Γεώργιος Γεμιστός Πλήθων


Ο Πλήθων Γεώργιος Γεμιστός ήταν Έλληνας φιλόσοφος και πολιτικός άνδρας (1355 - 1450) "1452". Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και αργότερα, όταν οι ιδέες του άρχισαν να γίνονται στόχος κάποιων σκληροπηρυνικών του Οικουμενικού Πατριαρχείου (που εξόντωσαν τον μαθητή του Ιουβενάλιο), εγκαταστάθηκε με την ανοχή του φίλου του, αυτοκράτορος Μανουήλ του Β' Παλαιολόγου στο Δεσποτάτο του Μυστρά.

Ζωή

Σχετικά με τα νεανικά του χρόνια δεν υπάρχουν πολλά ακριβή στοιχεία. Τα μεγαλύτερο μέρος του τμήματος αυτού της ζωής του πέρασε στην Κωνσταντινούπολη, ενώ για κάποιο διάστημα διέμεινε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και μάλιστα στην Προύσα, όπου μαθήτευσε κοντά στον κατά τα άλλα άγνωστο Εβραίο οπαδό του Αβερρόη, και του Αβικένα, Ελισσαίο. Είναι πολύ πιθανό ότι πίσω από το όνομα Ελισσαίος κρύβεται το όνομα κάποιου Πέρση δερβίση ενδεχομένως μευλεβίτη ο οποίος του έκανε γνωστά, εκτός από τους περσοάραβες σχολιαστές του Αριστοτέλη, τα αιρετικά δόγματα του Σοχραβαρδή και του Ρουμή καθώς και άλλων Περσών. Το 1400 εγκαταστάθηκε στον Μυστρά, την πρωτεύουσα του Δεσποτάτου του Μορέως, όπου ίδρυσε φιλοσοφική σχολή. Μεταξύ των μαθητών του συγκαταλέγονται οι Βησσαρίων, Γεννάδιος Σχολάριος, Ιωάννης Αργυρόπουλος, Δημήτριος Χαλκοκονδύλης, Γεώργιος Ερμητιανός και πολλοί άλλοι. Οι δεσπότες του Δεσποτάτου Θεόδωρος Α΄ (1383-1407), Θεόδωρος Β΄ (1407-1443) και Κωνσταντίνος (1428/1443-1449, ο κατοπινός αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ΙΑ’) συχνά ζητούσαν την γνώμη του για διάφορα θέματα. Επίσης ο Πλήθων ήταν σύμβουλος και των τελευταίων αυτοκρατόρων του Βυζαντίου. Είχε επίσης μακρά σταδιοδρομία ως δικαστής.

Το 1438-39 συνόδευσε τον αυτοκράτορα Ιωάννη Η' στη Σύνοδο της Φεράρας-Φλωρεντίας. Επίσης μέλος της αποστολής ήταν και ο μαθητής του Πλήθωνα, ο ανθρωπιστής λόγιος και κατοπινός καρδινάλιος Βησσαρίων. Στη διάρκεια της παραμονής του στη Φλωρεντία η προσωπικότητα, η μόρφωση και η ευγλωττία του Πλήθωνα εντυπωσίασε ιδιαιτέρως τους Ιταλούς ανθρωπιστές και μεταξύ αυτών τον ηγεμόνα της Φλωρεντίας Κόζιμο ντε Μέντιτσι.

Ο Πλήθων πέθανε υπέργηρος από φυσικά αίτια στην Λακεδαίμονα το 1450 "1452" και λόγω της καθόδου των Οθωμανών που ακολούθησε μετά από λίγα χρόνια, οι περισσότεροι μαθητές του, ανάμεσα στους οποίους και ο μετέπειτα καρδινάλιος Βησσαρίων, έφυγαν στην Ιταλία όπου συνέβαλαν σημαντικά στην λεγόμενη Αναγέννηση. Το 1466 Ιταλοί θαυμαστές του με επικεφαλής τον Σιγισμούνδο Μαλατέστα εισέβαλαν στην Λακεδαίμονα, πήραν τα οστά του και τα μετέφεραν στο Ναό των Μαλατέστα (Tempio Malatestiano) στο Ρίμινι όπου βρίσκονται μέχρι σήμερα, «για να βρίσκεται ο μεγάλος διδάσκαλος μεταξύ ελευθέρων ανθρώπων».

Έργο

Ένθερμος υπερασπιστής της φυσικής και πολιτισμικής συνέχειας του Ελληνισμού («εσμέν Έλληνες το γένος, ως η τε φωνή και η πάτριος παιδεία μαρτυρεί»), βαθύς γνώστης του Πλατωνισμού, συνέθεσε πολλούς ύμνους προς τους Έλληνες Θεούς, συγκρότησε τον φιλοσοφικο-λατρευτικό «Κύκλο» του Μυστρά, και συνέγραψε τα «Περί ων Αριστοτέλης προς Πλάτωνα διαφέρεται» και «Περί Νόμων». Το τελευταίο, ένα πλήρες σχέδιο για επανελληνοποίηση της Πελοποννήσου, δυστυχώς κάηκε δημόσια μετά τον θάνατό του από τον πατριάρχη Γεννάδιο Σχολάριο, καθώς θεωρήθηκε «ειδωλολατρικό» και «σατανικό», που περιείχε υποτίθεται στις σελίδες του «τα σαπρά των Ελλήνων ληρήματα».

Βιβλιογραφία

* Μανδηλάς Κώστας, «Γεώργιος Γεμιστός – Πλήθων», Αθήναι 1997, ISBN 960-7748-085

Ντοκιμαντέρ: Ο Γεώργιος Γεμιστός-Πλήθων και η ιταλική Αναγέννηση (προβολή) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)


Ελληνίδες και Έλληνες λόγιοι (1453 - 1821)
15ος αιώνας
Γεώργιος Γεμιστός ΠλήθωνΓεννάδιος ΣχολάριοςΛουκάς ΝοταράςΒησσαρίωνΙσίδωρος του ΚιέβουΘεόδωρος ΓαζήςΓεώργιος ΤραπεζούντιοςΙωάννης ΑργυρόπουλοςΚωνσταντίνος ΛάσκαριςΛαόνικος ΧαλκοκονδύληςΜανουήλ ΜοσχόπουλοςΝικόλαος ΣεκουνδινόςΓεώργιος ΦραντζήςΜάζαριςΓρηγόριος Γ΄ ΜαμμήςΜατθαίος ΚαμαριώτηςΓεώργιος ΑμιρούτζηςΔημήτριος ΧαλκοκονδύληςΓεώργιος Ερμώνυμος ο ΣπαρτιάτηςΜιχαήλος ΑποστόληςΑνδρόνικος ΚάλλιστοςΔημήτριος Ράλλης ΚαβάκηςΜιχαήλ Μάρουλος ΤαρχανιώτηςΜάρκος ΜουσούροςΝικόλαος ΤομαίοςΓεώργιος ΑλεξάνδρουΑλέξανδρος ΓεωργίουΙωάννης ΜόσχοςΜάξιμος Γ΄ ΧριστώνυμοςΝήφων Β΄Λεονάρδος ΧίοςΔιονύσιος ο εξ ΑγράφωνΙουστίνος ΔεκάδυοςΕμμανουήλ ΓεωργιλάςΔούκαςΓεώργιος ΚωδινόςΔανιήλ ΕφέσουΑντώνιος ΠυρόπουλοςΙλαρίων ΜοναχόςΘεοφάνης ΜηδείαςΝικόλαος ΑκτιακόςΑντώνιος ΔαμιλάςΛουκάς ΣπαντωνήςΜαρίνος ΒαρλέταςΘεόδωρος ΑγαλλιανόςΙωάννης ΓρηγορόπουλοςΘεόδωρος ΣπανδουγίνοςΙωσήφ ΘεσσαλονικεύςΘεόδωρος ΚαρυστηνόςΙωάννης ΜουζάκηςΓερμανός ΑιτωλόςCreticusΑνδρόνικος ΚοντοβλάκαςΙωάννης ΠόλοςΑγαπητός ΚασσιανόςΙωάννης ΚαναβούτζηςΜιχαήλ ΧρυσολωράςΙωάννης Ρώσος
16ος αιώνας
Ιανός ΛάσκαριςΆγγελος ΛάσκαριςΙωάννης ΛάσκαριςΦραγκίσκος ΛάσκαριςΖαχαρίας ΚαλλιέργηςΜανουήλ ο ΚορίνθιοςΜάξιμος ο ΑγιορίτηςΑρσένιος ΑποστόληςΔημήτριος ΜόσχοςΓεώργιος ΜόσχοςΘωμάς ΔιπλοβατάτζηςΝικόλαος ΛουκάνηςΦραγκίσκος ΜαυρόλυκοςΙάκωβος ΤριβώληςΓεώργιος ΚορίνθιοςΆγγελος ΦόρτιοςΛεονάρδος ΦόρτιοςΑλέξανδρος ΦόρτιοςΝικόλαος ΣοφιανόςΛήσταρχοςΘωμάς ΕλεαβούλκοςΙωάννης ΤαρχανιώτηςΙωάννης ΜαυρομάτηςΙωαννίκιος ΚαρτάνοςΠαχώμιος ΡουσάνοςΔαμασκηνός ΣτουδίτηςΆγγελος ΒεργίκιοςΝικόλαος ΒεργίκιοςΙωάννης ΒεργίκιοςΓεώργιος ΒεργίκιοςΝίκανδρος ΝούκιοςΜατθαίος ΔεβάρηςΑντώνιος ΈπαρχοςΣτυλιανός ΡίκηςΑψαράδεςΦραγκίσκος ΠόρτοςΙωάννης ΑλβάνηςΔιονύσιος ΖαννετίνοςΓεώργιος ΚαλύβαςΑντώνιος ΚαλλιέργηςΙωάννης ΖυγομαλάςΜιχαήλ Σοφιανός (Χίος)Ελευθέριος ΡόδιοςΖαχαρίας ΣκορδύλιοςΛεόντιος ΕυστράτιοςΑλέξανδρος ΝερούληςΘεοδόσιος ΖυγομαλάςΝικόλαος ΜαλαξόςΜανουήλ ΜαλαξόςΓρηγόριος ΜαλαξόςΙερεμίας Β΄ ΤρανόςΔανιήλ ΦουρλάνοςΙωάννης Σωζόμενος (πρεσβύτερος)Ιάσων ΣωζόμενοςΙωάννης ΣωζόμενοςΚλαύδιος ΣωζόμενοςΑγία Φιλοθέη η ΑθηναίαΙάκωβος ΠαλαιολόγοςΣτέφανος ΛουζινιάνοςΙάσων ΔενόρεςΠέτρος ΔενόρεςΙωάννης ΜορζήνοςΑνδρέας ΕυδαιμονογιάννηςΣυμεών ΚαβάσιλαςΙωάννης ΚορέσηςΜιχαήλ ΚορέσηςΛεονάρδος ΜινδόνιοςΙωάννης ΜινδόνιοςΣολομών ΡοδινόςΙέραξΑλοΰσιος ΛολλίνοςΓεώργιος κόμης ΠαλαιόκαπαςΕμμανουήλ ΓλυζώνιοςΑρσένιος ΕλασσώνοςΙερόθεος ΜονεμβασίαςΜελέτιος ΠηγάςΙάκωβος ΔιασωρίνοςΘεωνάςΜάξιμος ΜαργούνιοςΓαβριήλ ΣεβήροςΙωάννης ΦωκάςΑιμίλιος ΠόρτοςΔωρόθεος ΜονεμβασίαςΜανουήλ ΠελοποννήσιοςΘεοσκόπολιςΤζάνες ΚορωναίοςΛουδοβίκος ΠοθοκάταροςΔημήτριος ΔούκαςΓεώργιος ΒάλσαμοςΔημήτριος ο ΘεσσαλονικεύςΜεγαλοσπηλιώτεςΆγγελος ΚαλεπιανόςΜιχαήλ ΠαραστάτηςΝικόλαος ΝησιώτηςΝικόλαος Σοφιανός (ιατρός)Ιωάννης ΓεμιστόςΜιχαήλ ΣοφιανόςΝικόλαος ΠέτροςΠέτρος ΣόντιοςΑνδρέας ΚουνάδηςΑλέξιος ΡαρτούροςΙωάννης ΒροντόπουλοςΑντώνιος Μέγας ΡήτωρΘεοφάνης ο ΘεσσαλονίκηςΙωάννης ΚασιμάτηςΑλέξανδρος ΙουστινιάνηςΚωνσταντίνος ΤέμενοςΑντώνιος ΚαλοσύναςΒασίλειος ΒάλεριςΙωάννης ΒοναφεύςΓεώργιος ΔευτερεύοςΓεώργιος ΣκορδύλιοςΧριστόφορος ΚαμπάνηςΚωνσταντίνος ΠαλαιόκαπαςΑνδρέας Δημητρίου (λόγιος)Αντώνιος ΑρκούδιοςΝαθαναήλ ΧύχαςΙωάννης ΝαθαναήλΧριστόφορος ΚονταλέοςΚωνσταντίνος Ράλλης (λόγιος)Φράγκος ΤελούνταςΝείλος ΧίοςΘεοφάνης ΛογαράςΜητροφάνης ΙερομόναχοςΜελέτιος ΒλαστόςΜανουήλ ΒλαστόςΓεώργιος ΒλαστόςΔιονύσιος ιερομόναχος
17ος αιώνας
Κύριλλος ΛούκαριςΗλίας Μηνιάτης• Γεώργιος Κορέσιος Θεόφιλος ο Κορυδαλλεύς Νικόλαος Κούρσουλας Μελέτιος Συρίγος Πέτρος Αρκούδιος Μητροφάνης Κριτόπουλος Ιωάννης Ματθαίος Καρυόφυλλος Νεόφυτος Ροδινός Γεώργιος Βουστρώνιος Λέων Αλλάτιος Ιωάννης Κωττούνιος Νικόδημος Μεταξάς Γεώργιος Κονταρής Ευθύμιος Αντιοχείας Μακάριος Αντιοχείας Λεονάρδος Φιλαράς Διονύσιος Κατηλιανός Χριστόφορος Άγγελος
18ος αιώνας

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

<@=@=@>


www.hellenica.de