Ο Εμμανουήλ Ξάνθος γεννήθηκε στην Πάτμο το 1772. Από εκεί ξεκίνησε τα πρώτα του βήματα, και ύστερα από τις μάλλον μέτριες σπουδές του στο σχολείο της πατρίδας του μετανάστευσε στην Ιταλία, συγκεκριμένα στην Τεργέστη, όπου και δούλεψε ως υπάλληλος σε εμπορική επιχείρηση. Το 1810, εγκαταστάθηκε στην Οδησσό, και αφού δούλεψε ως γραμματικός, το 1812 γνωρίζεται με τρεις εμπόρους από τα Γιάννενα και αποφασίζουν να δημιουργήσουν δική τους εμπορική εταιρεία. Κατά το 1813, πραγματοποιεί εμπορικά ταξίδια στην Πρέβεζα, στα Ιωάννινα και στη Λευκάδα.
Επιστρέφοντας στην Οδησσό, ανακοινώνει στους Αθανάσιο Τσακάλωφ και Νικόλαο Σκουφά τις ιδέες του και με αυτό τον τρόπο ιδρύεται η Φιλική Εταιρεία το 1814. Ο Ξάνθος αναλαμβάνει καθήκοντα ταμία, γραμματέα, αλλά χρησιμοποιείται και ως σύνδεσμος με τα άλλα ηγετικά μέλη, όπως τον Παναγιώτη Αναγνωστόπουλο. Το 1818, ο Ξάνθος μεταβαίνει στη Ρωσία, με σκοπό να προτείνει την αρχηγία της Φιλικής Εταιρείας στον Ιωάννη Καποδίστρια, πρόσωπο που οι τρεις ιδρυτές οραματίζονταν ως την «Ανωτάτη Αρχή». Φτάνει τον Ιανουάριο του 1820 στην Πετρούπολη, όπου και συναντά την άρνηση του Καποδίστρια να αναλάβει την αρχηγία, ο οποίος, γνωρίζοντας τις δυσμενείς συνθήκες που επικρατούσαν στην Ευρώπη έναντι των φιλελευθέρων και εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων των λαών και υπολογίζοντας τις συνέπειες μιας λαϊκής εξέγερσης, προσπάθησε να πείσει τον Ξάνθο για την ανάγκη να αναβληθούν οι επαναστατικές ενέργειες, ωσότου έρθουν πιο κατάλληλες περιστάσεις που θα ευνοήσουν την απόπειρα αυτή. Έτσι, ο Ξάνθος προτείνει την αρχηγία της Εταιρείας στον Αλέξανδρο Υψηλάντη, πρόσωπο που είχε την εκτίμηση των συμπατριωτών του και που, ως υπασπιστής του τσάρου, θα μπορούσε ίσως να επηρεάσει θετικά τη στάση της Ρωσίας για πιθανή επανάσταση στον ελλαδικό χώρο, ο οποίος και δέχεται. Από εκείνη τη στιγμή, ο Εμμανουήλ Ξάνθος διατηρεί στενή συνεργασία με τον Υψηλάντη και γίνονται προσπάθειες για το συντονισμό του έργου στις παραδουνάβιες ηγεμονίες.
Μετά το τέλος
της επαναστάσεως στην περιοχή της
Μολδοβλαχίας, ο Ξάνθος μεταβαίνει
στην Ιταλία και συνεχίζει προς την
Πελοπόννησο, η οποία είχε ήδη
επαναστατήσει. Στην περιοχή αυτή θα
μείνει ως το 1826, οπότε και φεύγει για
την Αυστρία, προκειμένου να οργανώσει
την απόδραση από το Μουγκάτς του
Αλέξανδρου Υψηλάντη. Η επιχείρηση
απέτυχε και αναγκάστηκε να φύγει για
τη Βλαχία. Άγνωστος παραμένει εκεί
ως το 1837, οπότε και παίρνει την απόφαση
να ξανακατεβεί στην Ελλάδα. Δυο χρόνια
αργότερα, διορίζεται σε κάποια
διοικητική θέση στην Ύδρα κι αργότερα
στο Ελεγκτικό Συνέδριο, απολύθηκε
όμως ύστερα από λίγο καιρό. Έζησε τα
υπόλοιπα χρόνια της ζωής του σε πλήρη
ανέχεια, μάταια αποζητώντας από το
δημόσιο σύνταξη, ή έστω μια ελάχιστη
βοήθεια. Το 1852, πεθαίνει στην Αθήνα.
Προηγουμένως, το 1845, ο Ξάνθος είχε
δημοσιεύσει τα «Απομνημονεύματά»
του, τα οποία αποτελούν πολύτιμη πηγή
πληροφοριών για την ιστορία της
Φιλικής Εταιρείας, καθώς κανείς από
τους άλλους δυο πρωτεργάτες, ο Νικόλαος
Σκουφάς και ο Αθανάσιος Τσακάλωφ, δεν
έτυχε να αφήσουν παραπλήσιας μορφής
κείμενο.
Πηγές
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών Α.Ε., 1975, τόμοι ΙΑ΄ και ΙΒ΄
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, Εκδοτικός οργανισμός Πάπυρος, 1994-1996, τόμος 59
- Ξάνθος Ε., Απομνημονεύματα για τή Φιλική Eταιρεία, (φωτομηχανική ανατ. της εκδ. του 1834), Βεργίνα, (Αθήνα 1996).
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
<@=@=@>
