Ο Κοσμάς Πολίτης (1888-1974) ήταν ένας απ' τους σημαντικότερους πεζογράφους της γενιάς του '30. Το πραγματικό του όνομα ήταν Παρασκευάς Ταβελούδης.
Βιογραφία
Γεννήθηκε στις 16 Μαρτίου 1888 στην Αθήνα. Ο πατέρας του καταγόταν από την Μυτιλήνη και η μητέρα του από το Αϊβαλί. Η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στη Σμύρνη το 1890, έπειτα από οικονομική καταστροφή. Τα παιδικά του χρόνια δεν ήταν ευχάριστα: ο πατέρας του ήταν αυταρχικός και η φιλάσθενη μητέρα του πέθανε όταν εκείνος ήταν 12 χρονών. Τη φροντίδα του ανέλαβε μια γαλλίδα δασκάλα και η 18 χρόνια μεγαλύτερη αδερφή του Μαρία. Φοίτησε στην Ευαγγελική Σχολή και στο Αμερικάνικο Κολέγιο της Σμύρνης, χωρίς ποτέ να πάρει απολυτήριο: στη δευτέρα γυμνασίού εγκατέλειψε το σχολείο και άρχιστε να εργάζεται στην Τράπεζα Ανατολής. Το 1918 παντρεύτηκε την Κλάρα Κρέσπι, ευγενή αυστροουγγκρικής καταγωγής. Ένα χρόνα μετά απέκτησαν μια κόρη, την Φοίβη (Κνούλη).
Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή εγκατέλειψε τη Σμύρνη και εγκαταστάθηκε αρχικά στο Παρίσι, έπειτα στο Λονδίνο, όπου εργαζόταν στο εκεί υποκατάστημα της Ιονικής Τράπεζας, και τελικά το 1924 στην Αθήνα, όπου έγινε και υποδιευθυντής της Τράπεζας, ένα χρόνο μετά.
Στα γράμματα εμφανίστηκε ξαφνικά, το 1930, σε ηλικία 42 ετών, ενώ ήδη είχε αξιόλογη επαγγελματική σταδιοδρομία, με το μυθιστόρημα το Λεμονοδάσος. Η επιτυχία του έργου ήταν μεγάλη και προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση το γεγονός ότι ο ίδιος δεν έκανε καμία ενέργεια για να προβληθεί.
Το 1933 εκδόθηκε το δεύτερο μυθιστόρημά του, η Εκάτη, που δεν αντιμετωπίστηκε ευνοϊκά από την κριτική. Το 1934 μετατέθηκε στην Πάτρα, ενώ εν τω μεταξύ είχε συνάψει σχέση με μια άλλη γυναίκα και είχε εγκαταλείψει την οικογένειά του. Κατά την παραμονή του στην Πάτρα έγραψε την Eroica, που εκδόθηκε το 1938 και τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο μυθιστορήματος την επόμενη χρονιά, και δημοσίευσε σε συνέχειες στο περιοδικό Νέα Γράμματα την Κυρία Ελεονώρα (1935) και το 1939, στο ίδιο περιοδικό, τη Μαρίνα.
Το 1942 πέθανε η κόρη του. Αυτό το γεγονός τον συγκλόνισε και θεώρησε τον εαυτό του υπεύθυνο, καθώς πίστευε ότι αν δεν είχε εγκαταλείψει το σπίτι του, η κοπέλα θα ζούσε ακόμα. Επέστρεψε στη γυναίκα του, με την οποία επανασυνδέθηκε και εγκατέλειψε την δουλειά του στην Τράπεζα. Από τότε ζούσε αποκλειστικά από τις μεταφράσεις του. Το 1944 έγινε μέλος του Κ.Κ.Ε. και το 1945 δημοσίευσε το μυθιστόρημα Το Γυρί, που αντικατοπτρίζει τους κοινωνικούς προβληματισμούς του.
Ιδρυτικό μέλος της Ε.Δ.Α., κατήλθε στις εκλογές, χωρίς να εκλεγεί, το 1951. Το 1960 τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο διηγήματος για την Κορομηλιά (είχε δημοσιευτει το 1946). Δύο χρόνια αργότερα δημοσίευσε το μυθιστόρημα "Στου Χατζηφράγκου".
Το 1967, την ημέρα του πραξικοπήματος, πέθανε η σύζυγός του κι ο ίδιος συνελήφθη και ανακρίθηκε ως αριστερός. Αφέθηκε τελικά ελεύθερος μετά από παρέμβαση της Τατιάνας Μιλιέξ. Ο κλονισμός από το θάνατο της γυναίκας του ήταν μεγάλος, αλλά δεν τον εμπόδισε να αρχίσει να γράφει ένα νέο έργο (Το Τέρμα).
Το 1973 εισήχθη στον Ευαγγελισμό με αναπνευστική και καρδιακή ανεπάρκεια , και στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε οίκο ευγηρίας. Το 1974 νοσηλεύτηκε ξανά στον Ευαγγελισμό όπου και πέθανε, στις 23 Φεβρουρίου.
Έργο
- Λεμονοδάσος, μυθιστόρημα, 1930
- Εκάτη ,μυθιστόρημα, 1933
- Η κυρία Ελεονώρα, νουβέλα, 1935
- Εroϊca, μυθιστόρημα, 1937
- Μαρίνα, νουβέλα , 1939
- Τζούλια, διήγημα, 1943
- Το Γυρί, μυθιστόρημα, 1944
- Το ρέμα, διήγημα, 1945
- Η κορομηλιά, νουβέλα, 1946
- Η πρώτη ανάσταση, διήγημα, 1956
- Ένα διπλό, διήγημα, 1959
- Στου Χατζηφράγκου, μυθιστόρημα, 1962
- Τέρμα (ημιτελές), 1975
- Κωνσταντίνος ο Μέγας, θεατρικό, 1957
- πλούσιο μεταφραστικό έργο
Βιβλιογραφία
- Η μεσοπολεμική πεζογραφία, εκδ. Σοκόλη, τ.Ζ'
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
<@=@=@>