Παραγουάη
|
Η Δημοκρατία της Παραγουάης είναι χώρα στη Νότια Αμερική με πληθυσμό 6.995.655 (εκτ. 2009)[2] και έκταση 406.750 km². Πολλές φορές αναφέρεται ως «καρδιά της Αμερικής» (Corazón de América), για τη Νότια Αμερική[4][5][6][7]μαζί με τη Βολιβία και τη Βραζιλία.
Το όνομα της χώρας οφείλεται στον Ποταμό Παραγουάη, που αποτελεί το σπουδαιότερο γεωγραφικό στοιχείο στη χώρα και ταυτόχρονα διακριτό φυσικό όριο. Υπάρχουν τουλάχιστον 4 ερμηνείες για την προέλευση του ονόματος του ποταμού Στη γλώσσα γκουαρανί το Para=μεγάλο ποτάμι ή θάλασσα, Gua=από ή που ανήκει σε ένα μέρος; Y=νερό ή ποταμός ή λίμνη. Αυτό σημαίνει: * "Νερό ή ποταμός που ανήκει στη θάλασσα" ( Ατλαντικός Ωκεανός). * "Νερό ή ποταμός που ανήκει σε μεγάλο ποτάμι" (για τον ποταμό Παρανά). * "Νερό ή ποταμός που έρχεται από θάλασσα" ή "από το μέρος όπου βρίσκεται θάλασσα" (την υδάτινη περιοχή Πανταλάντ]] Η τέταρτη εκδοχή κάνει λόγο για παραφθορά του Payaguá-y, "ποταμού των Payaguás", που ήταν φυλή που κατοικούσε στις όχθες. Χάρτης της χώρας Η Παραγουάη χωρίζεται από τον Ποταμό Παραγουάη σε ανατολική (Paraguay Oriental), γνωστή και ως περιοχή Paraneña — και σε δυτική Παραγουάη (Paraguay Occidental) που λέγεται και Γκραν Τσάκο ή Τσάκο (Chaco). Το Τσάκο από μορφολογική άποψη τριχοτομείται σε : Βόρειο Τσάκο, που ανήκει στην Παραγουάη και κατά μικρό μέρος στη Βολιβία, Κεντρικό και Νότιο Τσάκο, που ανήκουν στην Αργεντινή. Το θερμό κλίμα, το άγονο έδαφος με εξαίρεση το νότιο τμήμα, χαρακτηρίζουν το Τσάκο. Άλλοι ποταμοί είναι ο Παρανά, ο Πιλκομάγιο και ο Ρίο δε λα Πλάτα, στον οποίο εκβάλλει ο Παρανά. Τα νοτιοανατολικά σύνορα ορίζονται από τον Παρανά που περιέχει το φράγμα Ιταϊπού (από το ομώνυμο νησί στην περιοχή)[8], το οποίο μοιράζεται με τη Βραζιλία και αποτελεί το μεγαλύτερο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο στον κόσμο. Το φράγμα είναι ανοικτό στους επισκέπτες και ξεκίνησε να λειτουργεί το 1984. Όλη η ηλεκτρική ενέργεια της χώρας προέρχεται από εδώ. Το γεγονός ότι η Παραγουάη είναι συνιδιοκτήτρια χώρα του φράγματος, έχει δικαίωμα να χρησιμοποιεί το 50% της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγει. Επειδή χρησιμοποιεί λιγότερο από το 10% του παραγόμενου ηλεκτρισμού, πουλάει στη Βραζιλία το υπόλοιπο. Ακόμα ένα μεγάλο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο στον Παρανά ποταμό είναι το Γιακιρετά, που η χώρα μοιράζεται με την Αργεντινή. Η Παραγουάη είναι σήμερα ο μεγαλύτερος εξαγωγέας υδροηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως. Στη μεγάλη προσχωσιγενή πεδιάδα του Γκραν Τσάκο, το μέσο υψόμετρο είναι κάτω από 200 μέτρα, αυξάνεται όμως στα βορειοδυτικά. Το ανατολικό τμήμα διασχίζεται από ορεινά ανάγλυφα, που αποτελούν συνέχεια των αναγλύφων που ορίζουν τα σύνορα με τη Βραζιλία. Το κλίμα ποικίλλει από υποτροπικό σε εύκρατο. Η θέση της χώρας, που διασχίζεται από τον Τροπικό του Αιγόκερω, καθώς και η μέτρια επίδραση ανέμων του υποατλαντικού αντικυκλώνα, δημιουργούν το κλίμα αυτό. Γενικά, υπάρχουν δύο εποχές σε ετήσια βάση, μία θερμή από τον Οκτώβριο ως τον Απρίλιο, με βορειανατολικούς, βροχερούς και υγρούς ανέμους και μία εποχή, που χαρακτηρίζεται από ψυχρούς ανέμους («παμπέρος»), με προέλευση την Παταγωνία. Ανάμεσα στις εποχές αυτές υπάρχουν και άλλες ενδιάμεσες, με ακανόνιστες εκδηλώσεις, ανάμεσα στο καλοκαίρι και στο χειμώνα. Ιστορία Η χώρα ανακαλύφθηκε από τους Ισπανούς στα μέσα του 16ου αιώνα. Η πρωτεύουσα Ασουνσιόν ιδρύθηκε στις 15 Αυγούστου του 1537 από τον Ισπανό εξερευνητή Χουάν ντε Σαλαζάρ ι Εσπινόζα. Το 18ο αιώνα η πόλη , ήδη σημαντικό αποικιακό κέντρο, έγινε επίσης έδρα Ιησουιτών (με τις ρεντουσιόνες, που αποσκοπούσαν στον προσηλυτισμό των Γκουαρανί και λειτουργούσαν σε καθεστώς κοινοκτημοσύνης) και άλλων ιεραποστόλων, οι οποίοι συνέβαλαν έτσι στην ανάπτυξη της περιοχής. Με την εκδίωξη των Ιησουιτών το 1767 τερματίστηκε το έργο των ρεντουσιόνες. Οι έποικοι ξεπέρασαν κάθε όριο σε αγριότητα, καταστρέφοντας τα κοπάδια και λεηλατώντας τα αγροκτήματα, εξανδραποδίζοντας παράλληλα τους ιθαγενείς. Ωστόσο, το 1776 η αποικία απώλεσε μέρος της σημασίας της και μετατράπηκε σε επαρχία της Αντιβασιλείας του Ρίο δε λα Πλάτα, με έδρα το Μπουένος Άιρες. Ακολούθησε η επανάσταση εναντίον των Ισπανών και η διακήρυξη ανεξαρτησίας, από τον στρατιωτικό Χοσέ Γκασπάρ Ροδρίγκες Φράνσια στις 14 Μαΐου του 1811. Η ιστορία της χώρας μετά την ανεξαρτησία χαρακτηρίζεται από πολιτική αστάθεια, πολέμους με τις γειτονικές της χώρες και ταραχές. Η μεταποικιακή ιστορία της χώρας, μπορεί να χωριστεί στις εξής περιόδους: 1811 - 1816: Ίδρυση και εδραίωση ανεξαρτησίας Η Ασουνσιόν Η διακυβέρνηση του Κάρλος Αντόνιο Λόπες ήταν υπέρ των διεθνών ανοιγμάτων, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος ήταν δικτάτορας. Επίσης, κατασκεύασε οδικά έργα και οικοδόμησε εκπαιδευτήρια, προσπαθώντας να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης των αυτοχθόνων. Τον διαδέχθηκε ο Φρανσίσκο Σολάνο Λόπες, ο οποίος συνδέθηκε με τον καταστροφικό Πόλεμο της Τριπλής Συμμαχίας (1864-1870). Η Παραγουάη έκανε τον πόλεμο της Τριπλής Συμμαχίας με τη Βραζιλία, την Αργεντινή και την Ουρουγουάη και ηττήθηκε το 1870, έπειτα από πέντε χρόνια. Την ίδια χρονιά σκοτώθηκε σε μάχη ο μεταρρυθμιστής ηγέτης, Φρανσίσκο Σολάνο Λόπες. Επρόκειτο για τον αιματηρότερο πόλεμο στη Λατινική Αμερική. Ως αποτέλεσμα, η Παραγουάη έχασε πολλά εδάφη, τα οποία κέρδισαν η Βραζιλία και η Αργεντινή. Υποχρεώθηκε επίσης να ανεκτεί την παρουσία δυνάμεων κατοχής στα εδάφη της, ως το 1876. Το 1871 θεσπίστηκε νέο Σύνταγμα και άρχισαν προσπάθειες για ανοικοδόμηση της χώρας. Ιδρύθηκαν τα δύο μεγάλα κόμματα, το Ριζοσπαστικό Κόμμα ή Φιλελεύθερο Κόμμα και το Κόμμα Κολοράδο ή Αστικό Κόμμα. Στον άλλο μεγάλο πόλεμο, τον Πόλεμο του Τσάκο (1932-1935), η Βολιβία ηττήθηκε. Η Παραγουάη επανέφερε την κυριαρχία της εδαφικά στην περιοχή του Τσάκο. Το 1938 ο πόλεμος τέλειωσε και τυπικά, με την υπογραφή ειρηνευτικής συμφωνίας, υπό την αιγίδα της Κοινωνίας των Εθνών και έπειτα από μεσολάβηση άλλων γειτονικών χωρών της Λατινικής Αμερικής. Με βάση τη συμφωνία, η Παραγουάη εξασφάλισε έκταση περίπου 51.600 τετραγωνικών χιλιομέτρων και η Βολιβία αρκέστηκε σε διευκολύνσεις με σκοπό τη διακίνηση των εμπορευμάτων της προς τις ακτές του Ατλαντικού. Συνέπεια του πολέμου αυτού ήταν η δυσαρέσκεια των στρατιωτικών και αξιωματικών, οι οποίοι συσπειρώθηκαν στο Κόμμα της Μεταρρύθμισης το 1936 και καταλήφθηκε η πρωτεύουσα. Εγκαθιδρύθηκε στην εξουσία ο Συνταγματάρχης Ραφαέλ Φράνκο, ο οποίος πραγματοποίησε μεταρρυθμίσεις σε αγροτικό και κοινωνικό επίπεδο και κρατικοποιήθηκαν οι βιομηχανίες. Τα νέα μέτρα προκάλεσαν την αντίδραση των συντηρητικών, οι οποίοι ανακατέλαβαν την εξουσία το 1937, έπειτα από αντεπανάσταση. Το 1940 η κυβέρνηση του Στρατηγού Χοσέ Φελίξ Εστιγκαρίμπια θέσπισε νέο Σύνταγμα. Λίγο μετά, ο Στρατηγός σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα και η πολιτική αστάθεια επανήλθε. Έπειτα από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο επακολούθησε πολιτική αστάθεια εξαιτίας των διαφορών μεταξύ των πολιτικών κομμάτων, που κορυφώθηκαν με τον εμφύλιο πόλεμο του 1947.[9] Το 1948 την εξουσία ανέλαβε ο διορισμένος από το Κογκρέσο Φεντερίκο Τσάβες, που κυβέρνησε απολυταρχικά. Ακολούθησαν αλλεπάλληλες ασταθείς κυβερνήσεις ως το 1954, οπότε εγκαθιδρύθηκε το στρατιωτικό καθεστώς του Αλφρέδο Στρέσνερ. Ο τελευταίος παρέμεινε στην εξουσία επί 30 και πλέον χρόνια και επί των ημερών του από τη μια εκσυγχρονίστηκε με αργό ρυθμό η χώρα , ενώ από την άλλη η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ήταν η χειρότερη στην αμερικανική ήπειρο. Επίσης, σοβούσαν η διαφθορά και οι διασυνδέσεις με εμπόρους ναρκωτικών.[10] Το σχίσμα στους κόλπους του Κόμματος Κολοράδο στη δεκαετία του ‘ 80, όπως και η ηλικία του Στρέσνερ, ο χαρακτήρας του καθεστώτος, η οικονομική παρακμή και η διεθνής απομόνωση επέφεραν την έναρξη διαδηλώσεων από την Αντιπολίτευση προτού διεξαχθούν οι εκλογές του 1988 και τη σταδιακή πτώση του καθεστώτος. Ο ηγέτης του Αυθεντικού Ριζοσπαστικού Φιλελεύθερου Κόμματος (PLRA) Ντομίνγκο Λάινο, διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στην Αντιπολίτευση, με συνεχείς διαδηλώσεις κατά της κυβέρνησης. Στις εκλογές του 1988, που διεξήχθησαν σε κλίμα διώξεων με συλλήψεις μελών της Αντιπολίτευσης και φυλακίσεις, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το 88,7% των ψήφων είχε κερδίσει ο Στρέσνερ. Η Εθνική Συντονιστική Επιτροπή αρνήθηκε να αναγνωρίσει τα αποτελέσματα αυτά. Στις 3 Φεβρουαρίου του 1989 ο Στρέσνερ ανατράπηκε σε στρατιωτικό πραξικόπημα και εξορίστηκε στη Βραζιλία. Ακολούθησε φιλελεύθερη περίοδος, με τη διεξαγωγή ελεύθερων δημοτικών εκλογών, το Μάιο του 1991. Την ίδια χρονιά, οι ηγέτες της Παραγουάης, της Αργεντινής και της Ουρουγουάης υπέγραψαν συμφωνία για τη συγκρότηση κοινής αγοράς των χωρών της Νοτίου Αμερικής. Πρόκειται για τη Μερκοσούρ, που εξελίχθηκε στη Νοτιοαμερικανική Κοινότητα των Εθνών. Ακολούθησε περίοδος πολιτικής αστάθειας, με συνεχείς εναλλαγές προέδρων, ώσπου νέος Πρόεδρος ανέλαβε ο Λουίς Γκονζάλες Μάτσι, το 1999. Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι μπορούσε να παραμείνει στην εξουσία ως το 2003. Κατηγορήθηκε όμως το 2002 για βασανιστήρια και για παράνομες επενδύσεις. Παράλληλα, τα μέτρα της κυβέρνησής του για ιδιωτικοποιήσεις και σφιχτή εισοδηματική πολιτική, πυροδότησαν ταραχές και βίαιες διαμαρτυρίες. Η χώρα κηρύχθηκε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και ο Πρόεδρος παραπέμφθηκε τελικά σε δίκη, για να απαλλαχθεί από τις κατηγορίες. Νικητής των προεδρικών εκλογών του 2003 αναδείχθηκε ο Νικάνορ Ντουάρτε Φρούτος και το 2008 κέρδισε τις εκλογές ο αριστερός Φερνάντο Λούγο. Το πολίτευμα της χώρας είναι Προεδρική Δημοκρατία και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι τόσο Αρχηγός Κράτους όσο και Αρχηγός Κυβερνήσεως, στα πλαίσια πολυκομματικού συστήματος. Η Κυβέρνηση ασκεί την εκτελεστική εξουσία. Η νομοθετική εξουσία ασκείται από την κυβέρνηση και τα δύο σώματα του Εθνικού Κογκρέσου, την 80μελή Βουλή των Αντιπροσώπων και την 45μελή Γερουσία, τα μέλη των οποίων εκλέγονται κάθε πενταετία. Η δικαστική εξουσία είναι ανεξάρτητη από την κυβέρνηση και τα κοινοβουλευτικά σώματα. Το νομοθετικό σύστημα της χώρας βασίζεται στο δίκαιο των Ρωμαίων και στους κώδικες της Αργεντινής και της Γαλλίας. Σημερινός πρόεδρος είναι ο Φερνάντο Λούγο και Αντιπρόεδρος από το 2008 ο Φεντερίκο Φράνκο. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω. Η ψηφοφορία είναι υποχρεωτική μέχρι την ηλικία των 75 ετών. [2]. Στις τελευταίες προεδρικές εκλογές, οι οποίες διεξήχθησαν στις 20 Απριλίου του 2008 νικητής με σχεδόν 41% των ψήφων αναδείχθηκε ο Φερνάντο Λούγο έναντι περίπου 31% για την Μπλάνκα Οβελάρ. Για πρώτη φορά έπειτα παραπάνω από μισό αιώνα, ηττήθηκε το Κόμμα Κολοράδο. Πρόεδρος, 20 Απριλίου 2008 Υποψήφιοι για την προεδρία Κόμμα Ψήφοι % Βουλευτικές εκλογές 2008 Οι βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν ταυτόχρονα με τις προεδρικές, στις 20 Απριλίου του 2008. Κογκρέσο της Παραγουάης, 20 Απριλίου 2008 Κόμματα Βουλή των Διοικητική διαίρεση Διοικητικά η χώρα διαιρείται σε 17 νομούς και στη μητροπολιτική περιοχή της πρωτεύουσας Ασουνσιόν (distrito capital). 1. Αμαμπάι
Μεγαλύτερες πόλεις 2002 [11]) * Ασουνσιόν 512.000 Δημογραφία Ο πληθυσμός της χώρας είναι 6.995.655. Ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού είναι 2,36% (εκτίμηση 2009). Ο αριθμός των γεννήσεων είναι 28,1/1000 κατοίκους (εκτ. 2009) και των θανάτων 4,49/1000 κατοίκους (εκτίμηση 2008). Οι σημερινοί κάτοικοι αποτελούν προϊόν επιμειξίας των Γκουαρανί (ή Τουπί) με Ισπανούς εποίκους, από την οποία προέρχονται οι μεστίσος (μιγάδες). Η Παραγουάη παρουσιάζει μικρή πληθυσμιακή πυκνότητα και ομοιογένεια, καθώς το 95% των κατοίκων είναι μεστίσος. Οι λιγοστοί αυτόχθονες, οι οποίοι υποδιαιρούνται σε επιμέρους εθνολογικές ομάδες, βρίσκονται στο Τσάκο και ασχολούνται με την αλιεία και με το κυνήγι. Η μεγαλύτερη πυκνότητα του πληθυσμού παρατηρείται στις κορδιλιέρες, σε αγροτικές περιοχές. Ο αστικός και ο αγροτικός πληθυσμός κατανέμονται σε ίδιο ποσοστό (50% και οι δύο). Το προσδόκιμο ζωής το 2009 υπολογίστηκε στον συνολικό πληθυσμό στα 75,77 χρόνια (στους άνδρες 73,19 έτη και 78,49 στις γυναίκες)[2]. Από άποψη θρησκείας, το 90% των κατοίκων είναι Χριστιανοί Καθολικοί και υπάρχουν επίσης μειονότητες Προτεσταντών (10%). Η γλώσσα γκουαρανί ομιλείται στη χώρα μαζί με την ισπανική. Σχεδόν το 90% των κατοίκων ομιλεί την γκουαρανί.[12] Πρόκειται για το κοινό γλωσσικό ιδίωμα των αυτοχθόνων κατοίκων του νότου. Ήταν αρχαίοι λαοί και τους συνάντησαν οι Ισπανοί εξερευνητές το 16ο αιώνα, στις όχθες του ποταμού Παραγουάη. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ένα αμφίδρομο ρεύμα μεταναστών, ενώ υπάρχουν πολλές παροικίες Ιαπώνων, Ρώσων, Ιταλών, Πολωνών κλπ. στη χώρα. Παράλληλα, 1,5 περίπου Παραγουανοί ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό. [13] Οικονομία Η Παραγουάη είναι αναπτυσσόμενη χώρα σύμφωνα με το Δείκτη Οικονομικής Ανάπτυξης του 2005 με 0,755.[14] Με 4.000 δολάρια ΗΠΑ κατά κεφαλήν ΑΕΠ ετησίως, αποτελεί τη δεύτερη φτωχότερη χώρα στη Νότια Αμερική. Το ΑΕΠ της χώρας είναι $ 29,930,000,000 (94η στον κόσμο)(εκτίμηση 2004). Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ είναι 2,80% (εκτίμηση 2004). Το 35% του πληθυσμού, ή γύρω στο 1.000.000 κάτοικοι είναι φτωχοί, ενώ το 15,9 %, είναι άνεργοι.[15] Η οικονομία βασίζεται στον πρωτογενή τομέα, αν και οι καλλιέργειες καλύπτουν μόλις το 5,6% της επιφάνειας στη χώρα. Οι κάτοικοι ασχολούνται επίσης με την κτηνοτροφία και εκτρέφονται άλογα, βοοειδή, πρόβατα και χοίροι. Σημαντικό μέρος των εσόδων προέρχεται και από τα δασοκομικά προϊόντα, όπως η τανίνη και το ματέ. Το ματέ είναι το εθνικό ποτό της χώρας και περιέχει καφεΐνη. Από αυτό παρασκευάζεται αφέψημα, σαν το τσάι. Ο βιομηχανικός τομέας είναι απαρχαιωμένος και περιορίζεται σε μονάδες μεταποίησης γεωργικών κυρίως προϊόντων. Μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού απασχολείται στην επεξεργασία καπνού, στη βαμβακουργία και σε εργοστάσια επεξεργασίας δέρματος και ξύλου. Επίσης, η χώρα αποτελεί τον τρίτο μεγαλύτερο εξαγωγέα σόγιας στον κόσμο. Εξαιτίας του ότι αποτελεί περίκλειστη χώρα, η οικονομία της εξαρτάται από τη Βραζιλία και την Αργεντινή. [16] Το μεγάλο πρόβλημα από τη δεκαετία του ‘ 80 και έπειτα είναι η διόγκωση του εξωτερικού χρέους. Ο ορυκτός πλούτος της χώρας είναι μικρός. Στο κράτος υπάρχουν μόνο ελάχιστα κοιτάσματα από μαγγάνιο, χαλκό, σίδηρο και ουράνιο. Νομισματική μονάδα είναι το γκουαρανί. Το 2006 το 1 ευρώ ισοδυναμούσε με 6,72 γκουαρανί σε αξία. Μεταφορές Αναφορικά με τις συγκοινωνίες, το οδικό δίκτυο καλύπτει 29.500 χλμ. με βάση στοιχεία του 1999. Η χώρα συνδέεται με τη Βραζιλία μέσω της Γέφυρας της Φιλίας, η οποία συνδέει τις δύο όχθες του ποταμού Παρανά, και με τη Βολιβία. Το σιδηροδρομικό δίκτυο συνδέεται με εκείνο της Αργεντινής στο Ποσάδας, με πλοία. Κυριότερο λιμάνι είναι η Ασουνσιόν. Στην Παραγουάη λειτουργούν πολλά αεροδρόμια (881 με βάση στοιχεία του 2006), με μεγαλύτερα αυτά που είναι κοντά στην πρωτεύουσα και στο Πουέρτο Στρέσνερ. Η εθνική αεροπορική εταιρεία λέγεται Lineas Aereas Paraguayas και η τουριστική κίνηση είναι αρκετά περιορισμένη. Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά. Πολιτισμός Η πολιτιστική παράδοση της Παραγουάης είναι γενικώς φτωχή. Οι ιθαγενείς Γκουαρανί ασχολούνταν με την κεραμική. Από αρχιτεκτονική άποψη διασώθηκαν κάποια αποικιακά κτήρια. Στα ανατολικά της χώρας βρίσκονται θρησκευτικά κτήρια, όπως εκείνα των ιεραποστολών Λα Σαντίσμα Τρινιδάδ δε Παρανά και Χεσούς δε Ταβαράνκε, που οικοδομήθηκαν το 17ο και το 18ο αιώνα από τους Ιησουίτες. Το 1993 ανακηρύχθηκαν από την ΟΥΝΕΣΚΟ Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Στην πόλη Σιουδάδ ντε λ’ Έστε αξίζει κανίς να επισκεφθεί τους καταρράκτες του ποταμού Ιγκουασού, στο Τριπλό Σύνορο, εκεί όπου η Παραγουάη συναντά την Αργεντινή και τη Βραζιλία. Οι εν λόγω καταρράκτες αποτελούν τους μεγαλύτερους στον κόσμο. Κατάταξη σε διεθνείς δείκτες Αναφορές * Παγκόσμιος Γεωγραφικός Άτλας, εκδόσεις ΔΟΜΗ 2006, τόμος 7, σελ. 456-477 Παραπομπές 1. ↑ Paraguay - Constitution, Article 140 About Languages. International Constitutional Law Project (ανακτήθηκε 03-12-2007 ) Εξωτερικές συνδέσεις
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License |
<@=@=@> |
|
|
|