκας της Νορμανδίας, στέφθηκε Βασιλιάς στο Αββαείο του Ουεστμίνστερ, τα Χριστούγεννα του 1066.[31] Ο Γουλιέλμος παραχώρησε πολλά προνόμια στους πολίτες του Λονδίνου και έκτισε ένα κάστρο στη νοτιοανατολική άκρη της πόλης για να την ελέγχει καλύτερα. Οι επόμενοι βασιλείς έκαναν επέκταση του κάστρου και σήμερα είναι γνωστό ως Πύργος του Λονδίνου. Χρησιμοποιήθηκε αρχικά ως παλάτι και στη συνέχεια ως φυλακή.[32]

Το 1097 ο Γουλιέλμος Β΄ ξεκίνησε την οικοδόμηση της Αίθουσας του Ουεστμίνστερ, που βρισκόταν κοντά στο ομώνυμο αβαείο. Η αίθουσα αποτέλεσε τη βάση για το νέο Ανάκτορο του Ουεστμίνστερ, η οποία ήταν η κύρια βασιλική κατοικία την περίοδο του Μεσαίωνα.[33][34] Το Γουεστμίνστερ έγινε έδρα της βασιλικής αυλής και της κυβέρνησης και παραμένει ως σήμερα. Ο μακρινός του γείτονας, το Σίτι ήταν εμπορικό κέντρο και αναπτύχθηκε υπό ενιαία διοίκηση, το Βρετανικό Οργανισμό της Πόλης του Λονδίνου (City of London Corporation). Τελικά, οι όμορες πόλεις αναπτύχθηκαν μαζί του και αποτέλεσαν τη βάση για τη δημιουργία του σύγχρονου κεντρικού Λονδίνου, ξεπερνώντας το Ουίντσεστερ ως πρωτεύουσα της Αγγλίας κατά το 12ο αιώνα.[35]

Το Λονδίνο αυξήθηκε σε πλούτο και σε πληθυσμό κατά τους Μεσαιωνικούς Χρόνους. Το έτος 1100 αριθμούσε 18.000 περίπου κατοίκους, ενώ ως το 1300 ο πληθυσμός ήταν γύρω στους 100.000.[36] Στα μέσα του 14ου αιώνα επιδημία που επονομάστηκε Μαύρος Θάνατος έπληξε την πόλη και το ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού αποδεκατίστηκε από αυτήν. Με εξαίρεση την εισβολή στο Λονδίνο κατά την αγροτική εξέγερση του 1381,[37] το Λονδίνο παρέμεινε ανέπαφο από τους εμφυλίους πολέμους της εποχής, όπως τον Πόλεμο των Δύο Ρόδων.[38]
Η Μεγάλη Πυρκαγιά του Λονδίνου κατέστρεψε μεγάλο τμήμα της πόλης το 1666

Έπειτα από την ήττα της Ισπανικής Αρμάδας του Φιλίππου Β΄ της Ισπανίας το 1588, η πολιτική σταθερότητα στην Αγγλία επέτρεψε την περαιτέρω ανάπτυξη του Λονδίνου.[39][40] Η αύξηση του πληθυσμού προκάλεσε οικιστικό χάος, κάτι που διαφαίνεται από την επιδημία πανώλης του 1665–1666.[41] Επρόκειτο για το τελευταίο σημαντικό κρούσμα της νόσου στην Αγγλία, πιθανότατα εξαιτίας της μεγάλης πυρκαγιάς του Λονδίνου, το 1666. Η φωτιά εκείνη επεκτάθηκε γρήγορα και κατέκαψε τα ξύλινα σπίτια, με τελικό αποτέλεσμα την καταστροφή του μεγαλύτερου μέρους της πόλης.[42] Το τελευταίο πλήγμα, όμως, είχε ως αποτέλεσμα την ανοικοδόμηση της πόλης με νέο αρχιτεκτονικό σχέδιο, υπό την επίβλεψη βασιλικής επιτροπής, με πρόεδρο τον Σερ Κρίστοφερ Ρεν.[43][44]

Σύγχρονο Λονδίνο
Δρόμος του Λονδίνου κατά τους βομβαρδισμούς επί Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου

Toν 18o αιώνα το Λονδίνο αναπτύχθηκε και κατέστη η μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη στον κόσμο, από το 1831 περίπου ως το 1925.[45] Η ανάπτυξη αυτή υποβοηθήθηκε από την κατασκευή των πρώτων σιδηροδρόμων το 1836.[46] Το σιδηροδρομικό δίκτυο επεκτάθηκε με γρήγορο ρυθμό[47] , ενώ η αύξηση του πληθυσμού οδήγησε στην κατασκευή του πρώτου υπόγειου σιδηρόδρομου στον κόσμο, το 1863.[48]

Την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου η πόλη υπέστη βομβαρδισμούς από τη γερμανική πολεμική αεροπορία (Luftwaffe) και περισσότεροι από 30.000 Λονδρέζοι σκοτώθηκαν, ενώ το ένα τρίτο του Λονδίνου καταστράφηκε.[49] Πολλά κτήρια καταστράφηκαν και τις δεκαετίες του 1950, 1960 και 1970 ανοικοδομήθηκαν με διάφορους αρχιτεκτονικούς ρυθμούς.[50] Το 1965 τα πολιτικά όρια του Λονδίνου επεκτάθηκαν λαμβάνοντας υπόψη την ανάπτυξη της αστικής περιοχής εκτός των ορίων της κομητείας του Λονδίνου. Η περιοχή που επεκτάθηκε έλαβε την ονομασία Μείζον Λονδίνο και διοικείται από το Συμβούλιο Μείζονος Λονδίνου.[51]

Κατά τις δεκαετίες που ακολούθησαν το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, μετανάστευσαν στην αγγλική πρωτεύουσα πολλοί κάτοικοι από χώρες της Κοινοπολιτείας και έτσι σήμερα το Λονδίνο αποτελεί μια από τις πλέον πολυπολιτισμικές πόλεις στην Ευρώπη αλλά και με διαφορετικές φυλές.[52] Η ένταξη των νέων μεταναστών δεν ήταν πάντοτε ομαλή, καθώς έλαβαν χώρα σημαντικές φυλετικές ταραχές, όπως στο Νότινγκ Χιλ και στο Μπρίξτον. Ωστόσο, δεν ήταν τόσο σοβαρά τα προβλήματα όσο σε άλλες χώρες της Ευρώπης, με αποτέλεσμα η Ακροδεξιά να μη βρει έδαφος για μεγάλη ανάπτυξη.[53]

Από τη δεκαετία του ‘ 80 και έπειτα η πόλη παρουσίασε οικονομική ανάπτυξη και κατέστη οικονομικό και εμπορικό κέντρο.[54] Ωστόσο, καθώς είναι έδρα της κυβέρνησης και η σπουδαιότερη πόλη στο Ηνωμένο Βασίλειο, είναι επιρρεπής σε τρομοκρατικές ενέργειες. Ο παράνομος Ιρλανδικός Δημοκρατικός Στρατός, για να πιέσει σε διαπραγματεύσεις για τη Βόρεια Ιρλανδία προέβη σε απειλές και βομβιστικές επιθέσεις, μέχρι την κατάπαυση του πυρός το 1997.[55] Πιο πρόσφατα, ισλαμιστές τρομοκράτες πραγματοποίησαν τρομοκρατικές επιθέσεις αυτοκτονίας στις 7 Ιουλίου του 2005, με στόχο το δίκτυο των μεταφορών. Οι επιθέσεις έγιναν 24 ώρες μετά την ανάθεση στο Λονδίνο να διοργανώσει τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012.[56]

Σημερινά ζητήματα είναι οι σχετικά πεπαλαιωμένες υποδομές, το υψηλό κόστος κατοικίας, η περιβαλλοντική υποβάθμιση και η βελτίωση της ποιότητας ζωής.[57]

Διοίκηση
Νυκτερινή άποψη του Δημαρχείου (City Hall) του Λονδίνου, που αποτελεί την έδρα της Κυβέρνησης του Μείζονος Λονδίνου

Το συνολικό οικιστικό σύμπλεγμα του Λονδίνου δεν αναπτύχθηκε αυτόνομα, αλλά είναι αποτέλεσμα συνένωσης διαφόρων οικιστικών οντοτήτων στη διάρκεια του χρόνου. Αυτό το οικιστικό σύμπλεγμα εκτείνεται σε περίπου 45 χιλιόμετρα από Βορρά προς Νότο και άλλα τόσα από Ανατολή προς Δύση. Πρόκειται για την περιοχή που , έπειτα από τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος το 1998, αποτέλεσε τη Μητροπολιτική Περιοχή του «Μείζονος Λονδίνου», με 7.285.000 κατοίκους. Το Μείζον Λονδίνο περιλαμβάνει 33 περιφέρειες, οι οποίες αποτελούν δήμους που συνενώθηκαν το 2000, διατηρώντας αυτοδιοικητικά χαρακτηριστικά, ώστε να συσταθεί ο ευρύτερος αυτός φορέας αυτοδιοίκησης.[58]

Καθεστώς ως πρωτεύουσας

Από το 1880 ως το 1986 η πόλη ήταν οργανωμένη σε κομητεία με την ονομασία μητροπολιτικό Λονδίνο. Αυτό συγκροτήθηκε από παλαιές κομητείες και συγκεκριμένα αυτές του Μίντλσεξ, του Κεντ , του Χερτφορντσάιρ, του Σάρεϊ και του Έσσεξ.[59] Σε αντίθεση με τις περισσότερες πρωτεύουσες του υπόλοιπου κόσμου, το καθεστώς του Λονδίνου ως πρωτεύουσας του Ηνωμένου Βασιλείου ποτέ δεν παραχωρήθηκε ή κατοχυρώθηκε επίσημα-με διάταγμα ή γραπτώς.[60] Η θέση του ως πρωτεύουσας προήλθε με συνταγματική σύμβαση, με βάση την οποία είναι ντε φάκτο πρωτεύουσα ως μέρος του μη γραπτού Συντάγματος του Ηνωμένου Βασιλείου. Σύμφωνα με τον ορισμό της έδρας της κυβέρνησης στο βρετανικό λεξικό του Κόλινς[61], το Λονδίνο αποτελεί πρωτεύουσα της Αγγλίας, καθώς η Αγγλία δεν έχει δική της κυβέρνηση. Ωστόσο, στο λεξικό της Οξφόρδης (Oxford English Reference dictionary) [62] για την 'πιο σημαντική πόλη...' και σε πολλές άλλες αρχές[63][64], το Λονδίνο αναφέρεται ορθώς ως πρωτεύουσα της Αγγλίας.[65]

Περιφέρειες

Οι 33 περιφέρειες υπήρξαν δήμοι στο παρελθόν και λειτουργούσαν με βάση τις μεταπολεμικές μεταρρυθμίσεις. Το 2000 συνενώθηκαν. Από αυτές, οι εσωτερικές περιφέρειες είναι 13, ενώ 19 είναι οι εξωτερικές. Ο ιστορικός πυρήνας της πόλης, το Λόντον Σίτι, κατέχει ιδιαίτερη θέση στο διοικητικό καθεστώς του Μείζονος Λονδίνου. Πρόκειται για το κέντρο της πόλης, το γνωστό Σίτι, το οποίο κατοικείται μόνο από 5.000 κατοίκους, ωστόσο σε καθημερινή βάση εργάζονται περισσότεροι από 300.000 άνθρωποι σε όλους τους τομείς. Το Σίτι απολαμβάνει κάποιων αυτοδιοικητικών προνομίων, τα οποία ανάγονται στο Μεσαίωνα και βασίζεται στην ψήφο των επαγγελματικών συντεχνιών παρά σε καθολική ψηφοφορία. Από αυτές γίνεται και η ανάδειξη των εκάστοτε εκπροσώπων της αυτοδιοίκησης του Σίτι.

Εσωτερικές περιφέρειες:

Ίσλιγκτον (10)
Κάμντεν (11)
Κένσιγκτον και Τσέλσι (3)
Λάμπεθ (6)
Λιούισαμ (21)
Νιούχαμ (27)
Ουεστμίνστερ (2)
Ουόντσγουερθ (5)
Σάουθγουορκ (7)
Τάουερ Χάμλετς (8)
Χάκνει (9)
Χάμερσμιθ και Φούλαμ (4)
Χάριγκεϊ (29)

Ιδιαίτερη περιφέρεια:

Σίτι (1)

LondonNumbered.png

Εξωτερικές περιφέρειες:

Γκρίνουιτς (22)
Ένφιλντ (30)
Ίλιγκ (13)
Κίγκστον (15)
Κρόιντον (19)
Μέρτον (17))
Μπάρκιγκ και Ντάγκεγχαμ (25)
Μπάρνετ (31)
Μπέξλεϊ (23)
Μπρεντ (12)
Μπρόμλεϊ (20)
Ουόλθαμ Φόρεστ (28)
Ρέντμπριτζ (26)
Ρίτσμοντ (15)
Σάτον (18)
Χέιβεριγκ (24)
Χάουνσλοου (14)
Χάροου (32)
Χίλιγκτον (33)

Τοπική κυβέρνηση
Το έμβλημα του Συμβουλίου Μείζονος Λονδίνου

Σε επίπεδο πόλης, η διοίκηση συντονίζεται από την Αρχή Μείζονος Λονδίνου (Greater London Authority, (GLA), με βάση την οποία η τοπική αυτοδιοίκηση ασκείται από 33 μικρότερες αρχές.[30] Η GLA αποτελείται από δύο αιρετά μέλη: το Δήμαρχο του Λονδίνου, του οποίου οι εξουσίες είναι εκτελεστικές, και τη Συνέλευση του Λονδίνου (Assembly), που εξετάζει τις αποφάσεις του Δημάρχου και έχει τη δυνατότητα να εγκρίνει ή να απορρίψει τις προτάσεις για τον οικονομικό προϋπολογισμό κάθε χρόνο. Η GLA ιδρύθηκε το 2000 και αντικατέστησε το παρόμοιο Συμβούλιο Μείζονος Λονδίνου (GLC), το οποίο καταργήθηκε το 1986. Η έδρα του GLA και του Δημάρχου του Λονδίνου είναι το Δημαρχείο (City Hall). Σημερινός Δήμαρχος είναι ο Μπόρις Τζόνσον. Οι 33 τοπικές αρχές είναι τα συμβούλια των 32 διοικητικών περιφερειών (boroughs) του Λονδίνου και ο Οργανισμός της Πόλης του Λονδίνου (City of London Corporation). Οι αρμοδιότητές τους είναι οι τοπικές υπηρεσίες που δεν εποπτεύονται από την GLA, όπως οι δρόμοι, οι κοινωνικές υπηρεσίες, τα σχολεία και η συλλογή απορριμμάτων.

Εθνική κυβέρνηση

Το Λονδίνο είναι έδρα της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου και η τελευταία στεγάζεται στο Κοινοβούλιο (Houses of Parliament) στο Ουεστμίνστερ.[66] Πολλά κυβερνητικά κτήρια βρίσκονται κοντά στο Γουάιτχολ, μεταξύ των οποίων και η κατοικία του Πρωθυπουργού, στην οδό Ντάουνινγκ, αρ. 10.[67] Το βρετανικό Κοινοβούλιο αναφέρεται συχνά σαν η "Μητέρα όλων των Κοινοβουλίων" (παρά το γεγονός ότι ο χαρακτηρισμός αυτός έγινε για πρώτη φορά για την Αγγλία από τον Τζον Μπράιτ[68]) επειδή επηρέασε τα Κοινοβούλια των υπόλοιπων χωρών του κόσμου. Το Λονδίνο εκπροσωπείται στο εθνικό Κοινοβούλιο με 74 βουλευτές (MPs) που αντιστοιχούν στις τοπικές εκλογικές περιφέρειες του Ηνωμένου Βασιλείου. Από αυτούς τους 74 βουλευτές, οι 44 προέρχονται από το Εργατικό Κόμμα, 21 από το Συντηρητικό, 8 πρόσκεινται στους Φιλελεύθερους Δημοκράτες και ένας από το κόμμα Σεβασμός- Συνασπισμός για την Ενότητα (RESPECT).

Οικονομία
Οι τρεις ψηλότεροι ουρανοξύστες στο Κάναρι Γουάρφ, όπως φαίνονται από την πλατεία Κάμποτ. Στεγάζουν εταιρείες όπως η HSBC και η Κλίφορντ Τσανς.

Η μητροπολιτική περιοχή του Λονδίνου παράγει περίπου το 30% του ΑΕΠ της Μεγάλης Βρετανίας (ή κατά υπολογισμούς 669 δισεκατομμύρια δολάρια το 2005.)[69] Το Σίτι είναι ένα από τα μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά κέντρα του κόσμου.[70] Στεγάζει, μεταξύ άλλων, το Χρηματιστήριο του Λονδίνου. Σύμφωνα με υπολογισμούς του 2005 της λογιστικής εταιρείας PricewaterhouseCoopers, το Λονδίνο αποτελεί την έκτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο μετά το Τόκιο, τη Νέα Υόρκη, το Λος Άντζελες, το Σικάγο και το Παρίσι[71] .

Η οικονομία της πόλης στράφηκε περισσότερο προς τον τομέα των υπηρεσιών πολύ νωρίτερα από άλλες πόλεις στην Ευρώπη, ιδιαίτερα μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η επιτυχία στον τομέα των βιομηχανικών υπηρεσιών μπορεί να αποδοθεί στο γεγονός ότι η αγγλική είναι κυρίαρχη γλώσσα στις επιχειρήσεις, στις στενές σχέσεις με τις ΗΠΑ και τις ασιατικές χώρες, και, επίσης στην προηγούμενη θέση που κατείχε το Λονδίνο ως πρωτεύουσα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.[72] Σε άλλους παράγοντες που συνετέλεσαν σε αυτήν την επιτυχία θα πρέπει να αναφερθεί και η αγγλική νομοθεσία, που αποτελεί την πλέον χρησιμοποιημένη και την πιο σημαντική νομοθεσία σχετικά με τη σύναψη συμβολαίων στις διεθνείς επιχειρήσεις. Περισσότερο από το 85% του εργατικού δυναμικού (3,2 εκατομμύρια) εργάζονται στον τομέα των υπηρεσιών. 500.000 εργαζόμενοι απασχολούνται στη βιοτεχνία και στον οικοδομικό τομέα στο Μείζον Λονδίνο.[73] Στο Λονδίνο υπάρχουν βιομηχανίες επεξεργασίας τροφίμων, εκτυπωτικών μέσων, ενδυμάτων, επίπλων, ξύλου, τροφίμων και ποτών.[74] Παρατηρείται επίσης ραγδαία ανάπτυξη στην ανακύκλωση.

Στις οικονομικές υπηρεσίες, που παραμένουν ο μεγαλύτερος παραγωγικός τομέας στην πόλη, απασχολούνται περισσότεροι από 300.000 άνθρωποι. Παράλληλα, στο Λονδίνο λειτουργούν περισσότερες από 480 υπεράκτιες τράπεζες, αριθμός μεγαλύτερος από κάθε άλλη πόλη στον κόσμο. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην πόλη γίνονται και οι περισσότερες διεθνείς τηλεφωνικές συνδιαλέξεις από οποιοδήποτε άλλο σημείο του κόσμου.[75]

Τα ΜΜΕ είναι ο δεύτερος ανταγωνιστικός τομέας στην οικονομία. Η Βρετανική Υπηρεσία Μεταδόσεων, γνωστή ως "Μπι-Μπι-Σι", (BBC) είναι ο κύριος εργοδότης, ενώ άλλα ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά δίκτυα εδρεύουν έξω από την πόλη. Πολλές βρετανικές εφημερίδες εκδίδονται στο Λονδίνο.[76] Στο Σόχο βρίσκεται το κέντρο της μεταποιητικής βιομηχανίας.[77]

Η οικονομία βασίζεται, επίσης, στον τουριστικό τομέα, όπου απασχολούνταν 350.000 εργαζόμενοι με πλήρες ωράριο το 2003.[78]

Η πόλη είναι από τους δημοφιλέστερους προορισμούς για τουρίστες.[79] Έρευνα της Euromonitor[80], που διεξήχθη τον Οκτώβριο του 2007, κατέταξε το Λονδίνο στην πρώτη θέση μεταξύ των 150 πιο γνωστών πόλεων στον κόσμο, με 15,6 εκατομμύρια ξένους τουρίστες το 2006. Στη δεύτερη θέση ήταν η Μπανγκόκ (10,35 εκατομμύρια) και στην τρίτη το Παρίσι με 9,7 εκατομμύρια.

Το λιμάνι της πόλης είναι το τρίτο μεγαλύτερο στο Ηνωμένο Βασίλειο και διακινεί 50 εκατομμύρια τόνους εμπορευμάτων κάθε χρόνο.[81]

Στον αντίποδα, η πόλη ψηφίστηκε ως αυτή με το χειρότερο φαγητό στην Ευρώπη, σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη σε δείγμα περίπου 2.400 ατόμων με θέμα τη γνώμη τους για τις ευρωπαϊκές πόλεις, από την διαδικτυακή εταιρία TripAdvisor. Στην ίδια έρευνα, το Λονδίνο χαρακτηρίστηκε ως η πιο βρώμικη στην Ευρώπη, ο τόπος που συναντά κανείς τους πιο κακοντυμένους ανθρώπους και η πιο ακριβή πόλη στην Ευρώπη.[82]

Δημογραφία
Εναέρια άποψη του Λονδίνου

Το Λονδίνο είναι η μεγαλύτερη πόλη στη Μεγάλη Βρετανία με πληθυσμό γύρω στους 7.512.400 κατοίκους σύμφωνα με στοιχεία του 2006. Η αύξηση αυτή ξεκίνησε το 19ο αιώνα με τη Βιομηχανική Επανάσταση και συνεχίστηκε στις αρχές του 20ού αιώνα. Παρέμεινε η μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη ως το 1925, οπότε την ξεπέρασε η Νέα Υόρκη. Το 1939 ο πληθυσμός του Λονδίνου ήταν 8.615.245 κάτοικοι. Σύμφωνα με τη Eurostat, η πόλη είναι η πολυπληθέστερη στη μητροπολιτική περιοχή της ΕΕ και δεύτερη πολυπληθέστερη στην Ευρώπη (ή τρίτη, αν θεωρηθεί η Κωνσταντινούπολη πόλη της Ευρώπης).

Η περιοχή καλύπτει έκταση 1.579 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η πληθυσμιακή πυκνότητα είναι 4.761 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο και είναι πάνω από δέκα φορές σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη περιοχή του Ηνωμένου Βασιλείου.[83] Αναφορικά με τον πληθυσμό το Λονδίνο αποτελεί την 25η μεγαλύτερη πόλη και τη 17η μεγαλύτερη μητροπολιτική περιοχή στον κόσμο. Επίσης, κατέχει την 4η θέση διεθνώς σε αριθμό δισεκατομμυριούχων (σε δολάρια ΗΠΑ), οι οποίοι ζουν εκεί.[84] Μαζί με το Τόκιο και τη Μόσχα ήταν μέχρι πρόσφατα μια από τις ακριβότερες πόλεις στον κόσμο.[85] Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Economist Intelligence Unit, για το 2009 η πόλη ήταν η 27η ακριβότερη στον κόσμο.[86]

Εθνοτικές ομάδες
Από το καρναβάλι του Νότινγκ Χιλ, στο Λονδίνο

Με βάση υπολογισμούς για το έτος 2005,[87] το 69,6% του συνολικού πληθυσμού της πόλης είναι λευκοί , μεταξύ των οποίων Βρετανοί (58,2%), Ιρλανδοί (2,6%) και άλλοι (8,8%). Υπάρχουν επίσης κάτοικοι από τη νότια Ασία (12,9%) μεταξύ των οποίων Ινδοί, Ταμίλ, Πακιστανοί, από το Μπανγκλαντές και Σινγκαλέζοι. Το 10,8% ανήκουν στη μαύρη φυλή (από αυτούς γύρω στο 5.5% είναι Αφρικανοί, 4,4% από την Καραϊβική και 3,4% μιγάδες). Εξάλλου, το 1,4% είναι Κινέζοι και 1,9% ανήκουν σε άλλες εθνοτικές ομάδες (κυρίως Λατινοαμερικάνοι- αξίζει να σημειωθεί ότι περί τους 60.000 Βραζιλιάνοι ζουν στο Λονδίνο)[88] , Φιλιππινέζοι, Ιάπωνες, Κορεάτες, Βιετναμέζοι και άλλοι κάτοικοι από την Ανατολική Ασία. Το 21,8% των κατοίκων έχουν γεννηθεί εκτός ΕΕ. Οι γεννημένοι στην Ιρλανδία, που κατάγονται τόσο από την Ιρλανδική Δημοκρατία όσο και από τη Βόρεια Ιρλανδία, είναι γύρω στους 250.000 και αποτελούν τη μεγαλύτερη πληθυσμιακή ομάδα αυτών που γεννήθηκαν εκτός Ηνωμένου Βασιλείου.

Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη τον Ιανουάριο του 2005, στο Λονδίνο μιλιούνται πάνω από 300 γλώσσες και υπάρχουν περισσότερες από 50 μη ιθαγενείς κοινότητες, με πληθυσμό πάνω από 10.000.[89]

Ο πίνακας στα δεξιά δείχνει τη χώρα γεννήσεως των κατοίκων του Λονδίνου το 2001, οπότε έγινε και η τελευταία απογραφή στο Ηνωμένο Βασίλειο (οι πρώτες 21).[90]

Το 2008 το 40% του συνολικού πληθυσμού της βρετανικής πρωτεύουσας προέρχεται από εθνική μειονοτική ομάδα. Σε όλο το Λονδίνο, τα μαύρα και τα παιδιά από Ασία υπερτερούν αριθμητικά των λευκών παιδιών στη Βρετανία, σε αναλογία περίπου τρία προς 2.[91]

Θρησκεία
Το μέγαρο Λάμπεθ, που αποτελεί την επίσημη κατοικία του Αρχιεπισκόπου του Κάντερμπέρι, επικεφαλής της Αγγλικανικής Εκκλησίας

Η κυριότερη θρησκεία στο Λονδίνο είναι ο χριστιανισμός, με 57,5% του συνολικού πληθυσμού. Το 15,5% δήλωναν άθεοι, το 7,9% Μουσουλμάνοι, το 4,1% Ινδουιστές, το 3.1% Ιουδαϊστές και το 1,5% Σιχ.[92] Το Λονδίνο κυριαρχείται παραδοσιακά από το χριστιανικό στοιχείο και διαθέτει μεγάλο αριθμό ναών, ιδίως στο Σίτι. Εντυπωσιακός είναι ο αγγλικανικός Καθεδρικός ναός του Αγίου Παύλου[93] ενώ ο κύριος επίσκοπος της Εκκλησίας της Αγγλίας και παγκοσμίως της Αγγλικανικής Ένωσης είναι ο Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπερι.[94] Οι σημαντικότερες εθνικές και θρησκευτικές τελετές γίνονται στο αββαείο του Ουεστμίνστερ και στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Παύλου.[95] Παρά την αφθονία ναών, στο Λονδίνο η κατήχηση στους ναούς είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με τις αμερικανικές εκκλησίες και το τι ισχύει στην υπόλοιπη Ευρώπη.[96]

Εκτός από Χριστιανούς υπάρχουν στο Λονδίνο και αρκετοί Μουσουλμάνοι. Ο κεντρικός μουσουλμανικός ναός είναι στις άκρες του πάρκου του Ρίτζεντ.[97] Στο Μπρεντ είναι έδρα του μεγαλύτερου ινδουιστικού ναού, αυτού του Νίσντεν.[98] Στο ανατολικό και δυτικό Λονδίνο βρίσκεται η θρησκευτική κοινότητα των Σιχ και εκεί βρίσκεται επίσης ο μεγαλύτερος ναός των Σιχ στον κόσμο εκτός Ινδίας.[99] Η μειονότητα των Εβραίων της Βρετανίας ζει στο Λονδίνο με σημαντικές κοινότητες στο Στάμφορντ Χιλ, στο Σαιντ Τζονς Γουντ, στο Γκόλντερς Γκριν και στο Έτζγουερ, στο βορειο Λονδίνο.[100]

Μεταφορές

Αρμόδιος για τη συγκοινωνιακή πολιτική είναι ο Δήμαρχος του Λονδίνου[101] , ωστόσο ο οικονομικός του έλεγχος είναι γενικά περιορισμένος. Το δίκτυο μαζικών μεταφορών διοικείται από τις Συγκοινωνίες για το Λονδίνο (TfL), που είναι από τις πιο εκτεταμένες στον κόσμο, ωστόσο ο υδροκεφαλισμός τους παραμένει μείζον πρόβλημα. Το Λονδίνο έχει χαρακτηριστεί ως η πόλη με τις καλύτερες δημόσιες μεταφορές[102]. Πολύ δημοφιλές μέσο για μεταφορά στο Λονδίνο είναι και το ποδήλατο.[103].

Σιδηροδρομικό δίκτυο
Ο υπόγειος σιδηρόδρομος του Λονδίνου, παλαιότερος του κόσμου, χρονολογείται από το 1863.

Ο υπόγειος σιδηρόδρομος (Μετρό) του Λονδίνου είναι ο παλαιότερος στον κόσμο (1863) και είναι περισσότερο γνωστός ως The Tube. [104] Αποτελείται από 11 γραμμές. Εκτός από την αρχαιότητά του, το μετρό του Λονδίνου είναι το πιο εκτεταμένο και μεγαλύτερο σε μήκος στον κόσμο. Το σύστημα στέγαζε τον παλαιότερο σιδηρόδρομο του Λονδίνου (City & South London Railway), η λειτουργία του οποίου ξεκίνησε το 1890.[105] Καθημερινά γίνονται πάνω από 3.000.000 δρομολόγια με το μετρό, που μεταφράζονται σε περίπου 1 δισεκατομμύριο δρομολόγια ετησίως.[106] Ο υπόγειος σιδηρόδρομος εξυπηρετεί την κεντρική περιοχή και τα περισσότερα προάστια ως τα βόρεια του Τάμεση, ενώ αυτά που είναι στα νότια εξυπηρετούνται από άλλο τοπικό σιδηροδρομικό δίκτυο.

Το 1987 άρχισε να λειτουργεί το δεύτερο μετρό (Docklands Light Railway), το οποίο χρησιμοποιεί μικρότερα σε μέγεθος και βάρος τρένα. Αυτό εξυπηρετεί το ανατολικό Λονδίνο και το Γκρίνουιτς εκατέρωθεν του Τάμεση.

Το 1994 άνοιξε η υποθαλάσσια Σήραγγα της Μάγχης και για πρώτη φορά το Λονδίνο συνδέθηκε με την ηπειρωτική Ευρώπη. Τρένα υψηλής ταχύτητας (Eurostar) συνδέουν το σιδηροδρομικό σταθμό Σαιν Πάνκρας με τη Λιλ και με το Παρίσι στη Γαλλία, όπως επίσης και με τις Βρυξέλλες στο Βέλγιο.[107]

Λεωφορεία
Το διπλό λεωφορείο Enviro 400 στη διαδρομή 139

Το δίκτυο λεωφορείων στο Λονδίνο είναι ένα από τα μεγαλύτερα του κόσμου και λειτουργεί σε 24ωρη βάση. Κυκλοφορούν 8.000 λεωφορεία, γίνονται 700 διαδρομές με λεωφορεία και πάνω από 6.000.000 δρομολόγια επιβατών κάθε ημέρα της εβδομάδας. Το 2003 η κίνηση στο δίκτυο υπολογίστηκε στα 1,5 δισ. δρομολόγια, περισσότερα από εκείνα του μετρό.[108] Η πόλη έχει επίσης το μεγαλύτερο δίκτυο στον κόσμο που είναι προσβάσιμο με αναπηρικό αμαξίδιο. Από το 2007 εισήχθησαν και οι οπτικοακουστικές ανακοινώσεις, με αποτέλεσμα να διευκολύνται τα άτομα με προβλήματα όρασης και ακοής. Τα - διπλά στην πλειοψηφία τους- λεωφορεία μαζί με το Μετρό και τα μαύρα ταξί είναι σήμα κατατεθέν της πόλης διεθνώς.[109]

Εναέρια συγκοινωνία
Το Χίθροου είναι το τρίτο πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο στον κόσμο

Η συγκοινωνία στη βρετανική πρωτεύουσα εξυπηρετείται από δύο μεγάλα και δύο μικρότερα αεροδρόμια. Πρόκειται για το Διεθνές Αεροδρόμιο Χίθροου (Heathrow) και το Γκάτγουικ (Gatwick). Το Χίθροου είναι το τρίτο πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο στον κόσμο και το πιο πολυσύχναστο παγκοσμίως όσον αφορά την κίνηση διεθνών επιβατών.[110][111] Το Μάρτιο του 2008 άρχισε να λειτουργεί ο πέμπτος τερματικός σταθμός[112] και σχεδιάζεται η κατασκευή και έκτου.[113] Παρόμοιες πτήσεις εξυπηρετεί και το αεροδρόμιο του Γκάτγουικ[114]. Τα αεροδρόμια του Στάνστεντ (Stansted) και του Λούτον (Luton) εξυπηρετούν κυρίως εταιρείες τσάρτερ, χαμηλού κόστους ή καινούργιες εταιρείες, που δεν βρίσκουν διαθέσιμα "διάκενα" στα μεγάλα αεροδρόμια.[115][116] Το μικρότερο και πιο κεντρικό αεροδρόμιο είναι αυτό του Σίτι, το οποίο εξυπηρετεί κυρίως τους επιχειρηματίες (ιδιωτικά αεροσκάφη) και μεγάλο τμήμα της εμπορευματικής κίνησης σχετικής με την ηπειρωτική Ευρώπη.[117]

Οδικό δίκτυο
Ο αυτοκινητόδρομος M25

Παρά το γεγονός ότι η πλειονότητα των μετακινήσεων στο κεντρικό Λονδίνο γίνεται με τα μέσα μαζικής μεταφοράς, έξω από την πόλη κυριαρχεί η κυκλοφορία αυτοκινήτων. Το Λονδίνο περιβάλλεται από ένα κυκλικό αυτοκινητόδρομο (Μ25), ο οποίος συνδέεται τόσο με το κέντρο όσο και με τις υπόλοιπες οδικές αρτηρίες προς την Βρετανική ενδοχώρα, δίκην ακτίνων τροχού.

Λιμάνι

Στα ανατολικά της πόλης βρίσκεται το σημαντικό για την οικονομία ποτάμιο λιμάνι του Λονδίνου. Το συνολικό μήκος των εγκαταστάσεών του είναι γύρω στα 150 χλμ. και ως τη δεκαετία του ‘50 απολάμβανε διεθνούς ακτινοβολίας. Ως τη Γέφυρα του Λονδίνου (Τάουερ Μπριτζ, Tower Bridge) φθάνουν πλοία μέχρι 6.000 τόνων. Τα δύο τμήματα της γέφυρας ανοίγουν σε πέντε λεπτά για να επιτρέψουν τη διέλευση των πλοίων[118].

Εκπαίδευση
Το Σένατ Χάουζ, που αποτελεί την έδρα του ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου του Λονδίνου.

Η πόλη είναι έδρα του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, το οποίο ιδρύθηκε το 1837. Αποτελεί ομάδα πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, όπως το Κινγκς Κόλετζ[119], το Ρόγιαλ Χόλογουεϊ[120] το Γιουνιβέρσιτι Κόλετζ [121], και πάνω από 10 ανεξάρτητων πανεπιστημίων[122].Πιο εξειδικευμένα εκπαιδευτήρια είναι η Σχολή Αφρικανικών και Ανατολικών Μελετών (SOAS)[123], η Βασιλική Μουσική Ακαδημία[124] και το Ινστιτούτο Καλών Τεχνών Κουρτό και το Ινστιτούτο Εκπαίδευσης[125].

Ο φοιτητικός πληθυσμός της πόλης είναι περίπου 378.000.[126] Τα περισσότερα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ακολουθούν το ίδιο εκπαιδευτικό σύστημα με τα εκπαιδευτήρια της υπόλοιπης Αγγλίας.

Πανεπιστήμιο του Λονδίνου

Το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου αριθμεί 125.000 φοιτητές και φοιτήτριες και αποτελεί το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ευρώπη.[127] Αποτελείται από 20 κολέγια και άλλα εκπαιδευτήρια, το καθένα από τα οποία απολαμβάνουν αυτονομία σε μεγάλο βαθμό. Τα περισσότερα πτυχία απονέμονται από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και όχι από τα σχετικώς αυτόνομα κολέγια. Τα μεγαλύτερα κολέγια του Πανεπιστημίου είναι το Γιουνιβέρσιτυ Κόλλετζ Λάντον (UCL), Κινγκς Κόλλετζ Λόντον (King's College London), Λόντον Σκουλ οφ Εκονόμικς (LSE), Κουήν Μαίρη (Queen Mary, University of London) και το Γκόλντσμιθς (Goldsmiths). Το 2007 αποχώρησε από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου το Ιμπίριαλ Κόλετζ.

Διακεκριμένα πανεπιστήμια

Το Ιμπίριαλ Κόλετζ (Imperial College) και το Γιουνιβέρσιτι Κόλετζ (University College) της πόλης έχουν καταταχθεί μεταξύ των 10 καλύτερων πανεπιστημίων στον κόσμο από το The Times Higher Education Supplement: το 2007 το Ιμπίριαλ ήταν στην 5η θέση και το Γιουνιβέρσιτι Κόλετζ βρισκόταν στη 9η θέση στα καλύτερα πανεπιστήμια διεθνώς.[128]

Εκτός αυτού, το Λάντον Σκουλ οφ Ικόνομικς (London School of Economics ή LSE) θεωρείται το σημαντικότερο ίδρυμα κοινωνικών επιστημών για τη διδασκαλία και την έρευνα, ενώ επιπρόσθετα διαθέτει τους περισσότερους ξένους φοιτητές και φοιτήτριες σε όλο τον κόσμο.[129]

Αξιοσημείωτο είναι επίσης το Κινγκς Κόλετζ Λόντον (Kings College London), το οποίο έχει καταταχθεί σύμφωνα με την 'The Times Higher Education Supplement' στην 5η θέση των κορυφαίων πανεπιστημίων στη Μεγάλη Βρετανία και στην 22η θέση διεθνώς[130]. Το Kings College είναι ξακουστό για τις κλασικές σπουδές που προσφέρει και για το τμήμα Βυζαντινών και Νέων Ελληνικών. Αξιόλογοι απόφοιτοί του ήταν ο Τάσσος Παπαδόπουλος, πρώην Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και ο Γλαύκος Κληρίδης, επίσης πρώην πρόεδρος της Κύπρου.

Άλλα πανεπιστήμια

Στο Λονδίνο εδρεύουν ακόμα και άλλα πανεπιστήμια, όπως το Μπρουνέλ, το Σίτι, το Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο του Μίντλσεξ, το Πανεπιστήμιο του Ανατολικού Λονδίνου, το Πανεπιστήμιο του Ουεστμίνστερ, το Πανεπιστήμιο Κίνγκστον, το Λάντον Σάουθ Μπανκ Γιουνιβέρσιτι, τα οποία δεν αποτελούν μέρος του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Ωστόσο, αποτελούν δημοφιλείς επιλογές για Βρετανούς αλλά και αλλοδαπούς φοιτητές και φοιτήτριες. Μερικά ήταν Πολυτεχνεία ("Polytechnics" - στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι κατώτερης βαθμίδας από τα πανεπιστήμια), ως το 1992, οπότε τους παραχωρήθηκε πανεπιστημιακό καθεστώς, ενώ άλλα ιδρύθηκαν πολύ νωρίτερα.

Το Λονδίνο είναι επίσης γνωστό διεθνώς για την επιχειρηματική εκπαίδευση που παρέχει. Το Λάντον Μπίζνες Σκουλ (London Business School) βρίσκεται στην 1η θέση στην Ευρώπη, σύμφωνα με το περιοδικό Business Week)[131][132]. Σημαντικό είναι και το Κας Μπίζνες Σκουλ (Cass Business School), που είναι η μεγαλύτερη οικονομική σχολή στην Ευρώπη.[133] Επιπρόσθετα, υπάρχουν τρία διεθνή πανεπιστήμια: το Διεθνές Πανεπιστήμιο του Σίλερ, το Πανεπιστήμιο του Ρίτσμοντ και το Ρέτζεντς Κόλετζ.

Αξιοθέατα
Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ
Οι Heritage Lines με λεωφορεία Routemaster είναι τo κινητό αξιοθέατο της πόλης

Η βρετανική πρωτεύουσα περιλαμβάνει πληθώρα ιστορικών μουσείων και θεάτρων, μέγαρα μουσικής, παλάτια καθώς και αεροδρόμια και σιδηροδρομικούς σταθμούς. Είναι επίσης η έδρα πολλών πρεσβειών από όλο τον κόσμο. Σε έρευνα του 2009 ψηφίστηκς ως η πόλη με την καλύτερη νυχτερινή ζωή, τα καλύτερα δημόσια πάρκα και τα περισσότερα αξιοθέατα που μπορεί να απολαύσει κανείς δωρεάν.[82]

Μουσεία και πινακοθήκες

Ανάμεσα στα αξιοθέατα της πόλης είναι το Βρετανικό Μουσείο, του οποίου η ιστορία ξεκινά το 1783. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα και πλέον αξιόλογα μουσεία στον κόσμο και εδρεύει στο Μπλούμσμπερι. Το Μουσείο Τισό είναι επίσης δημοφιλές.[134][135] . Εκεί εκτίθενται κέρινα ομοιώματα από προσωπικότητες της Γαλλικής Επανάστασης αλλά και παλαιών και σύγχρονων (εν ζωή και μη) πολιτικών, καλλιτεχνών και προσωπικοτήτων από όλο τον κόσμο. Άλλα μουσεία είναι το Εθνικό Στρατιωτικό Μουσείο, το Μουσείο Βικτωρίας και Αλβέρτου, όπου εκτίθενται κοσμήματα και έργα από την εποχή της Αναγέννησης, το Μουσείο του Λονδίνου, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και Επιστημών, το Μουσείο Ουέλιγκτον, με εκθέματα από το αποικιακό παρελθόν, το Αυτοκρατορικό Πολεμικό Μουσείο, το Μουσείο του Σαιν Τζέιμς Πάλας, που ξανακτίστηκε το 19ο αιώνα και αποτελεί την έδρα του Πρίγκιπα της Ουαλίας, το Μουσείο Θεάτρου, το Εθνικό Ναυτικό Μουσείο, το Μουσείο Μεταφορών, η Συλλογή Ουάλας, με έργα της γαλλικής τέχνης του 18ου αιώνα, το Μουσείο Ντιζάιν και πλήθος άλλων. Επίσης, το Λονδίνο κοσμείται από αξιόλογες πινακοθήκες, όπως η Βασιλική Πινακοθήκη, η Εθνική Πινακοθήκη[136] στην Πλατεία Τραφάλγκαρ, η Πινακοθήκη Τέιτ , με έργα τέχνης από το 16ο αιώνα και έπειτα[137], η Πινακοθήκη Μοντέρνας Τέχνης Τέιτ [138], η Πινακοθήκη Κουρτό και άλλες.

Ιστορικά κτήρια

Τα περισσότερα κτήρια είναι κτισμένα με τούβλο.[139] Γενικά, δεν υπάρχει ενιαία αρχιτεκτονική στην πόλη. Η πλειονότητα των κτηρίων προέρχονται από τη Βικτωριανή εποχή και την εποχή του βασιλιά Εδουάρδου. Ελάχιστα κτήρια που σώζονται σήμερα κτίστηκαν πριν την πυρκαγιά του 1666, όπως ο Πύργος του Λονδίνου. Το Αββαείο του Ουεστμίνστερ χρονολογείται από το 1050 και είναι ένα από τα ιστορικότερα κτήρια της πόλης. Ο Πύργος του Λονδίνου φιλοξενεί συλλογή από κοσμήματα του αγγλικού Στέμματος και έχει 20 πύργους. Αρκετοί ιστορικοί ναοί βρίσκονται στην πόλη, όπως ο Καθεδρικός Ναός του Αγίου Παύλου που κτίστηκε το 17ο αιώνα και φημίζεται για το σπουδαίο του θόλο, ο πέτρινος καθεδρικός ναός του Σάδορκ Ρόγιαλ από την εποχή του Μεσαίωνα, ο ναός του Σαιντ Μπράιαντ του 1675, ο καθεδρικός ναός του Ουεστμίνστερ (20ός αιώνας) καθώς επίσης και τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, των αρχών του 19ου αιώνα. Στο τελευταίο κτήριο κατοικεί ο εκάστοτε Μονάρχης. Αξιόλογο είναι και το κτήριο του Βρετανικού Κοινοβουλίου ή Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ, κτήριο του οποίου η θεμελίωση έγινε το 1050, καθώς επίσης και το μεσαιωνικό Κάστρο του Ουίνδσορ. Οι επισκέπτες επίσης μπορούν να δουν άλλα ανάκτορα, όπως το ανάκτορο του Λάμπετ (έδρα του αρχιεπισκόπου του Καντέρμπερι), το ανάκτορο Χάμπτον Κορτ, που χρονολογείται από το 16ο αιώνα, το Κουίνς Χάουζ του 17ου αιώνα και το ανάκτορο του Κένσινγκτον, από το 19ο αιώνα. Πέρα από αυτά, η πόλη φημίζεται για τη βιομηχανική της αρχιτεκτονική, με ενδεικτικά τα κτήρια στην περιοχή Ντόκλαντς (αποβάθρες στον Τάμεση). Στο Μόνιουμεντ βρίσκεται ο υψηλότερος κίονας στον κόσμο και χρονολογείται από το 17ο αιώνα.

Κήποι

Η πόλη έχει πολλούς κήπους. Ο μεγαλύτερος στην κεντρική περιοχή είναι τα βασιλικά πάρκα του Χάιντ Παρκ (Hyde Park) και των κήπων του Κένσινγκτον (Kensington), γειτονικών του.[140] Στο πάρκο του Κένσινγκτον βρίσκεται και ο αρχαιότερος επιστημονικός ζωολογικός κήπος στον κόσμο, κοντά σε ένα ακόμα τουριστικό αξιοθέατο, το Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων της Μαντάμ Τισό. Επίσης, υπάρχουν οι κήποι Χόλαντ Παρκ (Holland Park) στη δυτική άκρη του κεντρικού Λονδίνου, και το πάρκο του αντιβασιλέα στη βόρεια άκρη. Αυτό το πάρκο βρίσκεται επίσης κοντά στην οδό Μπέικερ (Baker), όπου "έζησε" ο Σέρλοκ Χολμς. Πιο κοντά στο κεντρικό Λονδίνο είναι τα μικρότερα βασιλικά πάρκα του Γκριν Παρκ (Green Park) και του πάρκου Σαιντ Τζέιμς (St James's Park). Το Χάιντ Παρκ, ειδικότερα, είναι δημοφιλές για τον αθλητισμό και μερικές φορές τις υπαίθριες συναυλίες που πραγματοποιούνται εκεί. Διάφορα μεγάλα πάρκα βρίσκονται έξω από το κέντρο της πόλης, συμπεριλαμβανομένων των υπόλοιπων βασιλικών πάρκων, του πάρκου του Γκρήνουιτς (Greenwich) στο νοτιοανατολικό σημείο της πόλης [141] και του πάρκου του Ρίτσμοντ (Richmond) στο νοτιοδυτικό σημείο. Το εξωτερικό νοτιοανατολικό Λονδίνο είναι γνωστό για τους ανοιχτούς χώρους και τις εκτενείς δασώδεις περιοχές του.

Άλλα μνημεία και αξιοθέατα

Ο επισκέπτης μπορεί επίσης να δει τη Γέφυρα του Λονδίνου, η οποία κτίστηκε στη θέση της γέφυρας του Τάμεση, το 1894. Το Κόβεντ Γκάρντεν αποτελεί σημείο αναφοράς για την αρχιτεκτονική ιστορία της πόλης. Οι μουσικόφιλοι μπορούν να επισκεφθούν την περίφημη Βασιλική Όπερα, ενώ η Βρετανική Βιβλιοθήκη περιέχει πάνω από 150 εκατομμύρια τίτλους βιβλίων. Σημαντικά αξιοθέατα είναι επίσης η Βασιλική Ακαδημία Τεχνών, το Άλμπερτ Χολ[142] , η Στήλη του Νέλσον, που είναι εθνικά αναγνωρισμένο μνημείο στην Πλατεία Τραφάλγκαρ και στη μνήμη του Οράτιου Νέλσωνα[143], το Βασιλικό Αστεροσκοπείο του Γκρίνουιτς, το Πλανητάριο, το Ενυδρείο και το σύμπλεγμα Μιλένιουμ Ντόμ, που χαρακτηρίζεται από τον πελώριο θόλο (Θόλος της Χιλιετίας).

Ψυχαγωγία και ελεύθερος χρόνος
Η οδός Μποντ, μια από τις κυριότερες οδούς με εμπορικά κέντρα

Στη Δυτική Άκρη του Λονδίνου, γύρω από την πλατεία Λέστερ γίνονται οι παγκόσμιες κινηματογραφικές πρεμιέρες. Επίσης, εκεί βρίσκεται και η (κυκλική) πλατεία Πικαντίλι (Picadilly Circus), με γιγάντιες ηλεκτρονικές ανακοινώσεις. Στην περιοχή βρίσκονται και πολλοί κινηματογράφοι, μπαρ, κλαμπ, εστιατόρια και η Τσάινα Τάουν, ενώ στα ανατολικά είναι το Κόβεντ Γκάρντεν. Η μεγαλύτερη σε κίνηση εμπορική περιοχή είναι η Όξφορντ Στριτ (Oxford Street). Πρόκειται για εμπορικό δρόμο μήκους 2 χιλιομέτρων και τη μεγαλύτερη σε μήκος εμπορική οδό διεθνώς. Εκεί κοντά βρίσκεται και η οδός Μποντ (Bond Street), ενώ στα νοτιοδυτικά βρίσκεται to Νάιτσμπριτζ, όπου στεγάζονται τα πολυκαταστήματα Χάροντς (Harrods). Στη βρετανική πρωτεύουσα μπορεί κανείς να βρει εστιατόρια με ποικιλία εδεσμάτων, δεδομένης της πολυπολιτισμικότητας της πόλης. Έτσι, στην Τσάινα Τάουν λειτουργούν πολλά κινέζικα εστιατόρια[144], ενώ στο Σόχο υπάρχουν ελληνικά και ιταλικά.

Στο Λονδίνο διεξάγονται σημαντικά φεστιβάλ, όπως το ετήσιο καρναβάλι στο Νότινγκ Χιλ, που αποτελεί το μεγαλύτερο πλανόδιο καρναβάλι στον κόσμο και λαμβάνει χώρα κάθε καλοκαίρι.[145] Στην αρχή κάθε χρόνου γίνεται η πρωτοχρονιάτικη παρέλαση, ενώ δε λείπουν και οι παραδοσιακές παρελάσεις όπως η Λορντ Μέγιορ Σόου, το Νοέμβριο και η Τρούπινγκ δε Κόλορ του Ιουνίου, η οποία είναι στρατιωτικού χαρακτήρα και γίνεται για τον εορτασμό των γενεθλίων της Βασίλισσας.

Πολιτισμός

Μουσική
Το Άλμπερτ Χολ φιλοξενεί κάθε χρόνο πολλές συναυλίες και μουσικές εκδηλώσεις

Το Λονδίνο είναι σημαντική μουσική πρωτεύουσα στον κόσμο και έδρα σημαντικών δισκογραφικών εταιρειών, όπως η EMI και η Decca Records, όπως επίσης και αμέτρητων καλλιτεχνών, συγκροτημάτων και επιχειρηματιών της μουσικής βιομηχανίας. Πολλές ορχήστρες στεγάζονται στην πόλη, όπως η Συμφωνική Ορχήστρα του Λονδίνου, η Φιλαρμονική Βασιλική Ορχήστρα, η Συμφωνιέτα του Λονδίνου και άλλες.[146] Οι δύο κυριότερες όπερες είναι η Βασιλική Όπερα (Royal Opera House) και το Θέατρο Κολιζίουμ (Coliseum Theatre).

Η αγγλική πρωτεύουσα έχει φιλοξενήσει πολλές συναυλίες, όπως ένα μέρος της Live Aid και της Live 8 και είναι έδρα του πρώτου αρχικού Hard Rock Cafe και των Abbey Road Studios, όπου το συγκρότημα των Μπιτλς δημιούργησε πολλές από τις επιτυχίες του. Στην πόλη έζησαν διάσημοι μουσικοί, όπως ο Μπομπ Μάρλεϊ, ο Τζίμι Χέντριξ και ο Φρέντι Μέρκιουρι.[147] Με το Λονδίνο συνδέθηκαν σημαντικοί μουσικοί και συγκροτήματα, όπως οι Pink Floyd, οι The Who, οι Iron Maiden, ο Έλτον Τζον, ο Κλιφ Ρίτσαρντ, ο Τζον Λένον, οι Queen, η Γιόκο Όνο, ο Πολ Μακ Κάρτνεϊ, οι Fleetwood Mac, οι Led Zeppelin, οι Rolling Stones, οι Police και πλήθος άλλων. Στο Λονδίνο αναπτύχθηκε η πανκ μουσική και εκεί διεξάγονται πολλά φεστιβάλ της σύγχρονης μουσικής[148].

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι στην πόλη έγινε η πρεμιέρα του μιούζικαλ του 1986 Το Φάντασμα της Όπερας, του Άντριου Λόιντ Βέμπερ στο Θέατρο Χερ Μάτζεστις. Ήταν το θέαμα που επέφερε τα μεγαλύτερα έσοδα στον κόσμο, με 3,3 δισεκατομμύρια δολάρια και είχε τη μεγαλύτερη θεαματικότητα, με 80 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

Αθλητισμός
Το στάδιο του Γουέμπλεϊ αποτελεί το ακριβότερο στάδιο στον κόσμο και έδρα του αγγλικού ποδοσφαίρου.

Στο Λονδίνο έχουν διοργανωθεί δύο φορές οι Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, το 1908 και το 1948.[149][150] Τον Ιούλιο του 2005 η πόλη επιλέχθηκε να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012. Αυτό την έκανε την πρώτη πόλη στον κόσμο που θα διοργανώσει αυτούς τους Αγώνες τρεις φορές.[151] Στη βρετανική πρωτεύουσα διεξήχθησαν επίσης οι Αγώνες της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, το 1934.[152]

Το πλέον δημοφιλές άθλημα στην πόλη είναι το ποδόσφαιρο[153] Το Λονδίνο έχει 13 ποδοσφαιρικούς συλλόγους, ανάμεσα στους οποίους και πέντε στην Πρέμιερ Λιγκ: Άρσεναλ, Τσέλσι, Φούλαμ, Τότεναμ και Γουέστ Χαμ Γιουνάιτεντ.[154] [155] Στην πόλη επίσης υπάρχουν 4 ομάδες της ένωσης ράγκμπι στην Γκίνες Πρέμιερσιπ (Λάντον Άιρις, Σάρασενς, Γουάσπς και Άρλεκινς). Εξ αυτών μόνοι οι Άρλεκινς παίζουν στο Λονδίνο, ενώ οι υπόλοιπες αγωνίζονται σήμερα έξω από το Μείζον Λονδίνο.[156]

Από το 1924 το αρχικό γήπεδο του Γουέμπλεϊ (Wembley) ήταν έδρα της εθνικής ομάδας της Αγγλίας και χρησιμοποιήθηκε για να φιλοξενεί τους τελικούς του Κυπέλλου Αγγλίας και του Τσάλεντζ Καπ στο ράγκμπι.[157] Το νέο γήπεδο του Γουέμπλεϊ, χωρητικότητας 90.000 θεατών, εξυπηρετεί τους ίδιους σκοπούς.[158] Με χωρητικότητα 84.000 θεατών, το γήπεδο Τουίκενχαμ (Twickenham) φιλοξενεί τους αγώνες της εθνικής ομάδας ράγκμπι της Αγγλίας.[159]

Επίσης, στο Λονδίνο υπάρχουν γήπεδα για κρίκετ, με σημαντικότερα το Λορντς, έδρα της ομάδας κρίκετ του Μίντλσεξ[160] και το Οβάλ, που είναι έδρα του συλλόγου Σάρεϊ, στο Κένινγκτον.[161] Μια από τις δημοφιλέστερες διοργανώσεις στην πόλη είναι και το τουρνουά Ουίμπλεντον στην αντισφαίριση, το οποίο διεξάγεται κάθε χρόνο το καλοκαίρι στο Ολ Ίνγκλαντ Κλαμπ (All England Club), στο νοτιοδυτικό προάστιο του Ουίμπλεντον.[162] Άλλα σημαντικά αθλητικά γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στην πρωτεύουσα του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ο Διεθνής Μαραθώνιος του Λονδίνου, με συμμετοχή 35.000 δρομέων που τρέχουν 42 χιλιόμετρα γύρω από την πόλη,[163] και ο περίφημος αγώνας κωπηλασίας στον ποταμό Τάμεση, το Boat Race , με αντιπάλους τις ομάδες των πανεπιστημίων της Οξφόρδης και του Καίμπριτζ.[164]

Αδελφοποιημένες πόλεις

Οι παρακάτω πόλεις είναι αδελφοποιημένες με την Κυβέρνηση του Μείζονος Λονδίνου.

• Νέα Υόρκη,  ΗΠΑ
• Βερολίνο,  Γερμανία
• Μόσχα,  Ρωσία
• Παρίσι,  Γαλλία

Οι παρακάτω πόλεις έχουν συνάψει σύμφωνο φιλίας με το Λονδίνο:

• Σόφια,  Βουλγαρία
• Νέο Δελχί,  Ινδία
• Βομβάη,  Ινδία
• Πεκίνο, Κίνα
• Κωνσταντινούπολη,  Τουρκία
• Τεχεράνη, Ιράν
• Τόκιο, Ιαπωνία
• Μπογκοτά,  Κολομβία
• Ποντγκόριτσα,  Μαυροβούνιο
• Αλγέρι ,  Αλγερία

Παραπομπές

↑ 1,0 1,1 KS01 Usual resident population: Census 2001, Key Statistics for urban areas. Office for National Statistics (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ Οι μεγαλύτερες πόλεις και αστικές περιοχές στον κόσμο, το 2006. City Mayors.com (ανακτήθηκε 06-05-2008 )
↑ Roman. Μουσείο του Λονδίνου (ανακτήθηκε 07-06-2008 )
↑ Gothic Revival. Ontario Architecture (ανακτήθηκε 06-05-2008 )
↑ Mills, A., Dictionary of London Place Names, (2001), Oxford
↑ Συλλογικό έργο, Παγκόσμιος Γεωγραφικός Άτλας, εκδ. ΔΟΜΗ, 2006, τ. 2, σελ. 159.
↑ Fact Files: London Government Offices for the English Regions. Government Office for London (ανακτήθηκε 04-05-2008 )
↑ Elcock, Howard (1994). Local Government: Policy and Management in Local Authorities. Routledge. σελ. 368. ISBN 0415101670.
↑ Jones, Bill; Dennis Kavanagh, Michael Moran, Philip Norton (2007). Politics UK. Pearson Education. σελ. 868. ISBN 1405824115.
↑ Z/Yen Limited (Νοέμβριος 2005). The Competitive Position of London as a Global Financial Centre (PDF). CityOfLondon (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑
Inventory of World Cities, GaWC, Πανεπιστήμιο Loughborough, Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου του 2007.
Sassen, Saskia - The Global City: New York, London, Tokyo. (1991) - Princeton University Press. ISBN 0-691-07063-6. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου του 2007.
Global Cities: GaWC Inventory of World Cities 1999 (εκδ. 1999);
Global Cities: GaWC Inventory of World Cities 2004 (εκδ. 2004)]]
↑ Lists: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland. World Heritage (ανακτήθηκε 06-05-2008 )
↑ Very British Career Fair - Visit Overseas. Y-axis Overseas Careers (αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο 23-01-2007) (ανακτήθηκε 07-06-2008 )
↑ Languages spoken in the UK population.. CILT (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ Largest EU City (Η μεγαλύτερη πόλη στην ΕΕ). Πάνω από 7 εκατομμύρια κάτοικοι το 2001. www.statistics.gov.uk (ανακτήθηκε 28-06-2008 )
↑ World's Largest Urban Areas (Οι μεγαλύτερες αστικές περιοχές στον κόσμο). City Mayor (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ River Thames London. Woodlands Junior School (ανακτήθηκε 06-05-2008 )
↑ cite web|url=http://www.metoffice.gov.uk/climate/uk/averages/19712000/sites/greenwich.html%7Ctitle=μέσες τιμές στο Greenwich 1971-2000 |publisher=Βρετανική Μετεωρολογική Υπηρεσία |accessdate=21-02-2007}}
↑ Geoffry of Monmouth Index. Sacred Texts (ανακτήθηκε 06-05-2008 )
↑ Llud, King of the Britons. Gatekeep Key (ανακτήθηκε 06-05-2008 )
↑ Online Etymology Dictionary. Douglas Harper (ανακτήθηκε 04-05-2008 )
↑ Legend of London's Origin. Cultural Heritage Resources (ανακτήθηκε 06-05-2008 )
↑ Coates, Richard (1998). "A new explanation of the name of London". Transactions of the Philological Society 96 (2): 203–229. doi:10.1111/1467-968X.00027.
↑ Πρώιμη Ιστορία του Λονδίνου. LondonNet (ανακτήθηκε 07-06-2008 )
↑ British History Timeline - Roman Britain. British Boradcasting Corporation (ανακτήθηκε 07-06-2008 )
↑ Historical Overview of London Population. (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ The early years of Lundenwic. Μουσείο του Λονδίνου (ανακτήθηκε 07-06-2008 )
↑ Viking and Danish London. Μουσείο του Λονδίνου (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ Medievil London - Vikings. Μουσείο του Λονδίνου (ανακτήθηκε 07-06-2008 )
↑ 30,0 30,1 Ιστορία και γενικές πληροφορίες. Ανακτήθηκε στις 17-08-2007.
↑ BBC - History - 1066 - King William. British Broadcasting Corporation (ανακτήθηκε 05-05-2008 )
↑ Tinniswood, Adrian. A History of British Architecture - White Tower. British Broadcasting Corporation (ανακτήθηκε 05-05-2008 )
↑ UK Parliament - Parliament: The building. UK Parliament (09/11/2007) (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ Palace of Westminster. UK Parliament (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ Winchester - About. About, Inc (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ Ιστορικό Περίγραμμα του πληθυσμού του Λονδίνου. Ανακτήθηκε στις 17-08-2007.
↑ Britannia History: Peasants' Revolt. Jeff Hobbs (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ First and Second Barons' Wars. Emerson Kent (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ Defeat of the Spanish Armada. Think Quest (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ The Spanish Armada. Heather Thomas (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ The Great Plague 1655 - the Black Death. E.P.C (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ {{cite web|url=http://www.luminarium.org/encyclopedia/greatfire.htm%7Ctitle=The Great Fire of London, 1666|date=30 Απριλίου [[2007|publisher=Anniina Jokinen|accessdate=27-04-2008}}
↑ Schofield J (Ιανουάριος 2001). London After the Great Fire: Civil War and Revolution. British Broadcasting Corporation (ανακτήθηκε 28-04-2008 )
↑ The Rebuilding of London After the Great Fire. Thomas Fiddian (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ Largest Cities Through History. About.com (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ London's Railways. Spartacus (ανακτήθηκε 28-04-2008 )
↑ London and Greenwich Railway. Toby and John King (ανακτήθηκε 28-04-2008 )
↑ Transport for London. London Underground: History (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ Air Raid Precautions. "Home Front" Website (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ The German churches in London. Γερμανική Πρεσβεία στο Λονδίνο (ανακτήθηκε 28-04-2008 )
↑ Civic Heraldry of the United Kingdom. Ralf Hartemink (1996) (ανακτήθηκε 28-04-2008 )
↑ A Nation of Immigrants?. CIVITAS (ανακτήθηκε 06-05-2008 )
↑ Helbing, Mr Tim. The Notting Hill Riots and British National Identity (ανακτήθηκε 28-04-2008 )
↑ London in the European financial services industry: locational advantage and product complementarities. Oxford Journals (ανακτήθηκε 06-05-2008 )
↑ Provisional Irish Republican Army (U.K., separatists). Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων (Νοέμβριος 2005) (ανακτήθηκε 28-04-2008 )
↑ BBC News - London Attacks. British Broadcasting Corporation (ανακτήθηκε 28-04-2008 )
↑ Συλλογικό έργο, Νέα Εγκυκλοπαιδεία, εκδ. Μαλλιάρης- Παιδεία, 2006, τ. 14, σελ. 375.
↑ Συλλογικό έργο, Νέα Εγκυκλοπαιδεία, εκδ. Μαλλιάρης- Παιδεία, 2006, τ. 14, σελ. 368.
↑ Barlow, I. M. (1991). Metropolitan Government. Routledge. σελ. 346. ISBN Routledge.
↑ Το Λονδίνο σε φωτογραφίες. The World In Photos (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ Collins English Dictionary. Collins Eduction plc. 1994.
↑ Oxford English Reference Dictionary. Oxford English.
↑ HC 501 0304.PDF (PDF). Parliament Publications (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ 'England' Collins English Dictionary. Collins Eduction plc. 1994.
↑ London, England - UK capital city. great-britain.co.uk (ανακτήθηκε 07-06-2008 )
↑ Parliament. Artefaqs Corporation. (2008) (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ 10 Downing Street – Επίσημος ιστότοπος. 10 Downing Street (ανακτήθηκε 26-04-2008 )
↑ UK Politics: Talking Politics—The 'Mother of Parliaments'. British Broadcasting Corporation (03-06-1998) (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ "The Economic Positioning of Metropolitan Areas in North Western Europe", The Institute for Urban Planning and Development of the Paris Ile-de-France Region, Δεκέμβριος 2002.
↑ London's place in the UK economy, 2005–06. City of London (ανακτήθηκε 11-03-2008 )
↑ London ranked as world's six largest economy. ITWeek (ανακτήθηκε 04-08-2008 )
↑ "London's Place in the UK Economy, 2006–07", A report by Oxford Economic Forecasting for the City of London, Νοέμβριος 2006
↑ Greater London Authority.. Greater London Authority (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ Where next for London manufacturing?. EEF (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ Big 4 Audit London All Levels!. Jobs.Finanztreff (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ Canary Wharf Group. Canary Wharf Group plc (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ Soho London. View London Ltd (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ "London is the HR centre of opportunity in the UK", PersonnelToday.com, 15 Φεβρουαρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 03-06-2006.
↑ London 101: One Hundred and One Amazing Facts About London (αρχείο PDF) (αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο 28-06-2007)|1.15 MiB}}", Visit London. Ανακτήθηκε στις 03-06-2006.
↑ Euromonitor
↑ "Trade Statistics", Port of London Authority, Annual Report and Accounts 2005. Ανακτήθηκε στις 03-06-2006.
↑ 82,0 82,1 Καθημερινή, Στο Λονδίνο το χειρότερο φαγητό της Ευρώπης, 4 Μαΐου 2009.
↑ Population density of London: by London borough, 2006. UK Statistics Authority (ανακτήθηκε 07-06-2008 )
↑ Forbes Magazine list of billionaires.. περιοδικό Forbes (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ CNN Money World's Most Expensive Cities 2004.. CNN (ανακτήθηκε 16-08-2007 )
↑ Ελευθεροτυπία, Στης ακρίβειας τον καιρό, 10 Μαρτίου 2009.
↑ Lead View Table. Office for National Statistics (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ BBC - London - Faith - Brazilian London. British Broadcasting Corporation (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ London: Every race, colour, nation and religion on earth. The Guardian (ανακτήθηκε 06-05-2008 )
↑ Greater London Authority - Summary of 'Country-of-Birth' in London. Greater London Authority (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ Graeme Paton (01-10-2007). One fifth of children from ethnic minorities. The Daily Telegraph (ανακτήθηκε 07-06-2008 )
↑ What the maps don't show. Guardian News and Media Limited 2008 (ανακτήθηκε 07-06-2008 )
↑ About Saint Paul's Cathedral. Dean and Chapter St Paul's (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ Lambeth Palace Library. Lambeth Palace Library (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ Westminster Abbey. Dean and Chapter of Westminster (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ "Thousands of churches face closure in ten years’". Times Online. 10-02-2007. Ανακτήθηκε την 07-06-2008.
↑ London Central Mosque Trust Ltd. London Central Mosque Trust Ltd. & The Islamic Cultural Centre (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ "Hindu London", BBC, 6 Ιουνίου 2005. Ανακτήθηκε στις 03-06-2006.
↑ "£17 m Sikh temple opens". British Broadcasting Corporation. 30-03-2003. Ανακτήθηκε την 07-06-2008.
↑ "Jewish Communities in London", British Broadcasting Corporation, 1η Μαρτίου 2006. Ανακτήθηκε στις 03-06-2006.
↑ Transport for London. Transport for London (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ London voted best for transport. BBC News (29-08-2006) (ανακτήθηκε 07-06-2008 )
↑ London Cycling Campaign. Rosanna Downes (20 Νοεμβρίου, 2006) (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ "Beijing plans to overtake London with world's longest subway", Guardian Unlimited, Ανακτήθηκε στις 14-12-2007.
↑ Schwandl, Robert (2001) London Underground UrbanRail.net. Ανακτήθηκε στις 24-09-2006.
↑ "How to Best Use the London Underground", The Travel Insider, 4 Ιουλίου 2004 (τελευταία ενημέρωση: 8 Μαΐου 2006). Ανακτήθηκε στις 03-06-2006.
↑ Eurostar. Eurostar (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ Transport for London. London Buses. Transport for London] (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ London Black Cabs. London Black Cabs (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ Busiest Airports – Τα μεγαλύτερα σε κίνηση αεροδρόμια στον κόσμο
↑ BAA Χίθροου, επίσημη ιστοσελίδα. BAA (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ Heathrow Airport Terminal 5. TMC Ltd (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ About Heathrow, BAA Heathrow. Ανακτήθηκε στις 17-09-2006.
↑ BAA Gatwick: Gatwick Airport. BAA (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ BAA Standsted : Stansted Airport. BAA (2008) (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ London Luton Airport. London Luton Airport (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ London City Airport - Corporate Information. London City Airport Ltd. (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ Συλλογικό έργο, Νέα Εγκυκλοπαιδεία, εκδ. Μαλλιάρης- Παιδεία, 2006, τ. 14, σελ. 368.
↑ Queer discipline Spring 2008. King's College London (21 Ιανουαρίου 2008) (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ Academic leadership - Royal Holloway. London External (31 Οκτωβρίου 2007) (ανακτήθηκε 28-04-2008 ),
↑ UCL - Jurisdiction over Students. University College London (7 Νοεμβρίου, 2005) (ανακτήθηκε 28-04-2008 )και το Λόντον Σκουλ οφ Εκονόμικς ref>London School of Economics and Political Science. London School of Economics (ανακτήθηκε 28-04-2008 )
↑ Συλλογικό έργο, Νέα Εγκυκλοπαιδεία, εκδ. Μαλλιάρης- Παιδεία, 2006, τ. 14, σελ. 371.
↑ The School of Oriental and African Studies. School of Oriental and African Studies (ανακτήθηκε 28-04-2008 )
↑ Quality Assessment Report by the HEFCE for the Royal Academy of Music. Βασιλική Μουσική Ακαδημία (ανακτήθηκε 28-04-2008 )
↑ Institute of Education - University of London. Institute of Education (ανακτήθηκε 28-04-2008 )
↑ "About the London Sector", London Higher Ανακτήθηκε στις 03-06-2006.
↑ "About the University", Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, 20-02-2006. Ανακτήθηκε στις 03-06-2006.
↑ Why 4/10 is a great score for Britain's universities. Times Online (ανακτήθηκε 10-06-2008 )
↑ The Sunday Times Good University Guide 2007 - Profile for London School of Economics. Times Online (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ The Times (2008). World University Rankings. The Times Higher Educational Supplement (ανακτήθηκε 09-10-2008 )
↑ About EBS London. Regent's College (2007) (ανακτήθηκε 28-04-2008 )
↑ Business Week. Business Week (ανακτήθηκε 28-04-2008 )
↑ Cass Business School. Cass Business School (2007) (ανακτήθηκε 28-04-2008 )
↑ Madame Tussauds – Επίσημος ιστότοπος. Madame Tussauds (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ Madame Tussauds - Tourist Information. Tourist Information UK (ανακτήθηκε 26-04-2008 )
↑ Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου- Επίσημος ιστότοπος. Εθνική Πινακοθήκη (ανακτήθηκε 28-04-2008 )
↑ Tate Britain: British Art from 1500. Tate Britain (ανακτήθηκε 28-04-2008 )
↑ Tate Modern: International modern and contemporary art. Tate Modern (ανακτήθηκε 28-04-2008 )
↑ London: architecture. (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ Kensington Gardens. The Royal Parks (2008) (ανακτήθηκε 26-04-2008 )
↑ Greenwich Park. The Royal Parks (2008) (ανακτήθηκε 26-04-2008 )
↑ Royal Albert Hall: Kensington Gore. Artefaqs Corporation. (2008) (ανακτήθηκε 26-04-2008 )
↑ Nelson's Column, Trafalgar Square. Artefaqs Corporation. (2008) (ανακτήθηκε 26-04-2008 )
↑ Chinatown - Official Website. Chinatown London (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ London Town - Notting Hill Carnival. LondonTown.com (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ Theatres and concert halls.. Your London (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ Guide to England’s music history 'Chris'; Bootsn AllTravel Network; 6 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 30-05-2007.
↑ London Event Listings.
↑ Info Please - 1908 Summer Olympics. Pearson Education, Inc (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ Info Please - 1948 Summer Olympics. Pearson Education, Inc (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ "IOC elects London as the Host City of the Games of the XXX Olympiad in 2012", Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή, 6 Ιουλίου 2005. Ανακτήθηκε στις 03-06-2006.
↑ Ιστότοπος των Αγώνων της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. All Starts Flag (ανακτήθηκε 27-04-2008 )
↑ (from London), Encyclopædia Britannica. Ανακτήθηκε στις 14-06-2006.
↑ TheFA.com - Premier League. The FA.com (17 Ιανουαρίου 2004) (ανακτήθηκε 29-04-2008 )
↑ "Wembley kick-off: Stadium is ready and England play first game in fortnight". Daily Mail. 09-03-2007. Ανακτήθηκε την 19-03-2007.
↑ Guinness Premiership: Clubs. Guinness Premiership (Premier Rugby) (ανακτήθηκε 29-04-2008 )
↑ Wembley Stadium History - Official Website. Wembley National Stadium Limited. (ανακτήθηκε 29-04-2008 )
↑ Wembley Stadium - Presspack - Facts and Figures. Wembley National Stadium Limited (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ RFU apply for two additional concerts at Twickenham Stadium in 2007. The Twickenham Rugby Stadium (ανακτήθηκε 06-06-2008 )
↑ About Lord's Cricket Grounds – Επίσημος ιστότοπος. MCC (2008) (ανακτήθηκε 29-04-2008 )
↑ The Brit Oval - Official Website. Surrey CCC (2008) (ανακτήθηκε 29-04-2008 )
↑ Wimbledon – Επίσημος ιστότοπος. AELTC (ανακτήθηκε 29-04-2008 )
↑ Flora London Marathon 2008. London Marathon ltd (ανακτήθηκε 29-04-2008 )
↑ The Oxford and Cambridge Boat Race – Επίσημος ιστότοπος. The Oxford and Cambridge Boat Race (ανακτήθηκε 29-04-2008 )

Βιβλιογραφία

Ackroyd, Peter (2001). London: The Biography. London: Vintage. σελ. 880. ISBN 0099422581.
Reddaway, Thomas Fiddian (1940). The Rebuilding of London After the Great Fire. Jonathan Cape. σελ. 333.
Aubin, Robert Arnold (1943). London in flames, London in glory: poems on the fire and rebuilding of London. Rutgers University Press. σελ. 383.

Μείζων Περιοχή Λονδίνου ( Greater London)

Άγιος Παύλος Λονδίνου

Λονδίνο Εικόνες

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

<@=@=@>