Στις 11 Μαρτίου 2011, σημειώθηκε σεισμός, στη βορειανατολική Ιαπωνία, μεγέθους 9,0 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.[1][2] Το επίκεντρο του σεισμού ήταν 130 χιλιόμετρα (81 μίλια) ανατολικά του Σεντάι, στο Νησί Χονσού της Ιαπωνίας. Ο σεισμός συνέβη στις 14:46:23 τοπική ώρα (05:46 UTC) και είχε διάρκεια - ρεκόρ 5 λεπτά.[3] Σύμφωνα με το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης των ΗΠΑ, το υπόκεντρο βρισκόταν σε βάθος 24,4 χμ. (15,2 μίλια).

Ο σεισμός προκάλεσε τσουνάμι σε πολλές περιοχές της χώρας[4]. Το τσουνάμι ξεκίνησε να διαδίδεται στον Ειρηνικό ωκεανό προς όλες τις κατευθύνσεις, αμέσως μετά τον σεισμό. Ως αποτέλεσμα, εκδόθηκαν άμεσα προειδοποιήσεις για τσουνάμι στην Νέα Ζηλανδία, στην Αυστραλία, στη Ρωσία, στο Γκουαχάν, στις Φιλιππίνες, στην Ινδονησία, στη Παπούα Νέα Γουϊνέα, στο Ναουρού, στη Χαβάη, στις Βόρειες Μαριάνες (ΗΠΑ) και στην Ταϊβάν. Ειδικότερα στις ιαπωνικές ακτές, το ύψος του τσουνάμι έφτασε έως και τα 10 μέτρα και συμπαρέσυρε σπίτια, κτίρια και αυτοκίνητα, κατά τόπους έως και 20 χιλιόμετρα μέσα στο εσωτερικό της στεριάς.

Ο σεισμός

Ο κύριος σεισμός σημειώθηκε στο δυτικό Ειρηνικό Ωκεανό, 130 χιλιόμετρα (81 μίλια) ανατολικά της πόλης Σεντάι στο νησί Χονσού. Το επίκεντρό του ήταν 373 χιλιόμετρα (232 μίλια) από το Τόκιο, σύμφωνα με το Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ (USGS) και το υπόκεντρο σε βάθος 24,4 χμ. (15,2 μίλια). Ο σεισμός συνέβη στις 14:46:23 τοπική ώρα (05:46 UTC). Η μέγιστη επιτάχυνση εδάφους έφτασε τα 0,35g.

Πριν τον σεισμό της 11ης Μαρτίου, η σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή είχε αυξηθεί. Στις 9 Μαρτίου είχε σημειωθεί σεισμός μεγέθους 7,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, σε απόσταση 40 χιλιομέτρων από το επίκεντρο του σεισμού της 11ης Μαρτίου, ενώ είχαν ακολουθήσει 3 ισχυροί μετασεισμοί άνω των 6 Ρίχτερ την ίδια ημέρα.[5]

Αρχικά ο σεισμός της 11ης Μαρτίου αναφέρθηκε ως μεγέθους 7,9 από την Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ (USGS). Το μέγεθος του γρήγορα επαναδιατυπώθηκε ως 8,8 και στη συνέχεια σε 8,9.[6] Νεότερες εκτιμήσεις έχουν υπολογίσει 9,0 ή και 9,1 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ.[7][8][9] Η διάρκειά του υπολογίστηκε σε 5 λεπτά. Ο σεισμός έγινε αισθητός ως το Πεκίνο, 2.500 χιλιόμετρα δυτικά.[10]

Με βάση την Κλίμακα Σεισμικής Έντασης της Ιαπωνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (JMA), μία κλίμακα για την σεισμική ένταση που χρησιμοποιείται στην Ιαπωνία και την Ταϊβάν, ο σεισμός στην πόλη Κουριχάρα της επαρχίας Μιγιάγκι εκτιμήθηκε ως 7 βαθμούς shindo, το μέγιστο της κλίμακας. Σε 3 άλλες επαρχίες (Φουκοσίμα, Ιμπαράκι και Τοτσίγκι) εκτιμήθηκε ως 6+, στις Ιβάτε, Γκούνμα, Σαϊτάμα και Τσίμπα ως 6-, ενώ στο Τόκιο ως 5+.[11]

Ο σεισμός σημειώθηκε στην περιοχή της Ιαπωνικής Τάφρου, όπου ο Πλάκα του Ειρηνικού βυθίζεται κάτω από την Οχοτσκική Πλάκα. Οι συνηθισμένοι σεισμοί της περιοχής αυτής έφταναν μέγιστο μέγεθος έως και 8 - 8,5 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ και, έτσι, το μέγεθος αυτού του σεισμού ήταν μία έκπληξη για κάποιους σεισμολόγους.[12] Ο συγκεκριμένος σεισμός θεωρείται ο ισχυρότερος σεισμός που έχει σημειωθεί στην Ιαπωνία τα τελευταία 140 χρόνια. Η Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ υπολογίζει ότι ήταν ο 5ος μεγαλύτερος σεισμός στον πλανήτη, από την εποχή που ξεκίνησαν οι πρώτες καταγραφές από σεισμογράφους (και μεταγενέστερα από σεισμόμετρα).[13]

 

Μετασεισμοί

Πολλαπλές μετασεισμικές δονήσεις (τουλάχιστον 200 μετασεισμοί), αναφέρθηκαν μετά την αρχική δόνηση μεγέθους 9,0 Ρίχτερ, στις 14:46 τοπική ώρα. Μία δόνηση με μέγεθος 7,0 βαθμών αναφέρθηκε στις 15:06 τοπική ώρα, μία με 7,4 στις 15:15 τοπική ώρα και μία με 7,2 στις 15:26 τοπική ώρα. Συνολικά 25 από αυτούς έφτασαν μέγεθος πάνω από 6,0 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ, ενώ πάνω από 100 είχαν μέγεθος 4,5 και άνω.[14]

Ένας ξεχωριστός σεισμός μεγέθους 6,7 βαθμών (μέτρηση της Ιαπωνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας) συνέβη στις 03:59 την 12 Μαρτίου τοπική ώρα (11 Μαρτίου 18:59 UTC ).[15] Το υπόκεντρο του ήταν στην επαρχεία Νιιγκάτα, σε βάθος 10 χιλιομέτρων (6,2 μίλια).

Γεωλογικές και γεωφυσικές επιπτώσεις

Η Αμερικανική Γεωλογική Υπηρεσία ανακοίνωσε πως από τον σεισμό δημιουργήθηκε ρήγμα μήκους 300 χιλιομέτρων, ενώ ο Μπράιαν Ατγουότερ, επιστήμονας της υπηρεσίας δήλωσε πως «η ενέργεια που απελευθερώθηκε από αυτόν τον σεισμό ισοδυναμεί σχεδόν με την παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας σε διάστημα ενός μήνα». [16]

Σύμφωνα με αναφορές από το Εθνικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας της Ιταλίας, η επίπτωση του σεισμού ήταν τόσο ισχυρή ώστε ο άξονας της Γης μετακινήθηκε κατά 10 εκατοστά. Μια ξεχωριστή έκθεση από την Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ, δήλωσε ότι το νησί Χονσού, το κύριο νησί της Ιαπωνίας, έχει μετατοπιστεί κατά 2,4 μέτρα προς τα ανατολικά.[17] Η μετατόπιση αυτή προκάλεσε την επιτάχυνση της περιστροφής της Γης και τη μείωση τη διάρκεια της ημέρας κατά 1,6 μικροδευτερόλεπτα, σύμφωνα με τη NASA.[18]

Δύο μέρες μετά τον σεισμό επαναδραστηριοποιήθηκε το ηφαίστειο Σινμοεντάκε, ύψους 1.420 μέτρων, που βρίσκεται στο νησί Κιούσου, αλλά είναι αβέβαιο αν το συμβάν συνδέεται με τον σεισμό της 11ης Μαρτίου.[19] Το ηφαίστειο είχε ενεργοποιηθεί για πρώτη φορά μετά από 52 χρόνια τον Ιανουάριο, αλλά είχε σχεδόν ηρεμίσει 2 εβδομάδες πριν τον σεισμό. Στις 13 Μαρτίου άρχισε ξανά να εκτοξεύει πέτρες και στάχτη που έφταναν σε ύψος 4.000 μέτρων.[20]

Τσουνάμι

Καταστροφές στην Ιαπωνία
Το ύψος του τσουνάμι στον Ειρηνικό

Ο σεισμός προκάλεσε τσουνάμι σε πολλές περιοχές της χώρας. Το τσουνάμι ξεκίνησε να διαδίδεται στον Ειρηνικό ωκεανό προς όλες τις κατευθύνσεις, αμέσως μετά τον σεισμό. Η προειδοποίηση για τσουνάμι που εκδόθηκε από την Ιαπωνία ήταν η πιο σοβαρή στην κλίμακα προειδοποίησης, υπολογίζοντας ότι το κύμα αυτό αναμένεται να είναι έως 10 μέτρα (33 πόδια) υψηλό.[21]

Το τσουνάμι αποδείχθηκε ασύλληπτα πιο καταστροφικό από τον ίδιο το σεισμό. Συμπαρέσυρε σπίτια, κτίρια, αυτοκίνητα, ακόμα και πλοία, φτάνοντας κατά τόπους έως και 20 χιλιόμετρα μέσα στο εσωτερικό της στεριάς.[22] Το αεροδρόμιο του Σεντάι κυριολεκτικά σαρώθηκε από την πλημμύρα, αναγκάζοντας τους ανθρώπους να καταφύγουν στα άνω επίπεδα του κεντρικού κτιρίου του αερολιμένα για να σωθούν.[23][24] Η προέλαση του τσουνάμι στην περιοχή του αεροδρομίου μαγνητοσκοπήθηκε από ένα ελικόπτερο του NHK News, παρουσιάζοντας ένα αριθμό αυτοκινήτων στους τοπικούς δρόμους που προσπαθούσαν να ξεφύγουν από την προσέγγιση των κυμάτων να καταπίνονται από αυτά.

Προειδοποιήσεις σε άλλες χώρες

Αμέσως μετά τον σεισμό και την εμφάνιση τσουνάμι στις ιαπωνικές ακτές, εκδόθηκαν αμέσως προειδοποιήσεις για τσουνάμι και εκκενώσεις στις ακτές ολόκληρου του Ειρηνικού σε πάνω από 20 χώρες, συμπεριλαμβανομένων και όλη την ακτογραμμή της Βόρειας και της Νότιας Αμερικής, από την Αλάσκα μέχρι τη Χιλή.

Το Κέντρο Προειδοποίησης του Ειρηνικού εξέδωσε δελτίο προειδοποίησης για τη Ρωσία, τις Φιλιππίνες, την Ταϊβάν, τις Μαριάννες Νήσους, το Γκουάμ, τα Νησιά Μάρσαλ, την Ινδονησία, την Παπούα Νέα Γουινέα, το Ναούρου, τη Μικρονησία, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, το Μεξικό, τη Χαβάη και τις ακτές των ΗΠΑ. Ο Ερυθρός Σταυρός εξέφρασε την ανησυχία του ότι τα φονικά κύματα θα ήταν ψηλότερα από ορισμένα νησιά του Ειρηνικού, που κατά συνέπεια κινδύνευαν να καλυφθούν εντελώς από τα νερά. Ευτυχώς όμως, οι φόβοι αυτοί δεν επαληθεύτηκαν.
Χάρτης με τις πρώτες εκτιμήσεις για το πιθανό ύψος του τσουνάμι στον Ειρηνικό ωκεανό, λίγο μετά τον σεισμό, από τη National Oceanic and Atmospheric Administration (ΗΠΑ).

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, εκδόθηκε προειδοποίηση για τσουνάμι για τις παράκτιες περιοχές της Καλιφόρνιας και του Όρεγκον.[25] Η Υπηρεσία Πολιτικής Άμυνας της Χαβάης διέταξε την εκκένωση όλων των παράκτιων περιοχών, συμπεριλαμβανομένης της Χονολουλού. Τα κύματα στη Χαβάη είχαν ύψος ως 1 μέτρο, χωρίς να προκαλέσουν μεγάλες ζημιές,[26] αλλά συνολικά οι μικροζημιές έφτασαν τα 3 εκατομμύρια δολάρια[27]. Τα πρώτα κύματα έφτασαν στην περιοχή των Δυτικών ακτών 12 ώρες μετά τον κύριο σεισμό. Τέσσερις περιοχές στην Καλιφόρνια κηρύχθηκαν σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, καθώς τα κύματα προκάλεσαν ζημιές σε λιμάνια και πλεούμενα, ενώ ένας άνθρωπος στην Καλιφόρνια ο οποίος επιχειρούσε να πάρει φωτογραφίες των κυμάτων παρασύρθηκε από αυτά και αργότερα πιστοποιήθηκε ο θάνατός του.[28]

Στο Μεξικό, τα κύματα έφτασαν το μισό μέτρο[29]. Στο Περού, το κύμα έφτασε το 1,5 μέτρο ενώ αναφέρθηκαν καταστροφές στις πόλεις Πουέμπλο Νουέβο ντε Κολάν και Πίσκο[29] Στη Χιλή, τα κύματα έφτασαν 24 ώρες αργότερα, χωρίς να προκαλέσουν σοβαρές ζημιές. Το ύψος των κυμάτων στο Νησί του Πάσχα, έφτασε το 1,16 μ. πάνω από το κανονικό επίπεδό τους.[30]

Στην ανατολική Κίνα οι Αρχές προειδοποίησαν τους κατοίκους να απομακρυνθούν από τις παραλίες. Η ακτοφυλακή της Ταϊβάν απομάκρυνε τους κατοίκους της πυκνοκατοικημένης ανατολικής ακτής, καθώς αναμένονταν κύματα ύψους 50 εκατοστών.

Στην Αυστραλία και στη Νέα Ζηλανδία εκδόθηκε αρχικά προειδοποίηση για τσουνάμι, αλλά στη συνέχεια η προειδοποίηση άρθηκε. Παρόμοια κατάσταση συνέβη και στα νησιά Ουόλις, την Φουτούνα και την Νέα Καληδονία. Στην νήσο Γκουάμ ο κόσμος απομακρύνθηκε από τις παραλίες και οι ένοικοι των ξενοδοχείων μεταφέρθηκαν σε δωμάτια υψηλότερων ορόφων, μέχρι την άρση του συναγερμού αργότερα εντός της ημέρας. Ανάλογα μέτρα πάρθηκαν και στις Βόρειες Μαριάνες Νήσους.

Περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι απομακρύνθηκαν από τμήματα της ανατολικής Ρωσίας. Η επιχείρηση εκκένωσης των περιοχών επικεντρώθηκε στη νήσο Σαχαλίνη και στις Νότιες Κουρίλες[31].

Μετά τα πρώτα κύματα που έφτασαν στις ακτές των Φιλιππίνων, τα οποία ήταν μικρού μεγέθους, οι αρχές της χώρας ανέστειλαν και εκεί τον συναγερμό για τσουνάμι. Στην Ινδονησία τα κύματα έφτασαν το ύψος των 10 εκατοστών, χωρίς να προκαλέσουν μεγάλες ζημιές, αλλά στην επαρχία Παπούα ένας άνθρωπος σκοτώθηκε όταν παρασύρθηκε από αυτά.[32]

Θύματα
Τμήμα της ακτογραμμής στην επαρχία Τοχόκου (Tōhoku)

Στις 12 Μαρτίου ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) επιβεβαίωσε ότι μέχρι στιγμής 621 άνθρωποι είχαν σκοτωθεί εξαιτίας του καταστροφικού σεισμού, όμως ο αριθμός των νεκρών αναμένεται να αυξηθεί, 1.040 άνθρωποι έχουν τραυματιστεί και τουλάχιστον 645 αγνοούνται. [33]

Σύμφωνα με την ιαπωνική αστυνομία οι νεκροί ανέρχονται σε 637, ενώ 653 άνθρωποι αγνοούνται. Όμως ο συνολικός αριθμός αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά καθώς 200 με 300 πτώματα μεταφέρονται στην πόλη Σεντάι και ακόμη 200 μεταφέρονται σε γυμναστήρια σε άλλες περιοχές της νομαρχίας Μιγιάγκι, όπως μετέδωσε το πρακτορείο Kyodo. Εκφράζονταν φόβοι για υπέρμετρη αύξηση του αριθμού των θυμάτων, καθώς στην πόλη Μιναμισανρίκου στη βορειοανατολική Ιαπωνία, την οποία έπληξε το κύμα, τουλάχιστον 10.000 κάτοικοί της αγνοούνται.[33]

Στις 13 Μαρτίου η Ιαπωνική Αστυνομία ανακοίνωσε πως οι νεκροί επισήμως έχουν ξεπεράσει τους 1.000, ενώ αναμένεται να αυξηθεί ο αριθμός τους. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ περίπου 590.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.[34]

Στις 14 Μαρτίου οι αρχές ανακοίνωσαν πως οι επιβεβαιωμένοι θάνατοι υπολογίζονται σε περίπου 4.000 ενώ αγνοούνται κοντά στους 50.000. Ανάμεσά τους αγνοούνται οι κάτοικοι 2 πόλεων, των Ρικουζεντακάτα (η οποία καταστράφηκε ολοσχερώς) και Οτσούσι. Στην Μιναμισανρίκου βρέθηκαν τα πτώματα 2.000 αγνοούμενων κατοίκων, αλλά αγνοούνται ακόμα 8.000 κάτοικοί της.[35]

Καταστροφές και επιπτώσεις
Τα αποτελέσματα του σεισμού στο Τόκιο

Ο ισχυρός σεισμός 8,9 βαθμών και το τσουνάμι που έπληξαν τις βορειοανατολικές ακτές της Ιαπωνίας προκάλεσαν το θάνατο πολλών ανθρώπων αλλά και σοβαρές υλικές ζημιές στις επαρχίες Μιγιάγκι, Φουκουσίμα, Τσίμπα, Ιβάτε και Τόκιο. Το υπουργείο Άμυνας της Ιαπωνίας ανέφερε ότι περισσότερα από 1.800 σπίτια έχουν καταστραφεί. Οι αρχές υπολογίζουν σε περίπου 1.200 τον αριθμό των νοικοκυριών που επλήγησαν από αυτό το τσουνάμι.
Πυρκαγιά στο διυλιστήριο Cosmo Oil στην Ιχιχάρα

Πάνω από 4,4 εκατομμύρια νοικοκυριά έμειναν χωρίς ρεύμα[36] ενώ πάνω από 1 εκατομμύριο νοικοκυριά ανέφεραν πως είχαν έλλειψη νερού[37]. Στην Φουκουσίμα ένα φράγμα έσπασε παρασύροντας σπίτια[38][39]. Σύμφωνα με αναφορές, ένα διυλιστήριο πετρελαίου εξερράγη στην Ιχιχάρα, ανατολικά του Τόκιο[40]. Τουλάχιστον 20 άνθρωποι τραυματίστηκαν στο Τόκιο μετά από κατάρρευση ορόφου ενός κτιρίου, ενώ στο Σεντάι ένα ξενοδοχείο κατέρρευσε.

Πυρκαγιές αναφέρθηκαν στο Τόκιο και στις πληγείσες περιοχές, κυρίως στην πόλη Κεσενούμα όπου φωτιές μήκους αρκετών χιλιομέτρων μαίνονταν σε μεγάλα τμήματα της πόλης. Εικόνες που μεταδόθηκαν από το NHK και είχαν ληφθεί από στρατιωτικό αεροσκάφος απεικονίζουν σπίτια και άλλα κτήρια να καίγονται στην πόλη.
Χάρτης του επίκεντρου του σεισμού και της θέσης των πυρηνικών σταθμών

Οι πυρηνικοί σταθμοί Οναγκάβα, Φουκουσίμα Ι και ΙΙ και Φουκουσίμα Tokai έκλείσαν αυτόματα μετά το σεισμό[41]. Ο πυρηνικός σταθμός Higashidōri, επίσης, στη βορειοανατολική ακτή, είχε ήδη κλείσει για την περιοδική επιθεώρηση. Στο σταθμό στην Οναγκάβα ξέσπασε φωτιά χωρίς όμως να απειληθεί ο αντιδραστήρας του εργοστασίου, με τον πρωθυπουργό Ναότο Καν να δηλώνει ότι δεν υπήρξε διαρροή πυρηνικής ενέργειας εξαιτίας του σεισμού. Στην ομιλία του εξέφρασε τη συμπάθεια του σε όλα τα θύματα, και υποσχέθηκε βοήθεια, δηλώνοντας ότι έχει συσταθεί μία υπηρεσία εκτάκτου ανάγκης.

Η έκρηξη στο πυρηνικό εργοστάσιο Φουκουσίμα Ι

Στις 12 Μαρτίου σημειώθηκε έκρηξη σε ένα από τα κτίρια του πυρηνικού σταθμού Φουκουσίμα Ι και τμήμα του κτιρίου όπου βρισκόταν ο αντιδραστήρας κατέρρευσε. Η ραδιενέργεια που εκλύθηκε σε μία ώρα από τον ιαπωνικό πυρηνικό αντιδραστήρα Φουκουσίμα αντιστοιχεί στο ανώτατο ετήσια αποδεκτό όριο.[42] Η έκρηξη προήλθε μετά από αποτυχία του συστήματος ψύξης.[43]

Η μονάδα Φουκοσίμα Ι περιλαμβάνει 6 αντιδραστήρες ζέοντος ύδατος. Την ημέρα του σεισμού λειτουργούσαν οι αντιδραστήρες 1, 2 και 3 ενώ οι υπόλοιποι είχαν κλείσει για συντήρηση. Το ατύχημα συνέβη στον αντιδραστήρα 1. Μετά τον σεισμό οι 3 αντιδραστήρες έκλεισαν αυτόματα. Το σύστημα ψύξης σταματήσει να δουλεύει όταν το τσουνάμι έπληξε την μονάδα, με αποτέλεσμα να σταματήσει η λειτουργία της γεννήτριας που τροφοδοτούσε το σύστημα έκτακτης ψύξης. Αυτό αύξησε την θερμοκρασία και την πίεση εντός των αντιδραστήρων. Ενώ το εφεδρικό σύστημα μπόρεσε να επαναφέρει την πίεση σε κανονικά επίπεδα στους αντιδραστήρες 2 και 3, στον αντιδραστήρα 1 το σύστημα δεν λειτούργησε κανονικά.[44] Αργότερα εκτός λειτουργίας τέθηκε το σύστημα ψύξης και στον αντιδραστήρα 3.[45]

Η περιοχή κηρύχθηκε σε κατάσταση ανάγκης και διατάχθηκε η εκκένωση των κοντινών κατοικιών σε ακτίνα 20 χιλιομέτρων (12 μίλια)[46][47][48][49]. Αργότερα, σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κηρύχθηκε επίσης το κοντινό Φουκουσίμα II σε ακτίνα 3 χιλιομέτρων (1,9 μίλια).[48][49]

Η Διεθνής Επιτροπή Aτομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) ζήτησε επειγόντως ενημέρωση για την κατάσταση που επικρατεί στην Ιαπωνία. Σύμφωνα με τους Ιάπωνες δεν εμφανίστηκε κάποια ζημιά στο ατσάλινο κέλυφος του αντιδραστήρα και δεν υπάρχει κίνδυνος πυρηνικής καταστροφής όπως στο Τσέρνομπιλ το 1986 και στη Πενσιλβάνια το 1979. Στη διεθνή κλίμακα για περιστατικά που αφορούν πυρηνική ενέργεια και ραδιενέργεια (INES), από το 1 μέχρι το 7, η έκρηξη στη Φουκοσίμα αξιολογείται με 4.[50][51]

Σύμφωνα με τις αναφορές τοπικών μέσων, περίπου 190 κάτοικοι της περιοχής εκτέθηκαν σε ραδιενέργεια[45], ενώ το ραδιενεργό σύννεφο που προκάλεσε η έκρηξη κατευθυνόταν προς τη ρωσική χερσόνησο Καμτσάτκα σύμφωνα με Ρώσους αξιωματούχους.[42]

Στις 13 Μαρτίου η ΙΑΕΑ ανακοίνωσε πως κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και το πυρηνικό εργοστάσιο της Οναγκάουα,μετά την καταγραφή επιπέδων ραδιενέργειας που ξεπερνούν τα επιτρεπόμενα όρια στη ζώνη κοντά στον πυρηνικό σταθμό.[45]

Στις 14 Μαρτίου, κατά τη διάρκεια ισχυρού μετασεισμού μεγέθους 6,2 βαθμών[52], σημειώθηκαν δύο νέες εκρήξεις, αυτή την φορά στον αντιδραστήρα 3. Αργότερα ανακοινώθηκε πως πρόβλημα με το σύστημα ψύξης αντιμετωπίζει και ο τρίτος αντιδραστήρας, ο αντιδραστήρας 2. [53]

Το πρωί της 15ης Μαρτίου σημειώθηκε νέα έκρηξη στον αντιδραστήρα 2[54], ενώ προηγουμένως είχε ξεσπάσει πυρκαγιά στον αντιδραστήρα 4 του πυρηνικού εργοστασίου[55]. Από την έκρηξη υπέστη βλάβη ακόμα και το εσωτερικό χαλύβδινο προστατευτικό κέλυφος του αντιδραστήρα[54]. Η έκρηξη στον αντιδραστήρα 2 κατέστρεψε το περίβλημα του πυρήνα με αποτέλεσμα να σημειωθεί διαρροή ραδιοενεργών υγρών, αλλά και ραδιενεργού ατμού[54]. Στην περιοχή έχουν μετρηθεί τιμές ραδιενέργειας, οι οποίες ξεπερνούν κατά 400 φορές το ανώτατο ετήσιο επιτρεπτό όριο.[56][57][54]

Μεταφορές και τηλεπικοινωνίες
Επιβάτες τραίνου στο Τόκιο. Το δίκτυο μεταφορών της Ιαπωνίας αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα

Το δίκτυο μεταφορών της Ιαπωνίας αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα. Πολλά τμήματα της οδού ταχείας κυκλοφορίας Tohoku, που εξυπηρετεί την βόρεια Ιαπωνία, υπέστησαν ζημιές[58].

Όλες οι υπηρεσίες των σιδηροδρόμων ανεστάλησαν στο Τόκιο, με περίπου 20.000 άνθρωποι να καθηλώνονται στους σταθμούς σε όλη την πόλη[59], μέχρι να επανέλθουν αργότερα[60]. Αν και δεν σημειώθηκε κάποιος εκτροχιασμός στο Σινκανσέν, οι υπηρεσίες του σιδηροδρομικού δικτύου ανεστάλησαν[61], ενώ και το σιδηροδρομικό δίκτυο JR East ανέστειλε τις υπηρεσίες του για το υπόλοιπο της ημέρας[62]. Σε τέσσερα τρένα στις παράκτιες γραμμές αναφέρθηκαν προβλήματα στον έλεγχό τους από τους χειριστές, ενώ ένα τρένο στην γραμμή Senseki διαπιστώθηκε πως είχε εκτροχιαστεί[63].

Πλοίο ναυπηγικής εταιρείας του λιμανιού Ισινομάκι με περίπου εκατό ανθρώπους πλήρωμα, παρασύρθηκε από το τσουνάμι στην περιοχή Μιγιάγκι.

Τα αεροδρόμια Ναρίτα και Χανέντα ανέστειλαν τις δραστηριότητές τους μετά το σεισμό[61]. Σοβαρές ζημιές σημειώθηκαν στο αεροδρόμιο του Σεντάι από το τσουνάμι που ακολούθησε τον κύριο σεισμό[23].

Ο σεισμός προκάλεσε σοβαρά προβλήματα στις τηλεπικοινωνίες[64][65].

Οικονομικές επιπτώσεις

Αμέσως μετά την σεισμική δόνηση, ο χρηματιστήριο του Τόκιο είδε τον δείκτη Nikkei να διολισθαίνει κατά 5%[66]. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας δήλωσε ότι θα καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να διασφαλίσει τη χρηματοοικονομική σταθερότητα της αγοράς[67][68].

Σημαντικές ήταν και οι ζημιές σε άλλα χρηματιστήρια σε όλο τον κόσμο. Στη Γερμανία ο DAX έχασε 1,2% μέσα σε λίγα λεπτά[69], στο Χονγκ Κονγκ ο Hang Seng σημείωσε πτώση κατά 1,8%, ενώ ο δείκτης Kospi της Νότιας Κορέας σημείωσε πτώση κατά 1,3%[70]. Μέχρι το τέλος των συναλλαγών την Παρασκευή, ο MSCI Asia Pacific Index υποχώρησε κατά 1,8%[71]. Ο πανευρωπαϊκός δείκτης Eurostoxx 600 έκλεισε στις 275 μονάδες καταγράφοντας απώλειες 0,74% , ενώ ο βιομηχανικός Ντάου Τζόουνς έπεσε 0,2% στις 11.970 μονάδες.

Οι τιμές του πετρελαίου μειώθηκαν, παρά τη συνεχιζόμενη κρίση στη Λιβύη και τις αναμενόμενες διαδηλώσεις στη Σαουδική Αραβία. Στη Νέα Υόρκη, το βαρέλι του αργού πετρελαίου υποχώρησε αμέσως κάτω από τα 100 δολάρια (99,01 δολάρια από 100,08 δολάρια από το μεσημέρι), ενώ προσφάτως ξεπερνούσε τα 110.

Στο Χονγκ Κονγκ, ο Υπουργός Οικονομικών John Tsang προειδοποίησε τους επενδυτές να "δώσουν μεγάλη προσοχή», καθώς ο σεισμός μπορεί να έχει ένα βραχυπρόθεσμο αντίκτυπο στην τοπική χρηματιστηριακή αγορά.

Οι τιμές των μετοχών των μεγαλύτερων ασφαλιστικών εταιρειών Munich Re και Swiss Reinsurance Company παρουσίασαν ζημιές, καθώς εικάζεται ότι μπορεί να βρεθούν αντιμέτωποι με απώλειες «κάπου στη σειρά 10 δισεκατομμύρια δολαρίων», ακόμη και μετά από ορισμένα έξοδα που καλύφθηκαν από πρωτογενείς ασφαλιστές της Ιαπωνίας και της κυβέρνησης[72].

Σύμφωνα με εκτιμήσεις το οικονομικό κόστος των ζημιών στην Ιαπωνία φτάνει στα 4,6 δισεκατομμύρια δολλάρια.[34]

Παγκόσμια ανταπόκριση
Ρώσσοι πολίτες αφήνουν λουλούδια έξω από την Ιαπωνική πρεσβεία στη Μόσχα

Τα Ηνωμένη Έθνη ανακοίνωσαν ότι βρίσκονται σε ετοιμότητα για την αποστολή τουλάχιστον 30 ομάδων διάσωσης στις πληγείσες περιοχές. Έτοιμες να προσφέρουν βοήθεια δήλωσαν Ρωσία και Γαλλία.

Η Ρωσία συγκεκριμένα, σύμφωνα με δηλώσεις του Ρώσου Πρωθυπουργού Βλαντιμίρ Πούτιν, είναι έτοιμη να βοηθήσει την Ιαπωνία, η οποία εξαιτίας του σεισμού 9,0 βαθμών Ρίχτερ καθώς και του τσουνάμι που ακολούθησε στις 11 Μαρτίου, ζήτησε από τη Ρωσία περισσότερη παροχή ενέργειας[73].

Σε μια έκτακτη συνεδρίαση, ο Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε ότι «οι γείτονες μας αντιμετωπίζουν μια τραγωδία...παρά τις διαμάχες μας στο παρελθόν» (όσον αφορά τα νησιά των Κουρίλλων, τα οποία αποτελούν ρωσικό έδαφος, όπως είχε δηλώσει και ο Ρώσος Πρόεδρος). «Η Ιαπωνία είναι στενός μας συνεργάτης για πολλά χρόνια. Πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να βοηθήσουμε την Ιαπωνία σε αυτή τη κατάσταση», πρόσθεσε[74].

Ο Αναπληρωτής Αρμόδιος Ενέργειας του Βλαντιμίρ Πούτιν, Ίγκορ Σέχιν, δήλωσε ότι «μπορούμε να παρέχουμε από 3.000.000-4.000.000 τόνους ενέργειας και πολύ γρήγορα», προσθέτοντας ότι η Ρωσία μπορεί να προμηθεύει με ενέργεια που παράγεται στην Άπω Ανατολή, καθώς και με φυσικό αέριο της Gasprom[75].

Αναφορές

1. ↑ Marks, Paul (11 March 2011), "Japan's quake updated to magnitude 9.0", The New Scientist, http://www.newscientist.com/blogs/shortsharpscience/2011/03/powerful-japan-quake-sparks-ts.html
2. ↑ "Tsunami warning center raises magnitude of Japan quake to 9.1". Honolulu Star-Advertiser. http://www.staradvertiser.com/news/breaking/Tsunami_warning_center_raises_magnitude_of_Japan_quake_to_91.html. Retrieved 11 March 2011.
3. ↑ Sendai Earthquake Hits Japan, causing tsunamis that have caused massive destruction on the lands.
4. ↑ "...High tsunamis were observed on the Pacific coast from Hokkaido to Okinawa. In addition, tsunami were also observed on the coasts of the Sea of Japan, Sea of Okhotsk, and East China Sea..." Πηγή:The 2011 off the Pacific coast of Tohoku Earthquake ~first report~ - Observed Tsunami, Ιαπωνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, 13/3/2011
5. ↑ Magnitude 8.9 – NEAR THE EAST COAST OF HONSHU, JAPAN 2011 March 11 05:46:23 UTC - Earthquake Summary. United States Geological Survey (USGS) (ανακτήθηκε 12 March 2011 )
6. ↑ Magnitude 8.9 – NEAR THE EAST COAST OF HONSHU, JAPAN 2011 March 11 05:46:23 UTC. United States Geological Survey (USGS) (ανακτήθηκε 12 March 2011 )
7. ↑ Reilly, Michael (11 March 2011 17:22 GMT). "Japan's quake updated to magnitude 9.0". New Scientist. http://www.newscientist.com/blogs/shortsharpscience/2011/03/powerful-japan-quake-sparks-ts.html. Ανακτήθηκε την 11 March 2011.
8. ↑ Roland Buerk. Japan earthquake: Huge relief mission launched. News. BBC (ανακτήθηκε 12 March 2011 )
9. ↑ "USGS Updates Magnitude of Japan’s 2011 Tohoku Earthquake to 9.0". USGS. March 14, 2011. http://www.usgs.gov/newsroom/article.asp?ID=2727&from=rss_home.
10. ↑ Αυξάνονται ολοένα τα θύματα στην Ιαπωνία - φόβος για πυρηνική καταστροφή. e-go.gr (ανακτήθηκε 13 March 2011 )
11. ↑ Japan Meteorological Agency | Earthquake Information. Jma.go.jp (ανακτήθηκε 12 March 2011 )
12. ↑ Maugh, Thomas H. Size of Japan's quake surprises seismologists. latimes.com (ανακτήθηκε 11 March 2011 )
13. ↑ Magnitude 8 and Greater Earthquakes Since 1900 (USGS)
14. ↑ Earthquake Information. Japan Meteorological Agency (ανακτήθηκε 11 March 2011 )
15. ↑ JMA Earthquake Information Issued at 04:03 JST 12 Mar 2011. Japan Meteorological Agency (ανακτήθηκε 12 March 2011 )
16. ↑ "Ρήγμα μήκους 300 χλμ από το σεισμό". Το Βήμα. 11 Μαρτίου 2011. http://www.tovima.gr/world/article/?aid=389310. Ανακτήθηκε την 12 Μαρτίου 2011.
17. ↑ "Ο σεισμός μετακίνησε τον άξονα της Γης κατά 10 εκατοστά!". Πρώτο Θέμα. 12 Μαρτίου 2011. http://www.protothema.gr/world/article/?aid=110893. Ανακτήθηκε την 12 Μαρτίου 2011.
18. ↑ Η Ιαπωνία μετατοπίστηκε, η μέρα μίκρυνε από το σεισμό των 8,9 βαθμών, in.gr, 13/3/2011
19. ↑ "Volcano in southern Japan resumes eruptions". Associated Press μέσω Washington Post. 13 Μαρτίου 2011. http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2011/03/13/AR2011031301534.html. Ανακτήθηκε την 13 Μαρτίου 2011.
20. ↑ "Ιαπωνία: Ο σεισμός ξύπνησε και ηφαίστειο". Ελευθεροτυπία. 13 Μαρτίου 2011. http://www.enet.gr/?i=news.el.kosmos&id=259127. Ανακτήθηκε την 13 Μαρτίου 2011.
21. ↑ "Japan hit by massive earthquake". BBC News. 11 March 2011. http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacific-12709598.
22. ↑ "Japan 8.9-magnitude earthquake sparks massive tsunami". Herald Sun. Associated Press. http://www.heraldsun.com.au/news/japan-on-tsunami-alert-after-another-quake/story-e6frf7jo-1226019884379. Ανακτήθηκε την 11 March 2011.
23. ↑ 23,0 23,1 News: Tsunami rolls through Pacific, Sendai Airport under water, Tokyo Narita closed, Pacific region airports endangered. Avherald.com (6 July 2001) (ανακτήθηκε 11 March 2011 )
24. ↑ "10-meter tsunami observed in area near Sendai in Miyagi Pref". The Mainichi Daily News. 11 March 2011. http://mdn.mainichi.jp/mdnnews/news/20110311p2g00m0dm056000c.html. Ανακτήθηκε την 11 March 2011.
25. ↑ Tsunami Warning and Advisory #7 issued 03/11/2011 at 3:39 am PST (ανακτήθηκε 11 March 2011 )
26. ↑ Τη Χαβάη χτύπησαν ασθενή κύματα τσουνάμι από το σεισμό στην Ιαπωνία, in.gr 11/3/2011
27. ↑ estimates tsunami damage at $3 million or more, Star Advertiser, B.J. Reyes, 11 Mar 2011
28. ↑ Καταστροφές στη δυτική ακτή των ΗΠΑ από το τσουνάμι, Καθημερινή, 12/3/2011
29. ↑ 29,0 29,1 Minor damage in Latin America by Japan's tsunami, channelnewsasia.com, 13 March 2011
30. ↑ Μικρές οι ζημιές από το τσουνάμι στη Χιλή, Καθημερινή, 12/3/2011
31. ↑ CP, Google (11 March 2011). "Tsunami from Japanese quake prompts evacuation of 11,000 residents on Russia's Pacific islands". The Associated Press. http://www.google.com/hostednews/canadianpress/article/ALeqM5jMyXHn6-Zf70Nko_mlrnCh8hmaNA. Ανακτήθηκε την 13 March 2011.
32. ↑ "Japan Tsunami Strikes Indonesia, One Confirmed Dead". The Jakarta Globe. 12 March 2011. http://www.thejakartaglobe.com/news/japan-tsunami-strikes-indonesia-one-confirmed-dead/428545. Ανακτήθηκε την 12 March 2011.
33. ↑ 33,0 33,1 "Βαρύς ο απολογισμός από το πλήγμα του Εγκέλαδου στην Ιαπωνία". Καθημερινή. 12 Μαρτίου 2011. http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_12/03/2011_382559. Ανακτήθηκε την 12 Μαρτίου 2011.
34. ↑ 34,0 34,1 "Τεράστια ανθρωπιστική κρίση". Έθνος. 13 Μαρτίου 2011. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11381&subid=2&pubid=57932950. Ανακτήθηκε την 13 Μαρτίου 2011.
35. ↑ Ανείπωτη η τραγωδία στην Ιαπωνία, περίπου 50.000 οι αγνοούμενοι, χιλιάδες οι νεκροί, in.gr, 14/3/2011
36. ↑ People near Japan nuke plant told to leave – Yahoo!7
37. ↑ World English. NHK (12 March 2011) (ανακτήθηκε 12 March 2011 )
38. ↑ "Japan's Afternoon of Horror". The Gulf Today. 12 March 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο on 13 March 2011. http://www.webcitation.org/5xA4lpQXu. Ανακτήθηκε την 13 March 2011.
39. ↑ "1,500 dead or missing after huge earthquake, tsunami". Asahi Shimbun. 13 March 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο on 13 March 2011. http://www.webcitation.org/5x9zfmVEh. Ανακτήθηκε την 13 March 2011.
40. ↑ Japan earthquake causes oil refinery inferno Daily Telegraph, London, 11 March 2011
41. ↑ Japan earthquake: Evacuations ordered as fears grow of radiation leak at nuclear plant; News.com.au. news.com.au (2011) (ανακτήθηκε 13 March 2011 )
42. ↑ 42,0 42,1 "Έκρηξη με τουλάχιστον 4 νεκρούς σε ιαπωνικό πυρηνικό αντιδραστήρα". in.gr. 12 Μαρτίου 2011. http://news.in.gr/world/article/?aid=1231099326. Ανακτήθηκε την 12 Μαρτίου 2011.
43. ↑ Fear of Nuclear Radiation Leak Aftermath Japan Earthquake. The World Reporter (ανακτήθηκε 12 March 2011 )
44. ↑ http://www.world-nuclear-news.org/RS_Venting_at_Fukushima_Daiichi_3_1303111.html
45. ↑ 45,0 45,1 45,2 Σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και δεύτερο πυρηνικό εργοστάσιο στην Ιαπωνία, in.gr, 13/3/2011
46. ↑ "Japan quake power plant". News (Yahoo!). 11 March 2011. http://news.yahoo.com/s/ap/20110311/ap_on_re_as/as_japan_quake_power_plant_4. Ανακτήθηκε την 11 March 2011.
47. ↑ "District Name evacuation instruction: City Ookuma (夫沢District 1, District 2夫沢, District 3夫沢,小入野, Kazuhisa Hiroshi) Futabachō (Hosoya, Koriyama, Niiyama, Shimozyou, Yamada, Hamano)" (στα Japanese). Fukushima Prefecture. 11 March 2011. http://wwwcms.pref.fukushima.jp/. Ανακτήθηκε την 11 March 2011.
48. ↑ 48,0 48,1 Impact to TEPCO's Facilities due to Miyagiken-Oki Earthquake, TEPCO
49. ↑ 49,0 49,1 "Official: 2 Japanese plants struggling to cool radioactive material". CNN. 11 March 2001. http://www.cnn.com/2011/WORLD/asiapcf/03/11/japan.nuclear. Ανακτήθηκε την 12 March 2011.
50. ↑ "«Δεν ζούμε δεύτερο Τσερνόμπιλ» καθησυχάζουν για την Ιαπωνία οι επιστήμονες". in.gr. 12 Μαρτίου 2011. http://news.in.gr/world/article/?aid=1231099366. Ανακτήθηκε την 12 Μαρτίου 2011.
51. ↑ Maeda, Risa (12 March 2011). Japan rates quake less serious than 3 Mile Island, Chernobyl. Reuters (ανακτήθηκε 12 March 2011 )
52. ↑ Ισχυρός μετασεισμός 6,2 Ρίχτερ
53. ↑ Δύο νέες εκρήξεις στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα, Τα Νεα, 14/3/2011
54. ↑ 54,0 54,1 54,2 54,3 "Official: Νέα έκρηξη στο εργοστάσιο Φουκουσίμα, πυρηνικός εφιάλτης στην Ιαπωνία". in.gr. 15 Μαρτίου 2001. http://news.in.gr/world/article/?aid=1231099710. Ανακτήθηκε την 15 Μαρτίου 2011.
55. ↑ Πυρηνική έκρηξη ανησυχίας για το «Φουκουσίμα»
56. ↑ Συνεχίζεται ο πυρηνικός εφιάλτης, Γιάννης Παπαδημητρίου, Deutsche Welle, 15.03.2011
57. ↑ Πυρηνικό φάντασμα στον ιαπωνικό ουρανό, kathimerini.gr, 15-03-11
58. ↑ "Fears of massive death toll as ten-metre tall tsunami races across Pacific after sixth largest earthquake in history hits Japan". Daily Mail. 11 March 2011. http://www.dailymail.co.uk/news/article-1365229/Japan-earthquake-tsunami-Fears-massive-death-toll.html. Ανακτήθηκε την 11 March 2011.
59. ↑ NHK News, 23:30 JST
60. ↑ "Many Rail Services In Tokyo Suspended After Quake". NIKKEI. 12 March 2011. http://e.nikkei.com/e/fr/tnks/Nni20110311D11JF318.htm. Ανακτήθηκε την 12 March 2011.
61. ↑ 61,0 61,1 "Japan issues top tsunami warning after major quake". MediaCorp Channel NewsAsia. 11 March 2011. http://www.channelnewsasia.com/stories/afp_asiapacific/view/1115777/1/.html. Ανακτήθηκε την 11 March 2011.
62. ↑ JR東日本：列車運行情報. Traininfo.jreast.co.jp (ανακτήθηκε 11 March 2011 )
63. ↑ 脱線のＪＲ仙石線車内から、県警ヘリで９人救出 : 社会 : YOMIURI ONLINE（読売新聞）. Yomiuri.co.jp (ανακτήθηκε 12 March 2011 )
64. ↑ "Tokyo phone lines jammed, trains stop". Times of India. 2011-03-12. http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-03-12/rest-of-world/28683249_1_trains-phone-lines-tokyo. "The temblor shook buildings in the capital, left millions of homes across Japan without electricity, shut down the mobile phone network and severely disrupted landline phone service."
65. ↑ "Japan's phone networks remain severely disrupted". www.computerworld.com. 2011-03-12. http://www.computerworld.com/s/article/9214261/Japan_s_phone_networks_remain_severely_disrupted?source=rss_news&utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+computerworld%2Fnews%2Ffeed+%28Latest+from+Computerworld%29.
66. ↑ «Βουτιά» του Nikkei
67. ↑ BOJ to Work to Ensure Financial Market Stability (11 March 2011)
68. ↑ Kihara, Leika (14 March 2011). "BOJ offers record 7 trillion yen to soothe markets". Reuters. http://www.reuters.com/article/2011/03/14/us-japan-economy-boj-idUSTRE72D02J20110314. Ανακτήθηκε την 14 March 2011.
69. ↑ Erdbeben Japan: Riesige Flutwelle spült Trümmer übers Land (German). Zeit Online (11 March 2011) (ανακτήθηκε 11 March 2011 )
70. ↑ "Japan earthquake hits global markets". The Telegraph. 11 March 2011. http://www.telegraph.co.uk/finance/markets/8376330/Japan-earthquake-hits-global-markets.html. Ανακτήθηκε την 12 March 2011.
71. ↑ "Roubini Says Earthquake Is 'Worst Thing' at Worst Time for Japan Economy". Bloomberg. 11 March 2011. http://www.bloomberg.com/news/2011-03-11/roubini-says-earthquake-is-worst-thing-at-worst-time-for-japan-economy.html. Ανακτήθηκε την 12 March 2011.
72. ↑ Kucera, Danielle. Reinsurers Decline as Japan Quake, Tsunami May Cause $10 Billion in Claims. Bloomberg (ανακτήθηκε 12 March 2011 )
73. ↑ "Japan requests extra energy from Russia". Herald Sun. 13 Μαρτίου 2011. http://www.heraldsun.com.au/news/breaking-news/japan-requests-extra-energy-from-russia/story-e6frf7k6-1226020729191. Ανακτήθηκε την 2011-03-13.
74. ↑ "Japan pleads for more energy supply from Russia". Reuters. 12 Μαρτίου 2011. http://www.reuters.com/article/2011/03/12/japan-quake-russia-idUSLDE72B0H120110312. Ανακτήθηκε την 2011-03-13.
75. ↑ Anna Shiryaevskaya (12 Μαρτίου 2011). "Russia Says Gazprom May Boost LNG Supplies to Quake-Hit Japan". Bloomberg. http://www.bloomberg.com/news/2011-03-12/russia-says-gazprom-may-boost-lng-supplies-to-quake-hit-japan.htmlhttp://www.bloomberg.com/news/2011-03-12/russia-says-gazprom-may-boost-lng-supplies-to-quake-hit-japan.html. Ανακτήθηκε την 2011-03-13.

Πηγές

* Japan issues top tsunami warning after major quake 11 Μαρτίου 2011, MediaCorp Channel NewsAsia
* Japan earthquake causes oil refinery inferno , 11 Μαρτίου 2011, The Daily Telegraph
* Tsunami hits north-eastern Japan after massive quake BBC News Online, 11 Μαρτίου 2011
* Massive 8.9 quake, tsunamis hit Japan CNN, 11 Μαρτίου 2011
* Huge tsunami slams Japan, at least 5 dead Reuters, 11 Μαρτίου 2011
* Magnitude 8.9 - NEAR THE EAST COAST OF HONSHU, JAPAN U.S. Geological Survey, 11 Μαρτίου 2011
* TSUNAMI BULLETIN NUMBER 003 Pacific Tsunami Warning Center/NOAA/NWS, 11 Μαρτίου 2011