Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου ήταν Έλληνας λογοτέχνης. Γεννήθηκε στο Καρπενήσι το Φεβρουάριο του 1877 και πέθανε στην Αθήνα το απόγευμα της 1ης Φεβρουαρίου 1940 από συγκοπή καρδιάς μέσα σε τραμ, πηγαίνοντας σε συνεδρίαση της Ακαδημίας Αθηνών.

Βιογραφία

Πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του στη Γρανίτσα Ευρυτανίας, όπου υπηρετούσε ως δάσκαλος ο πατέρας του. Τελείωσε το γυμνάσιο στο Καρπενήσι και το 1890 γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, την οποία δεν τελείωσε ποτέ. Παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής, που ήταν το μεγάλο του πάθος, και αφοσιώθηκε από νωρίς στη δημοσιογραφία, ως πολιτικός αρθρογράφος, χρονογράφος και συγγραφέας τεχνοκριτικών άρθρων. [1]

Το 1912 έως το 1917 γίνεται Νομάρχης στη Ζάκυνθο, στην Καλαμάτα και άλλες πόλεις από την κυβέρνηση Βενιζέλου και το 1919 διορίζεται διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης, όπου παρέμεινε 20 χρόνια. Το 1923 έλαβε το Αριστείον των Γραμμάτων και Τεχνών και το 1938 έγινε ακαδημαϊκός στην έδρα της Λογοτεχνίας, οπότε και εκφώνησε τον εισιτήριο λόγο του για τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο στη δημοτική γλώσσα.

Τον χαρακτήρισαν "πρίγκιπα του νεοελληνικού λόγου", ενώ αποτύπωσε στο χαρτί την ελληνική επαρχία, με έμφαση στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Υπηρέτησε όλα τα είδη του λόγου. Ιδιαίτερη ήταν η επίδοση του στο δοκίμιο και την κριτική.

Έργα

* "Πολεμικά τραγούδια" (1897)
* "Τα ψηλά βουνά" (1918 - Αναγνωστικό βιβλίο του κράτους προς χρήση των Δημοτικών Σχολείων)
* "Χελιδόνια" (1920 - παιδικά ποιήματα)
* "Πεζοί ρυθμοί" (1923 - πεζά ποιήματα)
* "Διηγήματα" (1927)
* "Όρκος του πεθαμένου" (1929)
* "Νεοελληνικά Αναγνώσματα" (1931 - για την Α΄ τάξη των Γυμνασίων)
* "Θεία Δώρα" (1932)

Μετά το θάνατο του εκδίδονται τα "Παρισινά Γράμματα", που είχαν δημοσιευθεί στην εφημερίδα "Εμπρός" (1908-1910), διάφορα αισθητικά μελετήματα, κριτικά άρθρα, σύντομες μελέτες και χρονογραφήματα με το γενικό τίτλο "Σχεδιάσματα", ταξιδιωτικές εντυπώσεις με τον τίτλο "Ταξίδια" και κριτικές σε θέματα λογοτεχνίας και καλών τεχνών με το γενικό τίτλο "Κριτικά".

Μεγάλο μέρος του έργου του παραμένει ανέκδοτο. Η απλότητα και η λιτότητα της ορεινής ζωής και το τοπίο της Ευρυτανίας, ιδιαίτερης πατρίδας του, έπλασαν τη φαντασία του και πλάτυναν τις διαστάσεις της πνευματικής του προσφοράς.

Γρανίτσα Ευρυτανίας

Κατάλογος μελών Ακαδημίας Αθηνών

Σημειώσεις

1. ↑ "Ακρόπολις", "Εφημερίδα των Συζητήσεων", "Σκρίπ", "Χρόνος", "Εμπρός", "Παναθήναια", "Νουμάς", "Καλλιτέχνης", "Νέα Ζωή", "Νέα Εστία", "Ελεύθερο Βήμα" κλπ., είναι τα έντυπα που φιλοξένησαν γραπτά του.