Η Μάχη των Φαρσάλων (9 Αυγούστου 48 π.Χ.) ήταν μια αποφασιστική σύγκρουση ανάμεσα στα στρατεύματα του Καίσαρα και του Πομπηίου κατά τον Ρωμαϊκό Εμφύλιο.
Εισαγωγή
Το έτος 49 π.Χ. κλιμακώθηκε η ένταση που υπήρχε ανάμεσα στον Γάιο Ιούλιο Καίσαρα (περίπου 100-44 π.Χ.) και στον Πομπηίο (106-48 π.Χ.) σε εμφύλιο πόλεμο. Ο Καίσαρας γρήγορα πήρε τον έλεγχο στην Ιταλία και νίκησε τους υποστηρικτές του Πομπηίου στην Ισπανία.Η αποφασιστική μάχη όμως έμελλε να γίνει στην Ελλάδα. Μια πρώτη σύγκρουση στο Δυρράχιο ανάμεσα στον Καίσαρα και τον Πομπηίο ανέδειξε νικητή τον Πομπηίο. Η νίκη αυτή όμως δεν ήταν αποφασιστικής σημασίας.
Οι στρατοί
Οι δυνάμεις του Καίσαρα ανέρχονταν σε 22.000 λεγεωνάριους και περίπου 1000 ιππείς. Ανάμεσα στους υποστηρικτές του Καίσαρα που πολέμησαν σε αυτή την μάχη ήταν ο Μάρκος Αντώνιος, ο Πούμπλιος Σύλλας κ.α. Οι δυνάμεις του Πομπηίου ανέρχονταν σε 45.000 λεγεωνάριους(11 λεγεώνες) και περίπου 7000 ιππείς. Ανάμεσα στους υποστηρικτές του Πομπηίου στην μάχη αυτή συγκαταλέγονται οι Λούκιος Δομίτιος Αενόβαρβος, Λαβηινός κ.α.
Η μάχη
Τον Αύγουστο του 48 π.Χ., οι δυο στρατοί βρέθηκαν στην Θεσσαλία. Ο Πομπηίος επιχείρησε πρώτος να επιτεθεί στον Καίσαρα και έτσι οι δυο στρατοί βρέθηκαν αντιμέτωποι κάπου κοντά στη σημερινή πόλη των Φαρσάλων στις 9 Αυγούστου. Και οι δυο στρατοί παρατάχθηκαν με το ένα πλευρό τους προς τον ποταμό Ενιππέα, σε σημείο με απότομες όχθες. Ο Πομπηίος βασιζόμενος στην συντριπτική υπεροχή του σε ιππείς, ήλπιζε να υπερφαλλαγγίσει τη δεξιά πτέρυγα του Καίσαρα αφού πρώτα έτρεπε σε φυγή το ιππικό του. Ο Πομπήιος παρέταξε τις λεγεώνες του σε δέκα ζυγούς, λόγω της χαμηλής μαχητικής αξίας των λεγεώνων του σε σχέση με τους εξαιρετικά εκπαιδευμένους και έμπειρους λεγεωνάριους του Καίσαρα. Πράγματι,το ιππικό του Πομπηίου έτρεψε σε φυγή τους ιππείς του Καίσαρα όμως βρέθηκε αντιμέτωπο με μια αναπάντεχη έκπληξη. Ο Καίσαρας είχε προβλέψει την κίνηση αυτή του Πομπήιου και είχε τοποθετήσει στην δεξιά του πτέρυγα, πίσω από το ιππικό του, 2000 επίλεκτους λεγεωνάριους. Οι λεγεωνάριοι αυτοί, χρησιμοποιώντας τα ακόντιά τους (λατ. pilum,πίλουμ) ως δόρατα, κατάφεραν να τρέψουν σε φυγή το ιππικό του Πομπηίου. Εν τω μεταξύ, οι δυνάμεις του Καίσαρα κινήθηκαν γρήγορα για να συγκρουστούν με τις λεγεώνες του Πομπήιου, οι οποίες είχαν παραμείνει ακίνητες. Στην άγρια μάχη που ακολούθησε έβαλε τέλος η επιτυχημένη κυκλωτική κίνηση του σώματος των επιλέκτων λεγεωναρίων. Την στιγμή εκείνη ολόκληρη η παράταξη του Πομπηίου κατέρρευσε και τράπηκε σε φυγή.
Απώλειες
Οι απώλειες στο στρατό του Πομπηίου ανήλθαν σε 15.000 λεγεωνάριους, 24.000 λεγεωνάριοι και 9 αετοί (σύμβολα λεγεώνων) αιχμαλωτίστηκαν. Οι μεγάλες απώλειες στην πλεύρα του ηττημένου στις μάχες της αρχαιότητας οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην καταδίωξη που ακολουθούσε την μάχη. Οι απώλειες στον στρατό του Καίσαρα ανήλθαν σε 30 εκατόνταρχους και 200 λεγεωνάριους περίπου.
Επίλογος
Μετά την μάχη αυτή ο Πομπηίος κατέφυγε πρώτα στην Λάρισα και έπειτα στην Αίγυπτο, όπου και τελικά δολοφονήθηκε. Ο Καίσαρας, έγινε απόλυτος κυρίαρχος στην Ρώμη.
Βιβλιογραφία
* Adrian Goldsworthy - The complete Roman army, Thames&Hudson
* William E. Gwatkin, Jr., Some Reflections on the Battle of Pharsalus, Transactions and Proceedings of the American Philological Association, Vol. 87. (1956), pp. 109-124.
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
<@=@=@>