Με τον όρο Α' Αθηναϊκή σχολή εννοούμε το σύνολο των ποιητών της περιόδου 1830 - 1880 που έδρασαν στην Αθήνα. Η ποιητική παραγωγή του νεοσύστατου ελληνικού κράτους αναπτύχθηκε σε δύο κέντρα με διαφορετικά χαρακτηριστικά, την Αθήνα και τα Επτάνησα. Στην Αθήνα κυριάρχησαν οι Φαναριώτες ενώ στα Επτάνησα ο κύκλος του Σολωμού. Το κύριο χαρακτηριστικό της Α Αθηναϊκής Σχολής είναι ο ρομαντισμός. Παρ' όλο που και στην Επτανησιακή ποίηση εντοπίζονται ρομαντικές εκδηλώσεις, έχει επικρατήσει χώρος ανάπτυξης του ρομαντισμού να θεωρείται κυρίως η Αθηναϊκή Σχολή.
Κυριότεροι εκπρόσωποι
Το έργο με το οποίο εισάγεται ο ρομαντισμός είναι ο Οδοιπόρος του Παναγιώτη Σούτσου, (1831), ένα εκτενές "δραματικό" ποίημα με όλα τις χαρακτηριστικές υπερβολές των ρομαντικών έργων: χωρισμός των ερωτευμένων, περιπλανήσεις, περιπέτειες, έξαρση συναισθημάτων, θάνατοι από θλίψη και αυτοκτονίες. Οι κυριότεροι εκπρόσωποι του αθηναϊκού ρομαντισμού είναι:
Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος
Θεόδωρος Ορφανίδης
Γεώργιος Ζαλοκώστας
Ιωάννης Καρασούτσας
Ηλίας Τανταλίδης
Δημοσθένης Βαλαβάνης
Γενικά χαρακτηριστικά
αυστηρή καθαρεύουσα, χρήση δημοτικής κυρίως σε πατριωτικά ποιήματα που απευθύνονταν στον λαό
έμπνευση από τον γαλλικό ρομαντισμό και τον Μπάϋρον
επιδράσεις της φαναριώτικης στιχουργίας
επιφανειακή μίμηση του δημοτικού τραγουδιού, στα πατριωτικά κυρίως ποιήματα
ατημελησία μορφής, φλυαρία, ρητορισμός, ακυρολεξία
ιδίως κατά την τελευταία δεκαετία (δεκαετία της παρακμής), έντονη απαισιοδοξία και πεισιθάνατη διάθεση (Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος)
Θεματολογία
πατριωτικά ποιήματα, με θέματα από την Ελληνική Επανάσταση
ερωτικά, μελαγχολικά και απαισιόδοξα ποιήματα
σατιρικά ποιήματα(κυρίως οι Αλέξανδρος Σούτσος και Θεόδωρος Ορφανίδης)
Ποιητικοί διαγωνισμοί
Από το 1851 ως το 1867 στην πνευματική ζωή της Αθήνας κυριαρχούσαν οι ποιητικοί διαγωνισμοί, οι οποίοι εξελίχθηκαν σε σημαντικό θεσμό, κάτι που αποδεικνύει την εξέχουσαν θέση που κατείχε η ποίηση στην κοινωνία. Ο πρώτος Ράλλειος Διαγωνισμός προκυρήχθηκε το 1851, με στόχο την καλλιέργεια της ποίησης σε καθαρεύουσα γλώσσα, και απέρριπτε όσα ποιήματα υποβάλλονταν σε δημοτική. Το 1861 διακόπηκε ο Ράλλειος Διαγωνισμός και το 1862 προκυρήχθηκε ο Βουτσιναίος.
Κριτές στους ποιητικούς διαγωνισμούς ήταν πανεπιστημιακοί καθηγητές. Οι πιο γνωστοί ανάμεσα σ' αυτούς ήταν οι : Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, Στέφανος Κουμανούδης, Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος και Δημήτριος Βερναρδάκης. Η ανακοίνωση της κρίσης της επιτροπής και του νικητή γινόταν με πανηγυρικό τρόπο κάθε χρόνο στις 25 Μαρτίου και η τελετή ήταν κεντρικό γεγονός της πνευματικής και κοινωνικής ζωής.
Οι κριτές των διαγωνισμών επεδίωκαν να περιορίσουν την επίδραση του ρομαντισμού και επέβαλαν κανόνες που χαρακτήριζαν τον κλασικισμό, όπως η αυστηρή διάκριση των ποιητικών ειδών. Απέρριπταν τις ακραίες εκδηλώσεις του ρομαντισμού κυρίως για πολιτικούς λόγους, και τον κατηγορούσαν ως ξενόφερτο και επικίνδυνο για τα χρηστά ήθη.
Δείτε επίσης
Κατάλογος Ελλήνων λογοτεχνών
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
<@=@=@>