|
Τα είκοσι έξι καντόνια της Ελβετίας είναι οι διοικητικές υποδιαιρέσεις της ομοσπονδιακής Ελβετίας. Ιστορικά και μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, κάθε καντόνι στην τότε συνομοσπονδία ήταν κυρίαρχο κράτος, με τα σύνορα, το στρατό, και το νόμισμά του. Η ομοσπονδιακή δομή καθιερώθηκε το 1848. Κατά τη διάρκεια του δέκατου έκτου αιώνα, η ελβετική συνομοσπονδία αποτελούταν από δέκα τρία αυτοκυβερνώμενα κράτη. Αυτά τα κράτη κλήθηκαν καντόνια, και υπήρξαν δύο διαφορετικά είδη καντονίων: έξι δασικά καντόνια και επτά αστικά καντόνια. Τα έξι δασικά καντόνια ήταν λαϊκές δημοκρατίες, ενώ τα επτά αστικά καντόνια κυβερνούνταν από τα συμβούλια πόλεων. Εντούτοις, αυτά τα τα συμβούλια πόλεων ελέγχονταν από τις μικρές ολιγαρχίες των πλούσιων πολιτών. Τα αστικά καντόνια περιέλαβαν τη Ζυρίχη, τη Βέρνη, και τη Βασιλεία.
Κάθε καντόνι έχει το σύνταγμα, το νομοθετικό σώμα, την κυβέρνηση και τα δικαστήριά του. Τα περισσότερα από τα νομοθετικά σώματα των καντονίων είναι τα Κοινοβούλια, το μέγεθός των οποίων που ποικίλλει μεταξύ πενήντα οκτώ και διακοσίων εδρών. Μερικά νομοθετικά σώματα είναι γενικές συνελεύσεις (Landsgemeinden).
Οι καντονικές κυβερνήσεις αποτελούνται από πέντε η επτά μέλη, ανάλογα με το καντόνιο. Όλα τα θέματα που δεν εμπίπτουν ρητά στη συνομοσπονδία σύμφωνα με το ελβετικό σύνταγμα ρυθμίζονται από τα καντόνια, που επίσης καθορίζουν και το βαθμό αυτονομίας των δήμων. Τα μεγέθη των καντονίων ποικίλλουν, από ακριβώς 37 έως 7.105 τετραγωνικά χλμ. και ο πληθυσμός τους από 14.900 έως 1.244.400. Σε καντονικά θέματα, η άμεση δημοκρατία υπό μορφή γενικών συνελεύσεων (Landsgemeinde) είναι τώρα περιορισμένη στα καντόνια Appenzell Innerrhoden και Glarus. Σε όλα τα άλλα καντόνια τα δημοκρατικά δικαιώματα εκφράζονται μέσω ψηφοφορίας.
Μετα από τη δημιουργία του καντονίου Jura το 1978 δεν έχει υπάρξει κανένα νέο καντόνι. Σύμφωνα με το σύνταγμα του 1999, ο αριθμός καντονίων είναι επίσημα είκοσι έξι, αλλά ο αριθμός κρατών (Stände) σχετικών για την εκλογή του Συμβουλίου των κρατών (Ständerat) και της ψηφοφορίας στις ομοσπονδιακές πρωτοβουλίες, είναι είκοσι τρία: τα καντόνια Unterwalden, Appenzell, και της Βασιλείας μετριούνται ως δύο ημι-καντόνια. Το Unterwalden διαιρείται σε Obwalden και Nidwalden, το Appenzell σε Innerrhoden και Ausserrhoden, και η Βασιλεία διαιρείται σε Βasel - Stadt και Βasel - Landschaft.
Κατάλογος και χάρτης
Σημαία |
Abbr |
Καντόνι |
Από τό |
Πρωτεύουσα |
Πληθυσμός1 |
Έκταση2 |
Πυκνότητα3 |
Δήμοι της Ελβετίας1 |
Επίσημες γλώσσες |
|
ZH |
Zürich |
1351 |
Ζυρίχη |
1,228,600 |
1,729 |
701 |
171 |
γερμανική |
|
BE |
Bern |
1353 |
Βέρνη |
947,100 |
5,959 |
158 |
399 |
γερμανική, γαλλικά |
|
LU |
Luzern |
1332 |
Λουκέρνη |
350,600 |
1,493 |
233 |
107 |
γερμανική |
|
UR |
Uri |
1291 |
Altdorf |
35,000 |
1,077 |
33 |
20 |
γερμανική |
|
SZ |
Schwyz |
1291 |
Schwyz |
131,400 |
908 |
143 |
30 |
γερμανική |
|
OW |
Obwalden |
1291 |
Sarnen |
32,700 |
491 |
66 |
7 |
γερμανική |
|
NW |
Nidwalden |
1291 |
Stans |
38,600 |
276 |
138 |
11 |
γερμανική |
|
GL |
Glarus |
1352 |
Glarus |
38,300 |
685 |
51 |
28 |
γερμανική |
|
ZG |
Zug |
1352 |
Zug |
100,900 |
239 |
416 |
11 |
γερμανική |
|
FR |
Fribourg |
1481 |
Fribourg |
239,100 |
1,671 |
141 |
242 |
γαλλικά, γερμανική |
|
SO |
Solothurn |
1481 |
Solothurn |
245,500 |
791 |
308 |
126 |
γερμανική |
|
BS |
Basel-Stadt |
1501 |
Βασιλεία |
186,700 |
37 |
5,072 |
3 |
γερμανική |
|
BL |
Basel-Landschaft |
1501 |
Liestal |
261,400 |
518 |
502 |
86 |
γερμανική |
|
SH |
Schaffhausen |
1501 |
Schaffhausen |
73,400 |
298 |
246 |
34 |
γερμανική |
|
AR |
Appenzell Ausserrhoden |
1513 |
Herisau4 |
53,200 |
243 |
220 |
20 |
γερμανική |
|
AI |
Appenzell Innerrhoden |
1513 |
Appenzell |
15,000 |
173 |
87 |
6 |
γερμανική |
|
SG |
Sankt Gallen |
1803 |
Sankt Gallen |
452,600 |
2,026 |
222 |
90 |
γερμανική |
|
GR |
Graubünden |
1803 |
Chur |
185,700 |
7,105 |
26 |
211 |
γερμανική, ραιτορομανικά, ιταλικά |
|
AG |
Aargau |
1803 |
Άαραου |
550,900 |
1,404 |
388 |
232 |
γερμανική |
|
TG |
Thurgau |
1803 |
Frauenfeld |
228,200 |
991 |
229 |
80 |
γερμανική |
|
TI |
Ticino |
1803 |
Bellinzona |
311,900 |
2,812 |
110 |
244 |
ιταλικά |
|
VD |
Vaud |
1803 |
Λωζάνη |
626,200 |
3,212 |
188 |
382 |
γαλλικά |
|
VS |
Valais |
1815 |
Sion |
278,200 |
5,224 |
53 |
160 |
γαλλικά, γερμανική |
|
NE |
Neuchâtel |
1815 |
Neuchâtel |
166,500 |
803 |
206 |
62 |
γαλλικά |
|
GE |
Genève |
1815 |
Γενεύη |
414,300 |
282 |
1,442 |
45 |
γαλλικά |
|
JU |
Jura |
1979 |
Delémont |
69,100 |
838 |
82 |
83 |
γαλλικά |
|
CH |
Schweizerische Eidgenossenschaft / Confédération suisse / Confederazione Svizzera / Confederaziun svizra |
|
Βέρνη |
7,261,200 |
41,285 |
174 |
2,890 |
γερμανική,γαλλικά, ιταλικά, ραιτορομανικά |
Σημειώσεις: 1 31 Δεκέμβριου 2001, Εθνικές στατιστικές, 2 km², 3 per km², με βάση τον πληθυσμό του 2000 4 έδρα της κυβέρνησης και του Κοινοβουλίου, η έδρα των δικαστικών αρχών είναι η πολη Trogen.
Τα δύο γραμματα για τα ελβετικά καντόνια χρησιμοποιούνται ευρέως, π.χ. στις πινακίδες κυκλοφορίας αυτοκινήτων και στους κωδικούς ISO 3166-2 (με το πρόθεμα "CH-", π.χ. CH-SZ για το καντόνι Schwyz).
Ονόματα των καντονίων σε διάφορες γλώσσες
Τοπική γλώσσα |
ISO
/ K.z. |
γερμανική
1 |
γαλλικά
1 |
ιταλικά
1 |
ραιτορομανικά
1 |
Ελληνικά
2 |
Aargau (Άαργκαου) |
AG |
Aargau |
Argovie |
Argovia |
Argovia |
|
Appenzell Ausserrhoden (Άπεντσελ Άουσερροντεν) |
AR |
Appenzell Ausserrhoden |
Appenzell Rhodes-Extérieures |
Appenzello Esterno |
Appenzell dador |
|
Appenzell Innerrhoden (Άπεντσελ Ίνερροντεν) |
AI |
Appenzell Innerrhoden |
Appenzell Rhodes-Intérieures |
Appenzello Interno |
Appenzell dadens |
|
Basel-Landschaft (Μπάζελ-Λάντσαφτ) |
BL |
Basel-Landschaft |
Bâle-Campagne |
Basilea-Campagna |
Basilea-Champagna |
|
Basel-Stadt (Μπάζελ-Στατ) |
BS |
Basel-Stadt |
Bâle-Ville |
Basilea-Città |
Basilea-Citad |
|
Bern (Μπερν) |
BE |
Bern |
Berne (Μπερν) |
Berna |
Berna |
|
Fribourg (Φριμπούρ) |
FR |
Freiburg (Φράιμπουρκ) |
Fribourg |
Friburgo |
Friburg |
|
Genève (Ζενέβ) |
GE |
Genf |
Genève |
Ginevra |
Genevra |
|
Glarus (Γκλάρους) |
GL |
Glarus |
Glaris |
Glarona |
Glaruna |
|
Graubünden (Γκράουμπυντεν) |
GR |
Graubünden |
Grisons |
Grigioni (Γκριτζιόνι) |
Grischun (Γκρισούν) |
|
Jura (Ζυρά) |
JU |
Jura |
Jura |
Giura |
Giura |
|
Luzern (Λουτσέρν) |
LU |
Luzern |
Lucerne |
Lucerna |
Lucerna |
|
Neuchâtel (Νεσατέλ) |
NE |
Neuenburg(Νόιενμπουρκ) |
Neuchâtel |
Neuchâtel |
Neuchâtel |
|
Nidwalden (Νιντβάλντεν) |
NW |
Nidwalden |
Nidwald |
Nidvaldo |
Sutsilvania |
|
Obwalden (Ομπβάλντεν) |
OW |
Obwalden |
Obwald |
Obvaldo |
Sursilvania |
|
Sankt Gallen (Ζάνκτ Γκάλλεν) |
SG |
St. Gallen |
Saint-Gall |
San Gallo |
Son Gagl |
|
Schaffhausen (Σάφχάουζεν) |
SH |
Schaffhausen |
Schaffhouse |
Sciaffusa |
Schaffusa |
|
Schwyz (Σβίιτς) |
SZ |
Schwyz |
Schwyz |
Svitto |
Sviz |
|
Solothurn (Ζόλοτουρν) |
SO |
Solothurn |
Soleure |
Soletta |
Soloturn |
|
Thurgau (Τούργκαου) |
TG |
Thurgau |
Thurgovie |
Turgovia |
Turgovia |
|
Ticino (Τιτσίνο) |
TI |
Tessin |
Tessin |
Ticino |
Tessin |
|
Uri (Ούρι) |
UR |
Uri |
Uri |
Uri |
Uri |
|
Valais (Βαλέ) |
VS |
Wallis (Βάλις) |
Valais |
Vallese |
Vallais |
|
Vaud (Βω) |
VD |
Waadt |
Vaud |
Vaud |
Vad |
|
Zug (Τσούκ) |
ZG |
Zug |
Zoug |
Zugo |
Zug |
|
Zürich (Τσύριχ) |
ZH |
Zürich |
Zurich |
Zurigo |
Turitg |
|
Από
τη ελληνική Βικιπαίδεια
http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι
διαθέσιμα υπό την GNU
Free Documentation License
|
<@=@=@>
|