Διαφθορά
|
Γενικά, διαφθορά είναι η κατάχρηση της εξουσίας από τους κυβερνητικούς ανώτερους υπαλλήλους κυβερνητικών δυνάμεων. Συνήθως η κατάχρηση έγκειται στην παράνομη, συνήθως μυστική, απόκτηση ιδιωτικής περιουσίας ή αποκόμιση κάποιου άλλου ιδιωτικού οφέλους. Η κατάχρηση της κυβερνητικής δύναμης για άλλους λόγους (μη-ιδιωτικούς), όπως η καταστολή των πολιτικών αντιπάλων και η βιαιότητα της αστυνομίας, δε θεωρείται διαφθορά. Όλες οι μορφές κυβερνήσεων είναι ευαίσθητες στην διαφθορά και την πολιτική δωροδοκία. Οι μορφές διαφθοράς ποικίλλουν: περιλαμβάνουν τη δωροδοκία, τον εκβιασμό, το νεποτισμό, την υπεξαίρεση χρημάτων, την δωροληψία και την κατάχρηση. Ενώ η διαφθορά μπορεί να διευκολύνει την εγκληματική επιχειρηματικότητα όπως την εμπορία ναρκωτικών, τα «ξέπλυμένα» χρήματα, και την παράνομη διακίνηση προϊόντων, δεν περιορίζεται μονάχα σε κυβερνητικούς υπαλλήλους, αλλά επεκτείνεται και σε οργανώσεις που πραγματοποιούν εγκλήματα. Σε μερικά έθνη η διαφθορά είναι τόσο κοινή, που αναμένεται όταν αλληλεπιδρούν οι μικρές επιχειρήσεις ή οι απλοί πολίτες με τους κυβερνητικούς ανώτερους υπαλλήλους. Το αποτέλεσμα της πολιτικής διαφθοράς είναι η κλεπτομανία. Η διαφθορά διαφέρει ανάλογα με τη χώρα ή την εξουσία. Ορισμένες πολιτικές πρακτικές χρηματοδότησης που είναι νόμιμες σε μια χώρα μπορούν να είναι παράνομες σε άλλη. Σε μερικές χώρες, οι κυβερνητικοί ανώτεροι υπάλληλοι έχουν τόσο ευρείες δυνάμεις, που τα όρια μεταξύ του νόμιμου και του παράνομου είναι αρκετά δύσκολο να ορισθούν.
Αποτελέσματα στην πολιτική εξουσία, τη διοίκηση και τα όργανα Η διαφθορά θέτει ενα σοβαρό πλήγμα ανάπτυξης. Παραδείγματος χάριν, έχει ειπωθεί από παροχείς υπηρεσιών Internet ότι ο ΟΤΕ καθυστέρησε σκόπιμα τρία χρόνια την παροχή ADSL συνδέσεων Internet στην Ελλάδα, υποχρεώνοντας τους χρήστες να συνδέονται με dial-up συνδέσεις και να έχουν υψηλή χρέωση. Ο ΟΤΕ ισχυρίζεται οτι η καθυστέρηση οφειλόταν στην απουσία υποδομής, σε συνδυασμό με την ελληνική γραφειοκρατία. Μία άλλη σημαντικότατη συνέπεια της διαφθοράς είναι η καταστροφή του περιβάλλοντος. Υπάρχουν πλείστα παραδείγματα οικοπεδοποιήσεων καμμένων περιοχών, αδιαφορία για την μόλυνση του περιβάλλοντος από βιομηχανίες, τεχνικές εταιρίες, κλπ.. που οφείλονται στην απροθυμία ή την σκόπιμη καθυστέρηση εφαρμογής του νόμου από τους κρατικούς φορείς. Επίσης, στην υγεία δεν είναι λίγες οι φορές που καθυστερείται η εξυπηρέτηση ατόμων που δεν έχουν οικονομική άνεση στα δημόσια νοσοκομεία. Στον πολιτικό βίο η διαφθορά υπονομεύει τη δημοκρατία και την καλή και σωστή διακυβέρνηση. Είναι πιθανό ακόμα να περιφρονούνται ή και να υπονομεύονται επίσημες διαδικασίες. Η δωροδοκία στις εκλογές και στους νομοθετικούς οργανισμούς μειώνει την υπευθυνότητα και διαστρεβλώνει την αντιπροσώπευση στη χάραξη της πολιτικής πορείας. Η διαφθορά στο δικαστικό σύστημα συμβιβάζει το κράτος δικαίου και η διαφθορά στη δημόσια διοίκηση οδηγεί στην άδικη και άνιση παροχή υπηρεσιών. Γενικότερα, η διαφθορά διαβρώνει τη θεσμική ικανότητα της κυβέρνησης καθώς οι διαδικασίες της δεν λαμβάνονται υπόψη, οι πόροι μειώνονται σταδιακά, και τα δημόσια γραφεία αγοράζονται και πωλούνται. Συγχρόνως, η δωροδοκία υπονομεύει τη νομιμότητα της κυβέρνησης και τέτοιων δημοκρατικών αξιών όπως η εμπιστοσύνη και η ανοχή. Δείτε επίσης: διακυβέρνηση Ταυτόχρονα, ακόμη και σε μέρη οπού η διαφθορά δεν υπάρχει (ή τουλάχιστον λέγεται οτι δεν υπάρχει), μερικά άτομα θα κάνουν τις ψεύτικες, αβάσιμες ή ανεύθυνες δαπάνες της δωροδοκίας για να υποστηρίξουν τις πολιτικές ή προσωπικές προκαταλήψεις και τις ημερήσιες διατάξεις τους. Μερικοί, στην πραγματικότητα, θα υποστήριζαν ότι οι δαπάνες ή οι αντίθετες δαπάνες της διαφθοράς έχουν γίνει υποκατάστατο της ενδελεχούς πολιτικής ανάλυσης. Επομένως, ο πολίτης πρέπει να είναι άγρυπνος ώστε να μπορεί να ξεχωρίσει την αποδεδειγμένη διαφθορά από τα πολιτικά παρακινούμενα κίνητρα της διαφθοράς. Οικονομικά αποτελέσματα Η δωροδοκία υπονομεύει επίσης την οικονομική ανάπτυξη με την οικονομική ανεπάρκεια. Στον ιδιωτικό τομέα, η διαφθορά αυξάνει το κόστος της επιχείρησης μέσω της τιμής των παράνομων πληρωμών, το διοικητικό κόστος των ανωτέρων, καθώς και τον κίνδυνο αποκάλυψης παραβιασμένων συμφωνιών. Αν κάποια δωροδοκία αξίωσης μειώσει τις δαπάνες με την κοπή του κωλύματος, η διαθεσιμότητα των δωροδοκιών μπορεί επίσης να προτρέψει τους ανώτερους υπαλλήλους και να σχεδιαστούν νέοι κανόνες και νέες καθυστερήσεις. Όπου η δωροδοκία διογκώνει το κόστος της επιχείρησης, διαστρεβλώνει επίσης τον συγκεκριμένο τομέα, καθώς και όσες εταιρείες διασυνδέονται με αυτόν τον τομέα, καθώς και ο ανταγωνισμός και κατά κάποιον τρόπο έτσι στηρίζονται ανεπαρκείς εταιρείες ανεβάζοντας το κόστος. Η διαφθορά παράγει επίσης τις οικονομικές διαστρεβλώσεις στο δημόσιο τομέα, με την παρέκκλιση της δημόσιας επένδυσης στα δημόσια έργα, όπου οι δωροδοκίες και οι ανταποδόσεις είναι πιο συχνές. Οι ανώτεροι υπάλληλοι μπορούν να αυξήσουν την τεχνική πολυπλοκότητα των προγραμμάτων δημοσίου τομέα, για να κρύψουν ή να προετοιμάσουν το έδαφος για τέτοιες συναλλαγές, με συνέπεια περαιτέρω διαστρέβλωση των επενδύσεων. Η διαφθορά χαλαρώνει επίσης τη συμμόρφωση με την κατασκευή, περιβαλλοντική, ή άλλους κανονισμούς, μειώνει την ποιότητα των κυβερνητικών υπηρεσιών και της υποδομής, και αυξάνει τις δημοσιονομικές πιέσεις στην κυβέρνηση. Οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι ένας από τους παράγοντες πίσω από τη διαφορετική οικονομική ανάπτυξη στην Αφρική και την Ασία είναι ότι στην Αφρική, η διαφθορά έχει λάβει πρώτιστα τη μορφή εξαγωγής χαμηλού μισθώματος με το οικονομικό κεφάλαιο που διακινείται στο εξωτερικό. Έπειτα, συχνά οι αφρικανικές δικτατορίες έχουν τους τραπεζικούς λογαριασμούς τους στην Ελβετία. Το πανεπιστήμιο των ερευνητών της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) υπολόγισε ότι από το 1970 ως το 1996, η οικονομική κάμψη σε 30 χώρες στην περιοχή της Σαχάρας παρήγαγαν συνολικά 187 δίς $, υπερβαίνοντας τα εξωτερικά χρέη αυτών των χωρών. [1] (τα αποτελέσματα που εκφράζονται στην κατασταλμένη ανάπτυξη, έχουν διαμορφωθεί θεωρητικά από τον οικονομολόγο Mancur Olson). Στην περίπτωση της Αφρικής, ένας από τους παράγοντες για αυτήν την συμπεριφορά ήταν η πολιτική αστάθεια, και το γεγονός ότι οι νέες κυβερνήσεις δήμευαν συχνά τα διεφθαρμένα-αποκτηθέντα προτερήματα της προηγούμενης κυβέρνησης. Αυτό ενθάρρυνε τους ανώτερους υπαλλήλους στο να κρύψουν τον πλούτο τους στο εξωτερικό, εξασφαλίζοντας την απροσιτότητα οποιασδήποτε μελλοντικής απαλλοτρίωσης από το εκάστοτε κράτος. Αντίθετα, οι διεφθαρμένες υπηρεσίες στην Ασία, όπως αυτή του κυβερνήτη της Ινδονησίας Haji Mohammad Suharto έχουν πάρει συχνά την μορφή περικοπών παντού (υπό την μορφή φιλοδωρημάτων), προβάλλοντας περισσότερους όρους για την ανάπτυξη μέσω μιας επενδυτικής υποδομής, του νόμου και της τάξης, κ.λ.π. Τύποι κατάχρησης Δωροδοκία Χρειάζονται δύο πρόσωπα για την προσφορά και την αποδοχή δωροδοκιών. Σε μερικές χώρες ο πολιτισμός της δωροδοκίας επεκτείνεται σε κάθε πτυχή της δημόσιας ζωής, καθιστώντας εξαιρετικά δύσκολη την λειτουργία των επιχειρήσεων χωρίς την δωροδόκηση (που τα προσχήματα την παρουσιάζουν ως φιλοδωρήματα). Οι δωροδοκίες μπορούν να απαιτηθούν από έναν ανώτερο υπάλληλο ώστε να κάνει κάτι που πληρώνεται ήδη για να το κάνει. Μπορούν επίσης να απαιτηθούν φιλοδωρήματα προκειμένου να παρακαμφθούν οι νόμοι και οι κανονισμοί. Σε μερικές αναπτυσσόμενες χώρες μέχρι και το μισό του πληθυσμού έχει πληρώσει δωροδοκίες κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 12 μηνών. [2] Χρηματισμός Ο χρηματισμός είναι η αθέμιτη εκμετάλλευση ενός αξιώματος για προσπορισμό κερδών. Ενώ η «φιλοδώρηση» βασίζεται σε προσχήματα τα οποία έχουν ως αποτέλεσμα το προσωπικό κέρδος, το οποίο με τη σειρά είναι δύσκολο να αποδειχθεί ότι πρόκειται για αθέμιτο κέρδος, ο χρηματισμός καθορίζει ότι ο ανώτερος υπάλληλος κερδίζει κάποιο αγαθό αξίας κατά την διάρκεια της εργασίας του. Τα μεγάλα «δώρα» είναι κατάλληλα ως χρηματισμός, και οι περισσότερες χώρες έχουν νόμους εναντίον τους. Παραδείγματος χάριν, οποιοδήποτε δώρο μεγαλύτερης αξίας από $200 στον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, θεωρείται δώρο στο αξίωμα της προεδρίας και στο γραφείο του προέδρου, και όχι στον Πρόεδρο αυτόν καθεαυτόν. Ο αποχωρών Πρόεδρος πρέπει να το αγοράσει, εάν θέλει να το πάρει μαζί του. Ένα άλλο παράδειγμα χρηματισμού είναι όταν ένας πολιτικός χρησιμοποιεί γνώση χωροταξίας για να αγοράσει έδαφος που ξέρει ότι προγραμματίζεται για ανάπτυξη, προτού γίνει γνωστό δημοσίως, και πωλώντας το έπειτα με σημαντικό κέρδος. Αυτό νομικά είναι συγκρίσιμο με τις εμπορικές συναλλαγές μελών στην επιχείρηση. Σχετική έννοια είναι το λεγόμενο φακελάκι. Εκβιασμός και ληστεία Ενώ οι δωροδοκίες απαιτούνται προκειμένου να γίνει κάτι, ο χρηματισμός απαιτείται από τους διεφθαρμένους ανώτερους υπαλλήλους, που ειδάλλως απειλούν να κάνουν παράνομη χρήση της κρατικής δύναμης προκειμένου να επιβληθεί ζημιά. Αυτό είναι παρόμοιο και ισάξιο νομικά με τον εκβιασμό από τις οργανωμένες ομάδες εγκλήματος. Η παράνομη χρήση της κρατικής δύναμης μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την ολοκληρωτική ένοπλη ληστεία. Αυτό εμφανίζεται συνήθως στα ασταθή κράτη με την έλλειψη του ελέγχου του στρατιωτικού και της αστυνομίας. Οι λιγότερο ανοικτές μορφές δωροδοκίας προτιμώνται στα σταθερότερα κράτη. Προτίμηση πελατών Η προτίμηση πελατών αναφέρεται σε αυτούς που υποστηρίζονται, παραδείγματος χάριν με την κυβερνητική απασχόληση. Αυτό μπορεί να είναι νόμιμο, όπως παραδείγματος χάριν όταν αλλάζει μια πρόσφατα εκλεγμένη κυβέρνηση τους κορυφαίους ανώτερους υπαλλήλους στη διοίκηση, προκειμένου να εφαρμοστεί αποτελεσματικότερα η πολιτική της. Αυτό όμως μπορεί να θεωρηθεί ως διαφθορά, εάν αναρμόδια πρόσωπα επιλέγονται πριν από ικανότερα ως πληρωμή για την υποστήριξη του καθεστώτος. Σε μη δημοκρατικές χώρες πολλοί κυβερνητικοί ανώτεροι υπάλληλοι επιλέγονται συχνά για τη δυνατότητα πίστης των κυβερνώντων, παρά των ικανοτήτων τους. Μπορούν σχεδόν αποκλειστικά να επιλεχθούν από μια συγκεκριμένη ομάδα (παραδείγματος χάριν, μία ομάδα Αράβων στο Ιράκ επιλεγμένους από τον Σαντάμ Χουσεΐν, τη νομενκλατούρα στη Σοβιετική Ένωση, ή τους Τζάνκερς στην αυτοκρατορική Γερμανία) που υποστηρίζουν το καθεστώς σε αντάλλαγμα την ευνοϊκή μεταχείριση και την εκδούλευση. Σχετική έννοια είναι το ρουσφέτι. Νεποτισμός Η εύνοια των συγγενών (νεποτισμός) ή των προσωπικών φίλων, εις βάρος των υπολοίπων, είναι διαφθορά. Αυτό μπορεί να συνδυαστεί με τη δωροδοκία, παραδείγματος χάριν όταν μια επιχείρηση απαιτεί την πρόσληψη ενός συγγενή, ο οποίος δεν ειδικεύεται πουθενά και δεν είναι χρήσιμος, με αποτέλεσμα η πρόσληψή του να έχει επιπτώσεις στην επιχείρηση, αλλά παρόλα αυτά να προσλαμβάνεται. Το πιο ακραίο παράδειγμα είναι όταν ένα ολόκληρο κράτος κληρονομείται, όπως στη Βόρεια Κορέα ή τη Συρία. Πλαστογραφία Η πλαστογραφία είναι ολοκληρωτική κλοπή των εμπιστευμένων κεφαλαίων. Όροι που ευνοούν την διαφθορά Μερικοί υποστηρίζουν ότι οι ακόλουθοι όροι ευνοούν την διαφθορά: * Ελλείμματα πληροφοριών * Έλλειψη του ελέγχου και της υπευθυνότητας της κυβέρνησης. * Ευκαιρίες και κίνητρα * Κοινωνικές καταστάσεις
Μελέτες αποδεικνύουν ότι η δημοκρατία, τα κοινοβουλευτικά συστήματα, η πολιτική σταθερότητα, και η ελευθερία του Τύπου όλες συνδέονται με τη χαμηλότερη διαφθορά. [3] Συνεισφορές εκστρατειών Στον πολιτικό χώρο, είναι δύσκολο να αποδειχθεί η διαφθορά, αλλά αδύνατο να αποδειχθεί οτι δεν υπάρχει. Για αυτόν τον λόγο, υπάρχουν συχνά φήμες για πολλούς πολιτικούς, μερικές φορές μέρος εκστρατειών συκοφάντησης. Οι πολιτικοί τοποθετούνται (προφανώς) σε συμβιβαστικές θέσεις λόγω της ανάγκης τους να ζητήσουν τις οικονομικές συνεισφορές για τη χρηματοδότηση εκστρατείας τους. Εάν εμφανιστεί αργότερα να ενεργούν προς όφελος εκείνων που τον χρηματοδότησαν, αυτό είναι μια αφορμή για τη συζήτηση της πολιτικής διαφθοράς. Οι υποστηρικτές μπορούν να ισχυριστούν ότι αυτό είναι συμπτωματικό. Οι κυνικοί αναρωτιούνται γιατί αυτές οι οργανώσεις χρηματοδοτούν τους πολιτικούς, αφού δεν παίρνουν τίποτα για τα χρήματά τους, και δεν έχουν κανένα πρακτικό όφελος. Οι νόμοι που ρυθμίζουν την χρηματοδότηση των πολιτικών εκστρατειών στις Ηνωμένες Πολιτείες απαιτούν ότι όλες οι συνεισφορές και η χρήση τους πρέπει να αποκαλύπτονται δημόσια. Πολλές επιχειρήσεις, ειδικά οι μεγαλύτερες, χρηματοδοτούν και το Δημοκρατικό και το Ρεπουμπλικανικό κόμμα. Ορισμένες χώρες, όπως η Γαλλία, απαγορεύουν συνολικά την εταιρική χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων. Λόγω της πιθανής παράκαμψης αυτής της απαγόρευσης όσον αφορά τη χρηματοδότηση των πολιτικών εκστρατειών, η Γαλλία επιβάλλει επίσης το μέγιστο επιτρεπόμενο κόστος εξόδων που μπορούν να έχουν οι υποψήφιοι για την εκστρατεία τους. Για εκείνους που έχουν υπερβεί αυτά τα όρια, ή που έχουν δώσει παραπλανητικές εκθέσεις δημοσκοπήσεων, είναι πιθανό να ακυρωθεί η υποψηφιότητα τους, ή ακόμα και τους απαγορευτεί το δικαιώμα τους να συμμετάσχουν σε μελλοντικές εκλογές. Επιπλέον, η κυβέρνηση χρηματοδοτεί τα πολιτικά κόμματα σύμφωνα με την επιτυχία τους στις εκλογές. Σε μερικές χώρες, τα πολιτικά κόμματα οργανώνονται απλώς από τις συνδρομές (δίδακτρα ιδιότητας μέλους). Ακόμη και νόμιμα μέτρα όπως αυτά έχουν αναφερθεί ότι πρόκειται περί νομιμοποιημένης διαφθοράς, δεδομένου ότι ευνοούν συχνά τα πρώτα κόμματα των δημοσκοπήσεων. Τα μικρότερου μεγέθους κόμματα και οι ανεξάρτητοι συχνά υποστηρίζουν ότι προσπαθώντας να χαλιναγωγήσουν τους χρηματοδότες τους προστατεύονται τα πρώτα κόμματα λόγω του ότι έχουν εγγυημένη την δημόσια χρηματοδότηση περιορίζοντας τη δυνατότητα της ιδιωτικής χρηματοδότησης από τους ξένους. Έτσι τα μικρά κόμματα αναλώνονται στην αναζήτηση χρηματοδοτών, ενώ τα μεγάλα έχουν εκ του ασφαλούς την χρηματοδότηση του κράτους. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι ανώτεροι υπάλληλοι παίρνουν νόμιμα τα χρήματα από τα δημόσια ταμεία για τις προεκλογικές τους εκστρατείες για να εγγυηθούν ότι θα συνεχίσουν να κρατάνε την επιδρούσες (και συχνά καλοπληρωμένες) θέσεις τους. Μέτρηση της δωροδοκίας Η μέτρηση της δωροδοκίας - υπό τη στατιστική έννοια - δεν είναι φυσικά ένα απλό θέμα, δεδομένου ότι οι συμμετέχοντες δεν είναι συνήθως φυσικά πρόσωπα. Η Transparency International, ο κορυφαίος μη κυβερνητικός οργανισμός αντι-διαφθοράς, βασίζεται σε τρείς μεταβλητές, που ενημερώνονται ετησίως: ένας δείκτης διαφθοράς (βασισμένος στις απόψεις των εμπειρογνωμόνων σχετικά με το πόσο διεφθαρμένες είναι διάφορες χώρες) ένα παγκόσμιο βαρόμετρο διαφθοράς (βασισμένο σε μια έρευνα για τη στάση του ευρύ κοινού απέναντι στην διαφθορά) και μια έρευνα πληρωτών δωροδοκιών, που εξετάζει την προθυμία των ξένων εταιριών να πληρώσουν τις δωροδοκίες. Η Παγκόσμια Τράπεζα συλλέγει μια σειρά των στοιχείων όσον αφορά τη δωροδοκία, συμπεριλαμβανομένου ενός συνόλου δεικτών διακυβέρνησης. Οι 10 ο πιό ελάχιστα διεφθαρμένες χώρες, σύμφωνα με το δείκτη 2005 αντιλήψεων δωροδοκίας, είναι η Ισλανδία,η Φινλανδία,η Νέα Ζηλανδία, η Δανία, η Σιγκαπούρη, η Σουηδία, η Ελβετία, η Νορβηγία, η Αυστραλία, και η Αυστρία. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, οι 9 πιο διεφθαρμένες χώρες είναι το Τσαντ, το Μιανμάρ, το Μπαγκλαντές, το Τουρκμενιστάν, η Αϊτή, η Νιγηρία, η ισημερινή Γουινέα, η Ακτή Ελεφαντοστού, και η Ανγκόλα. Στις ΗΠΑ, βάσει καταδικαστικών αποφάσεων περί πολιτικής διαφθοράς, οι πολιτείες του Μισσισσιπή, της Βόρειας Ντακότα και της Λουιζιάνα ήταν οι τρεις πιο διεφθαρμένες. Η Νεμπράσκα, το Νιου Χάμσαϊρ, το Όρεγκον, και η Αϊόβα είχαν το μικρότερο ποσοστό διαφθοράς. Τα μεγαλύτερα κράτη, η Καλιφόρνια και το Τέξας, ταξινομούνται στη μέση, με την Καλιφόρνια στην 25η θέση και το Τέξας στην 29η [4] Αναφορές * [5] Axel Dreher, Χρήστος Kotsogiannis, Steve McCorriston (2004), δωροδοκία σε όλο τον κόσμο: Στοιχεία από ένα δομικό πρότυπο.
Στην ελληνική γλώσσα
* The World Bank's Private Sector Development Blog on Corruption
* Forum to Free India from Corruption
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License |
||
|
|