Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα


Η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, είναι Ελληνίδα ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Με καταγωγή από την Ύδρα, η Λασκαρίνα Πινότση, όπως ήταν το όνομά της, γεννήθηκε στις φυλακές της Κωνσταντινούπολης στις 11 Μαΐου 1771, όταν η μητέρα της, Παρασκευώ (Σκεύω), επισκέφθηκε τον σύζυγό της και πατέρα της Λασκαρίνας, Σταυριανό Πινότση, ο οποίος ήταν ετοιμοθάνατος και είχε φυλακιστεί εκεί από τους Τούρκους επειδή είχε συμμετάσχει στην επανάσταση της Πελοποννήσου το 1769-1770, τα γνωστά Ορλωφικά. Μετά τον θάνατο του πατέρα της, επέστρεψε μαζί με την χήρα μητέρα της στην Ύδρα όπου έζησαν για τέσσερα χρόνια. Ύστερα μετακόμισαν στις Σπέτσες, όταν η μητέρα της παντρεύτηκε τον καπετάνιο Δημήτριο Λαζάρου-Ορλώφ[1], από τις Σπέτσες.

Από την παιδική της ηλικία η Λασκαρίνα είχε πάθος με την θάλασσα και με τις ιστορίες ναυτικών, καθώς και με τον Θούριο του Ρήγα Φεραίου για την απελευθέρωση του ελληνικού έθνους που ήταν υπό τουρκικό ζυγό για 400 περίπου χρόνια. Ήταν μελαχρινή, με ατίθασο χαρακτήρα και αρχοντικό ανάστημα, θάρρος και αποφασιστικότητα, αρχηγός ανάμεσα στα οκτώ ετεροθαλή αδέρφια της.

Παντρεύτηκε για πρώτη φορά όταν ήταν 17 χρονών, τον Δημήτριο Γιαννουζά, ενώ ο δεύτερος σύζυγός της ήταν ο Δημήτριος Μπουμπούλης, τον οποίο παντρεύτηκε σε ηλικία 30 ετών και από τον οποίο πήρε και το όνομα και έγινε γνωστή ως "Μπουμπουλίνα". Όμως και οι δύο σύζυγοι της, Σπετσιώτες καπεταναίοι, σκοτώθηκαν σε ναυμαχίες εναντίον πειρατών που έκαναν ληστρικές επιδρομές στα παράλια της Ελλάδας. Ειδικά ο Μπουμπούλης σκοτώθηκε σε ένα από τα ηρωικότερα θαλάσσια κατορθώματα κατατροπώνοντας δύο Αλγερινά πειρατικά πλοία[2].


Το 1811, όταν πέθανε ο δεύτερος σύζυγός της, η Μπουμπουλίνα ήταν 40 ετών πια, χήρεψε για δεύτερη φορά, είχε επτά παιδιά, αλλά ήταν και πολύ πλούσια από τις περιουσίες των συζύγων της, έχοντας υπό την κατοχή της πλοία, γη και χρήματα (τα μετρητά που είχε κληρονομήσει από τον Μπουμπούλη ήταν πάνω από 300.000 τάλαρα[3]). Κατάφερε να αυξήσει την περιουσία της με σωστή διαχείρηση και εμπορικές δραστηριότητες. Αρχικά έγινε συνέταιρος σε αρκετά πλοία ενώ αργότερα κατασκεύασε τρία δικά της, το ένα από τα οποία με το όνομα Αγαμέμνων έγινε πασίγνωστο και ήταν το πρώτο και μεγαλύτερο ελληνικό πολεμικό πλοίο κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, μήκους 48 πήχεων και έχοντας 18 κανόνια, η ναυπήγηση του οποίου κόστισε 75.000 τάλαρα. Το όνομα αυτό το έδωσε στη ναυαρχίδα της από τον ομηρικό βασιλιά των Μυκηνών, Αγαμέμνονα, που οδήγησε τους Έλληνες στον Τρωϊκό πόλεμο. Αυτό δείχνει πόσο τιμούσε η Μπουμπουλίνα την ελληνική ιστορική της κληρονομιά και τι συμβόλιζε το όνομα του πλοίου της.


Το 1816 η Οθωμανική Αυτοκρατορία θέλησε να κατασχέσει την περιουσία της με τη δικαιολογία ότι τα πλοία του δεύτερου άντρα της, συμμετείχαν με τον ρωσικό στόλο στον Ρωσο-τουρκικό πόλεμο[4]. Τότε η Μπουμπουλίνα πήγε στην Κωνσταντινούπολη με το πλοίο της Κοριέζος, όπου συνάντησε τον Ρώσο, Φιλέλληνα πρεσβευτή Στρογκόνωφ, από τον οποίο ζήτησε να την προστατέψει επικαλούμενη τις υπηρεσίες του συζύγου της στον ρωσικό στόλο και το γεγονός ότι τα πλοία της είχαν τότε ρωσική σημαία, βάση της Συνθήκης Κιουτσούκ-Καϊναρτζή μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας, το 1774. Τότε εκείνος για να την σώσει από την επικείμενη σύλληψή της από τους Τούρκους, την έστειλε στην Κριμαία της νότιας Ρωσίας, στη Μαύρη Θάλασσα, σε ένα κτήμα που της δόθηκε από τον Τσάρο Αλέξανδρο Α'. Πριν όμως πάει εκεί, κατάφερε να συναντήσει την μητέρα του Σουλτάνου Μαχμούτ Β', την Βαλιντέ Σουλτάνα. Η Σουλτάνα εντυπωσιάστηκε από τον χαρακτήρα της Μπουμπουλίνας και έπεισε τον γιο της να υπογράψει φιρμάνι με το οποίο δεν θα άγγιζε την περιουσία της και δεν θα την συνελλάμβανε. Η Μπουμπουλίνα αφού έμεινε στην Κριμαία για περίπου τρεις μήνες περιμένοντας να ηρεμήσει η κατάσταση, έφυγε για στις Σπέτσες όταν κατάλαβε ότι ο κίνδυνος είχε πλέον απομακρυνθεί.

Η Μπουμπουλίνα, έχοντας γίνει ήδη μέλος της Φιλικής Εταιρίας στην Κωνσταντινούπολη, που προετοίμαζε την ελληνική επανάσταση, και όντας η μόνη γυναίκα που μυήθηκε σε αυτή, στον κατώτερο βαθμό μύησης αφού οι γυναίκες δεν γίνονταν δεκτές, καθώς γυρνούσε στις Σπέτσες, αγόραζε μυστικά όπλα και πολεμοφόδια από τα ξένα λιμάνια τα οποία μετά έκρυψε στο σπίτι της, ενώ ξεκίνησε την κατασκευή του πλοίου Αγαμέμνων, της ναυαρχίδας της, η οποία ολοκληρώθηκε το 1820. Για τη ναυπήγηση του Αγαμέμνονα καταγγέλθηκε στην Πύλη, ότι ναυπήγησε κρυφά πολεμικό πλοίο αλλά η Μπουμπουλίνα κατάφερε να ολοκληρώσει την κατασκευή του δωροδοκώντας τον απεσταλμένο Τούρκο επιθεωρητή στις Σπέτσες και πετυχαίνοντας την εξορία αυτών που την κατήγγειλαν.


<===---+---===>

H Μπουμπουλίνα στο πλοίο "Αγαμέμνων", πίνακας του Γερμανού ζωγράφου Peter von Hess

Το 1819 η Μπουμπουλίνα επισκέφθηκε και πάλι την Κωνσταντινούπολη όπου ήρθε σε συνεννόηση με τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε' για την έναρξη της επανάστασης. Όταν ξεκίνησε η ελληνική επανάσταση, είχε σχηματίσει δικό της εκστρατευτικό σώμα από Σπετσιώτες, τους οποίους αποκαλούσε "γενναία μου παλικάρια". Είχε αναλάβει να αρματώνει, να συντηρεί και να πληρώνει τον στρατό αυτό μόνη της όπως έκανε και με τα πλοία της και τα πληρώματά τους, κάτι που συνεχίστηκε επί σειρά ετών και την έκανε να ξοδέψει πολλά χρήματα για να καταφέρει να περικυκλώσει τα τουρκικά οχυρά, το Ναύπλιο και την Τρίπολη. Έτσι τα δύο πρώτα χρόνια της επανάστασης είχε ξοδέψει όλη της την περιουσία.


Στις 13 Μαρτίου 1821, στις Σπέτσες, η Μπουμπουλίνα κρέμασε στο κατάρτι του πλοίου Αγαμέμνων την πρώτη επαναστατική σημαία, την οποία υποδέχτηκε με κανονιοβολισμούς. Μέχρι τις 3 Μαΐου οι Σπέτσες, η Ύδρα και τα Ψαρά αποτελούσαν τις μεγαλύτερες ναυτικές δυνάμεις της επαναστατημένης Ελλάδας. Διοικώντας συνολικά 8 πλοία - εκτός από τα τρία δικά της και ξένα - έπλευσε προς το Ναύπλιο το οποίο ήταν ένα ισχυρό οχυρό εφοδιασμένο με 300 κανόνια. Τα πληρώματα του στόλου της αποβιβάστηκαν στο κοντινό λιμάνι Μίλι (δίπλα στην αρχαία Λέρνα) και με τον ενθουσιασμό της έδωσε θάρρος στο πλήρωμά της για την πολιορκία του Ναυπλίου που είναι μια απαράμιλλη πράξη ηρωϊσμού. Αρχικά έδινε κατευθύνσεις στους άντρες της και αργότερα όταν μπήκαν στην στεριά, συμμετείχε η ίδια στην μάχη.


Εκτός από την πολιορκία του Ναυπλίου, πήρε μέρος στην πολιορκία της Μονεμβασιάς και στη μάχη του Χάραδρου κοντά στο Ναύπλιο όπου ο γιος της Γιάννης Γιαννουζάς σκοτώθηκε ηρωϊκά, μπήκε θριαμβευτικά στο Άργος και άλωσε την Τρίπολη. Μάλιστα στην Τρίπολη, μετά την άλωση, βοήθησε να σωθεί το χαρέμι του Χουρσίτ Πασά από την σφαγή που ακολούθησε, με κίνδυνο της ζωής της, γιατί όπως λέγεται είχε υποσχεθεί στην Σουλτάνα όταν την είχε συναντήσει στην Κωνσταντινούπολη για βοήθεια το 1816, ότι οποιαδήποτε Τουρκάλα της ζητούσε βοήθεια, αυτή θα της την έδινε. Έτσι η γυναίκα του Πασά την ευχαρίστησε που έσωσε τις γυναίκες του χαρεμιού και τα παιδιά τους.


<===---+---===>


Μετά την κατάληψη του Ναυπλίου από τους Έλληνες, το νεοσύστατο κράτος της έδωσε ένα σπίτι στην πόλη ως ανταμοιβή για την προσφορά της στο έθνος. Αλλά αργότερα, μια διαμάχη μεταξύ αντίπαλων φατριών για την ηγεσία του νέου κράτους, οδήγησε στην φυλάκιση του στρατηγού Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, μιας ηγετικής φυσιογνωμίας της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Ο Κολοκοτρώνης ήταν ένας άνθρωπος που η Μπουμπουλίνα σεβόταν πολύ και έτσι ως ένδειξη διαμαρτυρίας επέστρεψε το σπίτι στο κράτος και γύρισε στις Σπέτσες.


Το 1825 και ενώ η Μπουμπουλίνα ήταν ακόμα στις Σπέτσες, πικραμένη από τους πολιτικούς και έχοντας ξοδέψει την περιουσία της στον πόλεμο, η Ελλάδα βρέθηκε ξανά σε μεγάλο κίνδυνο, αφού ο Αιγύπτιος ναύαρχος Ιμπραήμ Πασάς με έναν τουρκο-αιγυπτιακό στόλο, έφτασε στο λιμάνι της Πύλου στην Πελοπόννησο, σε μια τελευταία προσπάθεια να σταματήσει την επανάσταση. Η Μπουμπουλίνα τότε άρχισε να προετοιμάζεται για νέες μάχες, όταν πάνω σε μια φιλονικία με την οικογένεια Κούτση, κάποιος από την οικογένεια αυτή την σκότωσε. Ο λόγος της διαμάχης ήταν ότι ο γιος της, Γεώργιος Γιαννουζάς, είχε κλεφτεί με την κόρη του Κούτση. Παρ'όλα αυτά τα δεν είναι σίγουρο αν ο θάνατός της προήλθε από ατύχημα ή από εσκεμμένη πράξη. Έτσι η Μπουμπουλίνα, που αφιέρωσε όλη της τη ζωή για την απελευθέρωση του έθνους της, σκοτώθηκε άδοξα.

Πίνακας του 1827 από τον Adam de Friedel, που απεικονίζει την Μπουμπουλίνα


Υποσημειώσεις

  1. ↑ To "Ορλώφ" ήταν παρατσούκλι για όποιον είχε πάρει μέρος στα Ορλωφικά
  2. ↑ Ο ιστορικός Ανάργυρος Χατζηαναργύρου αναφέρει: "....έπεσε δε κατά την εσχάτην στιγμήν των νικητηρίων, ότε ανυψώσαντος αυτού άνωθεν του καταφράγματος την κεφαλήν, όπως εποπτεύση το έσχατον τον καταβεβλημένον εχθρόν, βολή πυροβόλου τον κατέλαβεν εν τω μέσω του μετώπου και τον άφηκεν άπνουν. Τον ήρωα πέσοντα, διαδέχεται αμέσως εις την διοίκησην του πλοίου μάχιμος συγγενής, όστις του κυβερνήτου τον θάνατον αποκρύψας επανέλαβεν εντονώτερον το πυρ, και εν ακαρεί καταθραύσας πάντα τα έμβολα των καταδρομέων, διέσπειρε τον θάνατον περί αυτούς."
  3. ↑ Χρυσά Ισπανικά νομίσματα της εποχής
  4. ↑ O Μπουμπούλης πήρε μέρος στη ναυμαχία στην Ίμβρο και την Τένεδο κατά των Τούρκων, και είχε παρασημοφορηθεί από τους Ρώσους, οι οποίοι του είχαν απονήμει τον τίτλο του πλοιάρχου του Ρωσικού Αυτοκρατορικού στόλου και τον τίτλο του επίτιμου Ρώσου πολίτη

Προτομή της Μπουμπουλίνας στο Πεδίο του Άρεως, στην Αθήνα

Γεώργιος Μπούμπουλης

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

<@=@=@>


www.hellenica.de