Ο Τριστάνος και Ιζόλδη (γερμ. Tristan und Isolde) αποτελεί έναν από τους ποιητικότερους θρύλους του Μεσαίωνα στην υπόθεση του οποίου ο Ρίχαρντ Βάγκνερ εμπνεύσθηκε το ομώνυμο λυρικό τρίπρακτο δράμα, έργο του, που κατέχει έξέχουσα θέση στην ιστορία της Όπερας, η πρώτη του οποίου και δόθηκε στο Βασιλικό Θέατρο Μονάχου στις 10 Ιουνίου 1865.

Η υπόθεση του θρύλου αυτού μεταφέρθηκε με ομώνυμο τίτλο στη κινηματογραφική σκηνή σε σκηνοθεσία Κέβιν Ρέινολτς και με πρωταγωνιστές τους Τζέιμς Φράνκο, Σοφία Μάιλς και Ρούφους Σιούελ που πολύ πρόσφατα παίχθηκε και στους Αθηναϊκούς κινηματογράφους.

Υπόθεση

Ο Τριστάνος ντε Λεονουά που ορφανός είχε αρπαχθεί από πειρατές, ελευθερώνεται και ανατρέφεται από τον θείο του Μάρκο, Βασιλέα της Κορνουάλης. Μετά από ένα περιπετειώδη και γεμάτο ανδραγαθήματα βίο μεταξύ των οποίων και το φόνο ενός τέρατος της Ιρλανδίας, του Μορχούτ, προς το οποίο οι Κορνουάλιοι πρόσφεραν ετησίως 400 νεανίδες προς βορά του, ο Τριστάνος επιφορτίζεται να μεταβεί στην Ιρλανδία και να ζητήσει για λογαριασμό του θείου του Βασιλέως την χείρα της εκεί Πριγκίπισσας Ιζόλδης της ξανθής. Επιστρέφοντας με την Ιζόλδη στη Κορνουάλη από μοιραίο λάθος πίνουν και οι δύο κάποιο μαγικό φίλτρο, που ήταν προορισμένο να προκαλεί ακατανίκητο και αιώνιο έρωτα σε όποιους το γεύονταν. Έτσι αμφότεροι, έρμαιοι του πάθους τους, απατούν τον Βασιλέα, αν και τον σέβονται. Αργότερα ο Τριστάνος, (για να απαλλαγεί απ΄ αυτόν τον έρωτα) παντρεύεται την Ιζόλδη τη Λευκώλενο. Σε τραυματισμό του όμως από δηλητηριασμένο βέλος και γνωρίζοντας πως το αντίδοτο το έχει η Ιζόλδη η ξανθή την ειδοποιεί να σπεύσει σε τακτή προθεσμία. Στην έκκλησή του εκείνη προστρέχει πράγματι με πλοίο με λευκά πανιά όπως της είχε υποδείξει ο Τριστάνος. Η σύζυγός του όμως η Ιζόλδη η Λευκώλενος από ζηλοτυπία αναγγέλλει στον κατάκοιτο Τριστάνο ότι το πλοίο φθάνει με μαύρα όμως πανιά όπου κι εκείνος πλέον άπελπις εκπνέει. Μετ΄ ολίγο στο στήθος του εκπνέει και η μόλις αφιχθείσα φίλη του Ιζόλδη.

Σημείωση

Ο Κελτικός αυτός θρύλος που φέρει έκδηλα και συγκεχυμένα στοιχεία από την Ελληνική μυθολογία, από του Αττικού θρύλου του Θησέα και του Αιγέα, τον οποίο και επεξεργάσθηκαν οι τροβαδούροι του 12ου και 13ου αιώνα Μπερούλ και Τομάς, σημείωσε καταπληκτική επιτυχία στην Ευρώπη. Ανασύνθεση του έπους αυτού επιχείρησε ο Ιωσήφ Μπετιέ το 1900. Επίσης το έργο αυτό μεταφράσθηκε στην ελληνική από τον Νίκο Βεντήρη.