H Σανγκάη είναι η μεγαλύτερη πόλη της Κίνας. Θεωρείται κύριος φορέας της σύγχρονης οικονομίας της Κίνας, καθώς επίσης και ένα από τα σημαντικότερα πολιτιστικά, εμπορικά, οικονομικά και βιομηχανικά της κέντρα.

Διοίκηση

Διοικητικά, η Σαγγάη είναι ένας δήμος, πρωτεύουσα ομώνυμης επαρχίας της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Ο λιμένας της Σαγγάης το 2005 κατατάχθηκε πρώτος σε διακίνηση φορτίων εμπορικός λιμένας του κόσμου. Μέσα στον 20ο αιώνα η Σαγγάη, από μια πόλη αρχικά με ασήμαντη αλιεία, εξελίχθηκε ταχύτατα στη σημαντικότερη πόλη της Κίνας, κέντρο πολιτισμού, διαβουλεύσεων, πολιτικών συζητήσεων αλλά και πολιτικής δολοπλοκίας. Η Σαγγάη έγινε το τρίτο μεγαλύτερο οικονομικό κέντρο στον κόσμο, ταξινομούμενη μετά την Νέα Υόρκη και το Λονδίνο, και η μεγαλύτερη εμπορική πόλη στην Απω Ανατολή. Μετά από την κομμουνιστική ανάληψη το 1949, η Σαγγάη ατόνησε κάτω από τη βαριά φορολογία της κεντρικής κυβέρνησης και ένα μεγάλο μέρος των οικονομικών στοιχείων της εξαχνίστηκε. Μετά το 1992, η Σαγγάη ξεπέρασε γρήγορα τις πρώιμες ανταγωνίστριεςΣένζεν και Γκόανζου, και σήμερα βρίσκεται στη πρώτη γραμμή της οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας. Μερικές όμως σύγχρονες προκλήσεις παραμένουν και για τη Σαγγάη από την αρχή του 21ου αιώνα, όπως για παράδειγμα η αντιμετώπιση της αυξανόμενης αστυφιλίας (εσωτερικής μετανάστευσης) εργαζομένων, με παράλληλη δημιουργία τεράστιου χάσματος πλούτου. Εντούτοις, και παρά τις επιμέρους αυτές προκλήσεις, οι ουρανοξύστες της Σαγγάης και ο σύγχρονος τρόπος ζωής σ΄ αυτήν αποτελούν την σύγχρονη εμφανή πυραμίδα της πρόσφατης οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας.

Iστορία

Η Σαγκάη δεν είναι παλιά πόλη. Χτίστηκε τον 11ο αι. χωρίς να διαδραματίσει και κανένα ιδιαίτερο ρόλο στη ζωή της χώρας. Για αιώνες παρέμεινε μια επαρχιακή πόλη και ήταν γνωστή σαν σημαντικό εμπορικό κέντρο της περιοχής και σαν λιμάνι αλλά με περιορισμένη σημασία. Εξάλλου η αναρχία που επικρατούσε στη χώρα και η φοβία που έτρεφαν οι φεουδάρχες προς τους ξένους και ιδιαίτερα στους Ευρωπαίους, περιόρισαν την ανάπτυξή τους και μετά το 18ο αι. όταν διευρύνθηκε το παγκόσμιο εμπόριο, αν και το λιμάνι της και η γεωγραφική θέση της στην Άπω Ανατολή την ευνοούσαν ιδιαίτερα. Τελικά όμως το εμπόριο και οι ανάγκες της οικονομίας υπερίσχυσαν της πολιτικής. Από τις αρχές του 19ου αι. το λιμάνι της αποκτά ιδιαίτερη σημασία για το εμπόριο και ήδη άρχισε να αναπτύσσεται ραγδαία στη μεγάλη πόλη. Συνάμα όμως οι τότε μεγάλες δυνάμεις που είχαν εισχωρήσει στην οικονομία της χώρας και το λιμάνι της πόλης εξυπηρετούσε άμεσα τα συμφέροντά τους, άσκησαν πίεση στην αυτοκρατορική κυβέρνηση για εκχωρήσεις.

Με τη συνθήκη του Ναντζίνγκ του 1843, η Αγγλία απέκτησε δική της ελεύθερη ζώνη κοντά στη συμβολή των ποταμών Χουκνγκ - Που και Σου - Τσέου και λίγο αργότερα με ιδιαίτερες διμερείς συμφωνίες το 1847 και η Γαλλία και το 1862 και οι Η.Π.Α. Το καθεστώς αυτό των εκχωρήσεων αν και συνέβαλε στην ανάπτυξη του εμπορίου και της βιομηχανίας, συνάντησε την άμεση αντίδραση του λαού. Το 1853 έγινε λαϊκή εξέγερση εναντίον των ξένων Ευρωπαίων και το 1860 ακολούθησε άλλη χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Αντίθετα εδραίωσαν τη θέση του καθεστώτος των ελεύθερων ζωνών στις οποίες λίγο αργότερα προστέθηκε και η ιαπωνική. Ήδη από τις αρχές ακόμα του 20ού αι. η πόλη διαιρέθηκε στον ευρωπαϊκό τομέα που καταλάμβανε σημαντικό μέρος της πόλης και τα πιο αναπτυγμένα βιομηχανικά προάστια, όπου έχουν ιδρυθεί και τα πρώτα μεγάλα εργοστάσια από διάφορους ομίλους ξένων κεφαλαιούχων. Την περίοδο αυτή στο ευρωπαϊκό τμήμα χτίστηκαν πολλά ξενοδοχεία, επαύλεις και άλλα πολυτελή μέγαρα και ουσιαστικά απαγορευόταν η είσοδος και η κυκλοφορία των Κινέζων. Μάλιστα σε ορισμένα πάρκα και πολυτελή ξενοδοχεία είχαν αναρτηθεί και πινακίδες που απαγόρευαν να μπουν Κινέζοι και σκυλιά.

Η απροκάλυπτη αυτή κατοχή και ιδιαίτερα η συμπεριφορά των Ευρωπαίων δυνάμωσε το κίνημα εναντίον των ξένων. Πολύ περισσότερο που ήδη από τις αρχές του 2οού αι. η Σαγκάη με την οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξή της υπήρξε ένα από τα λαϊκά εθνικά επαναστατικά κέντρα. Στην πόλη δρούσαν παράνομες δημοκρατικές εθνικές οργανώσεις που στρέφονταν τόσο εναντίον των ξένων όσο και της αυτοκρατορίας. Το 1911 πήρε ενεργό μέρος στην επανάσταση που ανακήρυξε τη Δημοκρατία στη χώρα και κατά τη διάρκεια των επαναστατικών γεγονότων του 1924 -27 που έληξαν με την επικράτηση του Κουόμιντανγκ υπήρξε από τα κύρια επαναστατικά λαϊκά κέντρα.

Για να καταπνίξουν τη λαϊκή εξέγερση το 1925 στην πόλη αποβιβάστηκαν ξένα στρατεύματα, αγγλικά, αμερικάνικα, ιταλικά, γαλλικά, ιαπωνικά και τα οποία ανέλαβαν την τήρηση της τάξης και παρέμειναν μέχρι το 1927, ενώ μοίρες των στόλων τους περιπολούσαν έξω από τις ακτές και στο λιμάνι της. Η επικράτηση του Κουόμιντανγκ και του Τσανγκ Και Σεκ ενίσχυσε ξανά τη θέση της χώρας. Το 1932 η Ιαπωνία που ανέκαθεν έτρεφε βλέψεις κατακτητικές στην Κίνα, παίρνοντας αφορμή το φόνο ενός Ιάπωνα από Κινέζο, χωρίς καμιά προειδοποίηση αποβίβασε στην περιοχή της πόλης στράτευμα που με την υποστήριξη ισχυρής αεροπορίας και στόλου, άρχισαν συνδυασμένες επιχειρήσεις για την κατάληψή της. Συνάντησε όμως σθεναρή άμυνα, ιδιαίτερα από τα επαναστατικά λαϊκά τμήματα που σχηματίστηκαν σε όλη την περιοχή και τελικά με την επέμβαση και των άλλων Μεγάλων Δυνάμεων, που είχαν κατεστημένα συμφέροντα, οι Ιάπωνες αναγκάστηκαν να διακόψουν τις επιχειρήσεις και να αποσύρουν τα στρατεύματα.

Η συμφωνία που υπογράφτηκε εδραίωσε τη θέση και της Ιαπωνίας στην οποία εκχωρήθηκαν και νέα προνόμια. Τέσσερα χρόνια εξάλλου μετά, το 1936, την κατέλαβε και τη μετέτρεψε σε μεγάλη στρατιωτική βάση. Αλλά και πάλι ο λαός της Σαγκάης συνέχισε τον αγώνα του σ' όλη τη διάρκεια της ιαπωνικής κατοχής 1936 - 1945, στην πόλη δρούσαν παράνομα πολλές εθνικο - απελευθερωτικές οργανώσεις. Το 1945 μετά την ήττα της Ιαπωνίας, η πόλη ξαναβρήκε την ελευθερία μα λίγο μετά το 1947 εντάθηκαν πάλι οι πολιτικοί και κοινωνικοί αγώνες. Το 1949 με την προέλαση των κομμουνιστικών στρατευμάτων στην περιοχή ξέσπασε νέα λαϊκή εξέγερση που στράφηκε ιδιαίτερα εναντίον των Ευρωπαίων που ήδη εγκατέλειπαν την πόλη. Μετά την εγκαθίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας το καθεστώς των εκχωρήσεων καταργήθηκε και τυπικά και όλες οι ξένες περιουσίες, βιομηχανίες, κτίσματα, εγκαταστάσεις λιμενικές κλπ. εθνικοποιήθηκαν.

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

<@=@=@>