To Χασεμιτικό Βασίλειο της Ιορδανίας ή απλά Ιορδανία [Αραβικά أردنّ (Ουρντούν)] είναι ένα κράτος της Μέσης Ανατολής. Συνορεύει με την Συρία στα βόρεια , με το Ιράκ βορειοανατολικά, με την Σαουδική Αραβία ανατολικά και νότια, και το Ισραήλ και την Δυτική Όχθη (του Ιορδάνη, έκταση που κατείχε πριν το 1967 και την κατέλαβε το Ισραήλ) στα δυτικά. Μοιράζεται με το Ισραήλ τις ακρογραμμές του Κόλπου της Άκαμπα και της Νεκρής Θάλασσας. Η κύρια θρησκεία της Ιορδανίας είναι το Ισλάμ και η κύρια γλώσσα η Αραβική.

Γεωγραφία - Δημογραφία

Η έκταση της χώρας σήμερα είναι 89.206 τετρ. χλμ (34.443 τ.μλ).

Ο πληθυσμός της χώρας είναι εξ ολοκλήρου Άραβες με μοναδικές σοβαρές μειονότητες τους Κιρκάσιους και τους Αρμένιους που φθάνουν όμως μόλις το 1% του πληθυσμού. Η Ιορδανία είναι 75% αστική ενώ οι νομάδες και οι ημινομάδες αποτελούν το 4% του πληθυσμού.

Ο συνολικός πληθυσμός (απογρ. 2001) είναι 5.153.378 με μέση πυκν.πληθ. 58 κατ./ τ.χλμ. Μεγαλύτερες πόλεις: το Αμμάν (Πρωτεύουσα) (Amman), που παρουσίασε διπλασιασμό πληθυσμού ανά 10ετία από 300.000 περίπου το 1966 σε 600.000 το 1976, λόγω της εισόδου προσφύγων από τον πόλεμο των έξι ημερών το 1967 και πάλι διπλασιασμό μετά τον πόλεμο του 1973 και εκείνου του Κουβέϊτ έφθασε σχεδόν το 1995 το 1,15 εκατομ. Άλλες πόλεις: η Ζάρκα (Zarqa) 400.000 κατ. και η Ιρμπίντ (Irbid) 250.000 κατ. ενώ η Άκαμπα (Aqaba) το μοναδικό λιμάνι της χώρας 43.000 κατ. (στο μυχό της Ερυθράς Θάλασσας)

Το 1984 σημειώθηκαν 102.520 γεννήσεις, 8.300 θάνατοι, 18.200 γάμοι και εκδόθηκαν 2.650 διαζύγια.

Έδαφος - Κλίμα - Φύση

Κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα στη μορφολογία εδάφους είναι το ξηρό οροπέδιο που υψώνεται απότομα πάνω από την ανατολική όχθη του Ιορδάνη και της Νεκράς Θάλασσας 600 - 900 μέτρα (2-3 χιλ. πόδια), υπέρ της επιφ. θαλ., που καταλήγει ομαλά προς τη Συριακή έρημο στα βόρεια της χώρας. Η κοιλάδα της Ιορδανίας βρίσκεται μέσα στη μεγάλη φαραγγική κοιλάδα δυτικά του οροπεδίου 200μ κάτω από τη στάθμη της θάλασσας, θάλασσα Γαλιλαίας (λίμνη Τιβεριάδος). Στη Νεκρά θάλασσα βρίσκεται το παγκόσμιο χαμηλότερο επίγειο σημείο 400μ περ. 1340 ft κάτω από τη στάθμη της θάλασσας. Εύλογο λοιπόν σε ένα τέτοιο οικοσύστημα ο Ιορδάνης ποταμός που αποτελεί τα σύνορα Ιορδανίας Ισραήλ να αποτελεί την οριακή ζώνη ζωής στη περιοχή. Κύρια κοιτάσματα στο υπέδαφος της Ιορδανίας είναι του ανθρακικού καλίου (ποτάσας) και φωσφορικού άλατος (φωσφάτων).

Το κλίμα της Ιορδανίας παρουσιάζει μεγάλες διαφορές ανά εποχή με ένα μέσο όρο 10 βαθμούς περισσότερους από εκείνο της Ελλάδος. Τον Ιανουάριο, ο ψυχρότερος μήνας, η θερμοκρασία κατεβαίνει μέχρι τους +7°C (45°F) ενώ τον Αύγουστο, ο θερμότερος, ανεβαίνει στους 49°C (120°F).

Ενα πολύ μεγάλο μέρος της Ιορδανίας είναι έρημος και στέπα, η δε ζωή σ΄αυτή είναι ελάχιστη. Λιβάδια και δασώδεις περιοχές υπάρχουν κυρίως στη περιοχή Τζάμπαλ Ατζλούν μεταξύ Αμμάν και Συριακών συνόρων. Σε αυτή τη περιοχή ευδοκιμεί η Ιτιά, η Ροδοδάφνη, θάμνοι, χαμηλότερα παρά τον Ιορδάνη η Ελιά, ο Πρίνος, ο Φοίνικας και το Πεύκο αλέπο. Η άγρια φύση περιλαμβάνει ύαινες, γκαζέλες, αγριοκάτσικα καθώς και αλεπούδες, πέρδικες, διάφορα ερπετά, μόνγκους, αρουραίους κλπ. Τα κυριότερα είδη πουλιών αντιπροσωπεύονται κανονικά.

Βασιλιάς - Βασιλική Οικογένεια

Βασιλεύς που ασκεί σήμερα τα συνταγματικά του καθήκοντα στη χώρα είναι η Α.Μ. ο Βασιλεύς Abdullah II, Αμπντουλά B' (καθ.) ή Αμπντάλα Β' (δημ.) {= φίλος του Θεού). Διαδέχθηκε τον πατέρα του Βασιλέα Χουσεΐν που πέθανε τον Φεβρουάριο του 1999 από ανεξέλεγκτη μετάσταση καρκίνου. Σύζυγός του είναι η Βασίλισσα Rania Al-Abdullah με την οποία έχουν τέσσερα παιδιά που κατά αύξουσα χρονολογία γεννήσεως είναι ο Πρίγκιπας Hussein, η Πριγκίπισσα Iman, η Πριγκίπισσα Salma και ο Πρίγκιπας Hashem.

Πολιτεία (Βουλή, Σημαία, Γλώσσα)

Ο Ιορδανός Βασιλεύς είναι ο ανώτερος υπάλληλος και αρχηγός του κράτους, μοιράζεται την εκτελεστική εξουσία με τον Πρωθυπουργό και με τα μέλη του κοινοβουλίου αρμόδια σε επι μέρους Υπουργεία και Τμήματα. Στα καθήκοντα του Βασιλέως ανάγονται η κήρυξη πολέμου, η ολοκλήρωση ειρήνης καθώς επίσης να συγκαλέσει να διακόψει ή να αναστείλει τις εργασίες του κατώτερου Σώματος - Οίκου του Κοινοβουλίου, του νομοθετικού.

Το Ιορδανικό Κοινοβούλιο αποκαλούμενο Εθνική Συνέλευση αποτελείται από δύο Βασικά Σωματα - Οίκους. Το κατώτερο το Συμβούλιο των Αντιπροσώπων με νόμο του 1986 απαιτήθηκε η διεύρυνσή του από 60 μέλη σε 142 μέλη (71 Αντιπρόσωποι των εκλογικών περιφερειών, 60 αντιπροσωπεύοντες τη Δυτική όχθη και 11 τους πρόσφυγες Παλαιστινίους που ζούν σε στρατόπεδα προσφύγων στην Ιορδανία. Όμως από το 1988 που η Ιορδανία παραιτήθηκε της αξίωσης να αντιπροσωπεύει τους Παλαιστινίους οι εκλογικοί νόμοι αναθεωρήθηκαν πάλι και 80 νομοθετικά έδρανα αμφισβητήθηκαν στις εκλογές του 1989, 1993 και το 1997. Το ανώτερο Σώμα - Οίκο αποτελεί η Σύγκλητος με 40 μέλη που διορίζονται από τον Βασιλέα με την προυπόθεση όμως να έχουν εγκριθεί αυτοί προηγουμένως από το Συμβούλιο των Αντιπροσώπων.

Διοικητική διαίρεση: Η Ιορδανία διαιρείται σε οκτώ, σήμερα πέντε Διοικητικές Περιφέρειες (οι άλλες τρείς ήταν στη Δυτική Όχθη) και των οποίων οι Διοικητές διορίζονται από τον Βασιλέα. Οι πέντε αυτές περιφέρειες είναι της: Αsimah, Balqa, Irbid, Karak, Ma'an. (κατά μεγ. πληθυσμού). Οι νομαδκοί πληθυσμοί αντιμετωπίζονται χωριστά.

Πολιτικά κόμματα: Αν και υπήρχε μια απαγόρευση που ίσχυε για τα πολιτικά κόμματα απο τις εκλογές του Ιουλίου του 1963 αυτή ουδέποτε ανασύρθηκε εως το 1991, οι κομμουνιστές, η Μουσουλμανική Αδελφότητα και άλλες πολιτικές ομάδες έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις εκλογές. Στην Ιορδανία οι γυναίκες ψήφισαν για πρώτη φορά το 1984.

Εκλογές 2007: Οι τελευταίες βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν στις 20 Νοεμβρίου 2007.

Εθνική Σημαία: Τρεις ισοευρείς οριζόντιες λωρίδες μαύρη, λευκή και πράσινη με ερυθρό τρίγωνο με τη βάση προς τη προσίστια πλευρά, ίση με το πλάτος, εντος του οποίου φέρεται λευκό εξάκτινο αστέρι.

Επίσημη γλώσσα: η Αραβική

Άμυνα

Ο Βασιλεύς της Ιορδανίας είναι ο Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων της Χώρας. Το 1999 ο στρατός ξηράς περιελάμβανε μία δύναμη 90.000 ανδρών, η Πολεμική Αεροπορία 13.400 και το Πολεμικό Ναυτικό 480.

Οικονομία

Γενικά η Ιορδανία είναι μία υπανάπτυκτη βιομηχανικά χώρα, φτωχή σε φυσικούς πόρους και με ένα πολυ μεγάλο μέρος άγονης γης. Έτσι η οικονομία της εξαρτάται βασικά από την ξένη ενίσχυση και πρώτιστα από τις πλούσιες πετρελαιοπαραγωγές χώρες. Η μεγαλύτερη οικονομική επιβάρυνση επήλθε μετά την εξέλιξη του πολέμου του 1967 με την εγκατάσταση του Ισραήλ στη Δυτική όχθη, που αποτελούσε το μισό καλλιεργήσιμο έδαφος της Ιορδανίας, αλλά και η μεγάλη εισροή ανέργων προσφύγων. Στο τέλος της 10ετίας του 1980 η Οικονομία της χώρας συνεχώς εξαρτιόταν όλο και πιo πολύ τόσο από το διαμετακομιστικό εμπόριο από το λιμάνι της Άκαμπα όσο και από τους Ιορδανούς εργάτες στις άλλες αραβικές χώρες κυρίως του αραβικού ή περσικού κόλπου. Και οι δύο αυτές κύριες οικονομικές πηγές διακινδυνεύτηκαν με τον πόλεμο του Ιράκ στο Κουβέιτ τον Αύγουστο του 1990, αλλά και ο Πόλεμος του Περσικού κόλπου το 1991 επέφερε ένα δυνατό πλήγμα στη Ιορδανική οικονομία. Το 1998 τα έσοδα εκ του προϋπολογισμού έφθαναν τα $ 2 δισεκατομμύρια, ενώ το εξωτερικό χρέος άγγιξε τα $ 2,62 δισεκατομ.

Νόμισμα: Ιορδανικό δηνάριο

Τράπεζες: Η Κεντρική Τράπεζα της Ιορδανίας ιδρύθηκε το 1964. Το 1985 υπήρχαν 9 τοπικές εμπορικές τράπεζες μεταξύ των οποίων η Arab Bank, η μεγαλύτερη και 8 αλλοδαπές εμπορικές όπως η Grindlays Bank καθώς και 6 πρακτορευόμενες. Επίσης το ίδιο έτος υπήρχαν 2 επενδυτικές τράπεζες, 5 χρηματοδοτικές εταιρείες, 3 Ισλαμικού θεσμού και 3 ασφαλιστικής πίστης.

Μέτρα - Σταθμά (Weights and Measures): Στην Ιορδανία σε ισχύ είναι το "Μετρικό σύστημα" (Metric system).

Γεωργία - Κτηνοτροφία

Το ποσοστό του εργατικού δυναμικού που συμμετείχε στη γεωργία από το 37% που ήταν το 1965 μειώθηκε δραματικά στο 6,2% το 1993, αφού μόλις το 3% του εδάφους είναι καλλιεργήσιμο και αυτό ποτίζεται ελάχιστα, έτσι ώστε οι βροχοπτώσεις να αποτελούν τον κύριο παράγοντα στη παραγωγή. Ο σίτος και το κριθάρι αποτελούν τις σημαντικότερες συγκομιδές, ανεπαρκείς όμως στη κάλυψη των εγχώριων αναγκών. Η παραγωγή δημητριακών το 2000 έφθασε τους 51.000 τόνους. Μερικές συγκομιδές όπως ελιές, αμύγδαλα, σύκα, σταφύλια, λαχανικά κλπ αυξάνονται αλλά ποτέ δεν καλύπτουν τις εγχώριες ανάγκες έτσι ώστε οι εισαγωγές να υπερβαίνουν τις εξαγωγές.

Το 2000 τα πρόβατα, κύριος κτηνοτροφικός παράγων, έφθασαν τα 1,5 εκατομ., τα βοοειδή τις 57.000, οι αίγες 629.000 ενώ τα πουλερικά τα 24 εκατομ.

(Σημ. Στη Δυτική όχθη πριν τη κατάληψή της από το Ισραήλ το 1967 παρήγετο το 23% του σιταριού, το 72% των φρούτων και το 45% των φυτικών προϊόντων της χώρας)

Φυσικοί πόροι - Ενέργεια

Βιομηχανία - Εμπόριο

Οι μεταλλευτικές δραστηριότητες στην Ιορδανία παρήγαγαν 6 εκατομμύρια μετρικούς τόνους του ορυκτού φωσφορικού άλατος το 1999. Σημαντική ήταν η εξόρυξη εκ των εθνικών ορυχείων επίσης αλάτων ανθρακικού καλίου. Και τα δύο αυτά μεταλλεύματα χρησιμοποιούνται στην παραγωγή του λιπάσματος.

Αποτέλεσμα της ισραηλινής κατάληψης της Δυτικής Όχθης το 1967 ήταν η Ιορδανία να χάσει το ένα πέμπτο της βιομηχανικής παραγωγής της. Από τότε, η ιορδανική κυβέρνηση έχει ενθαρρύνει την επέκταση της βιομηχανίας μέσω των φορολογικών παραχωρήσεων και των υψηλών προστατευτικών δασμολογίων. Το 1993 η Βιομηχανία, Βιοτεχνία και τα μεταλλεία απασχολούσαν το 25 τοις εκατό του εργατικού δυναμικού της χώρας.

Η Ιορδανία παράγει 99,5 τοις εκατό της ηλεκτρικής ενέργειάς της στις θερμικές εγκαταστάσεις χρησιμοποιώντας το εισαγόμενο πετρέλαιο. Το 1999 η παραγωγή της χώρας ήταν 6,7 δισεκατομμύρια KWh (kilowatt-hours)

Οι κύριες εξαγωγές της Ιορδανίας, εκτός από τα γεωργικά προϊόντα που στέλνονται στις γειτονικές χώρες, είναι φωσφορικά άλατα, ανθρακικό κάλιο, λιπάσματα, τρόφιμα, και φαρμακευτικά είδη. Οι κύριες εισαγωγές είναι ακατέργαστο πετρέλαιο, τρόφιμα, εξοπλισμός μεταφορών, μηχανήματα, χημικές ουσίες, σίδηρος και χάλυβας, και ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά στοιχεία. Κύριες χώρες των εξαγωγών της Ιορδανίας είναι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ινδία, η Ινδονησία, το Ιράκ, η Σαουδική Αραβία, και η Συρία, κύριες χώρες εισαγωγών είναι η Γαλλία, η Γερμανία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ιταλία, το Ιράκ, η Τουρκία, η Σαουδική Αραβία και η Συρία. Το 1999 η συνολική τιμή των ιορδανικών εισαγωγών ήταν $3,6 δισεκατομμύρια, και η συνολική αξία των εξαγωγών ήταν $1,9 δισεκατομμύρια.

Επικοινωνίες

Η Ιορδανία έχει ένα σύγχρονο οδικό δίκτυο 6.650 χλμ (4.130 mi), σχεδόν όλος ασφαλτοστρωμένος. Όλες οι μεγάλες πόλεις συνδέονται από τους εθνικούς δρόμους ασφάλτου, ενώ οι μικρές κωμοπόλεις από τους χωματόδρομους. Το 1997 υπήρξαν φορείς κατ' εκτίμηση 52 επιβατών για κάθε 1.000 κατοίκους. Οι μόνες σιδηροδρομικές γραμμές είναι αυτές από τα συριακά σύνορα και μέσω του Αμμάν σε Ma`an, όπου οι κλάδοι οδηγούν στο νοτιοανατολικό σύνορο προς τη Σαουδική Αραβία και το νοτιοδυτικό σημείο στο λιμένα Al` Aqabah, συνολικά 300 χλμ (185 mi). Ο αερολιμένας στο Αμμάν εξυπηρετείται με την Alia-Royal και την Jordanian Αερογραμμές καθώς και με άλλες διεθνείς αερογραμμές.

Το 1999 η Ιορδανία είχε σε χρήση 90 τηλεφωνικά κέντρα (mainlines), και σε αναλογία 275 ραδιο δέκτες, και 84 τηλεοπτικές συσκευές για κάθε 1.000 κατοίκους. Οι δημοσιεύσεις (τύπος) περιλαμβάνουν 4 καθημερινές εφημερίδες, καθώς επίσης και 40 εβδομαδιαίες και μηνιαίες εφημερίδες.

Τουρισμός

Ο τουρισμός είναι μια σημαντική πηγή εισοδήματος συναλλάγματος. Το 1999, 1,5 εκατομμύριο τουρίστες επισκέφτηκαν την Ιορδανία, που άφησαν έσοδα $450 εκατομμύρια

Θρήσκευμα

Η μεγάλη πλειοψηφία των ιορδανών είναι Σουνίτες (sunni) μουσουλμάνοι. Αντίθετα οι Σιΐτες (Shiite) μουσουλμάνοι διαμορφώνουν μια μικρή μειονότητα. Οι Χριστιανοί, το ένα τρίτο των οποίων ανήκουν στην ελληνική ορθόδοξη εκκλησία, αποτελούν περίπου το 5 τοις εκατό του πληθυσμού. Το Ισλάμ είναι η κρατούσα θρησκεία και η Αραβική η επίσημη γλώσσα.

Εκπαίδευση - Υγεία

Η Ιορδανία έχει κάνει αρκετούς σημαντικούς διασκελισμούς στην εκπαίδευση στις πρόσφατες δεκαετίες, παρά την εισροή των εκατοντάδων χιλιάδων των προσφύγων και του πολύ μεγάλου μεριδίου του εθνικού προϋπολογισμού που ορίζεται στις ένοπλες δυνάμεις. Η δημόσια εκπαίδευση είναι ελεύθερη και υποχρεωτική μεταξύ των ηλικιών 6 και 15. Στο δευτεροβάθμιο επίπεδο, περίπου 80 τοις εκατό των αγοριών και 78 τοις εκατό των κοριτσιών πηγαίνουν στο σχολείο. Περίπου το 100 τοις εκατό της ηλικίας των 15 ετών του ιορδανικού πληθυσμού ή μικρότεροι φέρεται εγγράμματο το 2001.

Στο σχολικό έτος του 1997-1998 1,1 εκατομμύριο μαθητές παρακολούθησαν τα δημοτικά σχολεία στην Ιορδανία, άλλοι 155.000 σπουδαστές παρακολούθησαν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, και 113.000 σπουδαστές εγγράφηκαν στα ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η χώρα έχει δύο σημαντικά πανεπιστήμια: το Πανεπιστήμιο της Ιορδανίας (1962) στο Αμμάν, και το Πανεπιστήμιο Yarmouk (1976), σε Irbid. Άλλες εγκαταστάσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ιορδανία περιλαμβάνουν το Στατιστικό κέντρο κατάρτισης και τα Ιδρύματα για τη μελέτη της γεωργίας, των τραπεζικών εργασιών, της κοινωνικής εργασίας, και της δημόσιας διοίκησης.

Οι σημαντικότερες Βιβλιοθήκες της Ιορδανίας είναι η μεγαλύτερη και δημόσια Βιβλιοθήκη του Αμμάν, η Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκης της Ιορδανίας (Αμμάν), και το επιστημονικό και τεχνικό κέντρο πληροφόρησης (Αμμάν).

Σημαντικά επίσης μουσεία που στεγάζουν τους ιστορικούς, θρησκευτικούς, και αρχαιολογικούς θησαυρούς είναι το Αρχαιολογικό μουσείο της Ιορδανίας (Αμμάν), η Στοά μωσαϊκών, και το Μουσείο Λαογραφίας, επίσης στο Αμμάν.

Αμπντάλα Β΄ , Βασιλιάς της Ιορδανίας

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

<@=@=@>