HellenicaWorld

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης, έργο του Ντελακρουά.

Η Τέταρτη Σταυροφορία (1201-1204) είχε στόχο την κατάληψη της Ιερουσαλήμ μέσω μιας εισβολής στην Αίγυπτο, αλλά παρέκκλινε από το στόχο της και οι Σταυροφόροι κατέλαβαν τελικά την Κωνσταντινούπολη, καταλύοντας τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και ιδρύοντας τη Λατινική Αυτοκρατορία.

Προηγούμενα γεγονότα

Μετά την αποτυχία της Γ' Σταυροφορίας, δεν υπήρχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην Ευρώπη για μια νέα Σταυροφορία ενάντια στους Μωαμεθανούς. Η Ιερουσαλήμ ήταν κάτω από τον έλεγχο της δυναστείας των Αγιουβιδών, οι οποίοι κυβερνούσαν όλη τη Συρία και την Αίγυπτο εκτός από μερικές πόλεις στην ακτή, τις οποίες ήλεγχε ακόμη, το σταυροφορικό Βασίλειο της Ιερουσαλήμ, με πρωτεύουσά του την Άκρα. Η Γ' Σταυροφορία είχε επίσης εγκαθιδρύσει ένα Βασίλειο στην Κύπρο.

Σημαντικά πρόσωπα της Δ' Σταυροφορίας

* Ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ - Θερμός υποστηρικτής της Σταυροφορίας (με στόχο τους Άγιους Τόπους)

* Ο Βονιφάτιος ο Μονφερατικός - Ο ηγέτης της Δ' Σταυροφορίας

* Ο Δόγης Ερρίκος Δάνδολο - ο ανώτατος άρχων της Γαληνότατης Δημοκρατίας της Βενετίας

* Ο Ισαάκιος Β' Άγγελος - Βυζαντινός αυτοκράτορας ο οποίος έχασε το αξίωμά του από τον αδελφό του Αλέξιο Γ' Άγγελο

* Ο Αλέξιος Δ' Άγγελος - γιος του εξόριστου αυτοκράτορα Ισαάκ Β' Αγγέλου, ο οποίος έγινε αυτοκράτορας με τη βοήθεια των σταυροφόρων

* Ο Αλέξιος Ε' Δούκας ο Μούρτζουφλος, έγινε αυτοκράτορας, αφού σκότωσε τον Αλέξιο Άγγελο και αντιστάθηκε στους σταυροφόρους

* Ο Βαλδουίνος της Φλάνδρας, ο οποίος ορίστηκε από τους Σταυροφόρους ως Λατίνος αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης

Άλλα πρόσωπα της Δ' Σταυροφορίας

* Ο Όθων ντε λα Ρος, στον οποίο παραχωρήθηκε ένα δουκάτο που περιλάμβανε την Αττική, την ανατολική Στερεά και τη Σαλαμίνα.

Πρωτογενείς πηγές για τη Δ' Σταυροφορία

* Ο Νικήτας Χωνιάτης ιστορικός του Βυζαντίου, έγραψε για την καταστροφή της Κωσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους

* Ο Γοδεφρείδος Βιλλαρδουίνος, σταυροφόρος με σημαντική επιρροή, παρών σε όλες τις αποφάσεις που οδήγησαν στην εξέλιξη της Δ' Σταυροφορίας, και ιστορικός

* Ο Ρόμπερτ του Κλαρύ, σταυροφόρος

* Ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄, μέσω της δριμύτατα επικριτικής επιστολής που έστειλε στον Επίτροπό του στην Ιερουσαλήμ, ο οποίος εγκατέλειψε τη θέση του για να υποστηρίξει τους Σταυροφόρους στην Κωνσταντινούπολη

* Διάφορες άλλες ιστορικές πηγές από κείμενα της εποχής

Οι σκοποί της Δ’ Σταυροφορίας

* Ο σκοπός του Πάπα Ιννοκέντιου Γ’ ήταν η ανάκτηση των Αγίων Τόπων. Για το σκοπό αυτό υποστήριξε τη συνέχιση των Σταυροφοριών με την ελπίδα να ανακτηθεί το χαμένο έδαφος της Γ’ Σταυροφορίας.

* Ο σκοπός των Σταυροφόρων ήταν το οικονομικό κέρδος και η δόξα. Χαρακτηριστικό είναι ότι Σταυροφόροι κατά βάση έγιναν όσοι, Γάλλοι κυρίως, ευγενείς δεν είχαν τα πρωτοτόκια των οικογενειών τους, συνεπώς δεν είχαν σημαντικές πιθανότητες να κληρονομήσουν την πατρική τους περιουσία.

* Ο σκοπός των Βενετών ήταν πολύ καθαρά το οικονομικό κέρδος. Όπως αναφέρει ο Γοδεφρείδος Βιλλαρδουίνος, όταν η αντιπροσωπεία των μελλοντικών Σταυροφόρων ζήτησε από τους Βενετούς να τους μεταφέρουν στην Αίγυπτο, αυτοί συμφώνησαν να χρηματοδοτήσουν τα πλοία, πληρώματα και εξοπλισμό με αντάλλαγμα 50% των κερδών από την εκστρατεία

* Ο σκοπός του Αλέξιου Δ’ ήταν η κατάκτηση του θρόνου του Βυζαντίου που είχε χάσει ο πατέρας του, Ισαάκιος Β', από τον αδελφό του και θείο του Αλέξιου Δ', Αλέξιο Γ' το 1195.

Η τελική πορεία των σταυροφόρων της Δ’ Σταυροφορίας

Αν και στόχος των Σταυροφόρων ήταν η Αίγυπτος (και μέσω αυτής η ανακατάληψη της Ιερουσαλήμ), τελικά οι Σταυροφόροι επιτέθηκαν εναντίον της:

* Ζάρα, πόλης της σημερινής Κροατίας, με καθολικό πληθυσμό, για λογαριασμό των Βενετών

* Κωνσταντινούπολης, χριστιανικής πόλης με ορθόδοξο πληθυσμό, για λογαριασμό του Αλέξιου Δ’

Οι Σταυροφόροι της Δ΄Σταυροφορίας δεν πολέμησαν ποτέ τους Μουσουλμάνους με εξαίρεση κάποιους μεμονωμένους ιππότες όπως ο Γοδεφρείδος Α' Βιλλαρδουίνος, ανηψιός του Γοδεφρείδου Βιλλαρδουίνου, ο οποίος έφτασε μέχρι την Παλαιστίνη.