Ο Φιλιμπέρ Τσιρανάνα (Philibert Tsiranana) ήταν πολιτικός από τη Μαδαγασκάρη, που χρημάτισε πρώτος Πρόεδρος του νησιού, από το 1959 ως το 1972. Αποτέλεσε μικρογραφία της χώρας του από το 1960 ως το τέλος της προεδρίας του.Ως πρώτος πρόεδρος της νεαρής δημοκρατίας θεωρούνταν σοφός και έγινε αρεστός πολιτικός σε όλους. Ωστόσο, οι γαλλόφωνες αφρικανικές χώρες παρουσίασαν θεσμική αστάθεια κατά την περίοδο της θητείας του. Οδήγησε τη χώρα του σε ένα είδος σοσιαλισμού, που έλαβε τον όρο "Μαλαγασικός σοσιαλισμός".Κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων χρόνων της προεδρικής του θητείας κυβέρνησε απολυταρχικά. παρά το γεγονός αυτό, παραμένει σημαίνουσα πολιτική μορφή στη νησιωτική χώρα και συχνά αποκαλείται "πατέρας της Ανεξαρτησίας".
Πρώτα χρόνια

Ο Τσιρανάνα γεννήθηκε στις 18 Οκτωβρίου του 1912 στην πόλη Αμπαρικοράνο, στα βορειοανατολικά της Μαδαγασκάρης.[1] Οι γονείς του ήταν πιστοί της Καθολικής Εκκλησίας και βοσκοί βοοειδων. Ανήκαν στην εθνοτική ομάδα Τσιμιχέτι.[2] Μετά το θάνατο του πατέρα του, το 1923, ο αδερφός του, ο Ζαμανισάμπο πρότεινε να παρακολουθήσει Δημοτικό σχολείο αντί να γίνει και εκείνος βοσκός.Το 1926 εγγράφηκε ως πολύ καλός μαθητής στο κολέγο Αναλαλάβα και το 1930 στο σχολείο της Ταναναρίβης, Le Myre de Vilers. Εκεί εισήλθε σε ένα πρόγραμμα για εκπαίδευση μελλοντικών δασκάλων σε Δημοτικά Σχολεία. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, άσκησε το επάγγελμα του δασκάλου στη γενέτειρά του. Το 1942 άρχισε την εκπαίδευση και για διδασκαλία σε σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης. Ως το 1945 έγινε καθηγητής σε περιφερειακά σχολεία. Το 1946 κέρδισε υποτροφία και πήγε στη σχολή École normale d'instituteurs στο Μονπελιέ της Γαλλίας, όπου εργάστηκε ως βοηθός καθηγητή.

Μετέπειτα βίος

Έχοντας πολύ καλή μόρφωση, σύντομα αποφάσισε να ασχοληθεί με την πολιτική. Εξελέγη μέλος της Εθνοσυνέλευσης του νησιού. Το 1956 εξελέγη βουλευτής (σε μία από τις 3 συνολικά έδρες) στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση. Στη συνέχεια συνετέλεσε στην ίδρυση του Σοσιαλιστικού Δημοκρατικού Κόμματος Μαδαγασκάρης και Κομόρων (PSD), ένα μετριοπαθές κόμμα, το οποίο υποστήριζε την αυτονομία της Μαδαγασκάρης από τη Γαλλία, όχι όμως και την καθολική ανεξαρτησία. Το 1957 έγινε αντιπρόεδρος του εκτελεστικού συμβουλίου και έγινε το πρώτο και μοναδικό πρόσωπο που απέκτησε το αξίωμα αυτό στη νησιωτική χώρα. Το 1958 έγινε πρωθυπουργός και έπειτα αποφασίστηκε η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Μαδαγασκάρης. Ο Τσιρανάνα έθεσε υποψηφιότητα για το αξίωμα του Προέδρου. Το 1959 καταργήθηκε η θέση του Πρωθυπουργού και πρώτος πρόεδρος έγινε ο Τσιρανάνα.

Όπως οι περισσότεροι Αφρικανοί ηγέτες της εποχής του, ο Τσιρανάνα κυβέρνησε απολυταρχικά και εγκαθίδρυσε ένα μονοκομματικό καθεστώς. Από τη δεκαετία του 1960 και έπειτα το Σοσιαλιστικό Δημοκρατικό Κόμμα έγινε το μοναδικό σημαντικό πολιτικό κόμμα στη Μαδαγασκάρη. Το 1971 η κυβέρνηση συνέτριψε με κτηνώδη τρόπο μια εξέγερση. Ακολούθησαν φοιτητικές ταραχές στις αρχές του 1972, tμε αιχμή τη γαλλική κυριαρχία στον πολιτισμό της χώρας αλλά και τα οικονομικά προβλήματα. Οι διαδηλώσεις κατεστάλησαν, ωστόσο οι ταραχές συνεχίστηκαν και ανάγκασαν τον πρόεδρο να διαλύσει την κυβέρνηση το Μάιο του 1972 και να διορίσει πρωθυπουργό τον Γκαμπριέλ Ραμαναντσόα. Τον Οκτώβριο του 1972 ο Τσιρανάνα παραιτήθηκε από πρόεδρος και παρέδωσε την εξουσία στο στρατηγό Ραμαναντσόα. Παρά την κάποια υποστήριξη που είχε ανάμεσα σε μερίδα του λαού, ο Τσιρανάνα παρέμεινεεκτός του πολιτικού στίβου τα επόμενα χρόνια. Πέθανε στις 16 Απριλίου του 1978.

Ο γιος του, Φιλίπ, κατήλθε υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του 2006, όπου έλαβε μόνο 0,02% των ψήφων και ήρθε 12ος στον πρώτο γύρο.

Σημειώσεις

1. ↑ Charles Cadoux. Philibert Tsiranana. In Encyclopédie Universalis. Universalia 1979 – Les évènements, les hommes, les problèmes en 1978. p.629
2. ↑ Charles Cadoux. Philibert Tsiranana. In Encyclopédie Universalis. Édition 2002.

Παραπομπές