Ο Έντουαρντ Μοντγκόμερι Κλιφτ΄ (αγγλ. Edward Montgomery Clift), (17 Οκτωβρίου 1920 - 23 Ιουλίου 1966), γνωστότερος ως Μοντγκόμερι Κλιφτ, ήταν αμερικανός ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου[1]. Ήταν ένθερμος υποστηρικτής της υποκριτικής μεθόδου του Στανισλάφσκι κι οι ερμηνείες του χαρακτηρίζονται από έντονη φυσικότητα. Ο Κλιφτ στη σύντομη ζωή του συμμετείχε σε μόλις 17 ταινίες και προτάθηκε για βραβείο όσκαρ 4 φορές[2].
Πρώτα χρόνια
Γεννημένος στην Ομάχα της Νεμπράσκα το 1920, ο Μοντγκόμερι Κλιφτ ήταν γιος του Γουίλιαμ Μπρουκς Κλιφτ, αντιπροέδρου της εθνικής τράπεζας της Ομάχα και της συζύγου του, Έθελ "Σάνι" Φογκ. Είχε μια δίδυμη αδερφή, τη Ρομπέρτα κι έναν μεγαλύτερο αδερφό τον Γουίλιαμ Μπρουκς Κλιφτ το νεώτερο. Η μητέρα του Κλιφτ ανάθρεψε τα παιδιά της ως αριστοκράτες. Μια ομάδα εκπαιδευτικών είχε επιστρατευτεί για να κάνει μαθήματα κατ' οίκον στους γόνους της οικογένειας Κλιφτ. Ο Κλιφτ που έμαθε να μιλάει, γερμανικά, γαλλικά και ιταλικά, βρισκόταν στην εφηβεία του όταν πήγε σε κανονικό σχολείο κι η προσαρμογή ήταν πολύ δύσκολη για εκείνον.
Πρώτες επιτυχίες
Στα 13 του, ο Κλιφτ, ξεκίνησε μια μακρά θητεία στο Μπρόντγουεϊ και στα 18 του ξεκίνησε να αναλαμβάνει πρωταγωνιστικούς ρόλους. Στα 28 του έχοντας πρωταγωνιστήσει σε 10 θεατρικές παραστάσεις έκανε το ντεμπούτο του στο Χολιγουντ συμπρωταγωνιστώντας με τον Τζον Γουέιν στο γουέστερν του Χάουαρντ Χοκς, Το κόκκινο ποτάμι (Red River, 1948). Δεύτερη του κινηματογραφική εμφάνιση την ίδια χρονιά ήταν στην ταινία του Φρεντ Τσίνεμαν, Παιδιά χωρίς όνομα (The Search, 1948). Ο Κλιφτ δεν ήταν ευχαριστημένος με το σενάριο και ξανάγραψε μεγάλο μέρος, ενώ η νατουραλιστική του ερμηνεία, εντυπωσίασε τους θεατές. Προτάθηκε για το Όσκαρ Α' ανδρικού ρόλου γι' αυτή του την ερμηνεία αλλά το έχασε από τον Λόρενς Ολίβιε για την ταινία Άμλετ. Την επόμενη χρονιά συμπρωταγωνίστησε με την Ολίβια Ντε Χάβιλαντ στην κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος του Χένρι Τζέιμς Πλατεία Ουάσινγκτον, με τίτλο Η κληρονόμος. Ο Κλιφτ δεν είχε καλές σχέσεις τόσο με την Ντε Χάβιλαντ, όσο και με τους υπόλοιπους συντελεστές της ταινίας. Δεν ήταν ευχαριστημένος με το σενάριο κι εκμυστηρεύτηκε σε φίλους του ότι ήθελε να αλλάξει τους διαλόγους του με την Ντε Χάβιλαντ. Κατηγόρησε επίσης τη Ντε Χάβιλαντ για το γεγονός ότι επέτρεψε στο σκηνοθέτη Γουίλιαμ Γουάιλερ να διαπλάσει την ερμηνεία της. Ο Κλιφτ δεν έμεινε ευχαριστημένος από την ερμηνεία του κι αποχώρησε νωρίτερα κατά τη διάρκεια της πρεμιέρας της ταινίας. Το 1950 έδωσε μια ακόμη αξιομνημόνευτη ερμηνεία στην ταινία Φλογισμένος διάδρομος (The Big Lift), αλλά η ταινία πάτωσε στο αμερικανικό box-office. Ο Μπίλι Γουάιλντερ, έγραψε το ρόλο του ζιγκολό Τζο Γκίλις στην ταινία Η λεωφόρος της δύσης (Sunset Boulevard) αποκλειστικά για τον Κλιφτ, αλλά ο Κλιφτ αποφάσισε να τον απορρίψει την τελευταία στιγμή. Ο αντικαταστάτης του Γουίλιαμ Χόλντεν έλαβε υποψηφιότητα για Όσκαρ Α' ανδρικού ρόλου για το συγκεκριμένο ρόλο.
Χρόνια δόξας
Στις αρχές της δεκαετίας του 50 ο Κλιφτ ήταν ο πιο περιζήτητος νέος σταρ του Χόλιγουντ. Μόνος του αντίπαλος ήταν ο Μάρλον Μπράντο που αναδείχτηκε επίσης εκείνη την περίοδο. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης προσπάθησαν να δημιουργήσουν αντιπαλότητα μεταξύ των δυο κι τους συνέκριναν μονίμως λόγω της κοινής τους καταγωγής (κι οι δύο ήταν από την Ομάχα) και του παρόμοιου τρόπου ερμηνείας. Το 1951 ο Κλιφτ ερμήνευσε τον γνωστό του μέχρι σήμερα ρόλο στην ταινία Μια θέση στον ήλιο (A Place In The Sun), πλάι στην Ελίζαμπεθ Τέιλορ. Οι ερωτικές του σκηνές με την Τέιλορ, ενίσχυσαν την εικόνα και των δυο ως σύμβολα του σεξ, ενώ λόγω αυτής τους της συνεργασίας, θεωρούνται μέχρι και σήμερα ένα από τα πιο αξιομνημόνευτα κι ομορφότερα κινηματογραφικά ζεύγη. Οι δυο τους δέθηκαν με μια μεγάλη φιλία, η οποία διήρκεσε μέχρι και το θάνατο του Κλιφτ. Η ταινία ήταν τεράστια το 1951 κι ο Τσάρλι Τσάπλιν δήλωσε ότι επρόκειτο για την καλύτερη αμερικανική ταινία όλων των εποχών. Ο Κλιφτ έλαβε άλλη μια υποψηφιότητα για Όσκαρ Α' ανδρικού ρόλου και βρέθηκε συνυποψήφιος με τον Μπράντο που ήταν υποψήφιος για το Λεωφορείον ο πόθος (A Streetcar Named Desire, 1951). Οι δυο τους θεωρούνταν φαβορί κι ο Μπράντο που είχε συγκινηθεί από την ερμηνεία του Κλιφτ, ψήφισε εκείνον για το βραβείο. Ομοίως όμως έπραξε και ο Κλιφτ, ο οποίος ψήφισε τον Μπράντο ως νικητή εκείνη τη χρονιά. Νικητής όμως αναδείχτηκε ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ για την ταινία Η Βασίλισσα της Αφρικής (The African Queen).
Ο Κλιφτ για έναν χρόνο δεν εμφανίστηκε σε καμιά ταινία κι επανήλθε το 1953 με τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία του Άλφρεντ Χίτσκοκ Η εξομολόγησις (I Confess), όπου υποδύθηκε με πειστικότητα έναν καθολικό παπά. Επόμενη ταινία του Κλιφτ ήταν το βραβευμένο με όσκαρ καλύτερης ταινίας Όσο υπάρχουν άνθρωποι (From Here To Eternity, 1953) του Φρεντ Τσίνεμαν]]. Ο Κλιφτ δούλεψε σκληρά για να καταφέρει να υποδυθεί τον στρατιώτη Προύιτ με φυσικότητα. Ο Προύιτ στρατιωτικός και στην πολεμική βάση του Περλ Χάρμπορ, πρώην πυγμάχος που αρνούνταν να κατέβει σε αγώνες παρά τις πιέσεις του διοικητή του, εξωτερίκευε τα συναισθήματά του παίζοντας σάλπιγγα. Ο Κλιφτ έμαθε να παίζει σάλπιγγα κι υποδύθηκε το θάνατο του Προύιτ με τέτοια φυσικότητα που έκανε όλο το κινηματογραφικό συνεργείο να κλάψει. Βρέθηκε πάλι υποψήφιος για το Όσκαρ Α' ανδρικού ρόλου, όπου θεωρούνταν φαβορί, αλλά έχασε από έναν έκπληκτο Γουίλιαμ Χόλντεν, που ούτε ο ίδιος δεν περίμενε να κερδίσει για την ταινία Ο καταδότης του θαλάμου 17 (Stalag 17, 1953). Άλλη μια ταινία που γύρισε το 1953, ήταν Ο τελευταίας σταθμός (The Indiscretion Of The American Wife aka Stazione Termini) σε σκηνοθεσία Βιττόριο ντε Σίκα. Ο ρόλος του, εκείνος ενός ιταλού, ερωτευμένου με μια αμερικανίδα που υποδύεται η Τζένιφερ Τζόουνς, έλαβε καλές κριτικές, αλλά η ταινία απέτυχε να προσελκύσει το κοινό.
Τα επόμενα τρία χρόνια ο Κλιφτ απείχε από τα κινηματογραφικά δρώμενα. Κατά τη διάρκεια αυτών των τριών χρόνων απέρριψε τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στις ταινίες του Ηλία Καζάν, Το λιμάνι της αγωνίας (On The Waterfront, 1954) και Ανατολικά της Εδέμ (East Of Eden). Ο εθισμός του στο αλκοόλ και σε ναρκωτικές ουσίες κι η μάχη του με τον ίδιο του τον εαυτό τον είχαν καταβάλει, ο Κλιφτ οδηγούσε τον εαυτό του αργά αλλά σταθερά προς την αυτοκτονία. Το 1956 δέχτηκε να εμφανιστεί πλάι στην Ελίζαμπεθ Τέιλορ στην ταινία Όσα δε σβήνει ο χρόνος, (Raintree County, 1957).
Το ατύχημα
Το Μάιο του 1956, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του Όσα δε σβήνει ο χρόνος, ο Κλιφτ προσέκρουσε με το αυτοκίνητό του πάνω σε έναν τηλεφωνικό θάλαμο, φεύγοντας από ένα πάρτι που έλαβε μέρος στο σπίτι της Τέιλορ και του τότε συζύγου της Μάικλ Γουάιλντινγκ. Μόλις ακούστηκε ο ήχος που προκλήθηκε από το ατύχημα η Τέιλορ έτρεξε προς το αυτοκίνητο του Κλιφτ απ' όπου τον ανέσυρε και τον βοήθησε να αναπνεύσει αφαιρώντας ένα δόντι που είχε σφηνωθεί στο λαιμό του. Ο Κλιφτ που είχε σπάσει τη μύτη και την κάτω γνάθο, είχε κοπεί σε πολλά σημεία του προσώπου, υπέστη μια σειρά πλαστικών επεμβάσεων, αλλά η υπέροχη μορφή του προσώπου του είχε πλέον χαθεί.
Μετά τις επεμβάσεις ολοκλήρωσε τα γυρίσματα του Όσα δε σβήνει ο χρόνος. Οι παραγωγοί της ταινίας φοβούνταν ότι η ταινία θα έχανε χρήματα, αλλά ο Κλιφτ τους διαβεβαίωσε ότι θα είχε επιτυχία καθώς ο κόσμος θα είχε την περιέργεια να εντοπίσει τις διαφορές στο πρόσωπο του Κλιφτ πριν και μετά τις επεμβάσεις. Ο Κλιφτ συνέχισε να εθίζεται σε αλκοόλ και χάπια μετά το ατύχημα προκειμένου να εξαλείψει τους πόνους του ατυχήματος και να ξεχάσει το γεγονός ότι το κάλος του προσώπου του είχε πλέον χαθεί. Στα 37 του έδειχνε πλέον πολύ μεγαλύτερος.
Τελευταίες ταινίες
Η καριέρα του στο Χόλιγουντ μετά το ατύχημα, έχει χαρακτηριστεί ως αργή αυτοκτονία, λόγω της κατάχρησης χαπιών και αλκοόλ. Επόμενη του ταινία ήταν το Γεννημένοι για την αμαρτία (Lonelyhearts, 1958), ενώ ακολούθησε η συνεργασία του με τον Μάρλον Μπράντο στο φίλμ του Έντουαρντ Ντμίτρικ Ο χορός των καταραμένων (The Young Lions). Το 1959 συνεργάστηκε για τρίτη και τελευταία φορά με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ στην κινηματογραφική μεταφορά του θεατρικού του Τένεσι Γουίλιαμς Ξαφνικά πέρυσι το καλοκαίρι (Suddenly Last Summer, 1959). Στην ταινία του Τζόζεφ Λ. Μάνκιεβιτς συμμετείχε και η Κάθριν Χέπμπορν. Στη συνέχεια το 1960 πρωταγωνίστησε στην ταινία του Ηλία Καζάν Λάσπη στ'αστέρια (Wild River, 1960) και το 1961 έλαβε την τελευταία του υποψηφιότητα για όσκαρ στην ταινία του Στάνλεϊ Κρέιμερ Τα απόρρητα της Νυρεμβέργης (Judgement at Nyremberg, 1961), όπου εμφανίστηκε μόλις δώδεκα λεπτά.
Την ίδια χρονιά εμφανίστηκε στην ταινία του Τζον Χιούστον Οι αταίριαστοι, (The Misfits), πλάι στην Μέριλιν Μονρόε και τον Κλαρκ Γκέιμπλ. Η ταινία αυτή έμελλε να είναι η τελευταία τόσο του Γκείμπλ όσο και της Μονρόε. Ο Γκέιμπλ πέθανε λίγο μετά τη λήξη των γυρισμάτων κι η Μονρόε ένα χρόνο αργότερα. Το 1962 ο Κλιφτ πρωταγωνίστησε στην ταινία Φρόιντ: Απόκρυφα πάθη, ενώ τέσσερα χρόνια αργότερα γύρισε την τελευταία του ταινία Ο λιποτάκτης (The Defector, 1966). Την ίδια χρονιά είχε υπογράψει για να εμφανιστεί πλάι στη φίλη του Ελίζαμπεθ Τέιλορ στην ταινία Ανταύγειες σε χρυσά μάτια (Reflections On A Golden Eye), που θα επισφράγιζε την τέταρτή τους συνεργασία, αλλά τον πρόφτασε ο θάνατός του από καρδιακή προσβολή.
Θάνατος
Ο Κλιφτ είχε περάσει όλη την ημέρα της 22ας Ιουλίου του 1966 στο σπίτι του στη Νέα Υόρκη, όπου ζούσε με το γραμματέα του Λορέντσο Τζέιμς. Ο Τζέιμς στη 1 π.μ της 23ης πήγε στο δωμάτιό του για να τον καληνυχτήσει και τον ρώτησε αν ήθελε να δει την ταινία Οι αταίριαστοι την οποία πρόβαλλε η τηλεόραση και στην οποία είχε πρωταγωνιστήσει ο Κλιφτ. Η απάντηση ήταν ένα απόλυτο ΟΧΙ. Αυτή ήταν κι η τελευταία φορά που ο Κλιφτ μίλησε σε άνθρωπο. Στις 6 π.μ. της 23ης βρέθηκε να κείτεται γυμνός στο κρεβάτι του. Είχε πεθάνει από έμφραγμα λόγω απόφραξης των στεφανιαίων αρτηριών.
Υποψηφιότητες για όσκαρ
Βραβεία Ακαδημίας Κινηματογράφου
Υποψηφιότητα:
* 1948: Α' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Παιδιά χωρίς όνομα
* 1951: Α' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Μια θέση στον ήλιο
* 1953: Α' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Όσο υπάρχουν άνθρωποι
* 1961: Β' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Το απόρρητα της Νυρεμβέργης
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
* Ο Μοντγκόμερι Κλιφτ στο imdb
* Ο Μοντγκόμερι Κλιφτ στο cine.gr
* Ο Μοντγκόμερι Κλιφτ στο ibdb
Παραπομπές
1. ↑ Obituary Variety, July 27, 1966.
2. ↑ Montgomery Clift. Oscars.com (ανακτήθηκε 2010-02-01 )
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
<@=@=@>