Το ποταμόπλοιο είναι ένας ιδιαίτερος ναυπηγικός τύπος πλοίου προορισμένο να εκτελεί ποταμοπλοΐα. Πρόκειται για πλοίο πλατύ με μικρό βύθισμα, χωρίς καρίνα, που χρησιμοποιείται για μεταφορές μέσα σε ποτάμια, εκεί όπου τα κανονικά πλωτά δεν μπορούν να ταξιδέψουν λόγου βάθους. Η κίνηση των ποταμόπλοιων γίνεται με μηχανές κυρίως, αλλά μερικές φορές και με ρυμούλκηση ή πρόωση από άλλα πλωτά, οπότε ονομάζεται απλώς ποταμοφορτηγίδα.

Στην κεντρική Ευρώπη υπάρχει ένα μεγάλο δίκτυο από ποταμια και κανάλια που είναι κατάλληλα για ποταμόπλοια και η μεταφορά στο ποτάμι αποτελεί ένα σημαντικό μεταφορικό μέσον. Σε τροπικά δάση το ποτάμι είναι πολλές φορες ο μοναδικός τρόπος για την μεταφορά εμπορευμάτων, όπως στο Κογκό η παλαιότερα στον Αμαζόνιο.