Φρειδερίκος Β΄ της Πρωσίας ο Μέγας, Βερολίνο,

Ο Φρειδερίκος Β' της Πρωσίας ο επικαλούμενος Μέγας (1712-1786) ήταν στρατηγός και βασιλιάς της Πρωσίας, γιος του Φρειδερίκου Γουλιέλμου Α' και εγγονός του Φρειδερίκου Α'.

Παιδική ηλικία

Όταν η Γερμανίδα πριγκίπισσα και σύζυγος του εκλέκτορα Φρειδερίκου Γουλιέλμου Α', Σοφία Δωροθέα, γέννησε τον γιο του το 1712, ο Πρώσος βασιλιάς προσπάθησε να αναθρέψει το διαδοχό του με την άκαμπτη αυστηρότητα που έδειχνε στα στρατιωτικά γυμνάσια κάτω από το πλέον βαρύ και αυστηρό πρωτόκολλο που χαρακτήριζε τη πρωσική βασιλική Αυλή. Έτσι ο μικρός Φρειδερίκος υποχρεωνόταν να ξυπνά πολύ νωρίς το πρωί, αποστήθιζε μεγάλες προσευχές, φορούσε πάντα στρατιωτική στολή, ακουλουθούσε ένα απαράβατο πρόγραμμα ακαδημαϊκών σπουδών και γυμναστικών ασκήσεων και κοιμόταν πάλι πολύ νωρίς. Η μητέρα του, αντίθετα είχε έντονο ενδιαφέρον για τα καλλιτεχνικά δρώμενα και η επιρροή της στον νεαρό Φρειδερίκο εξόργιζε τον πατέρα του, ο οποίος για να σκληραγωγήσει και να νουθετήσει τον γιο του τον μεταχειριζόταν με τρόπο που έφθανε στα όρια της κτηνωδίας. Ο έφηβος Φρειδερίκος υποχρεωνόταν να γευματίζει καθισμένος στην πιο υποτιμητική θέση του τραπεζιού μακριά από τους γονείς του. Ο πατέρας του συχνά τον κτυπούσε μποστά σε ξένους επισκέπτες και μία φορά τον έσυρε από τα μαλλιά στους διαδρόμους του ανακτόρου.

Σε ηλικία 18 ετών ο Φρειδερίκος επιχείρησε να πραγματοποιήσει την προσωπική του επανάσταση με μια απόπειρα να φύγει από την Πρωσία και να αναζητήσει άσυλο στον θείο του, βασιλιά της Αγγλίας, αλλά το σχέδιο του προδόθηκε και ο διάδοχος συνελήφθη και κατέληξε στην απομόνωση στο κάστρο του Κυστρίν, αφού προηγουμένως μπροστά στα μάτια του διατάχθηκε η εκτέλεση του φίλου του αξιωματικού φον Κάττε, που προσπάθησε να τον βοηθήσει στη δραπέτευσή του. Μετά την αποφυλάκισή του πεπεισμένος πλέον ότι κάθε περαιτέρω αντίσταση στο πατρικό θέλημα ήταν ανώφελη, ακολούθησε έκτοτε πιστά τις προσταγές του πατέρα του βασιλιά, όπου και υποχρεώθηκε ν΄ αναλάβει τη διοίκηση ενός συντάγματος γρεναδιέρων και να ασχολείται με τα κοινά του κράτους. Το 1732 υπό τη πίεση του πατέρα του νυμφεύθηκε τη Γερμανίδα πριγκήπισσα Ελισάβετ Κριστίνα της Βρουνσβίκης-Μπέβερν, χωρίς να ερωτηθεί.

Βασιλεία

Όταν τελικά ανέβηκε στο θρόνο της Πρωσίας σε ηλικία 28 ετών, το 1740, μετά τον θάνατο του πατέρα του, έθεσε σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα αναζωογόνησης της οικονομίας και ενίσχυσης του Στρατού, ο οποιός αποτελούσε και την κυριότερη μέριμνα του. Ως βασιλιάς υπήρξε ιδιαίτερα συγκεντρωτικός ("Όλα τα θέματα πρέπει να μου αναφέρονται") και αυταρχικός, έδειχνε δε ελάχιστη εμπιστοσύνη στους ανθρώπους, τρέφοντας μία μόνιμη καχυποψία ("Όσο περισσότεροι δημόσιοι λειτουργοί, τόσο περισσότεροι κλέφτες"). Η εφευρετικότητα του σε ό,τι αφορούσε την πολεμική τέχνη ήταν αδιαμφισβήτητη. Ο Φρειδερίκος ήταν πρόθυμος να επωφεληθεί από την εμπειρία του ("Μόνο ένας ανόητος θα μπορούσε να ισχυρισθεί, ότι ήταν το ίδιο ψύχραιμος κατά την πρώτη του μάχη όσο και κατά τη δέκατη"). Το σωματικό σθένος, που του εξασφάλισε η σκληρή διαπαιδαγώγηση ("Είμαι πάνω στο άλογο μου ακόμη και άρρωστος, όταν άλλοι στη θέση μου θα βρίσκοταν στο κρεβάτι κλαψουρίζοντας"), βρήκε το ταίρι της στην οξύνοια και στην αποφασιστικότητα ("Όλος ο κόσμος καταφρονεί τους στρατιωτικούς διοικητές, οι εφημερίδες τους χλευάζουν, αλλά από τους χιλιάδες που τους ασκούν κριτική δεν μπορεί να βρει κανένας ούτε έναν που να μπορεί να διοικήσει ακόμη και ένα τάγμα").

Επεξέτεινε το κράτος του σε σημαντικό βαθμό, αντιμετωπίζοντας τις άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις με επιτυχία, ιδιαίτερα κατά τον Επταετή Πόλεμο με το τελος του οποίου η Πρωσία είχε καταστεί μεγάλη δύναμη στην Ευρώπη. Αυτό το γεγονός, οι απαράμιλλες ικανότητες στην διπλωματία αλλά και στο πεδίο της μάχης, όπως και η μεγάλη του μόρφωση, οι γνωριμίες με μεγάλες προσωπικότητες της εποχής, όπως ο Βολταίρος, του χάρισαν την προσωνυμία Φρειδερίκος ο Μέγας.

Πέθανε σε ηλικία 74 ετών και είναι θαμμένος έξω από το θερινό ανάκτορο του Σανσουσί στο πάρκο Σανσουσί (Sans Souci = χωρίς σκοτούρες) στο Πότσδαμ μαζί με τα 11 κυνηγετικά σκυλιά του.
Πηγές

"Στρατιωτική Ιστορία", Τεύχος 95, Ιούλιος 2004

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org + LivePedia.gr http://www.livepedia.gr/. Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

<@=@=@>