Ολυμπιακοί Αγώνες

Ολυμπιακοί Αγώνες

Ολυμπιακοί Αγώνες
Αρχαία Εποχή

Μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε. Βασισμένοι στα στοιχεία των αρχαιολόγων και σε διάφορες μυθικές παραδόσεις. Πάντως η μόνη πραγματική πρώτη απόδειξη της ύπαρξης των Ολυμπιακών Αγώνων χρονολογείται στα 776 π.Χ. όταν νίκησε στον αγώνα Σταδίου (192 μ) ο Κόροιβος . Μερικοί θεωρούν ιδρυτή τους τον Κουρήτη (Κρητικό) Ιδαίο Δάκτυλο Ηρακλή ή Παραστάτη (το δεύτερο όνομα έχει τη σημασία ότι παραβρέθηκε στη γέννηση του Δία). Άλλοι υποστηρίζουν ότι πρώτος διοργάνωσε αγώνα δρόμου ο ήρωας και ημίθεος Ηρακλής, γιος της Αλκμήνης.

Αναφέρονται ακόμα τα ονόματα του Πέλοπα, που είχε θανατωθεί από τον πατέρα του, αλλά τον ανάστησε ο Δίας και οργάνωσε τους αγώνες για να γιορταστούν οι γάμοι του με την Ιπποδάμεια, καθώς και το όνομα του Βασιλιά της Ηλείας Ιφίτου, γιου του Αίμονα, που πέτυχε το 884 την ανασύσταση των Ολυμπιακών Αγώνων, που προϋπήρχαν, αλλά είχαν παρακμάσει ή χαλαρώσει. Σ' αυτή του την προσπάθεια συνεργάστηκαν ο νομοθέτης της Σπάρτης Λυκούργος και ο Κορίνθιος Κλεισθένης.

Εκείνη την εποχή συμφωνήθηκε και η εκεχειρία που επέβαλε το απαραβίαστο της Ήλιδας και της χώρας των Ολυμπιακών Αγώνων, αλλά και γενικά όλων των Ελληνικών χωρών, σ' όλη τη διάρκεια των αγώνων. Τη διάταξη αυτή για την εκεχειρία αναφέρει και ο Παυσανίας που τη διάβασε χαραγμένη σε χάλκινο δίσκο που βρισκόταν στο Ηραίο της Ολυμπίας.

Η ειρήνη αποτελούσε βασική προϋπόθεση του αθλητισμού και ήταν ιδανικό που το σέβονταν όλοι. Έτσι 40 μέρες πριν και 40 μέρες μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, δεν γινόταν καμιά εχθροπραξία ανάμεσα στις ελληνικές πόλεις-κράτη, δεν γινόταν καμιά δίωξη πολίτη εκτός από αδικήματα κακουργίας.

Λένε ότι αφετηρία για την ίδρυση ή την επανίδρυση του θεσμού αποτέλεσε ένας χρησμός του Δελφικού Ιερού. Στο ερώτημα "πώς θα πάψουν οι εμφύλιοι πόλεμοι" η Πυθία απάντησε "Ολυμπιακό αγώνα ανανεώσασθε". Η πρώτη επίσημη Ολυμπιακή εκεχειρία αναφέρεται ότι τηρήθηκε το 776 π.Χ.

Όλες οι ελληνικές πόλεις διέθεταν γυμναστήρια και σε πολλές περιοχές γίνονταν αθλητικοί αγώνες σε διάφορες χρονικές περιόδους και με διάφορες αφορμές.

Οι πιο παλιοί αγώνες φαίνεται ότι περιλάμβαναν μόνο αγωνίσματα δρόμου. Στα επόμενα χρόνια προστέθηκαν η πυγμαχία, ιπποδρομίες, μονομαχίες. Τα αγωνίσματα αύξαναν σε αριθμό με την πάροδο των Ολυμπιάδων για να φτάσουν, το 520, με την εισαγωγή του οπλίτη δρόμου στο μεγαλύτερό τους αριθμό. Είχαν ήδη προστεθεί το παγκράτιο ο δόλιχος, το πένταθλο. Στις μέρες που δεν υπήρχαν αγωνίσματα, γίνονταν γιορτές με βραβεία για ένα παιδαγωγικό Ελληνικό σύστημα που βοήθαγε τους νέους ν' αναπτύξουν τα φυσικά και πνευματικά τους προσόντα.

Η εποχή των αγώνων ήταν κατά την πρώτη πανσέληνο μετά το θερινό ηλιοστάσιο, που έπεφτε στα σημερινά μέσα Ιουλίου περίπου. Το χρονικό αυτό διάστημα λεγόταν Ιερομηνία. Οι αθλητές έδιναν όρκο μπροστά στο μεγαλοπρεπές άγαλμα του Όρκιου Δία, υποσχόμενοι πως θα διεκδικήσουν τίμια τη νίκη. Οι Ελλανοδίκες-κριτές και οι γυμναστές των αθλητών έδιναν όρκο ότι θα τηρήσουν με σεβασμό τους κανονισμούς των αγώνων. Μετά την ορκωμοσία, τους πήγαιναν στην ιερή πηγή να πλυθούν για να είναι καθαροί και στο σώμα όπως και στην ψυχή.

Κατά τη διεξαγωγή των αγώνων γινόταν η βράβευση των νικητών από την Ελλανόδικο επιτροπή. Ο νικητής αν και η αμοιβή του ήταν μόνο ένα κλαδί ελιάς, απολάμβανε γενικής εκτίμησης κι όταν επέστρεφε στην πατρίδα του, οι συμπατριώτες του γκρέμιζαν τμήμα των τειχών επειδή πόλη που έβγαζε τέτοιους αθλητές, δεν είχε ανάγκη από αμυντικά τείχη.

Μετά την κατάργηση των Ολυμπιακών Αγώνων το 394 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Α' επειδή θεωρήθηκαν ότι αποτελούν ειδωλολατρική εκδήλωση, εξαφανίστηκαν οι επίσημες αθλητικές εκδηλώσεις. Ο ελληνικός λαός όμως ποτέ δεν έπαψε ν' αγαπά τ' αγωνίσματα, να θαυμάζει την αθλητική επιδεξιότητα και να υμνεί τα κατορθώματα των ηρώων του.

Στο ψυχομάχημά του ο Διγενής διηγείται τα κατορθώματά του. Έτσι μαθαίνουμε πως κανείς δεν ήταν σαν κι αυτόν "εις της ανδρειάς τη χάρη, στο μπάλαιμα, στο τρέξιμο, στο πήδος, στο κοντάρι" και προκαλεί το Χάρο στο ένα ή στο άλλο αγώνισμα.

Η Ολυμπία είναι πρωτεύουσα όλων των Ελλήνων. Αυτό πίστευε και διακήρυττε ο Μέγας Αλέξανδρος. Σε κάθε τόπο που κατακτούσε, μετέφερε το ελληνικό πνεύμα και σαν πρωταρχική του έκφραση την αθλητική ιδέα και συνείδηση.

Ο κλασικός αθλητισμός (σήμερα επικράτησε ο χαρακτηρισμός "αθλητισμός στίβου"), που γεννήθηκε στην αρχαία Ελλάδα, περιέπεσε μοιραία, κατά την υποδούλωση της χώρας, στην αφάνεια.