Βιβλιοθηκονόμος

Ο βιβλιοθηκονόμος αναπτύσσει διαδικασίες για την οργάνωση των πληροφοριών και παρέχει υπηρεσίες οι οποίες βοηθούν και εκπαιδεύουν άλλους ανθρώπους ώστε να μπορούν να αναγνωρίζουν, εντοπίζουν, έχουν πρόσβαση και χρησιμοποιούν πληροφορίες και πληροφοριακές πηγές (άρθρα, βιβλία, περιοδικά, κ.τ.λ.). Στον χώρο εργασίας, ο βιβλιοθηκονόμος είναι συνήθως επαγγελματίας με πτυχίο ή μεταπτυχιακό στη Βιβλιοθηκονομία και Επιστήμη της Πληροφόρησης, εκπαιδευμένος να αναλύει τις πληροφοριακές ανάγκες που υπάρχουν και να παρέχει διάφορες πληροφοριακές πηγές για να καλυφθούν αυτές οι ανάγκες. Παρόλο που παραδοσιακά οι βιβλιοθηκονόμοι ταυτίζονται με τις συλλογές βιβλίων, εντούτοις έχουν ευθύνη για την οργάνωση και ανάκτηση πληροφοριών σε πολλές μορφές και μέσα, όπως πηγές στο Διαδίκτυο, ψηφιακούς δίσκους, φωτογραφίες, βιντεοκασέτα, εφημερίδες, περιοδικά και βάσεις δεδομένων.

Η βιβλιοθηκονομία ασχολείται με την επιλογή, προμήθεια, οργάνωση, διατήρηση και διάθεση δεδομένων, πληροφοριών και πηγών, με στόχο να επωφεληθούν από αυτά οι χρήστες, συνήθως για σκοπούς εμπλουτισμού των γνώσεών τους.

Σε μια μεγάλη βιβλιοθήκη, δεν εργάζονται μόνο βιβλιοθηκονόμοι: εργάζονται επίσης βοηθοί βιβλιοθήκης, τεχνικοί, και διοικητικό προσωπικό.

Ρόλος και καθήκοντα του βιβλιοθηκονόμου

Τα συγκεκριμένα καθήκοντα ποικίλλουν πολύ, ανάλογα με το μέγεθος και το είδος της βιβλιοθήκης. Οι περισσότεροι βιβλιοθηκονόμοι εργάζονται σε κάποιον από τους ακόλουθους τομείς της βιβλιοθήκης:

* Εξυπηρέτηση χρηστών — Βοήθεια σε χρήστες που διεξάγουν έρευνα να εντοπίσουν τις πληροφορίες που χρειάζονται, μέσω δομημένης συζήτησης-συνέντευξης. Η βοήθεια μπορεί να περιλαμβάνει καθοδήγηση για τη χρήση των βάσεων δεδομένων και άλλων ηλεκτρονικών πληροφοριακών πηγών, προμήθεια εξειδικευμένου υλικού από άλλες πηγές, ή παροχή πρόσβασης σε και φροντίδα για σπάνιο και πολύτιμο υλικό. Μερικές φορές αυτή η βοήθεια παρέχεται από άλλο προσωπικό της βιβλιοθήκης, το οποίο έχει τύχει κάποιας εκπαίδευσης, πρακτική την οποία κάποιοι απορρίπτουν.[1]
* Τεχνικές υπηρεσίες — "Παρασκηνιακές" εργασίες που αφορούν την παραγγελία υλικού και συνδρομές σε βάσεις δεδομένων, τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και άλλον εξοπλισμό, την καταλογογράφηση και την επεξεργασία του νέου υλικού.
* Ανάπτυξη συλλογής — Παρακολούθηση του συνόλου της συλλογής και επιλογή συγκεκριμένων βιβλίων και ηλεκτρονικών πηγών.
* Ηλεκτρονικές πηγές — Διαχείριση βάσεων δεδομένων στις οποίες οι βιβλιοθήκες έχουν συνδρομή από εξωτερικούς προμηθευτές.
* Οι αρχειονόμοι είναι ειδικευμένοι βιβλιοθηκονόμοι που διαχειρίζονται αρχειακό υλικό, όπως χειρόγραφα και έγγραφα.
* Οι Υπεύθυνοι συστήματος αναπτύσσουν και διαχειρίζονται βιβλιοθηκονομικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένου του καταλόγου.

Έμπειροι βιβλιοθηκονόμοι μπορούν να τοποθετηθούν σε διοικητικές θέσεις, όπως Διευθυντής Βιβλιοθήκης ή Κέντρου Πληροφόρησης. Όπως και με τη διοίκηση σε άλλους τομείς και υπηρεσίες, ασχολούνται με τον μακροπρόθεσμο προγραμματισμό και σχεδιασμό της βιβλιοθήκης ως οργανισμό και τη σχέση της με τον οργανισμό στον οποίο υπάγεται (την πόλη, χώρα, πανεπιστήμιο ή οποιονδήποτε άλλο οργανισμό).

Τεχνολογία και βιβλιοθήκες

Ο αυξανόμενος ρόλος της τεχνολογίας στις βιβλιοθήκες έχει μεγάλο αντίκτυπο στον ρόλο που έχουν και οι ίδιοι οι βιβλιοθηκονόμοι. Οι νέες τεχνολογίες παίζουν καταλυτικό ρόλο στην πρόσβαση στις πληροφορίες και οι βιβλιοθηκονόμοι προσαρμόζονται σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον το οποίο δημιουργεί συνεχώς και νέες ανάγκες.

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα της επίδρασης της τεχνολογίας στον ρόλο των βιβλιοθηκονόμων τα τελευταία 50 χρόνια ήταν η μετάβαση από τον καρτοκατάλογο στον ηλεκτρονικό κατάλογο δημόσιας πρόσβασης (OPAC). Οι βιβλιοθηκονόμοι έπρεπε να αναπτύξουν λογισμικά και πρότυπα MARC για να μπορεί να γίνει η ηλεκτρονική καταλογογράφηση. Έπρεπε να αγοράσουν και να διαχειριστούν ηλεκτρονικούς υπολογιστές και άλλον εξοπλισμό που χρειαζόταν. Έπρεπε να εκπαιδεύσουν το κοινό να χρησιμοποιεί τις νέες τεχνολογίες και να μεταβεί σε ένα πιο εικονικό περιβάλλον εργασίας.

Το ίδιο θα μπορούσε να λεχθεί, βέβαια, και για άλλες τεχνολογικές εξελίξεις, όπως τις βάσεις δεδομένων, το Διαδίκτυο) ή τους γραμμοκώδικες. Πολλοί βιβλιοθηκονόμοι παρέχουν άμεση εξυπηρέτηση μέσω διαδικτυακών εργαλείων (web-based chat, instant messaging, text messaging, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο), συμμετέχουν σε έργα ψηφιοποίησης, διδάσκουν τις νέες τεχνολογίες σε χρήστες, και επεξεργάζονται τη δόμηση πληροφοριών για να βελτιώσουν την πρόσβαση και τη λειτουργικότητα της αναζήτησης. Όλα αυτά τα παραδείγματα καθιστούν εμφανή τη διαμόρφωση και επέκταση του παραδοσιακού ρόλου των βιβλιοθηκονόμων που επήλθε λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων.

Βλέπε επίσης

* Βιβλιοθηκονομία και Επιστήμη της Πληροφόρησης
* Βιβλιοθήκη
* Καταλογογράφηση
* Σύστημα ταξινόμησης βιβλιοθήκης

Βιβλιογραφία

* Billedi, Ibolya, 1989, “The status and social prestige of the library and information profession: an international servey”, IFLA Journal, vol. 15, no. 2, pp. 324-329
* Mills, John and Bannister, Marion 2001, “Library and librarian image as motivators and demotivators influencing academic staff use of university libraries”, Performance Measurement and Metrics, vol. 2, no. 3, pp. 159 - 171
* Prins, Hans and Gier, Wilco de. 1992, “Image, status and reputation of librarianship and information work”, IFLA Journal, vol. 18, no. 2, pp. 108-118
* Slater, Margaret, 1987, “Careers and occupation image”, Journal of Information Science, vol. 13, no. 6, pp.335-342
* Spaulding, Frank H. 1989, “Image of the librarian/information professional: a Special Libraries Association Presidential Task Force”, IFLA Journal, vol. 15, no. 1, pp. 320-323
* Arant, Wendi and Benefiel, Candace R. (eds) 2002, The image and role of the librarian, Haworth Information Press, New York.
* Bruijns, R. A. C. 1992, Status and image of the librarian : report of a sample survey carried out in twelve countries, NBLC , The Hague.
* Prins, Hans 1995, The image of the library and information profession : how we see ourselves : an investigation : a report of an empirical study undertaken on behalf of IFLA's Round Table for the Management of Library Associations, Saur, München.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Παραπομπές

1. ↑ McKinzie, Steve. "For Ethical Reference, Pare the Paraprofessionals." American Libraries, Oct 2002, Vol. 33 Issue 9, p. 42

Βιβλιοθήκη

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License