Ο Σεργκέι Μιχαήλοβιτς Αϊζενστάιν (ρώσ.Сергей Михайлович Эйзенштейн, 23 Ιανουαρίου 1898 - 11 Φεβρουαρίου 1948) ήταν Ρώσος σκηνοθέτης, θεωρητικός της τέχνης, της τεχνικής του κινηματογράφου και ένας από τους πρωτοπόρους του παγκόσμιου κινηματογράφου. Ο Αϊζενστάιν ήταν πρωτοπόρος στη χρήση του Μοντάζ, μια συγκεκριμένη χρήση στης έκδοσης ταινιών και η εργασία του επηρέασε απέραντα τους πρώτους σκηνοθέτης ταινιών.
Γεννήθηκε στη Ρίγα της Λετονίας, από ευκατάστατους γονείς, που του εξασφάλισαν μια καλή μόρφωση. Ο πατέρας του, Mikhail Eisenstein, ήταν αρχιτέκτονας βαλτικής γερμανικής, εβραϊκής, και σουηδικής καταγωγής ενώ η μητέρα του, Julia, ήταν ρωσιδα και μέλος της ρωσικής ορθόδοξης εκκλησίας. Ως Παιδί ακόμα μιλουσε 3 ξένες γλώσσες (αγγλικά, γερμανικά και γαλλικά), ενώ αργότερα παρακολουθησε μαθήματα μηχανικής και αρχιτεκτονικής. Την ίδια εποχή εδείξε ζωηρό ενδιαφέρον για τη ζωγραφική και ζωγραφίζε αφίσες. Σύντομα ανακαλύπσε το θέατρο και ανεβάζει στη Μόσχα πολλά θεατρικά έργα, όπως Η αυτού μεγαλειότης η πείνα, Μάκβεθ του Σαίξπηρ, Σοφός Άνθρωπος του Οστρόβσκι, Μάσκες αερίου. Ο Αιζενστάιν. έγραψε πολλά δοκίμια στα οποία αναλύει τα έργα και την τεχνική του και διατυπώνει τις σκέψεις του για την τέχνη του κινηματογράφου.
Χρονολόγιο
Το 1924 μπαίνει στον κινηματογράφο σκηνοθετώντας το έργο Απεργία που έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση, παρ' όλες τις αδυναμίες της.
Το 1925 σκηνοθετεί το αριστούργημά του το Θωρηκτό Ποτέμκιν πάνω σε δικό του σενάριο. Γυρίστηκε μέσα σε λίγες μόνο βδομάδες στην πόλη και το λιμάνι της Οδησσού. Έτσι, στα 27 του χρόνια καθιερώνεται σαν μια από τις συγκλονιστικότερες φυσιογνωμίες που πέρασαν από τον κινηματογραφικό χώρο.
Το 1928 σκηνοθετεί, πάνω σε δικό του σενάριο, το φιλμ Οκτώβρης ή Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο και το 1929 τελειώνει τη Γενική Γραμμή, το πιο λυρικό απ' όλα τα έργα του, που αναφέρεται με λεπτομέρειες στις αλλαγές της αγροτικής κατάστασης στη Ρωσία, μετά από την Επανάσταση του Οκτώβρη. Το 1938 γυρίζει τον Αλέξανδρο Νιέβσκυ και Το λιβάδι του Μπεζίν που μένει μισοτελειωμένο, γιατί ο σκηνοθέτης αρρωσταίνει βαριά.
Το 1945 γυρίζει το πρώτο μέρος από την τριλογία Ιβάν ο τρομερός τον οποίο θαυμάζε ο Στάλιν και το 1946 το δεύτερο μέρος της. Η πρεμιέρα της στη Σοβιετική Ένωση έγινε όμως το 1958, δέκα χρόνια μετά το θάνατό του. Το τρίτο μέρος της τριλογίας δε γυρίζεται ποτέ καθώς στις 9 φεβρουαριου του 1948 ο Αϊζενστάιν πεθαίνει από καρδιακή προσβολή σε ηλικία πενήντα χρόνων.
Σημαντικότερες Ταινίες
* 
Stachka - Η απεργία 1925
* Bronenosets Potyomkin - Θωρηκτό Ποτέμκιν 1925
* Oktyabr - Οκτώβρης ή Οι δέκα μέρες που συγκλώνισαν τον κόσμο 1929
* Aleksandr Nevskiy - Αλέξανδρος Νέφσκι 1939
* Ivan Groznyy I - Ιβάν ο Τρομερός 1ο μέρος 1944
* Ivan Groznyy IΙ - Ιβάν ο Τρομερός 2ο μέρος 1958
Εξωτερικές Συνδέσεις
Κινηματογράφος, Ηθοποιοί, Σκηνοθέτες, Ταινίες
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License