Ο Επαμεινώνδας Χ. Γονατάς (Αθήνα, 1924 – Αθήνα, 24 Μαρτίου 2006) ήταν έλληνας ποιητής και διηγηματογράφος της Μεταπολεμικής γενιάς, ο οποίος διακρίθηκε κυρίως ως «λογοτέχνης του παράδοξου».
Ο Γονατάς ήταν γόνος οικογένειας πολιτικών με καταγωγή από το Αϊβαλί της Μικράς Ασίας, αλλά δεν ταυτίστηκε ποτέ με κανένα πολιτικό στρατόπεδο. Στο σχολείο ήταν συμμαθητής με τον ποιητή Μίλτο Σαχτούρη, με τον οποίο τον συνέδεσε βαθειά φιλία. Ήταν επίσης φίλος με τον ποιητή Δημήτρη Π. Παπαδίτσα, τον διηγηματογράφο Ηλία Χ. Παπαδημητρακόπουλο και τον πεζογράφο Νίκο Καχτίτση — τον τελευταίο τον γνώρισε μόνον διά αλληλογραφίας.
Σπούδασε Νομικά και εργάστηκε ως δικηγόρος σε μεγάλες εταιρείες. Η πρώτη του εμφάνιση στα Γράμματα έγινε το 1945 με την ποιητική συλλογή Ο ταξιδιώτης. Αργότερα συνεργάστηκε με τον Δημήτρη Π. Παπαδίτσα στην έκδοση του περιοδικού Πρώτη Ύλη (1959–1964). Το 1959 κυκλοφόρησε η ποιητική του συλλογή Η κρύπτη. Ακολούθησαν οι συλλογές διηγημάτων: Το βάραθρο (1963), Οι αγελάδες (1963), Ο φιλόξενος καρδινάλιος (1986) και Η προετοιμασία (1991). Η τελευταία του συλλογή αφηγημάτων με τίτλο Τρεις δεκάρες θα κυκλοφορήσει εντός του 2006, αλλά τον πρόλαβε ο θάνατος.
Ο Γονατάς, βγήκε από την αφάνεια το 1976, όταν τον ξεχώρισε σε συνέντευξη ο «δάσκαλός» του Νίκος Εγγονόπουλος. Αργότερα το βιβλίο του Ο φιλόξενος καρδινάλιος έμελε να τον καθιερώσει ως συγγραφέα «καλτ». Στα έργα του ήταν λακωνικός και υπαινικτικός, καθώς «ξεκινούσε από βιωμένες καταστάσεις αλλά υπερέβαινε το ατομικό, για να συνδυάσει τον στοχασμό με το όνειρο, το καθημερινό με το ανοίκειο, το λογικό με το παράλογο, την πρόζα με την ποίηση». Ολιγογράφος, είχε επιλέξει την αφάνεια, «επειδή δεν τον ενδιέφερε η δημοσιότητα, αλλά η επικοινωνία». Ο ίδιος πάντως δεν συμφωνούσε με τον χαρακτηρισμό του ως συγγραφέα του φανταστικού και του παραδόξου:
«Δεν κατασκευάζω όνειρα. Δεν είμαι "ονειροποιός". Ό,τι γράφω, είναι βιωμένο. Και το φανταστικό στοιχείο που βλέπουν στο έργο μου είναι στην ουσία το παράλογο, έχει σχέση με τον διχασμό της πραγματικότητας.» — Ε. Χ. Γονατάς, εφημ. Τα Νέα, 4 Ιουνίου 1994.
Υπήρξε επίσης σπουδαίος μεταφραστής. Το 1994 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης για την Επιλογή από τις Voces του Αντόνιο Πόρτσια. Έχει ακόμα μεταφράσει έργα των Ιβάν Γκολ, Γκυστάβ Φλωμπέρ, Γκέοργκ Kρίστοφ Λίχτενμπεργκ, Πιέρ Μπεττενκούρ, κ.ά.
Αγαπούσε πολύ την καλαίσθητη παραδοσιακή Τυπογραφία και είχε την τύχη να δει τα βιβλία του να βγαίνουν από τα πιο καλά τυπογραφεία της Αθήνας: το τυπογραφείο των Αφών Ταρουσσόπουλου, το τυπογραφείο «Κείμενα» του Φίλιππου Βλάχου και τελευταία από το τυπογραφείο των εκδόσεων «Στιγμή» του Αιμίλιου Καλιακάτσου (όλα τα βιβλία του κυκλοφορούν πλέον από τις εκδόσεις «Στιγμή»).
Πέθανε σε ηλικία 82 ετών από καρκίνο του πνεύμονα.
Εξωτερικές συνδέσεις
- «"Έφυγε" στα 82 του ο συγγραφέας τού Φιλόξενου καρδινάλιου Ε. Χ. Γονατάς» — Η είδηση του θανάτου του συγγραφέα· από την εφημερίδα Ελευθεροτυπία, 27 Μαρτίου 2006.
- «Eίμαι συγγραφέας της εξαιρέσεως» — Αποσπάσματα από συνέντευξη του συγγραφέα στο περιοδικό Διαβάζω (Οκτ. 2003) · από την εφημερίδα Τα Νέα, 11 Οκτωβρίου 2003.
- «Ε. Χ. Γονατάς - Δ. Π. Παπαδίτσας: "Να μου γράφεις..."» — Άρθρο της Μικέλας Χαρτουλάρη με αφορμή την αλληλογραφία των δύο λογοτεχνών· από την εφημερίδα Τα Νέα, 1 Απριλίου 2000.
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
<@=@=@>
